장음표시 사용
381쪽
tius elle. Cum autem Deus sibi reservaverit dissolutionein conjugh carnalis inter hominem & feminam , planum esse eum sibi reservalle etiam distatutionem conjugij spiritualis quod intercedit inter Episcopum re Ecclesiam. Vnde concludit solum Pontifi-sem Romanum, qui est Vicarius Iesu Chri sti, post e decernere transsationes dc depositioncs Episcoporum, idque auctoritate di vina. Sed argumentum illud nimis probat. Nam hinc potius sequereretur nullo casu Papam posse distat vere conjugium spiritua te, cum ipse, quamvis Christi vicarius, nullo casu possit dissolvere vinculum conjugij carnalis. Melius dicam, argumentum illud nihil concludit i quoniam unio Episcopi A. Ecclesiae, conjugium tantum est per metaphoram , & ideo, si summo jure agamus, comparari non potest cum vero conjugio. Certum quidem est Athanasium& alios vetercs ordinationem sive in titulationem Epis. Copi in qua piam Ecclesii comparasse cum conjugio , sed id ab iis scriptum est per translationem, ut ostenderent quam arcto vinculo Ecclesiae ille suae esset adstristus. Haec sunt
ιν x. deitatis . Verba Innocenti j : Non enim humanased potitii Hvina potestate conjugium stirituale di .Lmitur cum per transiisnem, depositioncm, aut responcm auctoritate Romisi Ponti cis , quem
ab Ecιlsa removetur. Et ideo tria haec quae t misimus Mn tam consitutione canonica quam
institutione divina Ioli sum Romana Ponti ci
IX. Ceterum jus illud in Gallia , aeque ac in reliquis orbis Christiani provinciis, re
tatum est in Glosta Pragmaticae Sanctionis. e. -- iri euti Dis Zρ 'm depositio , inquit Guimerius , es et a 'οῦ ta iv res mala. Si vero non agatur contra Epishi-n sit -- lepos ad depositionem , sed ad aliam ha nam arbitrariam vel detern inatam, citra tamen depositionem , tunc Concilium provinciale erit Iudex.
Istud vero probari post et multis exemplis ex historia petitis, si res tanti ellet.
coporum causiis statutum in Concilio Ninno ct Sar auensi. II. tum est Uiue ad mitia te seria Regum n. b. um se me. Temperamentum in
V. fortassis intelig/κuis fiam Concoνavia de em . etim immediai: Mbr.eussit an otica su . eam appellat. Rout tur eb ectio ilia. VI. Ex Titulo De publicis concubinariis elui videtur Episcoporum depositi es usi Summo Pomι- sici reservari. Extticatur hic uos in gratiam Eptρcoporum salticanorum.
I. Concordata novam judiciorum formam introduxerum , qua ferme revocatum esse videtur jm --i iuWm. Explicatur ius a Co cordatis ιπινoductum cir a iudicia ea arum cst attellationes.
.CORDAT A inita inter Franciscum primum Regem Christianissimum & Leonem decimum Pontificem Romanum novam judiciorum formam introduxere , qua ferine revocatum esse videtur jus antiquum. Nam ante Pragmaticam Saniactionem prima omnium causarum cognitio Romae utplurimum habebatur in perni .ciem litigantium & jurisdictionis ecclesiasti.
cae , ac praeterea in magnum regni detrimentum , ob immensam vim auri quae ad contestandas lites in Italiam asportabatur; quemadmodum in Pragmatic .disseritur in decreto De Causis. Hinc factum ut in Concordatis quoque insertus sit Titulus De Causis :in quo jubetur ut omnes cauta , exceptas majoribus, agitentur , judicentur, & terminentur coram judicibus ordinariis locorum , in casu vero appellationis , eam interponendam esse ad superiorem immediatum , 5 dein ad Curiam Romanam. Exemptos vero , qui Summum Pontificem appellaverant , judicandos esse in provinciis secundum delegationem Pontificis. Si vero a detestatis appelletur , missurum eo casu Pontificem nova mandata, quo terminari causa possit in provincia. Ab hac autem regula ex cipiuntur Cardinales & Officiales Summi Pontificis actu servientes; quorum causae alibi tractari non posse edicitur quam in Curia
II. Ea ratione revocatur quodam modo ius antiquum , ut dixi. Nam omnes
causae quae ad disciplinam eccles esticam pertinent , definiri debent in provinciis
iuxta canones Nicaenos, Antiochenos, Sardi censes, & Africanos. Causae enim Presbyterorum ac laicorum unicuique provinciae commissae erant, neque primam carum cognitionem ad se trahebant Romani Pontifices , neque rursum ad eos appellabatur.
382쪽
& Imperi j Lib. VII Cap. XX VII. 3 3
Primi omnium Nicolaus primus & Ioannes Iure expres e denominatis , apxd i os itidires is octavus appellationes presbyterorum deje- faΠibus qui ine Jure aut consuetudine prae fictorum aut excommunicatorum ab Episco- cripta vel privilegio illarum cognitionem ha-pis Gallicanis admiserunt. Atque is qui- lem , terminari nisi debeant. Responsiodem adeo aegre tulit hac aetate Carolus Cal- quae extat in memoriis sive codicilis aeta vus ut graviter ob hoc ipsum expostulaverit te Caroli noni consedis in gratiam Episco cum Ioanne octavo, missa ad eum gravissi- porum Romae damnatorum futilis omninoma epistola quae extat inter epistolas Hinc- est de , pene dixerim, puerilis. In iis quippe mari. Causae Episcoporum delinitivo decre- scriptum est heic per causias majores intello judicabantur in provinciis juxta Conci-iligi lites Ecclesia in cathedralium , juxtalium Nicaenum. Post Concilium ver5 Sar- Pragmaticam Sanctionem , quae majores dicense , si quis appellaret apostolicam se . causas ita interpretatur. Verum si concedi. dem , secunda causae cognitio habebatur a mus caucas Ecclesiarum cathedralium essi, nodo provinciae , ex delegatione Sumini reservatas apostolicae sedi , non video qua Pontificis. ratione fieri possit ut non ei quoque reser- III. Quod omnino observatum est in vatae censeantur Episcoporum depositio- Gallia usque ad initia tertiae Regum nostro- nes. Itaque censeo sic repellendam esse . rum dynastiae, ac licet necessarius esset in- hanc objectionem , depositiones Episcopo
terventus auctoritatis Summi Pontificis , ju- rum non comprehendi in decisioite primi diei a tamen peragebantur in regno. Tempe- hujus articuli Concordatorum, cui adje- ramentum inter jus antiquum& usum recep- cta exceptio est , easque gravem ob cautum invehunt Concordata. Nam hinc su- sam non comprehendi in hoc articulo, premam auctoritatem & definitivum decre- habita nimirum ratione juris tunc recepti. tum Summo Pontifici reservant; Gallis vere, Nam cum in articulo illo dicatur causas esse restituunt commoditatem judiciorum in pro- terminandas ab ordinariis locorum judici
vinciis peragendorum. bus , mani sestum est eidem legi subjecta Dubitari potest an causae Episcoporum futuras fuisse depositiones Episcoporum,
in eo decreto contineantur, ita ut in regno quas Metropolitanus & synodus provinciae definiendae sint ex delegatione Summi Pona definito decreto potuissent decernere nisitificis. Cui quaestioni responderi potest, exceptio illa addita fuisset in articulo. Conaeas hauddubie hoc decreto comprehendi, sentanea autem illa est juri quod in Decre- cum neque nominatim nec speciatim ab to extat.& Decretalibus , quo synodus proaco. excipiantur. Solae enim Cardinalium & vinciae arcetur 4 decernenda depositione. Ossicialium Papae actu servientium causae quae sedi apostolicae reservata est, & quoad sedi apostolicae reservantur. Quibus addi po. hoc Episcopum eidem sedi immediate sub test , Episcopos comprehendi iis Concor- jectum praestat. At in eo casu Concorda datorum. verbis quibus Ordo judiciorum ta alibi imponunt Summo Pontifici neces
praescribitur , quoad eos qui sedi apostoli- sitatem delegandi judices in partibus ad cae sunt immediate subjecti , quorum cau- judicandas eorum causas qui sedi apostoli fae delegari debent in provincia. Nam ii. cae immediate subjecti sunt. In hoc autem cet Episcopi Metropolitano & synodo pro. ultimo articulo describi debuit exceptio ma vinciali siubiecti sint, intelligi id non potest jorum causarum , si haec Concordatorum quoad depositiones , quae Summo Ponti fi auctoribus mens fuisset ut existimarent sub
ci immediate reservantur. Vnde sequitur jectorum eorundem causas terminari non
Episcopos , quoad hoc , sedi apostolicae esse debere in partibus ex delegatione Summi immediate subjectos , ide6que causas eoia Pontificis. rum debere a Summo Pontifice delegari, ut V. Reponet verb sortean quispiam sic finiantur in partibus, juxta legem Concor- intelligenda esse Concordata, si is qui sedatorum i Si juis vero immediaia fusectus di apostolicae immediath subjectus est
sedi apostolicis ad eandem sedem Euxeni v L eam appellet. Verum explicatio illa nimis landum , causa committatur in paullus per ref iniqua esset , si eo praeiudicio ceteri casus criptum usique ad onem litis , videlicet usique ab nac regula excluderentur. Exempli cau- ad leniam lintimiam conformem, si ab illo ap. fa , si quis in jus Romam vocet eum qui peliari contigerit. exemptus est a jurisdictione ordinaria , an IV. Objiciet fortasse aliquis eas cau. non aequum est delegari in pari bus hujussas , eo quod sint causae masores in jure causae cognitionem , ut & actori de reo, si comprehensae , exceptas esse in primo arti- appellaverit, jus dicatur , juxta vulgatam culo hujus capitis , cujus ea sunt verba: juris regulam : Non debet licere acura quod omnes O singula causae, exceptu majoritas in non liceat reo , O vice visa. Iurisdictio enim
383쪽
quae competens est quoad appellantem, II. qui suam auctoruaum consorem Poli, εα competens quoque est quoad actorem. Sa- - si Asse si rei cognitionem causa. Pr. iurnd certum est Reges nostros temper exi stimasse Episcoporum causas in regno esse judicandas ex delegatione Summi Pontificis , non autem Romae, etiam in causa haereseos , ut constat ex Memoriis sub Carolo nono Rege, ut diximus , confectis anno M D L x v. in causa Ioannae Reginae Navar-rae de Episcoporum Romae damnatorum propter haeresim.
V I. Opponi. prauerea pollet Titulus an/Ita iovem. Concordatorum ' De Dblicis concubinariis,
f. Guὴds, in quo sic scriptum est Quod
ν quorum destiatio ad nos o sedem apsolicam ectat, per Concilia provincias a orsuos δε-- periores proprer concubinarum pasticum repe sorhaia regis Graiiana er senossi Sardicensis, pl--
risus in per auctoritatibus. III. sentiriam Tride risum abistis ι ati Iorais ιarem nouorum provincialiam. Vertim Concitium ι Iad receptam non est ιη GaIM ; ae nisi eis κουa has instituita contraria est Concor ιυ. Nam im a rogari
depositiones Episcoporum hete reserva- fuit sementia μνιιι sva Z iuvarens in θω ri ipsi Summo Pontifici. Sed heie obser da Remos. vandum est Concilium provinciale in eo ca. , auatum ex ConciAs sa
su causam Episcopi it lasse absque dele.
gatione Sumiua Pontificis , ideoque, juxta exceptionem in primo articulo De Causis I. V p E R EsT ut examinemus an Pa contentam , decernere depositionem non pa, cum dat judices in partibus ad posse. Contra , synodus illa tenetur acta decernendam depositionem Episeopi noxij, mittere ad sedem apostolicam,& noxios de- tentet aliquid contra praescripta canonum nuntiare aut deferre ad eam. Id enim, & aut Decretalium, & an deroget auctoritati nihil omnino aliud, in parasrapho statuitur. apostolicae sedis . Enimvero postquam synodus ossicio suo dc Quaestio ista nullo negotio solvi potest obsequio defuncta est erga Summum Pon- si memoria ineatur antiqui juris, mediique,tificem, accusatio denuntiata tum judican- ac recentioris. Vnde quoque duas regulas da est secundum ordinem praescriptum in colligemus. Earum prima erit, Episcopum Concordatis, Titulo De Causis,id est, delega- deponi non posse nisi ex sententia aliorum tisa Summo Pontifice Episcopis Gallicanis, Episcoporum. Quare Papa simplices Presia qui causam definiant inrepno; ita ut accus a- byteros delegare non posset ad habendam ti Romam evocari prorsus non possint in cognitionem de crimine Episcopi, quod ca- detrimentum Concordatorum. Certe sum- nones praecipiant ut Episcopus nonnisi ab
ima cura provisum est ne in paragrapho Uod ejusdem gradus & ordinis judicibus judice-
si adderetur causas Episcoporum qui con-' tur. Eos autem judices , duodecim esse de cubinari j essent judicandas esse in urbe Ro- bere edicunt, ut constat ex Concilio Afri ma. Id unum sussicere visum est , si acta Ro- cano, id ex epistola sancti Gregorij ad Episcinam mitterentur, & accusati deserrentur copum Arelatensem, Unde quoque factum ad Papam. Neque crediderunt addendam ut Nicolaus primus ad Salomonem Remii esse clausulam, dc eo casu Pontificem Romae Britonum scribens, ex eo capite irritam esse pronuntiet Episcoporum Britonum depositionem , quod non a Metropolitano& a duodecim Episcopis peracta fuerit. Eundem ninnerum Episcoporum exigunt Concilium Triburiense de Lucas Patriar-judicaturum causam.
Synopsis.cha C P. apud Balsamonem. Attamen in I. Superest ut ex misemus an Papa . c.m dat rescripto Gratiani Augusti vidimus posse maius insinuus, temet aliquid rami se prUmm Romanum Pontificem deponere Episco-
smontia tauri rid. d. . ocoporum. Lx linus Vero in regesto Gre sar non dies s era Pis, in in . iisdim dis is, goris magni delegatum ab eo finite Metro 6se duodecim. AiiAd Mimois riseri . Gratiam, O politam Syracusanum , una cum tribus autis cogor o magno, quatuor Episcopis ab eo eligendis , ut de
384쪽
causa Lucilli Episcopi cognoscerent, eumque deponerent. Praeterea de retalis Te phyrini epistola , quae extat apud Gratianum, quo jure nunc utimur, non exigit absolute numerum duodecim Episcoporum , sed tantum si ea causa incidat ut totidem Episcopos haberi necesse sit --
decim judius quilibet accusatui usua , si necesse fuerit, eligat; a quibus ejus causi ju
I I. Secunda regula haec esse potest,
Sumimini Pontificem conservare suam auctoritatem , quoad depositionem Episcoporum, cum eorum judicium delegae, ac si eos ipse judicaret & deponeret. Rescriptum enim Gratiani , cujus supra menti O-nem fecimus, verbis minime ambiguis ait Episcopum Metropolitanum, si in longinquis regionibus commoretur, exsolvi a necessitate accedendi ad sedem apostolicam , sed .daturum ei Episcopum Romanum du- dices , quos Romanus Oi pus judices dede. t. Concilium autem Sardi cense nihil aliud postulat quam ut Episcopus Romanus δειjudices, Episcopos nimirum ex provincia finitima, una cum primis judicibus, ad judicandam causam appellationis. Bonifacius vero, Leo , dc Gregorius magnus, alii. que Romani Pontifices existimarunt satis suae auctoritatis conservationi provisum si Episcopis provincialibusjurisdictionem suam delegarent, aut Leetatis apostolicae sedis , ad decernendam desinitivo judicio Episcoporum depositionem. Quinetiam cum suo illi arbitrio reservarunt potestatem judicandi appellationem in urbe Roma , aut
eam curam delegandi in provinciis, abunde auctoritati sedis apostolicae satisfactunt putarunt. Gregorius enim septimus, qui Pomtificum Romanorum auctoritatem immenia
Sum explicavit , frequenter Lesatos misit in provincias ad deponendos Episcopos, jurisclictione sua in eam rem delegata. Ne
vero inhaerere tantum videamur antiquo juri & mediae aetatis , habemus ex novo jure, quod Gratiani Decreto continetur,
voluisse Romanos Pontifices sui arbitrij eL se an Episcopi judicandi essent in synodo
Romana , aut per Legatos sedis apostolicae, Ut per se, aut per Vicarios suos, ut ait Papa Sixtus in cap. Accusat s. I. q. 6. III. Huic autem regulae opponi nonti iri potes h decretum Concilii Tridentini, quod, introducto jure novo, in universum synodis provincialibus ademit instructionem criminum Episcoporum quae poenam depositionis merentur , eamque tribuit iis viris quos Papa delegaverit , servata Summo Pontifici definitiva sententia. Decretum in
quam illud opponi non potest. Praeterquam quod enim Concilium illud non est recep tum in Gallia, contrarium ex co capite est Concordatis, quibus neque sedes apostolica neque Concilia derogare possunt absque consensu Regis. I V. Postquam autem delegati sentenatialia damnationis protulerint, tum in eΣecutionem mittenda est depositio , nisi is qui damnatus est appellaverit. Ea enim vis est sententiarum a competenti judice latarum, ut executoriae sint , nisi carum effectus suspendatur per appellationem. Ita enim usurpatum supra vidimus a Legatis pontificiis. quod etiam satis annuunt Concordata his verbis i Si ab tuis appetiari contigerit. Nam is qui dejectus esi, provocare quidem potest , quemadmodum appellabatur a Legatis. Verum quemadmodum olim Summi Pontisces cognitionem appellationis in provinciam remittebant ad Legatos suos, si ita faciendum esse existimarent, quod usurpatum vidimus a Gregorio septimo in causa Lamberti Episcopi Morinensis sic Concordata eam Summo Pontifici necessitatem imponunt ut eo agendi modo utatur in causis Episcoporum Gallicanorum , datis videlicet novis iudicibus ad judicandam appellationem. V. Quod si Summus Pontifex pervicaciter in futurum contenderet mitti debere acta , id est, Processum, ut hodie vocant, ad apostolicam sedem , etiamsi damnatus eam non appellaverit, antequam Bullas ei concedat quem Princeps nominaret in loco depositi, tum, si de crimine majestatis age dur, reponi posset postulationem illam non esse aequam, quoa evulganda non sine imperi j arcana, quae nullis communicanda
sunt quam iis qui jurejurando fidem suam
Regi obligaverunt. In primis vero ea noc- .cere non aebere alienigenas & exter , ut
sunt Cardinales &alii Consiliatij Papae Romani , qui arcana haec vertere possent in perniciem regni. Quamobrem veteres Episccopi , qui tempore Imperatorum Romanorum nondum res publicas attingebant, id
cs , nondum erant Consiliarij Principum,s quae dignitas ei ordini primum communicata est a Regibus nostris 2 veteres in
quam Pontifices antiquitus cognoscere recusabant de crimine majestatis. Haec enim sunt omnino verba eorum in synodo eongregata adverssis Chrysestomum i Conii nent se libelli lis majestatis crimen. Iubeat nunc pietas vestra expelli vel insitum daturum tanti criminis parnas. Nobis enim non ticu sa
VI. Addi potest, ex eo agendi modo
385쪽
3 6 De Concordia Sacerdotij &c
ingens periculum imminere jurisdictiosi ec- cendum, inquit nefortia dum uni personae parclesiasticae , valdeque timendum esse ne Princeps irritatus poenam capitis jure suo decernere praesumat adverssis Episcopos laeta majestatis reos. Eam namque rationem in synodo Remensi adversus Arnulphum ha bita attulit Herveus Episcopus Bellovacensis. Siguinus Senonensis Archiepiscopus negabat se causam Arnulphi judicaturum . nisi prius ei poenam sceleris Princeps remitteret, si constaret eum esse reum laesiae majestatis. Reposivit Herveus timendum esse ne ex hoc agendi modo periculum immineat viris ecclesiasticis . neque enim expectaturos fortean seculares judices ecclesiastica judicia. unde per consequentiam necessariam Episcopi justitiae seculari subjicientur, si ipsi cunctentur judicia facere seta cunddm canones. Videre, inquit Hervem,ceisino cap. ne sit periculosius judicia ecclesiactica deincepsa secularibus non expectari. Consequens enim
est ad forensia jura nos perirahi, se divinis lexibus in aliquo videbimur obniti. Quod amplexus est Brimo Lingonensis Episcopus in capite sexto. C m hoc maxime sit pertimef
cere Columus, scut frater o coepiscopus nosti rurimos retaris, o eum c omnem ecclesias cum ordinem sub periculo sanguinis relinqu/mus. VII. In universum . adhiberi posse censeo temperamentum quod ex Concilio Sardieensi peti potest ad conservandam auctoritatem Summi Pontificis & jura regni sive de crimine majestatis agatur, sive de alias causis quae ad depositionem Episcopo rum spectant. Temperamentum autem illud in eo versatur, ut acta judicii Romam mittantur, ut statim Pontifex Bullarum ex peditionem imperare possit secundum sententiam judicum delegatorum, si ita faciendum esse existimaverit, omissa prorsus omni nova sententia confirmationis. Vel si aegrh adduci possit ut ita faciat, peti ab eo poterit ut det novos judices, qui causam retractent & denuo judicent una cum primis judicibus. Nunc agendi modum synodus Sardicensis non aperuit nisi in casu appellationis. Hac vero ratione quam proponimus , idem modus tolerabitur etiamsi appellatum non fuerit.
386쪽
III. Rictὸ autem intelligi non potest hac controversia quin ad antiquitatem recurratur. instituta πω deluet comparatione amiqui juru O novi,
V. In antecessum autem agendum est de electi nibus canonicis o cotorum, quatenus regia audistriat iis sive assensus regat mixtιonem olim ea materia admutibat. Tum de Investiturar. Eι de iuramenta quod viocant fritilasis.
fundatur, an vero ad certas quasdam restrictum sit. Cuius quidem deciso quaestionis, cum variis senatus Parisiensis consultis in longiorem deliberationem protracta fuister, tandem anno Mocviii. judicio lato in au ditorio publico , adversus Ecclesias omnes pro regis juris confirmatione promulgata est. Contra sententiam illam, qua plurium Ecclesiarum libertas pessumdabatur , clerus Gallicanus apud Henricum quartum Optimum Regem graviter conquestus est. & lit ras negotii illius avocatorias obtinuit, quibus , cognitione illa interdacto senatu, Ec-esesiarum quae se ab eo jure immunes profitentur status Consilij sanctioris judicio permissus est. III. Sed juris regii de immunitatum ex
adverso propositarum plenissima cognitione imbui non possumus nisi ab exordio narrationem per seculorum seriem diligenter ex
pansam contexamus, instituta comparat O-
ne inter Iuris canonici regulas Ec juris regij novitatem ; unde possimus addiscera quo tempore, & quibus de caussis, a veteri Sc r cepto jure discessiam sit. Per viam illam regiam pergentibus difficile erit a vero abe rare : cujus dignitatem hac in re violant qui
I. ingendum dem de jure Trialia. Quid sis imillud, ct in quo conligat. Regalia dividitur in temporalem σοι ualem. II. An im illud per emues Ecclesia1 catiadratis j- regna distrandatur , an vero ad certas quasdam ris ictum sis. Quid anno mi esima sexcotesimo οἱ Qua placuum Partamento Parisiensi. Rex Henricus quartus trahi μιι ne deiuceps Partamenium Mimcontroversia cognauio m snsciperti ; quam sacra Con
stre, judicio permisil. E Regalium jure tractaturos a nominis ipsius vel Potius a rei per nomen sisemficatae origine disserta
thodus omnino vi taurexigere. Sed interim seposita de vocabulo iplo in alium locum opportuniori disput tione, quid illo significetur in hac materia quam aggredimur, paucis explicandum est. Ius itaque Regalium est jus Regi competens ad fruendum reditibus qui ad Eccie-sas cathedrales sede vacante pertinent, donec novus Episcopus, fide Regi praestita,Ecclesiae possessionem adipiscatur. Competit quoque jus ad conserendum Praebendas ali aque Beneficia quibus animarum cura non
incumbit. Quare Pragmatici dividunt Regaliam i ut ipsi loqui solent. quam dictionem nos quoque deinceps usurpabimus.ὶ in temporalem & spiritualem. Ad illam referunt redituum temporalium fruitionem , ad istam vero , Beneficiorum collationem, quae literis regiis fieri consuevit. II. Porro insignis controversa ab aliquot annis excitata est, an jus istud per omnes Ecclesias cathedrales universi regni di LTom. II.
387쪽
Regalium origines ex arbitrio comminis
IV. N eque vero paucis hac de re verbis agi potest , cum disputatio isthaec aliquot capita complectatur quae in satis perplexa
disquisitione versantur. Attamen argumenisti nobilitas delicatiorum hominum qui exactis disceptationibus anguntur, ingeniis sa-risfacere poterit , praecipud cum illa tantum attingere velimus quae necessaria sunt
omnino ad Regalium cognitionem , dilatis in aliud tempus quae absque piaculo, licet eruditionis plena , hic omitti possunt. V. Electionum canonicarum materies,
quae tam late patet, hic tamen delibanda est, quatenus regiae auctoritatis sive assensus regi j mixtionem olim admittebat. Vnde proficiscitur de Investitutis, & quae illas secutae sunt, sacerdoti j & imperij eontroversis agendi neces litas. Fidei quoque ab Epiccopis exactae , & Regibus praestitae, injicienda mentio, cum illius beneficio Re .galiae essectus desinant. Canonum quoque M legum publicarum constituta adducen da erunt , quibus vacantium sedium reditatus Ecclesae aut successioribus olim resem vati erant. Discutienda quoque erit seu latium rerum recentiori jure introducta naiatura , quae vasalli morte beneficij sive regalium reditus domino studi addicit, do nec homini j praestatione novus vasallus de fungatur. Tum subnectendum quid ex cojure praesumptum sit a Principibus in per .ceetione fructuum qui ad episcopatus vel abbatῖas vacantes pertinebant, quid a Conciliis posterioribus constitutum, quid regiiscdictis receptum & senatus Parisiensis consultis decisum fuerit. Quibus omnibus dinceptatis, aperiet sese juris istius regii quod Regaliam vocant origo. Vnde quisque col-
Jigere poterit quid de principali illa quae
stione sentiendum sit, icilicet an coerceri debeat ad certas Ecclesias Regalia, vel ad regni istius universas porrigi.
I. In Episcopis constituendis tetur Ecclasia se-ema est exemplum At Morum. Designatio tersena olim ab iis em subat a quibus consecratio. Describi
tur in aversione vetus forma elemonμm.
trovincialibur. Discrimen nullum erat inter elerumpit iram ct topulum in tegimonio dando.
II I. Hac opinio nova em Mus tamen operamiliari poterunt dua contraria sententia, δε ρο bus multum a gladiantur fri ci es. Ex nece ει te consensus Hyla manavit a se us re necessitas. IV. Episceri provinciales acredebam ad Ecclesiam vacantem . ch successorem detirebant plebe tra- sente, cui relinquebatur facultas snstrarandi ιιl resistendi in ιoni. Probatur ex Crymano. V. me Um descendit ex traditione divisa. Qu nam modo accipiendMm sit riculi testimonium σ Ehis
VI. Elemonum Christia rum ritus illustrantur ex Lampridi, Ioco matae illustra. Probatur tu rum auctoritate Curians in arbit iis plebis posimm Dis. an electum a uterer vel recus ret. VI I. Ergo plebs quiIem testimonium ferre poterat ; sed tamen jus aequum cum Et scopis non hab bis in ere tionibus. I efelluntur Noaiores, qui Ο-ρνιαπι verba in Luersum trahunt, ut elemonum jura ρl si vindicent. VIII. Origenes praesentiam populi requirit in o dinando Episcopo. Cur ita ussum. Quid significeturtii verbis, qui fotis sunt, in prima Pauli vi stola ad
I X. Gemens quo ue Romanus docet Discura eligi ab Discvis, sed gratos ct incceptos debere illas esse fidelitas. Emendatur υ/rsio ivnr Patrui . a. e obitrium electionμm texet Oiscvra fuisse aevo Oragenis paret ex Eusebio.
I. R1M A illa pars aggredienda est
quae canonicas electiones & re giam cum illis progressu temporis admixtam potestatem respicit. In Episcopis con stituendis petitam ab exemplo Aeostol rum formam secuta est vetus Ecclesia, quae in personae designatione & ejus postea consecratione per manus impositionem versabatur. Quae duae actiones ab ipso Ecclesiae exordio usque ad hanc aera tem in Orien te , & usque ad quartum seculum in Occidente , conjungi uolebant, adeo ut, quem-
ad dum fieri solet in actibus legitimis
qui neque diem recipiunt nec conditionem , designatio ab usdem fieret quibus ipsa consecratio. Episcopi scilicet in unum collecti promovendae personae vitam anteactam ejusque merita discutiebant, de probatam ordinabant. Sed in personae deli gendae examine, vacantis Ecclesae clerum& populum interrogantes , eorum testimonia exquirebant, atque consensum praestolabantur , ne invitis obtruderetur Episccopus. Itaque desideria & vota cleri atque populi necessaria quidem erant ut in pace fieret ordinatio ι sed vis & supremum arbitrium electionis penes Episcopos erat uniuscujusque provinciae. Harum promotionum ordo deinde per canones apertius explicatus est, ad vitandam scilicet, quae frequenter accidebat , ex Episcoporum absentia in deligendis personis moram longiorem & in examine faciendo pertur bationem. Electiones itaque in occidentali
388쪽
Ecclesia separari coeperunt a confirmatio- nos quo e es fere 'r universas p . inci.ι, tene . & haec ab ordinat ione sive consecratio- netur. ut ad ordinationes rite celtar in M. ad eamne. Tunc clero civitatis, cum consensu populi , electio futuri Episcopi tributa est, &Metropolitanorum cognitioni , una cum Episcopis suae provinciae , decreti de electi O ne facti rei'mbatio vel confirmatio reser
vita. Quod jus ad solum deinde Metropo
litanum posterioribus canonibus tranina. tum est ob synodorum infrequentiam. II. Ceterum si negotium illud referatur ad primam originem , morumque vetustae Ecclesiae & antiquorum canonum ratio habeatur , constans est illa sententia quae solum testimonium ec consensum designandi Episcopi clero & populo tribuit , ipsam
vero designationem sive electionem ec sudicium Metropolitano una cum synodo provincialium Episcoporum. In quo testimonio dando non reperio discrimen aliquod constitutum a veteribus inter clerum civitatis& populum. AEquo enim jure hac in parte utebantur, & utriusque consensus ad susci piendum Episcopum expectandus erat. Tora quippe, ut jam dixi, auctoritas erat penes Episcopos, & praecipuE penes Metro-olitanum, qui rebus gestis τὸ si ις adhi-ebat, ut loquitur synodus Nicaena. III. Non me latet quin plerisque nova videri possit haec opinio, & fortasse ob novitarem periclitari. Sed si animo sincero exta
pendatur, ii era esse testimoniis prolatis statim deincitast rabitur, sic ex duabus oppositis conflata. ambarum auctoritate fulciri poterit. Duae etenim sunt hac in disputatio ne praecipuae sententiae. Altera plebem a tu re electionum remotam semper fidisse do cer, solo relicio illi testimonio A voto, cle ro autem civitatis electionem insolidum tri
butam. Altera docet jus aequum semperfuisse clero & populo in electionibus, idque jure apostolico de veterum patrum testimoniis niti. Nos vero nec clero civitatis nec populo jus merum electionis olim com petivisse asserimus, sed solis Episcopis provinciae, qui testimonio atque consensu clerita populi in persona eligenda utebantur. Postea jus electionis clero , cum populi consensa , in Occidente communicatum est, donec populus ab cojure seclusus est. Ex ne cessitate consensus populi in electionibus manavit assensus regi j necessitas. qua de repostea disserendum erit. IV. Definitionis nostrae probationem ex testimoniis veterum patrum ec synodorum petemus. Qui luculentilis ista explicuit proserendus est Cyprianus cpistola Lxviri. Diligenter de traditione dimina cr a Bolica ob Iematione servandum eθ cir tenendum quo apud Tom. II. polem cui praepositus ordinatur, Eri copi 0 improvinciae proximi quique conveniani. E f. pus deligatur che praesente, Pae singulorum et set optini me novit. uni uiuque ac iam de Uus conversatione pers exit. se apud Coi
factum mirimus in Salini coste nosi orae Milone , ut de universe frutirnitatiis su fragio, ori Dis p rum qui in praesentia convenerant, usque de eo ad vos literas fecerant , Indicio, Fiscopatus ei deferretur, Cr mantu ei in locum Uziau i meretur. Locus est insignis : unde discimus ex more ubique sere recepto Episcopos provinciae ad Ecesesiam vacan- item accedere solitos, de plebe praesente succei rem deligere. Designandae per idnae actus discutiebantur publice , de plebi facultas relinquebatur suffragandi vel renitendi. Sed judicium dc electionis arbitrium integrum erat penes Episcopos praesentes, ut diserte docent verba ultima de ordina tione Sabinon Hispaniis facta. V. Ex divina traditione hunc usum eleganter trahit Cyprianus, nempe ut plebe
praesente Episcopi praepositos deligant: Idque probat ex factoMoy si qui jubetur exuere Aaronem stola pontificia, eamque silio
Hus Elea Zaro imponere coram omni synagoga, juxta versionem Septuapinia interpretum : Corum omni onagoga Iubet Dein consitoi sicerdotιm; id est, insi is cir oi tendit ordinationes sacerdotales nonnisi sub populi ossi in tu conscientia fieri oportere; ut pli praesente vel
detegantur malorum crimina, vel bono m m
rita praedicentur, si orae natio iusta ct legitima qua omnium se fragio ct Judicio fuerit exa minata. Quae verba distributive sunt accipienda , ut si stragium sive testimonium pertineat ad plebem . quae testimonio suo praeponendis sumagatur , vel malorum cletegendo crimina, vel bonorum merita praedicando, judicium vero ad Episcopos, ut superius monui ex codem Cypriano. Dielio
sussi agij approbationem significat in Iure dc
V I. Ex Lampridio in vita Alexandri S 5 veri illustrari potest Sectionum Christia narum ritus, & quae populi partes in eis es sent apertissime explicari juxta mentem Cypriani: Ili aliquo, voluisset Alexander mel rectores provincis dare , vel praepositos facere,
vel ocuratores, id eis, rationales ordinare, nomina eorum proponebat , Guans p. tum ut si qui haberet criminis, pr aret manifes is re i; non pro fiet, poenam subiret capitis. Dicebari
creent in praed candis facerdoti s quei ordinandi sent, non scri in provinciarum rectoribus, quilus
389쪽
ct fari tine hominum remmitterentur O calta. In Christianorum ergo electionibus Episcopi promovendum per literas populo proponebant , aliquando In antecessum, iit factum in ordinatione Sabini , vel integram rem Concilio futuro reservabant, quando ad civitatem , cui praeficiendus erat sacer
dos, Episcopi accedebant. Tunc vel ipsi aliquem proponebant , vel a clero & plebe propositum , susceptis publice testimoniis assistentis populi, electionem perficiebant.
Propterea cum plebis testimonio maxime niteretur electionum gerendarum ratio, Cyprianus eam hortans ut a peccatore praeposito suo discedat, nec sibi blandiatur quasi immunis a contagione delicti esse polli t cum
sacerdote peccatore communicans, addit:
Civmi i maxime habeat potestatem vel eligendi Hs nos sacerdotes, vel in ignos recusandi: quia scilicet illius testimonio stant praecipue vel cadunt praeponendi. VII. Praeter veteris testamenti auctoritatem Cyprianus quoque loca duo Acto rum adducit, ut probet plebis de testimo nio ferendo potestatem , non autem jus aequum cum Episcopis, in agendis electionibus , ut quidam verba Cypriani detor. quent : .Quod postea secundum divina magi.pseria observatur in Actis Apogolorum, quanaeo de ordinando in locum Iuda Episcopo Petrus ad plebem loquitur. Surrexit, inquit, Petrus in me dio dicentium. fuit autem turba in uno. Nec hoc in Episcoporum tantum se sacerdotum sed es in Diaconorum ordinationitas obsit asse so Iob, animadvertimus, de quo es t o in ritu eorum scriptum eis: Et conmea:erunt, inquii, illi duodecim totam plebem discipulorum , se dixerunt eis. .Quod utique idcirco tam diligenter se cauis convocata rota plebe gerebatur, nequis ad altius mini eriam vel ad Iacerdotalem Deum indignus
obreperet. Non est h*e uberior disputatio instituenda de locis istis, ex quibus Novatores electionum jura plebi vindicare solent; cum ex Cypriani verbis, quibus illi maximE nituntur , manifeste constet plebem ab Apo. stolis, qui Ecclesiae rectores erant, ad hoc convocatam ut eorum testimonio de praeficiendorum meritis fides fieri pollet. Cet rum ipsa rerum summa penes Apostolos erat. In primo quippe exemplo Petrus pro jure suo substituendum aliquem Iudae edicit. Nec dubium quin ipse cum Apostolis duos illos constituerit, ut per sortes Dei
voluntas de altero eligendo exploraretur. Ex mandato Apostolorum fideles inquirunt quinam essent apti ministerio: 'λσά orictu , αδελφοὶ, α δροις εο υ II μαρπυρουι -- : Considerate. fratres. miros qui te monium habeant eorum quibuscum misere. Qua ratione
etiam Paulus Tuno theuis, licet sibi valde
VIII. Eadem fuerat mens Origenis homilia sexta in Leviticum: Li D minus de constituendo Ponti re praecepisset , o Dominus elegisset, tamen cenvocatur es onagoga. Re Lritur enim in ordinando sacerdote O praesentia populis ut fiant omnes O certi seni quia qui prae flantior e t ex omni populo . qui Lictior, qui Ioctior, qui in omni virtute eminentior, iste eligitur ad farer otium ; es hocadssante populo, nequa postmodum retractatio cuipiam , ne suis scru- putas resi deret. Hoc es autem quod es Apsolus praecepit inordinatione sacerdotis: Porret auremitam se testimonium habere bonum ab his qui forissent. Patet itaque ex Origene populi praesentiam adhiberi ut sciat unusquisque Om nia recte atque ordine geri, & testimonium ferre possit de conversatione ejus de quo agitur. Ad quod probandum adducit locum Pauli in i . Timoth. c. 3. ubi qui oris sunt significant eos qui non crant in Ecclesia.
Argumentum ducitur a minori; ut notatur
etiam in scholiis ex Chrysostomo: Si enim ex iis qui foris sint, quanto magis a fratribus:
ca φύν. I X. Origenem Cyprianumque praemisi; quoniam rerum gerendarum ordinem patefaciunt . & vicem commentari j praestare pol Iunt illustri Clementis Romani loco petito ex genuina ejus cpistola , a veteribus tantopere commendata, quam lumus Patricius ex codice M S. publicavit. Docet ille constitutum ab Apostolis, ad praevertendas quae de episcopatu obtinendo exoritu
ras praevidebant dissensiones , ut Episcopi in demortuorum locum ab Vsis sola is ita postea a auris ct celebribus viris se stituantur, gratum pia hoc se tegante universa Ecclesia. Iu- dicio itaque R delectu eorum qui principem in Ecclesia locum tenent, id est, Epiccoporum , dantur Ecclesiis Episcopi. ex
Apostolorum instituto, sed qui sint frati Aaccepti fidelibus. Alioqui ni praecipua S summa esset in his delectibus Episcoporum auctoritas, discordiis in Episcopo eligendo
390쪽
nove a.2: urentio Gu de nomine episcopatus fu - Episcopum contenis maxime quidem ab omni ἔ-turam. Iropter Linc itaque caiosam perfecta iras P i sunt in trovincia Episcopis ordinari. Si auri His raetiti, con litie ut praedi Ios Episse tem hoc disciti fuerit, aut propter in nrem ne copos nimirum in se deinceps 'formam dede- cogitati m. aut opter itineris longitudinem, iri. runt ut iis defunctis probari at miri in eorum mi- bus tamen in i ipsum o modii convenientibu , ni trium Iticcederent esc. ab illis vel Linceps ab in absentibus quoque pari modo decernentibu , albis miris celebritas conssitati, universa Ecclesia es perscripta consentientibus , tunc ordinatio ce Isbi gratum esse te ante. itaretur. Firmicas autum eorum quae geruntur per X. Penes Episcopos arbitrium electio- nuamquamque provinciam Metropolitano tribuanum stetissE quondam docet quod Origenis tur Oscopo. tempestate Hierosolymis accidit. Etenim ii. Nos vero certum existimamus hicc a Narcisi is Hierosolymorum Episcopus agi de utraque actione eligendi & consese in locum desertum subduxi siet, nemini' crandi, quae χιρ ista sive ordinationis no-que compertum esset quo se recepisset, vi. mine hic dc passim significatur i qui duo Ismeu i , qui sinitimis Ecclesiis praeerant ut al- actus olim inter se cohaerebant, ut monuiterum Epii copiam crearent, qui Daus voca- supra. Alioqui si de sola manuum impositio. batur: ἔός, τι s Q T cmρων χληα , et t. ne ageretur , cur tam anxie decernitur de etam , ἰή ς ρο iamααν 'ει ό σου Pitci, synoco habenda, de illius judicio, de con- Δ ς ἔούτω ὀλομαῆν. apud Eusebi una lib. v i. tentione inter Episcopos, de plurium sen-
tentia sequenda λIII. Porro ad vacantem Ecclesiam ordinandam synodus provinciae veteri institu to cogebatur a Metropolitano in sede va, cante celebranda, quae praeficiendum eligebat clero civitatis de plebe prauente atque consentiente , electumque consecrabat.
Neque enim primis illis seculis cleri vel po-
naras O Balsamo ex imarunt εα canone in Episcopo puli nostulatio jus aliquod dabat, sed ejus
tantum ratio habebatur ab Episcopis, nisi ipsorum iudicio alius idoneior praeserendus esset: de quo quemadmodum & de propostis a plebe , Metropolitanus cum synodo sua provinciali iudicabat. Synodum vocavi
hunc Episcoporum conventum, juxta ca-ερ sevi nos is L sau vaea,tem acced/bant, nonem x t x. synodi Antiochenae, qui cano - 1 .ra u , - t nem Nicaenuni designat & interpretatur
Omnium enim . si fieri posset , vel saltem plurium Episcoporum praesentiam desiderabat. Idem ordo constituitur etiam canone xiii.
Laodiceno i Viseisivi. judicio Metropolita norum ebrum Episcoportim qui cir. mcirca I. π π Sus ille in Ecclesia jamdiu recep. 6' , provehantur ad ecclesiasticam potestatem, qV tus , a synodo Nicaena sancitus virilio qui plurimo tempore nobantur tam se est canone quarto , quo Episcopi χὐρύ- i R quam recta conversitionis exemplo. Metropolitano unicum provinciae Ep: sco .Hunc canonem de electionibus diserth in pis committitur. Ambigua vocis hujus Grae- terpretatur Marimus Bracarensis, & ex eo cae ligniscatio Zonaram de Balsamonem Hincinarus. induxit ut eam de elemone hic interpreta- IV. Ex quilinis canonibus aperte consi-xentur, & scriberent electionum jura, quae citur Episcoporum promotaonem judicio sse olim populis commissa erant, in Episeopos nodi plenissim E permissam. Et ne consulta hoc canone transcripta fuisse. De sola autem tio quae cum clero & plebe habenda est, au- impositione manuum hic agi scripsit Ante- et oritate canonis fulta, contumaces redd