Jus ecclesiasticum universum brevi methodo ad discentium utilitatum explicatum seu lucubrationes canonicae in quinque libros decretalium Gregorii IX. Pontificis maximi

201쪽

set Quare dicendum , quod solus ille melus invalide matrimonium,

qui gravis est, et a causa libera inju Si incuSSu es communis, et coria omnium sere Τ. e canonis larum Sententia , ei habetur, cum locum es 4 m venien ra5. et C. h. it pro Ceditque hoc . etsi metu coactus vere On Sen Seri in matrimonium nam consensus cistes ipso

jure es irritus , quod hujusmodi matrimonia irrita , non praesumptione sicli , sed veri etiam consensu M ul recte Piri, hic n. io O. not. . procedit etiamsi ila contrahens sua culpa incideri in hunc metum fallens hic f. . . . VOeS. n. 75. et colligitur ex V. veniens cit ubi is atrimonium decernitur invalidum , SP contracturus ueri ex metu cui Sponsus , et Sponsa per delictum Seu concubitum illicitum causam dederunt; nam ut metu cen Seatur esse juste incussus , non sustici aliquem elui causam dedisS , nisi etiam, qui motum in culil jus habueri iucutiendi, quod in caSu Cain cit paler non habui tu procedit . elsi metus ejusm0di non inseratur ab eo, tum quo quis contrahere cogitur, sed ab alio quocumque , si id sal ad extorquendas nuptias Sancti . . . de mare. D. 12. n. 19. Coninck

Piri, hic n. Io I. not. 5. Scamb. n. 148. Vi est. n. 227. ei colligitur ex cap. veniens ut ubi irritum dicitur matrimonium quod initum est cum puella ex metu morti , quam minitatu es ejus parens Ratio 3l, quia jus non clam in odium metum incutientis, quam in favorem libertatis matrimonii irritavit matrimonium tali metu extortum , ut expresse colligitur e c. a. ne Scilicet quis cogatur invitus contrahereri atqui patiens inelum aeque est invitus , sive ab ipso contrahente , sive ab alio tertio cogatur e metu contrahere ergo etc. Cons. quia melus , qui contractus , et actus alios infirmo ac aescissioni obnoxios reddit, matrimonium aci irritum ipso jure ut cum communi docet anch. I. u. atqui alii contractus et ictus metu gesti ad inssantiam mellam paSSi rescinduntur , licet metus non eorum , quibuscum actus gesti sunt, Sed alicujus tertiae personae injuria illa lus sileri cum eaeceptione adi. f. in hac actione 3.s

quod mel cauS. ergo etc.

Atque hinc sequitur invalidum esse matrimonium: . quod initum est metu carceris , privationis ossicii gravis damni in rebus

vel alterius vexationis injustae , ad nuptialem consen Sum X lorquendum incusso cum locum et c. u. . contra citum a Virgine cum juvene quem illa I et Sabatdr, ex mera reverentia in parenteS, cum

202쪽

iii dignationis, exprobationum, durae transactionis, et similium incommodorum verisimili existimatione conjuncta iuxta dicta sibi . . lit. 40. 1i . . . nilum a muliere cum sit medici , qui idem ninabatur So subtracturum ci curationem , ex ossicio et jus lilia illi debilam nisi nuptias conli Ahere cum ejus filiori Seeus , Si curationem non debeat ex olliet , et justilia , et matrimonium petat tamquam Stipendium Sanch. l. h. D. 2. 7ι. 5 4 contractum a juvene eum puellia, quae sim ipsi in lagranti deprehens pater minatus Si mortem , Vel mutilationem , si illam siliam Suam non duceret cap. venien cit. 5. extortum a juvene , et initum cum puella , quam quidem stupravit, sed sine promissione, Vel Spe matrimonii, mel aerumnosi carceris, cui illum judex inclusit , donec matrim0nium cum ea contraheret cum enim ad stupralam ducentiam , vel dolandam alterna live solum leneat Ur , Gry. C. CVPenit . de adult et glut r. delerminale ad illam ducendam obligari , et carceris aerumnis compelli jure non potuit ut recte observant anch. l. 3. D. 3. . . oui de mali'. l. 4.CU. 18. n. 13. VieSi hic n. 226. Porro rati , Uare matrimonia, metu gravi injuste incusso extorta , irritala a jure Sint, est , quia cum matrimonia coacta inse-lices soleant habere exitu , expediebat, ut illa essent plene libera, ita, ut quis non OMil ad ea per injuriam cogi cogi aulem ad ea quisii osse per injuriam , si metu tali contracta soron validari quia semul valide costra cla amplius rescindi nequeunta el hine dispar est ratio matrimonii , et aliorum contractuum ; nam seli authori late judicis rescindi poSsunt c0BS. neeeSse non suil, ut mulus gravis eosdem ir

Quaeritur . quid requiratur , ut matrim0nium ex ad Samelus si irrituma Res p. I. juxta omnes requiritur , ut melus iste Si gravis , a causa libera injuste incussus , prout patet ex hactenus diciis. 2. Juxta aliqu0 requiritur , ut eo metu cogatur aliquis c0nlrahere cum certa Oemina. Hinc validum putant matrimonium , qu0d Titius o. g. iniit cum erilia , una ex tribus Sororibus , ad quarum unam ducendam gravi , et injusto metu sui coactus. la raeposit. cun locum Ι . . it. . . et in in cap. in praesentia .cie probat. n. 7. Jason in . Pilia 34. . de . . n. 6. in in .

AZOr pari. I. l. i. c. I. in m. Et videtur hoc etiam probari a paritale cum electioneri nam etsi electores ad unam ex tribus personis eligendum injuste coacti sint , si lamen libere eligant aliquam ex his tribus , electio valida est , ut dixi lib. I. it. . . o. ergo etiam subsiste sic initum, et extortum matrimonium argumeni du-

203쪽

DE P0Xs1LIBUS ET . t 83 aclo a matrimonio spirituali ad carnale Cons. ideo electio val l in casu dato , quia elect0res spontaneae, ac liberae voluntatis determinatione electi personam praetulerunt celeris : hoc etiam secit ilius eligendo eriliam ; nam istam nullo metu coactus duxi , cum poluerit ducere quamcumque exoribus Ororibu ergo ele.

Sed melius ejusmodi matrimonium validum esse negant ova r.

Ratio St, quia matrimonium contrahens, ut valide contrahat, debet gaudere plena libertate cap. cum sic cit hae liberiale non es gavisus Titius in casu dato : quia metu injuste incusso c0actus es adducendam unam ex tribus, qua cum Versalus sit omnes, ex nuptiis seculis cum una timeri jure possunt infelices exitus , qui ex coactis nuptiis provenire Solent.

Ad argumentum , et conjirmationem oppositae Sententiae imprimis electi , ejusque de aliquo celebratae acceptati solum est via et inchoati quaedam spiritualis conjugii inter praelatum , et eccle- Siam intercedentis cons. non natrimonio carnali , sed sponsalibus 80lum de suturo aequiparatur quae cum juxta probabiliorum, ut m-sra num 4 27 dicetur , etsi metu gravi extorqueantur, valida lamen Sini, Gla mirum est, quod etiam electio hujusmodi valeat. De indua valore spiritualis conjugii ad carnale argumentari n0n licet, quando contrarium de carnali est ipso jure expressum est autem X pressum jure , quod metu gravi ext0rlum invalidum sita igitur cum tale sit etiam in casu dato matrimonium illi, non Obstante valore ele-clionis ejusmodi metu factae , etiam ipsum invalidum erit. 3. Salis mulli D. requirunt, ut metus eo in incussus Sit, ut extorqueatur matrimonium. Hinc validum dicunt matrimonium initum metu gravi, injuste quidem, sed alio fine incusso, quam ut matrimonium

Fundantur I. quia si matrimonium esset irritum tale esse vel jure naturali, vel divino, vel ecclesiastico non naturali, Bul divino, quia voluntario, et Spontane consensu electum, et initum est non etiam ecclesia-Stie , ma lex lus, qui irritum declarant matrimonium metu in illam, solum loquuntur de mel , qui ad id extorquendum incussus St, ut patet ex Cap. cum locum , cap. venien , cap. consultationi, et C. L

204쪽

Vnljicia vi Cil. 2. Quia cum metus ali , quam conjugii extorqu0ndi sine incutitur , conli aliens ad natrimonium a nemine impellitur, sedii,se melum passus illud , tanquam mediu in ad propulsandum , quod in leni Alum S , malum spontane consensu eligil licet ejus mali intentatione patiatur violentiam , et injuriam, ista lamen non interveni in contractu nuptiali , utpote quem libere, o sponte, nullo cogente , eligil ac proinde contrahens nec est, nec dici vale ad matrimonium coactus xi injusta 3. IngreSSus in religionem , et u See-lilio habitus jure subsistit, etsi mortis ex infirmi late imminentis me lusit acla in icti nobis II de resular. et alio est, quia adhuc libere, et sponte acta est. Atqui non minus libere , et sponte contrahitur matrimonium , Si contrahatur ob mortis , vel alterius mali, alio quam ipsius X lorquendi, animo in lentali, perieulum ergo et ipsum Subsiste nam a matrimonio spirituali ad carnale, et vicissim recte ducitur argumentum. 4. Sallem dubium est , an hoc caSu matrimonium contractum si jure irritum in dubio autem ejus valor potius, quam nulli las adstruenda est propter Specialem , et justum ejus sa-

Orem ergo ei C.

Sed probabilius matrimonium ex metu ita incusso contra elum, irritum , et ullum est. Ila Ant. Cucchia I. 5. -δt major. lil. 2. n. 160. lalios inla d ist. 29. D. n. n. f. NONO, VernerUX pectit. p. l. nrt . . tib . . . clariδδimo, Card de Lugo de I et J. D. 22. n. 75. vi est hic tim udo magnis P. Schmie p. 3. de imped. mair C. 4. N. 42. OStenditur . e cap. cum locum cit ubi Alexaude IlI. Pontifex in contrahente matrimonium exigit plenam securitatem a metu injusto , neque distingui , an metus ad nuptias extorquendas incussus sit, vel ali sine , additque alionein quia ex coactis matrimoniis lacile sequuntur in selices exilus. Atqui haec plena securitas deficii , et contra infelices exilus limeri possunt , etsi matrimonium contractum sit mel , ob alium sinem , quam ad extorquendum matrimonium incuSSO; ergo etc. a. roseSSi religiosa, ex metu etiam

ob alium sinem , quam ad eam ext0rquendam injuste incusso facta, os ipso jure irrita , pro ui sumitur ex cop. perlatum I de HS quasvi metuSve cauδ etc. Igitur si a matrimonio spirituali ad carnale legi lime ducitur argumentum, ut Volunt adversarii , cliam matrimonium carnale irritum erit , etsi metus injustuas alio sine , quamas imo illud extorquendi illatus uerit. 3. Matrimonium iis casibus obniolum injuste incussum irritum est quibus casibus celeri contraelus , et actus metu initi sunt rescissioni obnoxiici atqui celeri contractus , et actus rescissioni obnoxii sunt, si metu gravi sunt initi

sive delude malum illud , cujus metu initi sunt , in leuialum si aut-

205쪽

passo insertur injuriari cons istum inserens obligatur ex justitia ad damni hac injuria ali resarcilionem quod aliter seri nequil, nisi

ut cum, qui metum passus est, reduea in pris linum latum, et per-m illa rescindi contractum , si rescindibili Sit ergo etc. 4. alio quare matrimonium , quod metu gravi ad extorquendum incusso in ilum est , irritatum a jure sit , est injuria , quam metum inserens intulit , dum causam dedit, ut metum paSSUS ConSen Serit, Ou 0Ω- sensurus , Si motus ab suisset. Atqui non minus injuriam inseri, qui alio ne melum inseri, et hic metus pariter cata Sa , Vel Sallem occasio est consensus in matrimonium , in quod non consentire melum passus , Si metus abesset ergo ele. 5. Matrimonium , mortis

vel alterius gravis mali ne tu injuste incusso initum irritalum est, ut consuleretur libertati illius , qui metum paSSUS S , et Occurrereturmalitiae , o injustitiae inserentis, ne scilicet metum passus ex aliena injuria paleretur damnum irreparabile, et is , qui eum intuli lex sua iniquitale resera lucrum nefari bile atqui haec ratio aequum ilitat contra matrimoni uin contractum metu gravi, etsi ob alium

quo equitur , invalidum SSe matrimonium. I. quod innocens , a judice alias condemnandus , contraxi cum filia judicis , ut sententiae injustae metu se liberare , licet judex eum condemnare intenderi ali sine , quam ad extorquendum matrimonium. 2. Contractum metu sententiae , Secundum allegata quidem, e probata, uinnocentem lamen serendae a judice ; cum enim , ut lib. I. a. 40. Num. 3I. dictum est , actu alii, mel ex parte solius patientis injuslo gesti, ad illius instantiam rescindantur, matrimonium ex Simili metu unlraclum erit irritum. 3. Ιnilum metu cujuscunque gravis mali , et vexationi injustae, illato ob quemcunque suem, etiam sine ejus mali insere uili animo ; quia non tantum illatio talis mali, sed etiam comminali iniusta es eodemque modo ista, quo illa, Voluntatem ad consensum impellit, cum metu non cause malum , Sed ejus inserendi apprehensio , quae eadem S l, eodemque modo mo- vel , et extorque consensum , sive ad Si animus exequendi minas sive absil , ut ilerum dictum est lit. 40. citat num 32. . niluma juvene, qui deprehensus in flagranti a patre cum silia in lagilio, ut mortis , vel mutilationis ab eo in lagilii ultionem inserendae discrimen essu geret, parenti nuptias cum- eadem obtulit , aul ab illo oblatas acceptavit. 5. Contractum a muliere infirma cum medico

cui , quod ille curationem ex ossici , et justitia sibi debitam eidem Schmalastrueber om. VIII. ad

208쪽

186 PAR I. TITULU I. ex odio , ignavia , vel alia simili causa denegari, ut ad se curandam induceret , se eidem , aut filio ejus ad nuptias obtuli elc.

Argumenta adversae sententiae in lentum non obtinent. Ad I. c. locum it procedit etiam de c0njugio, qu0d Oblentum est gravi me-lu , alio sine , quam ad id extorquendum incusso. Deinde esto, st. lex lus loquantur tantum de melum ad matrimonium exlorquendum incusso oratio tamen undata in plena , et ab omni injusto metu libera securitate , procedit etiam de Onjugiis uilis gravi mel , ex alio sine , quam ad matrimonium extorquendum incusso. Ad 2 esto, melus illatus non si ad matrimonium extorquendum illud tamen ab insere ut metum , aut in ejus gratiam ab alio obtentum es injuria, quae causa consensus in matrimonium suil, ac proinde ista non sui vere , et simpliciter spontaneus , Sed coactus. Ad 3 exemplum ibi adductum non est ad rem quia metu S, conceptus ex periculo mortis imminentis ob morbum gravem, non es injuste incussus 0nS. mirum non Si , quod ingreSSu religionis , et professio,

ex ejusmodi multi lacla , si valida. Ad 4. quod in dubio pro matrimonio pronuntiandum Sit, Verum est regulariter , non tamen semper, praesertim quando dubius Valor propter metum est; tunc enim melius pronuntiatur contra matrimonium, tum quia coacta matrimonia dissiciles habent exitus , tum vero quia valor matrimonii injusto mella contracti metum passo in serre damnum irreparabile inserenti vero asserre commodum inauseribile ergo etc. Sed in ulterius

Dubium nascitur , quid dicendum sit de casu, quo Titio limenti

damnum in rebus suis, aut injustam exationem. Sempronio in te

latam , Caius liberationem ab illa pro milli Tili , si iste filiam

ejusdem Crii ducat in uxorem nam tali casu si accepte Crii promissionem illus , et ducat siliam C i, quaeritur, an alidum siliale matrimonium 3 alio dubitandi sumitur ex resolutione praecedentis quaestionis ; nam ut ex ibi dictis sequitur , si ipse Sempronius , qui metum intulit, promittere liberalionem ab eo metu sub conditione matrimonii ineundi a illo cum ejus filia Maevia, matrimonium , hujus liberalionis intuitu contractum a illo cum Sempronii silia, esse invalidum atqui par videtur esse ratio casus in i hi praesenti positi ergo etiam in hoc matrimonium eri irritum vel neque irritum erit in priori casu.

Sed difficultas hae expediri ope distinctionis potest vel enimc us ad ilium a vexatione per injuriam illata liberandum ex justitia obligatus suit, vel non. Si primurn matrimonium a Tilio ita ai-

209쪽

D SpoΝs Laslls Te. 87lum invalidum est; quia eo casu ajus denegatione auxilii iniuriam insert illo, et metum , et injusta exatione conceptum, auget, aufirmata, cessaliarum , Vel saltem minuendum , si eidem Crius auxilium debilum praestilisset. Si secundum , matrimonium illud validum est, u recte advertit . viesta hic num. 238. Ratio est , quia hoc a C o oblatum , et a illo acceptatum est in compensationem auxilii , c mediorum pro liberalione impensorum , quae eo ipso quod jure suerint indebita , oblatione conjugii , vel istius oblati acceptatione compensari Oluerunt.

Neque obstat, quod oblationi , et acceptationi conjugii occasionein dederit metus tum vexationis illatae a Semproni , tum carentiae auxilii ad liberationem a Crio , si filiam illius non ducat, de, negandi nam imprimis metus denegandae liberalionis , quia ex justitia haec non debebatur , injustus non sui , metus Sempronianae vexationis injustus quidem sui , assicere lamen non potui Crium, et illum impedire , quin in compensationem liberalionis a se praestandae pelere potuit nuptias cum silia sua. Unde corrui ratio sibilan- dici negatur enim paritas tuler casum praesentem , et poSilum in argumento nam in eo ponitur ipse Sempronius incussisse melum injustum.

Quaeritur 4 ex quo jure nullitas matrimonii , mel injusto T- tori , descendata x jure naturali cam descendere existimant Scot.

Κ0nig ad sit de eo , qui duaei etc. num. 16. magnis P. Schmierp. 3 imped. V. . n. i. et eqq. Rationes , quibus nituntur minime leves sunt. i. quia jus ecclesiasticum in textibus plane omnibus , qui Ur num. 386. adducti sunt , non tam irritat matrimonium mel contractum , quam antiquior aliquo jure irritatum supponil loquitur enim de matrimoniis jam contractis , et declarat illa , si metu inita sint, esse invalida. Atqui non exta jus ecclesiasticum antiquius , quo matrimonium hujusmodi irritetur. Igitur cum aliquo jure debea irritatum fuisse , dicendum est, quod irritatum sit jure naturali. 2. v. cum locum cis matrimonia coacta pronuntiantur irrita ex ratione , quod is , et coactio , sive melus tollat eoaseusum. Ouseusus autem jure naturali ad valorem matrimonii re

210쪽

quiritu ergo te matrimonium ex natura sua induci vinculum perpetuum. Nullii in aule tu violentum est perpetuum , est philosopho: Crg coactio repugnat naturae matrimonii , et cons jure naturae it Iud irritabit . . coactio est contra principale in in atrimonii finem, quies procreatio Subolis , et multi usu conjugum obsequium , quae requirunt animos voluntarie conjuncto , mutuumque amorem ergo repugnat naturae matrimonii; nam haec dirigi intrinsecum ordinem cujusque rei ad suum sinem . . si natura jusmodi matris nonium nouirritasset, non satis c0nsulisset indem nil ali iti uocentis passi metum injustum cur enim semel valido contractum nulla humana aut hori lai dissolvi valeat , eo ligaretur ille, qui tu id metu coactus On Sen-Si , ac proinde ex injuria sibi illata paleretur damnum irreparabi-I , dum vicissim metum inserens refert comm0dum non auseribile. Utrumque autem repugnat naturae genio ergo ole. 6. Si juris naturali matrimonia coacta non esse ut irrita , valida ossent sic inita ab

insidelibus , utpote qui legibus ecclesiae non obligantur.

Verum etsi rationes istae admodum probabilem hanc sententiam Deiani , O lamen adeo vicaces sunt, ut non probabilior adhuc si sententia, juxta quam nulli las ista in solum jus ecclesiasticum immodiale rufunditur. Ita Ilv. V. matrimonium . quaeSI. M. dict. 3.

N. 5. Vall. O . . . . . oes. n. 72. irh. n. Og Seambog. N. 52. viest. n. 242 Ratio est . quia ad val0rem , Sicut cujus- Cumque alterius coulraelus , ita etiam matrimonii jure naturali plus n0 requiritur , quam justus litulus , et voluntarius consensus atqui neutrum excludit eluc non litulum , quia metus non obstante, interveni traditi juris in corpus pro jure in corpus non Voluntarie- talem , quia hanc metus solum diminuita, non vero tollit. 2. Si matrimonium metu coactum esset jure naturali irritum , tale esse propter injuriam , quam inser melum incutiens metum passo atqui ex ista causa non oritur nulli lasci quia alias irritum esset eliam matrimonium obleulum contrahentis dolo , cum sicut melum passo , ita

etiam illi , qui dolo circumvenitur , inseratur injuria r ilem irritum foret initum metu levi quia etiam per hunc insertur injuria, et saepe mortaliter peccaminosa. . non magis liberiali matrimonii obstat metu a libera , quam a necessaria causa incussus. Atqui ex adver-