장음표시 사용
31쪽
, -- n ex quo Mania surgit, reuerberaturin calcem,quae postmodum in aquam
. i. ma longe acerrimam resoluitur: tunc acerrima illa resolutio humorem vitae
l accendit. Ou'usque vero illum contingit, cousque separatio fit subti-' 'li sacrasso. In hac autem materia subtilitas tam acris est ut in fundo ne-
quicquam maneat,sed ad summa quaeque euolet,&ctallum in fundo relinquat. Et Reuerberatio i ita a magno calore fit, qui in locis istis oritur,& ibi inflammatur, eo usque,donec tanta subtilitas emergat. Iam vero ut varia est huiusmodi Reuerberatio, ita varia quoque est Resolutio. Alia enim est in sanguine: alia in ligamentis: alia in locis aliis , de qui bes diximus. Rcsolutio autem in sanguine ita contingit, quando scilicet spiritus salis, qui in sanguine est, cum spiritu vitae in unum permis etiar. Quamprimum ergo destillati humorcs, qui per inseriorum membro- rum calorem sublimantur , subtilitate sua SI acrimonia cellas cerebri iam feriunt, iam illico Mania exoritur. Si ergo in solo sanguine sit; tunc, si vera & recta vena secetur, spiritus ille destillatus egreditur&exspirat: si vero is in sanguine non sit destillatus, sed totum caput occupet, tunc phlebotomia minime prodest, sicut in cura tradetur. Eodem modo per apertionem manuum pedumque 'digitorum lania interdum tollitur, quia per illam quoddam quasi refrigerium ac aer introducitur materim in ieipsa futuram calcfactionem impediens,& hoc pacto ascensum illius prohibens. Quod si autem nec semper quidem, nec persecte id iuuet: id hac de caussa fit, quia materia sumcienter non refrigeratacst, aut destilla: io fatis ademta. Si vero Mania i stiusmodi in venis lateat,
apertio istiusmodi non iuuat, quia ante omnia centrum inquirendum,& ibi inprimis auertendum est,sicut in cura tradetur. Fit c tiam,vim ' teria Maniae interdum sublimetur,&in capite coaguletur. Vnde expro- .isitae ac expeditae sublimationis putrefactione aut vermes in capite nascun-ρ - tur: aut apostemata, propter congelationem nimis duram: aut pus,
,-- quod, tum per caput omne diffunditur, rosiones punctionesque capitis cum acribus doloribus gignitur. Interdum etiam huiusmodi resolutiones in capite iterum consumuntur usquc ad exiguam guttulam si- perstitem, ex qua deinde sola, si in loco periculoso iaceat, Mania quaedam emergit. Quando autem materia minime resoluitur, sed coagulata remanet,tunc urit ac rodit,instar salis in vulnere; unde ratio quoque Eliditur & perit. Vt verbo dicami vix satis locus originis Maniae indagari ac explorari potest, sicut nos hic in genere indicamus. Ita in solo interdum stomacho sublimatio principium luna t, nec semi crin toto, verum interdum in cius quoque parte aliqua mini tua. Nihilominus tamen, si uniuerso stomacho praebeatur ac ministretur Medicina,qui
32쪽
quid in livii iam haeret, tollitur: id quod in venis tamen similiter minime fieri hic probe attendi debet. Nain sublimatio in vena interdum una eaque sola, interdum in pluribus, nonnunquam in omnibus simul fieri potest. Idem iudicium etiam deligamentis est. Veruntamen, si malum in epate, pulmone,aut splene conii stat: tunc horum membrorum quodvis cura idonea tractatur integrum. Hic notandum nobis etiam est,quod complexiones 4. exsistant, ex quibus singulis Maniam concitari posse Veiores quidam putarunt, nos tamen nondum assequimur, ut puta Me- M μυ- lancholiam Maniae caussam esse. Si enim Melancholia in causiaestet, tunc pars Melancholica tantum pateretur. Similiter etiam fieret, si aut sola cholera, aut sanguis aut phlegmatantum in caussa esset. Ideoque veterum illa sententia, vera minime eis. Nam cum Maniae ex tribus omnino corporis partibus suscitentur: ex complexione certe Unica generari minime poterunt. Nec enim secundum complexiones dii tribuuntur. Porro si Maniae ex complexionibus, ut ipsi volunt, orarentur: --- tunc nulla vel destillatio vel f ublimatio a membris exterioribus in caput fieri pollet. Nullius etenim complexionis ea dispositio est, ut ad subtilit tem tantam reduci queat, a qua caput ad delirium agatur. Tandem, Mania quoque primo oritur cx membris nonnullis,quq a complexione nulla gubernantur. Quod si verum est,ex complexionibus Maniam generari falsum erit, sicut de complexionibus dicemus. Potest tamen interim ex solo aliquo loco,in quo Melancholia habitat ac dominatur,velut iplene, Mania quaedam oriri, sed non ratione Melancholiae verum ratione spiritus Vitae, qui co modo, quo diximus, a Melancholia se separat,& ascendit in sublii ne. Vnde liquet, Maniam a solo spiritu vitae concitari, per destillationem de stiblimationem, in caput, ut dictum est, sursum aiccndente. Idem iudicium etiam de Maniacit, a felle genita, nec tamen ex cholera hi, se oin illo contenta: &sic deinceps. Concludimus ergo,quod omnes spiri- tus vitae ac materiae, ex quibus Mania oritur, Unius Omnino naturae, qualitatis, complexionis, euentiae&c. exsistat, nec una calida altera frigida, haec humida, illa sicca sit, sed quod una omnium aequalitas sit,& Mania non aliter generetur, quam quod materia adeo subtilis S acris sit,ut ber rebrum obumbret, & hoc modo cellas rationis intercipiat. Hac enim ratione Maniacus sit homo. Porro autem de Maniae quoque tempore, dc λ -ου Maniacorum moribus seu gestibus, ex quibus concludi potici, morbum istum ex influentia aut qualitatibus nasci, quod tamen minime fit, no- 'tandum Z dicendum aliquid est. Hoc enim heri quidem potest,ut cum inctaentia morbus augescat aut minuatur: interim tamen augere dc ini-
33쪽
. nuere in inguentiae potostate situm non est.Nam de influentiis humanis -- ι' tradimus, putum cile mendacium, quod influentiae corpus nostrum mo-ι ti derentur ac gubernent, corporaliter scilicet ac materialiter: sed hoc v-t niuersum facit influentia nobis insita & congenita. Itaq; &de Mania po-i, ω ilia ni mus,eam ex influentia humana, quae non minus in nobis quam corporibus superioribus viget, produci. Gestuum vero ac morum indicium non a qualitatibus emergit, etsi a qualitatibus illi omnino concitari pu-' tentur. Non enim, si quis Maniacus obmurmuret, ob id Melancholicus dicendus est: nec qui verberare & percutere satagit, cholericus statuet .sus: sed mores ac gestus ex caussa alia promanant. Si enim Mel anchol cus quis, qui ab ipia natura naturalis Melancholicus exsistit, Mauia seuadat, tunc materia Maniaca antiquos ac pristinos mores ritusque eius, quos alias exerceres litus est, incendit ac exstimulat, ut ad illos similiter aeger redeat: Quod idem in aliis quoque eodem modo contingit. Est Mania in cnim Mania abditorum morum ac proprietatum, quas homines ante de industria occultabant dissimulabantque certa quaedam promtrix & o- - . stentati ix. Tuin dc Mania nonnulla est, quae non ipsim naturam homini familiarem exhibet, ted alios potius, eique contrarios ac aduersos mores elicit. Ideo attende, qui scite prodat; cum frequenter accidat, ut complexio hominis contra Maniam sit, eamque cxpellere nitatur. Quod si fit, ibi naturales quoque hominis qualitates produntur,non autem ipsius morbi. Ex quibus omnibus conficitur ac demonstratur, quod Mania non ex qualitatibus oriatur,sed tantum ipsam naturam, prout ei sentialiter se habet, indicet, sicut in principio de iis generibus diximus, quae aut ex stercoribus,aut spiritu urinae ac similibus altis producuntur: non quasillae ex Melancholia oriantur,sed quod stercora5 urinae proprietatem quandam Melancholiae similem habeant, cuius tamen ne quidem tantillum participant. Ceterum quod ad illa, de quibus in principio diximus, tria puncta attinet, & si quae alia ad Maniam intelligendam requiruntur: ea in methodo secunda sub cura Maniae clarius expressa in
Hoc capite minime adstipulabimur iis, qui allerunt, Diuos morbos oeculiares immittiere,& secundum illos sua morbis nomina inden-
34쪽
da esse. Quin & hunc morbum poenam fatalem cito, ex sacra scriptura non admodum liquet, cum tamen multi nescio quae Theologica de hacro alte declamitent, ipsumque morbum plus Deo, quam naturae ascribant ac imputent. librilinodi enim nugamenta admodum detcstor C- quidem, quae non nisi opinionem temerariam, quae res homine ipso indigna, adeoque ipsi etiam Deo exosa exiistit, si stantur & magistram h gnoscunt. Nomen ipsi ini ergo, quod a Diuosularium hactenu, de ino
bo attestatur, temere non mutabimus. Interim tamen morbus iste, propter caussias deinceps dicendas, rectius Chorea lasciua appellabitur. interim Sophistarum incongrua blateramenta explodamus, qui de
Deo multa garriunt, quem non nouerunt,&a cuius prae cripto tramite, ad cognitioncm eius ducento,passim exol bitant. Caulla crgo chorea lasciuae aestimatio tantum ac praeconcepta imaginatio exii stir, quae Opcratur in eo, qui se talem censet & iudicat, sibique adeo ipsi huiusmodi quaedam imaginatur. Huiutinodi aestimatio ac imaginatio iola praeiciaris morbi seu chore principium ac causta est. Et quanquam incctus limilis seorsim in iis etiam hominibus deprehendatur, in quibus aestimatio ac
imaginatio nedum viget, sicut in infantibus & nonnulli adultis; tamen& in infantibus affectiis caussa imaginatio exsiliit, no quidem secundum intellectum veru auditum mota. Nam & propter auditu & vi suim eis talia accidunt hoc modo. Visus ac auditus in tantis adeo fortis cst, ut is vclignorans phantasia & imaginatione exerceatur rerum visarum: dc auditarum. Sub ista autem phantaliam ratio infantis adimitur&pzrmuratur ea specie, quam ocii tum illi exhibuit. Eodem modo & in adultis, qui ipsius choreae operis seu exercitii nulla imaginatione tenentur quidem, ea tamen fieri vel vident, vel audiunt, ipsorum visio SI auditus rorionem euincunt&superant. Quod autem choreae ac saliationes hominos illos lacessant, quibus nec per visum nec auditum species talis exhibetur,sed cxtra omnem occasionem exstillatio istiusmodi incidit: cauila invenis εὐαι posita est, quae a spiritu subtili titillatae, ad choream talem ac subluitum exstimulant. Iam porro huiusce morbi,choreae,cauilla duae sunt: una turalis ex venis risiuis: altera Acta in iis,ex obiectis imaginatiuis. Principium ergo a causta choreae talis est. In quolibet homine et emeri,iuae conditae sunt: i si tundantur&depleatur, risus adeo pertinax hominum corripit, ut illum supprimere non queat prius, quam sanguis cohibeatur. Et si sanguis non sistatur,risus ad mortem durat. Et venae illae istius morbi caulia tali modo exsistunt. Etsi quidem illae non saucientur, sed in tegrae maneant: spiritus tamen intus exsistens, a quo vitam habent ac sustentantur, si alteretur ac muteturata,vt ordinem motumque
35쪽
suum transgrediatur, salit quasi ac subsultat, ipseque sanguis tripudiat. Tripudium istud, primo titillatio, postea risus sequitur: ex quo tandem
fit, ut spiritus in vcnis subinde magis magisque moueatur, & titillatio continuo intendatur. Venae enim in locis lasciuis& titillabundis sitae sitiat,adeoque ex intimae naturae proprietate ad risum dispositae & pro li-- . f. ucs sunt. Si quis vero cauisam quaerat, cur spiritus vitae corrumpatur Mut ς' di issoluatur, cum usque adeo subtilis, atque venarum istaru in vita ipsa sit.& ob id res naturaliter capi non facile possit: is ad haec animum propius
acclinet. Sicut vinum ardens, aliquo vase inclusum&obturatum,in seipso, in loco calido positum, temporis progressit subinde magis magis
acuitur, subtiliatur, ac leue fit: ita de spiritu vitae quoque invenis constituto similiter intelligendum est, quod per calorem naturalem subtili tur subinde & acuatur, donec incendium languinem inuadat,cuiusqualitatem deinde sanguis asciscit, sicut vinum limplex cum destillato seu ardente permixtum naturam deessentiam suam permutat pristinam. Sed porro de caulla spiritus vitae istarum vcnarum diligenter cosiderandum est, quidnam si illud, quod istuna spiritum adeo laed. at, aut ad id disponat, ut ad subtilitatem ac acrimoniam tantam dcducatur. Nec enim id ex sua ipsius natura ac proprietate innata sortitus est. Caussa ergo subtilians ipsum, ac sanguinem ad hunc morbum ducens ,haec est. In sanguinei sal seu falsitas quaedam est, quae ab intima natura dispositionem habet incidendi vel in aciditatem,vel acrii noniam, vel amaritudinem, vel dulce- ' dinem, prout se accidentia cetera habent. Quicquid enim in corpo-' --ia. re matcriale ac corporcum cst, id ad permi iacio aptum & procliue exsistit, non siccus ac lignum aut putrci ci c, aut in cineres redigi, 36 . - aut carbo fieri potest, cum per se tum per accidens.Idem de Cale etiam in- se telligi debet, quod alteratum & mutatum spiritum vitae furiosum S nam-
' metiria reddit: non quidem, quod is ipse laedatur,siquidem corpus non babet, unde nec laedi potest, sed quod inidoneo dc praeternaturali hospi-
tio veti tur,quod plane auersetur is & aegre ferat. Sicut enim Camphora in impurum locum posita, non manet, & sal petrae in igne contrarium non patitur: sic hic quoque idem aeque intelligi debet. . Quae autem chorea ab hoc titillatu non producitur, ea alia& diueri, uis sa est; cuius caussa in visu aut auditu posita, generationem talem E..bet. --- O:nne gaudium in homine suscitatum, primum principium a corde desumit. Iam vero visus ac auditus res est, ad cor pcnetrans. Ita enim,si sisti lacanentem audio, & a natura fistulae cantu afficior, iam in ipso corde oblectationem S gaudium sciatio captoque. Hoc gaudium duplex est: Nam simul voluptatem incam,ad quam propendeo,meditor:& praete
36쪽
ea sensus meus ad imaginationem, proutante me video, dirigitur ac coercetur. Iam dum pro mea natura fistulae cantum inprimo, ac satiendae voluptatis desiderium capio, oblectatio quaedam emergit, qua gaudium in corde superat & pualet,& sicut illud concipio,ita in me quoque imprimitur, omnesque qualitates ac naturae ceterae extra me aguntur,ut succumbant,&lius operationem nullam habeant. Ad quae deinceps priuatio tensuum, non ipsius rationis scquitur ; vis tamen ac potestas rationis retunditur, ita, ut pro imagi natione mea concepta ut re ante me visa,agam,ac contemta ratione imaginationis impctum scquar aut muler. Mea enim contensio istius morbi caussa fit. Et hoc quidem naturaliter fit, ut consensio, quam homo cum ardenti voto aut desiderio valido
mani sella cit, cur meretrices & homines nequam, qui testudinis de citharae, alior uinue instrumentarum modulis impensius obicinantur, gre inde amoueantur,:ed plenis illecebris cli eri sese ingurgitent quas, ac aestimatione imaginatione ue solida abrepti illis inhient, & hoc modo in morbum quali contoni, idem gaudium, eundem stridorem, clamo-
reinue, aut cantum, saltumue , aut quicquid huiusmodi exercuerunt, concinuent di initanter vigeant. Et haec meretricum chorea quidem, de qua loquimur, naturalis minime est,ita, ut a natura ipsi ceu caulla moueatur, sic ut in principio de vcnis risuis diximus: sed accides quoddam est ac conte lucus,c lasciuia turpi, scelerataque Viuendi libidine, ubi ratio omnis ac sensus exsulat, concitatum: Qua criam de cauisa sese adeo effiencs, insanos ac brutos praestant. Interim plures sunt,qui fordamillam& inhumanam vitam nec agunt, nec meditantur ita, ut casingulariter ac intime oblectentur, sed potius ex fortuito casu aut inconsulto saltant. Et hos instigant ac stimulant venae risivae, eo omnino modo,quo diximus.
Porro,chorca alia sicut nostra id testari experientia possumus cum risu solo cst,a quo vocis ratio, clamorque & saltitatio abcst: alia cu risu &ap.
gressione, ita, ut sedere minime possint, sed simul ire,& ridere cogantur. Haec ipsa quoque ex comm cmoratis caussis, nempe ex venis ridentibua coritur: laoc tamen discrimino,quod spiritus non admodum mutatus, aut sanguis non omnis mutatus sit,' ta ut parox, sinus iam fiat leuiter, iam iterum remittat. Sed&hoc animo repetendum est, gaudia varia omnino cx corde erumpere, hac ratione. Corsi spiritum Lilitum sentit, ab eo adrisinniti mulari potest,non secus ac si spiritus vitae risivae venae corvabdic , i. sime pultet de feriati A salso enim spiritu cor laetitia allici potest, sicut aspiciae cor moerore inuri solet. Nam una viri utq; ratio cit. Vbi praeterea .rra
37쪽
hoc quoque contingit ac fieri potest, ut gaudium istud aspiritu vitae mo tum, sursum in caput euehatur, ac id obsessum occupatumque pro suo modo regat ac cogat. Hi autem nulla violenta sutationis neccilitate impelluntur: sed ad quemcunque ducuntur aut ad libentur, ad ea parati accxpediti sunt, interim nec sensibus, nec ratione , ut parest, instructi aut pollentes. Ceteri vero sal tatores, per sui morbi vim ad saltadum, claman dumque & vociferandum irreuagabili ter compelluntur, gestibus iis omnibus ridiculi. Haec ergo modo intelligi debet caussa, a qua instigentur ad saltum, tripudiumque, &quae his sunt alia similia, velut paulo ante de aestimatione & imaginatione recensuimus. Caussa vero venarum risua. r. 8a-m rum omnino naturalis est. Illς enim hanc in seipsis proprietatem habent non secus, ac, si quis in lateribus aut locis aliis titillabundis fricetur pun- , , is '' gaturue,& titillatus a proprietate peculiari aut sussilire aut ridere cogatur. Nam codem modo etiam in venis titillatio fit, ut quae risus ac subsilutus in se multo plus contineat. In illis enim vita incenditur,quae tantop xc quatit & motitat. Interim & haec morbosa chorea rationis abalienates, est,quia scilicet gaudiu praedominatur,&ceteras omnes qualitates elimianat: no quod ipsam etiam memoriam inficiat aut aboleat, sed quod candem tantum reprimat,ac cogat, ut prae morbi obstaculo erumpere aut emicare non valeat. Ceterum quod tempus attinet,cur alternatim insiliat, ac interdum longius,nonnunquam breuius duret: id ex sola multitudinomateriae &dispositionis fit. Prout enim illa magis minusue intenditur,ita vel breuius vel longius durat. Ccterum hic iam huic choreae morbo colophonem imponemus, nec ipsam Deorum potestatem contem tui di cemus, quibus plena &integra potestas est, lasciuis ac citeris hominibus hanc poenam morbi immittendi. Quod vero per hoc ipsa naturalis ino bi caussa & origo tollatur, nihil est. Ex dispositione cnim ipsiusnaturae hic morbus omnino suscitari potest, si cui in Depkr Dei huiusmodi mo borum plurium mentionem faciemus. Cetera quae huc spectare videi rur, plenius in capitulo de cura Choreae lasciuae tradentur α explicabum
De Origine suffocationu inteLectus.
SVnt autem de aliae rationis priuationes,ex morbis naturalibus facta per quos rationis sensus profligatur. Sunt autem huiusmodi sinito catin intilli oncs tres: Vna, tentat eos tantum, qui in intestinis lumbricos habent :
stiri altera solis iste minis oboritur ex matrice: tertia utrinque accidit, tam '' stando,quam sedendo& ab immoderato cibo potiaque. His annumer
38쪽
tur quarta, tu in somno tantum incumbit,&cum somno iterum desinit. , . Harum duplex omnino ratio exsistit: altera enim cum praesensione& ha praecognitione aliqua est, qua laborans incum bens malum intra sese sen tit noscitque: alia cum ignoratione impetit, ita ut aeger tum aflligatur rum M. restituatur citra omnem sensum &cognitionem. De illa autem,quam de hac cognitio multo certior & tutior sumi potest: quia cepe fit, ut hi vita exuantur citra omnem rationem x cognitionem: non quod ratio ipsa huiusnodi mortem inducat, sed quod morbus, qui rationem profligat, ipsam quoque vitam similiter elidati, sicut in iis, qui vermes habent, cum paroxyimo ipsa quandoque etiam mors incumbere solet, prout in Decermibus tradetur. Sic & neminis ex copressone matricis vita interdum detruncatur. Nonnunquam etiam a stando & sedendo mors ingruit: ideo, quod cordis aer vel spiritus saeprimitur, sicut nostra De Morio Moriis commentaria docent. In hisce morbis multa alia sunt signa pro- se μgnostica boni,maliue, vitς aut mortis. Interdum enim epilepticorum instar cadunt,& ad exemplum horum etiam couelluntur, ut cx multorum symptomatum similitudine epilepticis aequiparentur. Quanqua demetiam rationis suffocatio non semper cum tanto signorum terrore inci-d at: sed quandoque cum placido somno casuque sese prodat, veluti deinceps dicemus: interdum etiam cum aliquo rationis superstitis indicio corripiat. Huius odi enim suffocationes plures sunt,S aliae iubinden uis insuctisque signis stipatae emergere queunt. Sic enim,exempli caussa, a Vermibus, non uno modo, sed varie nascentibus, di in locis diuersis si bulantibus,varii paroxystas, iique saeuiores&atrociores haud difficulter concitari possunt. Quod ipsum de aliis quoque simili iudicio verum cen- ssendum est. Sullia catio autem talis in homine e duobus praecieue locis oritur: e medio corpore, dc e ventre. Praeterea tertia quoq; in solo ca- . ei te consistit, sed non ex ipsa natura, verum ex accidente, ut ex percussione, vulnere, i illius caustae sunt,eamq; cocitant,ut postea declarabitur. Primum a. a nobis intelligendu est, inam ac qualis sustocationis ge- s Mari. neratiost. Huius modus duplex est. Unus fit pissimum, qui a paroxysmo cephalaui remanet,cuius reliquiquini capitis sensitivam destruxerunt. Alter generatur pdivcrsione&Inbtractionem aeris ad cor tendentis. Et Aet hoc modo assiciuntur,dolores sentiu t circa pcordia,i uxta regione com eis. Fumi origo ex stomacho est,inateria quanda c6tinente,ex qua ver- mes aut nastu aut enati sunt. Materiailla ac vermes,si quado a stercorib. separentur,au t putrescant; aut si vermes alii alios deuoret,aut materiam, cuius maῆna copia pleruq est, hi in stomacho moueat ac agitet: tunc ex
39쪽
riseras obumbrat ita, ut homines cum oppressione rationis in somnum coniiciantur,cum steriore euidenti re insomniis inquietis, terriculo sicque ac validis opprcssonibus coniunctuin. Quilibet en: nat te .c per viam laesi mutaboleri potest, sicut de somno tradimus. ista enim ais ctio seu laesio ipsum quoque cerebrum laedit, unde soporosa S torpida sensatio evadit. Et haec ita uniuersim intclligenda sunt de vermibris, quae vel in ipso stomaclio vel eius orificio haerent. Ventris vero vermes,in m- testinis habitant. Hi non eo modo,quo de stomachalibus diximus,caput pertentant,sed paro sinos suos cient sine fumis ac vaporibus caput obii lcntibus. Generatio autem eius talis est. Ipsorum nempe exspiratio fhmusque sursuin ad caput efferri non potest, idque de causiis plurimis. Idem tamen vapor exspiratione&effumatione sua confinia cordispe cellit,adeo, ut aer simul ac nutrimenta ad cor commeantia, inficiantur& contaminentur. His porro infectis si cor implicetur&assiciatur,tunc id in seipso quasi suffocatur&strangulatur,adeoq; pro materiae peccantu multitudine mors ipsa induci potest tandem, quod simili opera in cor bro fieri minime potest. Vbi autem materia ista desaeuiit aut conflagram nouit, postliminio ad sanitate reditus est. Et hoc modo paroxysmus virusU-fam t.. torum sequi potest. Si enim cor patitur,cum eo uniuersi totius corporis spiritus vitae una assiciuntur: unde deinceps spasmus, tremor,oppressio, tenso, agitatio &signa similia multa incidunt, quae omnia tandem quaedam totius corporis insensibilitas sequitur,ut nec sensu nec intellectua gri pollean l. V n iuersus itaque sanguis, omnesque humores ac corporis spiritus non aliter inuicem bulliunt, ac si sulphur &salpet r. ae inuicem in- cendantur; quo facto effervescentia & concitatio no desinit prius quam, Muis contrarium consumatur,ant vita ipsa excutiatur. Simili oratione etiam m. modo de matrice dicendu& explicandum est. Cuius etsi quidem ratio alia sit,ses iisdem tamenetia signis ac indiciis aut moribus manifestatur. Si n. insita& vernacula matricis natura alteretur, & in dispositione contrariam de liciatur: quaedam inde matricis compressio oritur qua lensus simul & intellectus tollitur. Id autem hac ex caussaeuenit, quod matricis materia, ex qua illa uiuit&nutritur,in seipsa destruatur velut vinum quod acescit. ν indita Vnde fit, ut matrix verae ac genuinae muteriae indigentia laboret. Pici pria enim illius materia naturae suae limites excessit, & refrigerata est.
Ea frigiditas substantiam & tunicas matricis contrahit & conuellit velut quidam spasmus. Ista enim perpetuo aciditatis & frigiditatis proprietas ac natura est, ut ex sua vi spasmum aut compunctiones insigat membris corporis uniuersis, si carnem & olla cxcipias. Eodem modo ergo ipsius quoque matricis frigiditas ae acris aciditas veluti - I . si a uin
40쪽
spasinum quendam mouet, Scquam porcstarctissime in nodum Velgi
bum unum cogit ac contrahit. Per hunc vero tetanum spasmumque me bra corporis quodue cetera similitcrin spasmum ac tetanum abeunt cogunturque, quia cum matrice similiter inquinantur dc contaminantur, Dum ergo coarctatione tali intestina ac membra propinqua omnia coguntur: vapor noxius a matrice exspirans, proxima membra omnia adoritur, donec tandem per ipsum corde fecito& pulsato,paroxysinu obtriatur, signis omnibus morbi caduci stipatus. Sic itaque nullum membrumatrici tam cui denter compatitur, ac cor ipsum mediante materia, Certera tamen in terim membra non omnino suis quoq; accidentibus carς - , Porro autem alia ac tertia si stocatio superest, modis multis ac LLux x ,-- sis incusta, cuius allinia omnia genera difficulter comprehcndi Ninda' IMAE gari queunt. Ex hoc ordine suffocatio est illa, qua dormientes occu- . .. ' saliresupino corpore iacentcs. Cordis enim aqua per situm istum in ca μ, ysulae inimia demittitur, ita ut uperne cor nudum relinquatur. Que dis positio cordi imbecillitatem infigit. Si enim non in media aqua id si tum quasi innatet, tunc intellectu priuat defensibus,membrorum qi adeo uniuersorum vires ac robur obterit. Quanquam non desint, qui hanc affectionem Incubum elle dicant,a sanguine ad cor confluente genitum: munici
Quod tamen nihil est. Sanguis enim, nisi alius morbus instet,quam re supi natio in dorsim,cordi nullam noxam inferre potest,idque multis ex tur caussis. Sic etiam putant alii sanguinem a corde defluere, de ab hac priuatione eius cor nudum patere, adeoque dormientes semiliare, quod nec manus,nec pedes mouere queant: quod tamen nec ipsum Verum .
quidem est. Nam de hoc casu daci causi muli possunt, cur sanguis a cor- ' de nunquam ita defluere queat,ut cordi id damno sit. Unde liquet, hanc sustocationis solam caussam esse, quod iis,qui in dorsiam resupinita ccnt, ' capsulta cordis orbis aequo planior depressior cliadat, de scutu ca,aqua plena,latior ex turgescat. Eo facto,si cor superius denudetur,aut capsulae tunica illud contingat, tunc iacentes compressiones sentiunt quasi ab imposito grandi saxo. Multa enim cordi circumstant,quae materialiter in capsulam cordis supine dormientium incumbere, de ita opprimere mpossimi, quod dormientibus in latus aut ventrem accidere non potest,
cx caussis iis, quas multas Anatomia expedit, hoc loco minime repeten' das. Ceterum per somnum alii quom morbi incumbunt,rationem adimentes, dc amentiam infligentes, velutin morbo caduco fit: Horum duet praecipae caussae sunt: una ex compressione est, velutocubus: altera ex 'compressione cerebri. Generatio talis est. Si cor ita opprimatur, ut spiritus vitae incalescat aut inardescat,tunc is corpus uniuersum inflammat,