장음표시 사용
501쪽
486 IAcos 1 FONTANI Caeterum in ischiade propter partis natura multa peculiaria remedia adhiberi possunt, na propter huius articuli magnitudinem , & profunditatem
valentioribus eget remediis. Quare costi, nasturcij, lauri, rutae, cyclaminis, scillae an. m. semis. pistentur, fiat cataplasma cum oleo scorpionum, α
vulpino q. s . cataplasma ex pice, sulphurae, gari Ophillis, pipere utile est, fit cataplasma ex foliis urticae, bis in die loco dolenti admorum, locus lauatur
cum decocto salutae aut rorismarini, aut cum aqua
salsa, vescatoria apta sunt huic malo post generalia, facta ex cata ridibus. sermento & staphide agria,
multi adhibent cauteria, verum antequam adhibeantur multa aduertenda quae a doctis L. practicis describuntur,cauteria debent tantum apponi in arthriti de frigida: aut mixta, nona in calida, cum humor est cratius effectus, & in tophum conuersus; . cauterij. appositio nihil prodest, praesertim cum crus est atrophia consui pium , Rhasis cap. 2J. de aegritud. iunctura tu scribit ccipiatur instrumenti mferreum rotundum , cuius diameter sit medi, palmi, fiant quisqHe apices , in forma sium duct lorum ad ignem ris eant in apponatur prius circulo signato super locum debilem, deinde apponatur butyrum; pra usquam cauteria applicentur, alia remedia sunt experienda, nam periculum est ne applicatio cauter ij attrahat multa materiam in articulum debilem & laxum; cum autem hoc remedium tuto adhiberi potest eligendum
actuale, neque cutem transcende te debet, luntque prius partes pro*imae & adiacentes muniendae me dicamentis repercussi uis, quae descias tua dicuntur vulgo. quantitas aute remedij menturatur eue viriu
502쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. 487xerint omnino moriuntur, quod una cum humoribus
corruptis fiat magna spirituum dissipatio pta si magnum fiat ulcus in debilibus, metus adest dissipatio iis ab euacuatione nimia, caeterum Hipp. lib. de a sectionibus scribit, urendis profundis cru is inustis , in Osseis quidem partib- perfungos, in carnosis autem perferramenta, debetque seruari locus apertus saltem o. diebus, sunt nonnulli etiam qui cauterio potentiali utuntur cum summo fructu. Nonnunquam materia arthritidis cotiertitur in tophos,huius meminitGal. de alim. facult.&com.j.
in lib. 6.epid. id dum acciderit curandu sequentibus remedijs. quq gradibus distria gui debent, Primi gradus sunt V. olei camo melini lilio, amygd. dulc. an. 3 i. pinguedinis galinae,medullae crura vaccae,aesipilium id an . J 6. mucilaginis, semin .lini famugr. an. 5 vj. cerae paru fiat unguentum, olei liliorum &irini an. 3 i. aesipi humidae,medullae crurum vaccae, aut ceruian. ἶ f. styracis liquidae,coaguli an 3 ij. cerae parum, fiat unguentu, δ. amurcae, olei lilio iu&irini, semin. linian. δ ij. muci lag. sce nugr. extraeh. cu aceto Jj. g. ping. anat. 3 x. misce omnia, de locui nunge, . vulpe euiscerata in vino decoque,quoad ossa a carnibus separetur, carne fere & exprime, liquor expressus bulliat, in cod. vino, quoad forma ungueti acceperit,de quo, V. rij. s. ad demasticis, castorei bdeli j myrrhq baccharum lauri,an J g. euphorbij 3 ij. fiat unguentu admirabile,in doloribus genuit carpi,&cubitor. post generalia remedia pulta. mastic.ladani, thuris,an. 3 iij. auri pigmenti recinabaris ansi. ij. galliae moscatq9 j. fiat trocisci curereb.&aqua mili flς pro suffumigio: deinde V. em plast. de vigo,coronei, oxicroci,&de meli. an. j j.empla.de minio 3q. misce cu oleo lilio. & applicetur.
503쪽
, 88 IA costi FONTANiν. tegulam bene calefactam, pone in ea folia salutar, cum erui semitorrefacta affunde acetum fotatissimum capiat fumum, & tandem tegula applic tur, cineres sarmentorum recoquantur in olla, et
his fiat sacculus & apponatur parti dolenti. Ad sciaticam , post purgationes & sanguinis missiones, V. petrolei, olei philosophorum, succi ebuli afi. Jflumbricorum s vj. vini maluatici S Rbulliant simul lento igne & his calidis ungatur locus dolens, post usum huius olei. 2 . cerae flavae m. therebinthinae 3 v 6. emplastri diachilonis & de Vigo cum mercurio an j iij. hermo dactylorum Si. 3 iij. florum camo miliae 3j. thuris schenanti, sit ris montani, styracis,calamitae, ladani an. 3 j. agarici L iij. fiat emplastrum, addendo mercurij Si iij. applicetur parti dolenti, dentillaria contusa& applicata cum ligatura plantae pedis &coxae dolenti,mira est. eadem apposita loco dolenti prodest,siuadent multi fonticulum apponendum inguini quae parte glandula intumescit, sed euitanda sunt vas a. Ad antiquos dolores articuloru sequetia comendatur. V. seminis &folioru urticae an. q. fadde adipis Irsii q. s. fiat in modii cataplasmatis, V. olei vulpini q. s unguatur, V. stercoris caprini, farinae hordea an . q. s. cum aceto, fiat cataplasima .radic. al-xheae coist , adde pinguedinis anatis q. s stat cataplacrapa in pingui iure bene cocta , decocuntur cam ep. cum vino lauetur locus applicetur herba cocta.
Gueyn. mirifice commendat unguentum ex ansere quod carminibus descripsit, V. anserem antiquum depini natu in , exanteratum, pelle nudatum, postquam tritus aut verberatus merit obfarcire oportet rebus sequemibusi V. pingued. porci, thuris
504쪽
M E D IC IN AE PR AC T. LI B. III. 689
epiploi, ouilis, salutar, meliloti, fabarum , fuliginis
ad replendum ventrem anseris an . q. f. in Veru ponatur, assetur, supponendo vas quo excipiatur liquor, eo ungantur membra dolentia. Secundi gradus & extremi sunt postquam foueris locum decocto remolliente, V. marque sitam ignitam qua irrorabis aceto sorti, excipi*t membrum dolens suffumigium, deinde aceto calido laua,& item quoad fuerit necessarium, Rhasis scribit rad. heiri, quam garranam vulgo dicunt emplastrimodo adhibitam materias gipseas distatuere, multi hoc cataplasma applicant mira cum utilitate, V. pedes suillas falitos n. q. bulliant quousque in muci-lagines conuertantur, pulueris casei antiqui partes duas, pulueris nasturcij partem unam, misceantur,& apponantur. Auic. in fine capitis de curatione podagrae scribit si dolor arthriticus in spina dorsi acciderat primaris , deinde permutetur ad manus. xtrahetur sanguis ab eadem manu morbo exissente in declinatione. Ad dolorem sedandum sequentia sum expertus, V. farinae hordei de lentium asi. 3 ij. castiae recens extractae 3 ijss. Philonij 3 iij. misceantur, & cataplasmatis modo apponantur supra partem dolentem adiecto pauco oleo ne nuptiarino aut violato. Ite 2 . succi umbilici veneris 3 iij. olei rosa. j j f. acori rosa. parum,ungatur pars. vidi applicare umbilicum veneris pia statum solum, sed verendum ne nimis partem refrigeret,iamen in magno ardore nihil periculi.
Postquam fluxio magna est collecta in parte, dein declinatione applicetur cum Delicissimo successu cataplasma de cantharidibus, egreditur enim aqua.& sanatur dolor. Vide quae scripsit Rodericus
505쪽
rio IACOBI FONTANI 1 Fonseca ad podagram curanda ex Cornegio m dico Hispano,ad finem lib. de sanitate tu eda cuius remedia in multis aegris admiranda in hac patria quae lentis eo optimo abundat sum expertus. An vinum competat morbo articulari, aetius si pituitosa fuerit arthritis iubet unium dari flavum, antiquum,subtile,per in terualla. Auic. prohibet in omni specie articularia morbi. Paulus c. 78. lib. 3.in sine curationis biliosae defluxionis vinum concedit. Qia' haec loca concilientur dicendum, graecos
concedere vinum in accessionum interuallo, quo natura refocilletur.Tu in declinatione materiae frigidae , dc in fine calidae. At in calidis prohibet, quod
calefaciat & attenuet, fluxionesque concitet. Quare Auiccn. prohibet in principio, tum incremento omnis articularis morbi. An vero balneum aquae dulcis competat in morbo articulari Ga l. c. ao. l. II. meth. scribit, balneum duobus modis podagram excitare, colliquado humores & venas aperiendo, iuuat tamen febris extinctionem, nam humores coquit & digerir, febrilem calorem retundit. Alexander balneum aquae dulcis admittit tum Avicen. cap. de cura morbi articularis: Quod interpretatur Iacobus de partibus, quia post purgationem balneum resoluit reliquias materiae. Quare in principio pleno existente compore non quadrat. post purgationem absolutam, ad reliquias morbi pellendas conuenit.
506쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. m. 49l De victus ratione.
IT A Fernelius in quodam consilio, protinus, inquit i articularis dolor, quempiam adoritur, consueti cibi in potus dimidium circunciae lum es, victus e tenu-ιor.er purior imperandus, quo corporis CV humoris moles immodica concidat, vinum interdicendum, cui calore Crvapore noxia Uis est proritandι fluxiones, Cr dolores ex asperandi, danda pro potu aqua saccharata vitanda Ial , aromatica , CV q ιaecumque caput tentant ut allium, mpa. nasturcium sinapi, idque maxime cum dolores imman terfatigant, sorbitionibus Cr iusiculis parcissime utendum, Cr asiis potius quam elixis, ut omni ratione corpus siccescat, Cr superuacuorum humorum non exigua portio absuma
507쪽
CURANDIS.C A P. I. MNIUM medicorum sententia,fe
bris est calor praeter naturam in corde accensus. Nomine cordis intelligimus eius substantiam solidam& in ea contentos spiritus,tum .humores, qui dum acceduntur febres excitantur, fit itaque ut quemadmodum in febris carentia cor ad omnes corporis partes mittit calorem natiuum, qui ab ipso motu fluens dicitur : ita in febre calor praeter naturam , quo ipsum cor afficitur, mittitur ad omnes corporis partes, a quo in calescunt praeter modum, nisi quid impediat; ut in illis febribus in quibus interiora uruntur, & exteriora frigent. Licet ergo aliqua pars nostri corporis,praeter cor,assiciatur calore praeter naturam ille tamen affectus sebris non dicitur, nisi cor calore illo praeter naturam molestetur. Quae sententia est Galeni lib. de diff. seb. & 2. ad Glauco. Et cum versemur in praxi quaeritur commodὸ ad indicationes sumendas num in febricitantibus
sit duplex calor. Administratio remedij dc alimenti
508쪽
MEDICINAE PRACT. LIB. III. Α9,
clare ostendunt duplicem existere calorem in febricitantibus. Et licet hecticus videatur calore na- 'turali carere,falsum tamen est; nam alimenti ope,in quo parum remanet calidi in nati, sustentatur. Dum autem omni ex parte interhi, non est opus alimen-ro. Qui autem volunt hominum contemplationi satisfacere multa proponunt dubialogica, & solutiones praxi nullo modo utiles: quibus ut paucis ex rei natura respondeamus: contemplentur in febribus intermittentibus tempore paroxi simi calorem praeter naturam adesse, quo finito abesse , & calorem natiuum solum relinqui in corpore. Atque ita sic sese consequuntur,ut calor preter naturam producatur aliquando a naturali ratione subiecti &materiae: nam quando calor aut qualitas quae est in calido naturali substantificae, propagatur vicinitate in materiam corruptam,aut illa qualitas introducitur, aliunde in eamdem materiam sebris nascitur:
non quod calidi innati substatia mutetur in ignem sub tantiam Jed quia qualitas, & elementaris cali diras propagatur & diffundatur in alienam.
Verum quandoquidem naturae sunt morbii medicatrices ex lib. I. epid. calor naturalis agit ne in illuqui est praeter natura' quae maior est disticultas nec inutilis curationi. Certe calor praeter natura agit in substantiam caloris naturalis: ita per accides in calorem , esiiciendo acriorem de diminuendo etiam substantiam:&calor naturalis retundit vim caloris praeter naturam, tandeque cum morbus est solitarius euincit: & qua dolet halis est euincitura calore praeter naturam, & dissis luitur. Agit autem calor naturalis duobus modis in materiam morbi ficam, quae est subiectu caloris praeter naturam, aequando
509쪽
η' IACOBI FON ANI& mitificando,& in calorem, retundendo suo Pa-ui lium ore, est enim aqueus & aereus ex decretis mediocrum. Adiuuatur autem in sua operatione diminutione materiae morbificae, euacuationibus aetusione caloris praeter naturam, alimetis & medicam et is frigidioribus propinatis. Sunt ergo duo
calores in febricitantibus. Et ut opponamus tribus caloribus naturalibus, quorum mentionem fecimus in physii ol. lib. de calo. inna. tres praeter naturam calores in corde apprehenduntur. Nam quando calor naturalis, praesertim qui spiritus appellatur, aut qui consistit in halitu humorum, incales cir , & egreditur limites caloris natiui generales.
praeter naturam fit, qui mutatus est e naturali temperamento in igneum,excedens temperiei naturalis limites. Alter fit ex materia putrescente, calor
putredinalis dristus. Tertius est malignus perniciosus, pestilens. Definitio qua dicitur febris calor naturalis in igneum, est definitio modi quo fit febris, nam proprie est intemperies calida & sicca. Febris diuisio a Gal. ducitur ab essetitia febris, cxeo quod maioris & minoris rationem habet. Tum a materia in qua calor existit praeter naturam: & amodo motus. In primo diuisionis membro,excusat antiquorum consuetudinem , quod qualitatis nomine quantitatem intelligerent. Qualitas propter gradus quos habet sua quatitate non caret, Quan-ritas namque philosophia duplex est, una molis,altera virtutis. Caeteras febres persequitur distribue-do,in ephemeram,& no ephemeram appellat, non CPnem eram quia,inquit c. IO. l. r. de diff. seb. aliud
genus febris quod ex aduerso diari,s respondet, nultam nomen habet comune. Non ephemeras diuidit in putri-
510쪽
das & hecticas. Putridam in continuam & intermittentem. Quarum differentias persequitur Fernelius,qui palmam in febribus diuidendis reliquis praeripuisse videtur. Primo distribuit febre in simplicem putridam,& pestilentem. Simplicem vero, In ephemeram,synochum & hecticam. Putridam
autem in continua &intermittentem. Verum simplex putrida: non aduersitur, sed potius copositae aut multiplici: adde quod quaedam putrida ut te tiana exquisita est simplex. Praeterea synochus est simplex Fernelio,& quaeda continua synochus est, cum tamen illi omnis continua sit putrida. Auega comm . in lib. Gal. de dissi feb. diuidit in hecticam, diariam, & humoralem: humoralem in putridam& non putridai putridam in compositam & sina-plicem. Lectorum sit iudici uiti quantum inter se discrepent in febribus diuidendis principes in medicina viri ; fernelio enim ephemera est simplex, quotidiana putrida. Auegae vero quotidiana simplex est; ephemera neque simplex neque composita. Nos Aristo relis in sidentes methodo de qua alibi diximus cauebimus primo, ne idem in diuisione
saepius repetatur neue ide in diuersis eiusdem diuisionis membris locum habeat eo desumptum modo. Secundo cOsiderabimus diuisiones febriu alias elle generales, quae sumuntur ab his quae omni febri c6 uenitit;alias speculiares, quae huic febris speciei accomo dantur. Neque absiurduce sebimus una febris speciem, in diuersis diuisionibus ,sedem occupare, modo id fiat diuersa ratione. Ex diuisioni bus vero trahemus definitiones Galenico de Aristotelico constructu tas artificio. Febris ergo ratione affectus quem in manu tan-