장음표시 사용
301쪽
sed potius dicendnm est,humorem illum vitalem per po ros papillae, dum infans respirat, prae ita , sponte etiam profluere;& ideo aliquando dormientes Lacte satiantur .
e Coronata Al. Coornatae .d Manibus ad solam decus Cic. de finib. L. III. s. Quasi ad quendam ornatum Viris mammae , atque barba. e si uasi mutilum Al. mutum Al. mulctile Al. malite Al. mutile Al.inatile Al. milite .
s Huic subdita . Al. subjecta Al subdita Al. subdu
g ut per eum foetus , dum est in utero nutriatur . Receptissima haec a plerisque omnibus Physicis sententia est , quae docet, sanguinem maternum , sero albugineo commixtum , ab hypogastricis, seu uterinis arteriis , intra placentam , depurandum , deponi, inde que sensim , per Venam umbilicalem latus, in eius he-
Par exonerari. Ex e pate vero per cavam arteriam ad dextrum cordis ventriculum, & ab hoc per foramen Ovale in sinistirm transsilere , ac per aortam ad singulas partes nutriendas deferri, compertum , exploratum que esse . Addunt recentiores faetum in utero maternos. ultimis praeserti in mensibus, per os suum etiam nutriri. Confer Heistere Analom. Refor. cap. XIV. Et commpend. natom. num. 2qs. Verheyen. autem id etiam aut-horitate Hippocratis confirmat Iuppl. Analom. Trast. R. cap. X.L Hippocr. vero in lib. denat. Pueri iis contraria docet, quae traduntur in lib. de Carnibus , quem merito iudicant docti eidem affetum esse . Plutarc. de Plac. Philosi L. v. cap. xv I. antiquorum opiniones re censet , & Galen. cap. xxx I II., qui in utero mammit quasdam , vitali succo oppletas , adesse tradidit; contradicente tamen Alcnaeone , qui istum , spongiae is star , undique sibi alimentum attrahere putavit. Confer. Censor. de die Vat. cap. VI. ubi antiquos utriusque
.sententiae Patronos recentet.
302쪽
visceribus dicere incipiam et quibus non pulchritudo, quia sunt abdita , sed utilitas . incredibilis attributa est , quoniam opus fuerat , ut terrenum hoc corpus succo aliquo , det cibis ' , ac potibus aleretur , sicut terra ipsa imbribus, ac pruinis θ . ,
a Succo aliquo de cibis vide ad cap. v I I. sess. 2. , &heic Infra .
b Sicut terra ipsa imbribus, O pruinis; Aptissima similitudo , de qua vide Diss. XXV. Cap. I. s.
Providentissimus artifex in medio ejus receptaculum cibis secit, quibus concoctis , NIiquefactis , vitales succos o membris omnibus dispertiret .
Sed cum homo constet ex corpore, atque anima o illud , quod supra dixi - , recepta-
303쪽
' . DE Opi Ficio D s I Seg. 3. Is Iculum soli corpori ς praestat alimentum , animae vero aliam sedem dedit 4 . Fecit enim genus
quod pulmonem vocamus f , eumque non in uteri modum finxit g , ne effunderetur semel spiritus , aut inflaret semel . .
Teν animam hele . Inquit Betuleius , non rationalem , qua homo a caeteris animalibus dissere intelligo , mAlto minses animam spiritualem , quae aeternorum bonorumin hares cs; sed tantum Uitalem auram , ut po ta nominat . quam cum caeteris animantibus homo communem habet Quae in primis castigatione indigent, quia anιmam rationalem , ab anima, quae bonorum aternorum capax est , perperam diis inguit: secundo , quia hominem ex La- antii sententia , constare assarit ex corpore , S aurata Qitali quod falsum est, ut infra ad cap. xv I I. manifeste demonstraturi sumus , & Diss. XIV. Cap. VII. g. IV. nec non alibi; Saepe enim hanc sententiam noster repetit , & anima vocabulum ad opinionem , quam refellit,ves confirmat , scite accommodat . b Illud quod supra dixi scilicet Seg. a. receptaculum intellige Uentriculum , vulgo Stomachum, ubi alimenta ingesta concoquuntur , O in chylum sensim converti in fra videbimuS.
c Soli corpori Al solo eorpori de qua dicendi forma
vide VOss. sial. L. IV. e. 6. Loquitur autem heic Lad antius de nutrimento corporis ex potu , & cibis claborato, de respiratione statim locuturus; Si enim animal non respiraret, Vivere minime posset. Spiritus ergo idust , aeris respirati Ugana perquirit, eumque animam more Groecorum appellat, quibus ανεμοc aer , & ἶ- tris dicitur, ut infra Seg. cap. XVII. seg. a. docet. Quo
304쪽
Quo aere simul, ex nutrimento vita constat animalium , ut eodem cap. XVII. Seg. ultimo declarat .d Anima autem aliam sedem dedit. Alia ne , an se adem haec sedes sit, ab ea distincta, de qua infra noster agit cap. XVI. a Seg. I. Et an secundum diversam is vocabuli acceptionem , ossicia , ac organa diversa in corpore humano requirat ; Vide Diss. proxime laudatam cap. I. R II. praesertim autem cap. Vt I. g. XV. Hei cobservare sufficiat, Lactantium non de Anima ipsa loqui , quaecumque illa sit , sed de animae se de , scilicet
de organo , quo ad respirandum animal utitur , S in vita servatur Vide infra Seg. s. e Visceris molle Al. viscerum Aldus nostram praesert
lectionem .s Quod pulmonem quocamus Al. statim addunt in quod spiritus reciproca vicissitudines commearet quae verba retinet Aldus ex Codice Longobardico Bononiensi , etsi desit in nostro antiquiori .g Eumque non in uteri modum finxit Heum: lego , inquit, in utris modκm non in uteris ut prave scribit Langi et ius. Id est , Pellis ut plurimum hirci, qua vinum , vel oleum deferri solet: ac metaphorice etiam pro homine ventoso, ab Horatio usurpatur II. serm.
Crescentem tumidis insta sermonibus utrem 'Quam lectionem omnibus praeferrem , si in aliquo Vss. reperissem ;Sed omnes legunt, in uteri modum fortasse quia promiscue interdum Ster Steris, ac Oter Dieri usurpari mos erat antiquis . nam Gl. Graeco Lat. habet ex Caeci l. Smbris, nunc e ter crescit, non potest celari ubi Dier pro Sterus ponitur , teste Nonio Marcel. immo Otres ab utero inquit Isid. Origin. XX. cap. VI. deduci .h Ne effunderetis semel spiritus , aut instaret semel In plurimis simul pro Jomel legitur; Sed quae sequuntur nostram lectionem firmant , eam probante Aldo .
305쪽
Ideoque plenum quidem viscus secit β , sed inflabile , , atque aeris capax, ut paulatim spiritum reciperet , dum vitalis ventus per illam spargitur raritatem , & eundem rursus paulatim redderet , dum se ex illo explicat Ipsa enim vicissitudo flandi , & spirandi , respirandique ς traditis, vitam sustentat in corpore f. Quo
a Ideoque plenum quidem viscus fecit se etiam Aldus. Isaeus, & Spark. notant in quibusdam legi - Ideoque axe plenum quidem,quae tamen particula negans sive absit, sive adsit parum refert. Nam pulmo Siscvs plenum a Galeno dicitur L. VIII. cap. . II. de usu partium. Et ab Aristotele L. III. de partib. Anm. C. VI. Vocatur Uscus inane , quia spiritibus, ultro, citroque commeantibu Saditum praebet. Substantia quippe ejus Spongiae similis est , quae in aquam conjecta , si poros , seu cellulas habeat apertas, statim mergitur , si autem in eas aerem
admiserit, supernatare videtur Al. pro fecit habents effecit.b Sed instabile In Bon. Cod. Sed punctis quibusdam distinguitur. Al. prave inessabile Aldus ut esset instabile ex Cod. Longob. e Vitalis veutus En quod Graecis ανευος dicitur, Latinis Anima; Spiritus &c. vide infra cap. XIII. Seg. 2.d Dum se ex illo explicat Al. non habent .e ipsa enim Oicissitudo standi σ spirandi, respirandique Bon. vicissitudo O spirandi , respirandique Al. Vici tudo spirauit e c. ra fandi ex plerisque aliis optimis
306쪽
timis restitui, est enim , Veluti genus, ad utrumque .s Z Uitam sustentat in corpore - Ita tamen inquit Be tuleius , ut quidquid utile, ac necessarium in pulmonibus elaboratum est, ad sinistrum cordis Ceutriculum defera tur ; Quicquid inutile , illae qua inspiraetimus effletur . Sed heic non de humoribus, sed de respi ratione sermo est, de qua Seg. 3o disseruimus .Uide de hoc Theodoreiatum eum admiratione disserentem ferm. III. De Trovid. Heic tamen observa, vitam , S animam pro eadem re a Nostro usurpari is
Quoniam ergo duo sunt in homine rece piacula , unum aeris , quod alit animam aalterum ciborum , quod alit corpus si : duas esse per collum fistulas necesse est , cibalem ac spiritalem : Quarum superior ab ore ad ventrem ferat, in serior a naribus ad pulmonem.
a Quod alit animam - Non heie rationalem intelligas , sed Φitalem illam nobis cum brutis communem , inquit Isaeus, sed nota verbum alo heic usurpari pro eo , quod est detineo noror &e.vide infra ad cap. XVII seg. 3. Unde plana expositio erit, s Uita ipsa heic pro animata 'qua alitur, iuxta superius disti, sumatur . Vita enim sine aere omnino sustentari naturaliter non potest, eoque deficiente, aut vitiato, aut immodice rarefacto , Animal
mori necesse est ; quod Virgilius etiam ad plantas appliscat Ecl. VII. T.' gret ager . Sitio, moriens sitis aeris herba. Idem dixit Laeti infra C. xv in . Sog. 3. L. II. Cap. X. Al. I x. Seg. 22. Lib. V M. cap. Yo. Seg. 23. Vide Dis s. XXV. C. III. g. XIX. ., Musa
307쪽
b Quod alit corpus quidam cum Heumr statim addunt , ut flecti cervix , ac moverι facile possit, quae tamen immerito pro Laetantianis habentur , absunt enima melioribus, ut lam Scholius observaverat; Ea retinet Aldus . . .
c Duas esse per collum fistulas &c. Cibalem , ac spiri
talem . Disputant Medici et num per asperam arteriam squam hele uatam spiritalem appellat Lactantius, aliis quid saltem potus ad pulmones transire queat, quum Epiglottis, tamquam valvula incumbat foramini illius ;. Et quamvis partem negativam quidam tueantur, ple rique tamen Cum Galeno , & recentioribus Anato micis concedudi, potus aliquam portionem placide fluen- η tem , interdum rimulas Epiglottidis facile subire , tum maxime , quum inter bibendum animal respirat . Plato vero in Timaeo opinatus est , cibum quidem per inso- Phagum, potum autem, aeremque per asperam arteriam
ad pulmonis cellulas deferri ut spiritu, potuque bausto .cordis ardorem hujusmodi respirationc , o refrigerio tepefaciat. d uuarum superior . . . . inferior scholius pro superior legit exterior pro inferior interior. Quae tamen non Lactantii. sed Plinii lectio est L. XI. Cap. XXXVII. ubi de iisdem fistulis loquens- Interior earum , ait,
appellatur arteria ad pulmonem , atque ad cor pertinens. Hanc operit in epulando , ne spiritu, ac voce illac mean te potus , cibusve in alienum deerra*erit , reamitem torquear. Altera exterιor appellatur faue gula , qua cibus, atquo potus devoratur. Πυdit haec ad stomachum, is in gentrem .
.Duarum natura , & ratio ψ diversa est .
308쪽
ISS , LIBER u Nus C A P. XI. Ille enim , qui est β ab ore transitus , mollis effectus est , & qui semper clausus cohaereat tibi , sicut os ipsurin: quoniam potus , & ci bus dimota , & patefacta gula , quia corporales.sunt, spatium sibi transmeandi faciunt.
a suarum natura, ratio Sic nobiscumScholius. Alii Vero . Quarum ratio , ct natura . ' εb Iile enim qui es AL illi Al. illas, Al. e contra . . . quas
a Spiritns contra , qui est lucorporalis. Annotatione locus iste dignus est, ubi noster aerem vitalem , quem respiramus, iNcorporalem appellat, more illorum , qui aerem , & spiritum, corpori contra ponebant quidem, sed duntaxat solido, ct sensibus pervio, non autem teΓ i, ae minime sensibili; de qua re vide , quae a nobis dicta
sunt Diff. xxv. Cap. VI I. g. XIV. b usae vocatur gurgulio . Gurgulio , inquit Isidorus L. XI. Orig. C. I. Agutture nomen trahit, cujus mea ras ad os nares pertendit: habens viam , q a vox
309쪽
e auo ex anulis , in cimta modum compactis Bon. Anolis scribit cum simplici n & o anolis , quam vocem non raro mihi sic scriptam , vel saltem cum unico n ociscurrita notavi, aptiorque visa est ad denotandum id , quod heic innuit Laetantius , nempe tubulos cannarum, ct caules vacuos quaru Πdam plantarum , ad differentiam annulorum , cum duplici liu , quibus digiti ornantur. Vide ad Sympos. R nig. III. d is cicutae modum compactis . Cicuta non solum herbam venenatam significat, sed etiam in plurali usurpatur pro calamis, quibus fistulae componuntur pastora-lcs . Hinc Lucretius L. V. I 383. Et Zepbiri e-a pcr calamorum Sibila primam Agrestes docuere cavas instare cicutas. Et Virgilius Eccl. II. a 38.2Vec te poeniteat calamo trivisse labellum.
ra mihi disparibus septem compacta cicutis Fistula.
Ubi servius cicuta inquis,suatiunt quod est inter cannarum nodos. di supra ad Cap. VI I I.Seg. I diximus. Instar ergo illius musici instrumenti,quod Fistula dicitur,& est Arcadum nostrorum insigne, duo meatus in nostro gutture conspiciuntur; auorum alter exterior , tractuique inaequabili, ut ait Gassendus L.II. de partib. Anim. Cap. I. Phys. Sect. III. propter anellos cartilagineos , upera
arteria nominata est.... ἶonnulli TRACHEAM etiam no- misaiam volunt. Aliique PULMONUM PIsTULAM . Alter
Uero sub eadem arteria, quaqua ipsum contigit, complanatos , seu potius, quasi nullos babct anellos, est in tophagus. Male ergo Mss. habent, quae legunt in acutae modum sive in eundem modum patetque semper hic transitus Sic etiam Aldus A l. bine transitus Al. id transitus Al. ric o
310쪽
Nullam enim requiem meandi habero spiritus potest : quia is , qui semper commeat - , demissa 4 utiliter de cerebro membri
portione ri cui uva nomen est 4, velut occursu quodam refrae natur : ne ut teneritudinem domicilii cum impetu veniens attracta pestilenti aura corrumpat , aut totam nocendi violentiam internis receptaculis perserat φ. Ideoque etiam nares breves sunt , & apertaes : quae iccirco sic nominantur, quia per eas vel odor, vel spiritus nare non delinit g .a QMia is qui semper commeat Bon. qui quia somperAl. is Iemper Scholius quiaque is semper . b Lemissu Bon dimissa . ' .c De cerebro membri portione Al. membra . IIeie sermo est de ea cerebri portione , quae extra cranium exiens, medullae oblongatae insignitur nomine . Et quu*Ca, quae sequntur, eidem minime congruant, nonnulla heic deesse arbitrati sumus . vide infra Cap. xv I. Seg. II., & Diss. xxv. Cap. UI I. xv d Cui uva nomen est. Hocce eodem vocabulo eam Plinius L. x I. Cap. xxxv I I. carunculam appellat,quam Alii Columnam, Gurguliovem , Gargareonem , P Polam , columellam vocant. Eidem vero hihil cum cerebro commune est; quum potius, palato adhaereat, & a membrana , illud velliente , suam ducat originem . Iccirco , ut sit pra innui , inter verba utriusque notae, plura excidisse videntur; Nisi mavis cum Riolano , & Vestingtoc idem tribuere duo musculorum paria , externum s