Artemidori Daldiani & Achmetis Sereimi f. Oneirocritica. Astrampsychi & Nicephori versus etiam Oneirocritici. Nicolai Rigaltii ad Artemidorvm notae

161쪽

ροις. σωοιβο μοι i, η υ πι- άονα, - - α -- ν .& dicentem, tria milia octingenta hamisimata attuli: α delato ad quEhel' somniorsim doctum interpretem ipso somnio, responsum tulerit, quὁI infecta filius ipsius reuersurus esset.quὁa ipsum etiam sic euenerit:ae primum qui dem quod contraria semper euenire so lent: deinde quod etiam semper per eiuῆ modi positionem digitorum trium mi lium octingentorum , nihil significate

consuevimus.

tuum,tum propter aliud quiddam,&ipsum adeo tristari. gaudium ob aliquam rem,&voluptatem propter recte factum quoddam futuram praedicit, atque id te-cth x iusta ratione. Habet enim anima nostra cognatum quiddam ad ambientem & aerem externum. madmodii igitur ambiens & aer,in contrarium mutatur semper, a tempestate in serenit tem , & rursus a serenitate intempestatem: Sic verisimile est & mentem no stram,a tristitia in voluptatem & gaudiumutari,& a gaudio in moerorem. Quare etiam gaudere in contrarium mutatum, tristitiam significat. Semper autem ob liquid tristari oportet, & non sine causa,

quoniam frustra tristari, ob aliquid tibi stem fore praesagit. De Monumento. C A P. 66. Monumentum habere, aut aedifica

re,bonum est seruo,& liberos non habenti: alter enim liber erit, quoniam non serui, sed liberi monumenta ex struunt ae possident I alter filium relinquet monumentum sui. Sqpe vero & nu ptias praedixit eiusmodi somnium. Quoniam monumentum velut mulier, multa corpora complectitur: & tetrae aequisi tionem,& in uniuetium omnibus bonum est hoc somnium, tum diuitibus re sortunatis, tum inopibus & infelieibus. At vero monumenta contrita, aut coluri bentia,contraria significant.

162쪽

L mortui dbnuo moriantur. C A P. 68.

Mortui denuo morientes;cognomi- Εκροι ---Θνη omς, ο-nibus, aut similibus, aut propin--ή

De Medicamento letali. - Ι - '

mors ipsa signincat. Eadem signi ι 1, 4 ia ficatio est fetoum omnis generis, &be- stiarum lectos subeuntiunt, Maeceleri- ώλων, in Mιουπε--ο- ter occidunt. δία ροδα-

De Nuptiis. CAP. TO. Vandoquide& nuptiae similes sunt amorti , & a morte significantur,

etiam hoe loeo de ipsis mentionem facere conueniens esse putaui. Virginem ducere, aegrotanti mortem significat: quaecunque enim uxorem ducenti, ea dem etiam mortuo contingunt. Bocum φst autem ei qui nouam negotiationem Fgxςdi proposuit, propositum enim as Wcuturum esse signitieat: & speranti alicunde utilitatem , accessuram esse pro lmittit. Omnino enim aceipit bona ali-ὶ-, Uae sponsa adducit, is qui uxorem '

163쪽

dueit. Reliquis perturbationes & diutilgationes significat. Non enim sine tu batione nuptiae perficiuntur. Si Vetὁ qui mulierem de uirginatam in Uxorem duxerit, non noua sed vetera negotia: nu la poenitentia aggredietur .si autem' duli suam uxorem alteri nuptam viderit immutationem actionum, aut separati nem significat. Si vero mulier virum hi bens, sibi videatur alteri nupsisse, quem admodum multi produnt, virum deso diei, aut aliter quomodocunque ab ipso separabitur. verum Ut ego obseruauihoe non semper contingit, sed cum aut uterum non gestat mulier, aut liberi, caret,aut nihil venale habet. Si vero nihil horum fuerit, siquidem filiola habuelit eam ipsam viro collocabit. Si vero grauida fueri filiam pariet,quam educatam viro in matrimonium dabit, atque se non ipsa, sed quae eius naturae particeps est alteri nubet: & quae aliquid venale

habet, eommunicationem & contractum, velut in nuptiis,circa venditionem cum aliquo faciet.

De Hirundine, oe Luscinia.

C A P. TI. Vado quide de hirundine in serm

l ane de auibus no memini, sed libenter reliqui, h1e sane eius mentionem faciam. Aiunt enim animal hoc mortem significare intempestiuorum corporum, luctum, & magnam aliquam tristitiam. Ab eiusmodi enim malis etiam aue hanc ' natam esse serunt. Etenim Alexander

Myndius historiis fidem habere oporte re dieit, cui consentit etiam Dionysiu Heliopolites. Aiunt enim quod etiam si mendax sit historia quaedam,tamen pro pter pr sumptam de ea opinionem,quo s sic habeat, cum simile quid eius argumς to euenturum est, atque id anima praedi l cere velit, tunc illam ipsam historiam io medium adducit Ego veris in plurimis quidem historiis hune sermonem con'

l num reperi,verum nequaquam in omniqbus. Q re in omni sermone, non Verisi militudini eorum qu et dicuntur addictu saeam sequor, sed experientiam eventuum ample

164쪽

amplector. Et nunc de hirundine dico, auod non est mala, nisi quid absurdi fa

ciat aut permittetur In alium colorem inreter naturam ipsi existentem. Est enim vox eius, non lamentatio, sed cantilenaremissa, & exhortatoria ad operas obeu-das Quod autem hoc verum est, vel inde

cogatam potest. Quod hyeme hirundo

neque volat, neque canora est, sed α ipsa terra,& mare quieta sunt, & homines,&alia omnia animilia sub tecto &in tuastris suis degunt, & nihil aliud operantur. Vbi autem ver acccssierit, prima hi- tundo apparet, subindicans, Vt ita dixerim , singula opera aggredienda: & san iubi appasuerit, nunquam Vespexe canit, sed mane sole emergente, eos quos vi- uentos deprehederit operum admonens. Est igitur commoda Sc ad opera, & adactiones, & ad musicam, & maxime omnium ad nuptias. hidam enim & domus custodem suturam uxorem promittit, eamque fere graecam,aut musicam. Nam ipsa Hirundo eodem cum nobis tecto vivit. Atqui luscinia eadem quae hirundo signific ar,sed minora. Minus enim nobis familiaris est.

rum etiam hic breue quiddam ex his quae istierelicta sunt dicam. Dentes in manus sumere ex ore elapsos , aut etiam in proprium sinum colligere, depositionem filiorum futuram significat,

aut non permanentium,aut non educandorum. Dentes lingua sua eiicere, significat ea quae in vita dura & aduersiaiunt, pro ia eloquentia di luere. Deinceps vero de volatu, & de fidedignis dieemus,

R. de tempore Vitae.

De Volatu. 'CAP. 73. Volate sibi videri paululum a terra

distanti, figuraque recta, bonum est 0mnianti. -ntum enim absuerit axςrra,tanto altior est his qui utrinque cir- mambulant. Semper autem feliciorea tioIes appellamus. Bonum est autem

165쪽

non in sua patria hoc facere, quoniam

transmigrationem significat, propterea quZd terram non contingat. Quodam enim modo dicit somnianti somnium quod patriam cotingere & accedere non possit.Volare alas habetem,ex aequo om nibus bonum est. Nam serui ob hoe

somnium manumittuntur , quoniam omnes volantes aviculae, neque domi num habent. neque ducem aliquem se quuntur. Pauperes autem multas pecunias acquirunt. Quaemadmodum enimalecuniae portant ac vehunt homine, sic etiam alae aues. Diuitibus vero &valde potentibus prinei patus portendit: Quemadmodum enim ea quae volant su pereminent ea quae per terram repunt,sie principes priuatos praecellunt. At verbabsque alis volare, multum a terra distare,periculum & timore somnianti si-nificat. Sed & circum tegulas volare, acomos, & bivia , seditiones ac turbationes animae praesagit. Verum videri sibi in coelum euolare, seruos quidem in maiores domos transituros eme significat, de saepe in regiam aulam peruenturos: ti beros autem etiam inuitos tape obser uaui, ob hoc somnium in Italiam profecto S. Quemadmodum enim coelum domus est deorum, sic Italia regum. Eos vero qui latere cupiunt, & occultantur reuelat. Omnia enim quae in coelo sunt, manifesta & conspicua omnibus sunt. Volare cum auibus, significat cum aliis gentibus & externis conuersationem fore. Maleficis autem malum est,stelestos en iis punit. Saepe vero & per crucear Volare, ita ut neque multum a terra quis distet,neque rursus valde humilis volet, sed Vt ea quae in terra sunt cognoscere possit, peregrinationem quandam ac transmigrationem signifieat. Oualia autem ob-ue ivtura sint in peregrinatione ipsi somnianti, ea omnia promptum est disicere

ex his quae in terra videt. Campi enim& arua, dc urbes, & villae, & agri, & om nia hominum opera, & fluuij pulchri, M pra a, dc stagna, & portus, &maro

tranquillum;& portus arte parati, dc na' ues secundo vento utentes. Haec omnia si videntur bonam peregrinationem prςsa giunt. Valles autem &co ualles; &saltus, .& peltae, εc ferae, & fluuis torrentes, dc monteS,δι rupes, omnia mala in peregri

166쪽

ONE IRO CRITICA.

natione futura praedicunt. Semper autem bonum est ubi quis a volatu sursum facto rursus deuolet, & sic e pergefiat. Omnium veIo optimum est, volentem volare , & non inuitum in aetem Rrri, & rursus Vltro quiescere. Multam enim facilitatem dc promptitudinem in rebus agendis praedicit. Uerum si quis persequentibus feris , aut

homine , aut daemone, Volet, minime bonum est. Timores enim ingentes &pericula magna inducit. Nam in somnis tantus erat timor, ut non lassicere ad suo gam terram putaret, sed coelum peteret. Bonum est seruo intra heri domum volare, multis enim in domo praeeminebit. Si vero extra domum volarit , post prosperitatem e domo exibit, mortuus quidem si per atrium domus euolauerit, venditus vero si per ianuam, sugitiuus,si per fenestiam. Supinum volare, nauiganti aut nauigare Volenti, non est malum. Vt plurimum enim etiam in naui, ubi non tempestas, supini homines sunt: reliquis ocium praedicit. Supinos enim ociosos dicimus : aegrotos autem Occidit. Omnium porro pessimum & sini- stimum, volare velle & non possie, aut etiam volantem caput ad terram habere, & pedes versus coelum. Multam enim infelicitatem inmnianti significat. modocunque autem volarit homo aegrotus, morietur. Aiunt enim etiam animas a corporibus separatas in coelum abite, superexcellenti velocitate utentes,& ut ita dicam, volucrium similes. Qui ero sedentarias exercent artes, ex hoc somnio ab operis cessant, quo mobiles reddantur, & in sellis non maneant,pro pter volatum. Vinisti autem soluuntur. Est enim & pedibus & manibus exolutus qui volat. Multi vero etiam caeci facti sunt. Similes enim sunt volantibus caeci, propter timorem casus. In curru, ut sella, aut Iecto, aut sede, siue aliquo alio fulcri aut fundamenti loco sub-:ςcto sedentem volare, magnum mor bum aut resolutionem siue paralysim significat, aut et urum usum interceptum iri, & sic curru portari, propterea quod terram contingere non possit. At Vero quis peregrinari velit , et hoc somnium non ita malum est. Nam cum Qt domo, omnique instrumento do- ι μία et ροαγραε m. I'---

167쪽

mestico proficiscetur, aut etiam vestaculis perferetur.

DE Fide dignis.

Ex his qui fide digni dicuntur,quibus

aliquid per somnium dicentibus cre dere oportet & obedire, primos esse deo, sentio. Nam alienum a deo est mentiti. Deinde sacerdotes:eunde enim quem diis honore homines ipsis habent: postea reges,& principe . Quicquid enim domi natur vim habet Deli Deinde parente .& praeceptores. Nam hi similes sunt diis, illi ad vitam inducentes,lii quomodo viuere oporteat docentes. Deinde Vates,de ex vatibus non deceptores, neque Vanos vates . Quaecunque enim dixerint Pythagorici, physiognomonici, talorum varites , ignium vates, circulorum vates, cribrorum vates , formi spices, manuspices, .

pelvium vates, mortuorum Vates, ea Om

nia falsa & nullo fundamento nixa putare oportet. Nam ipsorum artes tales sunt ,.atque ipsi ne minimum quidem Vaticinationis sciunt, verum praestigiis illudentes & defraudantes, obuenientes exuunt ac denudant. Reliquum itaque est solum ea vera esse, quae is his dicuntur,veluti sunt Augures, Astrorum inspectores, mniorum interpretes hepat spices. Verum de mathematicis geneal giarum ac natiuitatum rationem inquirentibus, suspensa sententia considerabimus Ansuper autem fide digni sunt mortui, quoniam omnino vera dicunt. Duae enim cauis sunt propter quas mentien tes decipiunt , aut quod aliquid sperent, aut quod timeant. Atqui neque sperante quid, neque timentes, merito vera di csit, Tales autem sunt vel maxime mortui ipsi Amplius ver5 & pueri vera dicut, Nς que enim adhue nouerunt mentiri &fallere. Et omnino Senes, Na fide dignusenectute indicatur. Sed & alia animalia penitus Vera dicunt, propterea quὀd ser monis ratione non tenent. Reliqui autς, vile singula recensendo sermonem ex 'l tendam, omnes, quiequid tandem dixe rint, mentiuntur, exceptis his qui vitri se siti deguot, de bonos morea hab ,-

ARTEM ID O

168쪽

su Vero theatris seruientes, & in pulpita de ortaestras ascenden tes,inde ad eo proptet simulatas personas apud omnes fidem perdunt,item sophistae,& pauperes, galli,dc exsecti &spadones Hi enim etiam non dicentes quicquam,vanas spes esse significant, propterea quod natura neque inter Viros, neque inter foeminas numerari possimi.Oportet igitur fide diagnis de omnibus quae dicunt fidem M. RITICA.

HVmana aetas iuxta aliquos , annos septem habet. Unde & mediet di-

eunt,nemini duarum aetatum venam secandam esse,decemia quatuor annos natum significantes, tanquam qui adhuc. ampliore sanguine opus habeat , re superfluum singuinem nondum habeat: secundum quosdam annos triginta habet. Unde dc Nestorem aliquisexaginta

annos transgressum esse volunt,&in tertia aetate fuisse, atque ad nonaginta annos peruenisse,de quo sane poeta ait: AEtatis qui hominum duo secuta vixerat aetas Tertia sed regem cernebatia Caeterum apud nos centum anni persectum vitae humanae tempμs censentur, quandoquidem plurimos tam diu vivere videmus,aut paulo minus annorum im- Plentes,aut paulo amplius transgredientes,& alioqui rationem eventuu ad hunc Immerum correspondentem ipsa experientia ostendit, & propterea etiam nos aetate usi sumus velut centum annos c6plectente. cunque igitur per integras literas scripti numeri, calculum intra ce- renariam perficiunt,eos scribere & computare oportet ,& opinari tot annos significare, quot videlicet ipse numerus indicat. Sunt autem hi Ibit apud Graecos. signi- quinquaginta quinque. ςxibitur enim per ε, quinarij numeri 0ram,dc per υ, quinquagenarij. Verum si', 'Rinquaginta unum significat, scri Rur enim per M. quadragenarij numeri, - det narij, εc per α, Vnitatis notam.

Vin aceps sexaginta quinque sisnificax.

169쪽

genarij numeri notam. Similiter & A & ενδεκα, δεκάκι, Ata,iuXta eundem ini, lectum & scribere &supputare oportet Reperientur enim in Aia voce, triginta in ενδεκα, octoginta quinque, in P , nonaginta, ita Vt compositas litera singulatim singulas excerpamus, atqueste numeros ex ip sis colligamus. Quicuaque vero numeri per integras litera seis

pii & computati, humanam aetatem e cedunt,velut δυο, quod essicit quadrinotata septuaginta quatuor, iuxta eos neque possibile est, neque rationi cosentaneum ut aliquis tot annos vivat: hos igitur numeros iuxta ascensum elementorum a cipimus hoe modo. Adsignificans elementum ac numerum progressi,singulo. rum pr cedentium elementotum numerum supputamus, Veluti δυο quae indic tur per β apposita re,dicimuS esse tria. τρια vero connumeratis uno & duobus, diebmus esse sex. Similiter τευαρο cum praecedentium elementorum numero fiunt decem. πεντε similiter fiunt quindecim. Verum εἰ in superiore sermone indicauimus esse sexaginta quinque. At vero επτα cum praecedenti numero, εἰ non co- numeratis, propterea quod priuatim sexaginta quinque significent, & perelementum non iudicetur,sed per integram characterum scripturam , fiunt viginti duo. Amplius autem οκα fiunt triginta. Eademque ratione ἐννεα fiunt triginta nouam. Σκα vero propriam aiunt Dbere rationem. Nam qui per integras literas scripti ac sapputati sunt numeri, singula tim dc per se significant. Et rursus. quia non per scripturam characterum, velut sed per elementum significantur , δι- fiunt quadraginta nouem, secundum asecensum pretcedentium elementorum nu mero simul supputato. Quo vero omnis ambiguitas remoueatur, Siquide audieris Vocem alicuius dieentis his, significat triginta, propter supputationem qu*collisitur ex Ain voce scripta. Si vero ι alicubi videris scriptum , accipies per ip sum quadraginta nouem , iuxta praedi ctu in intellectum , ut praecedentium elementorum numerus simul eum den 'rio complicetur. Atque hoc modo ciso isexaginta nouem sunt, & τριάκοῦν σε

170쪽

nonaginta novem. Caeterum n αρακον--- non amplius iuxta eundem modum accipere oporter. Neque enim centum triginta nouem anno S Vllus aliquis vixe

rit Ogae ratio etiam in πινάκοντα, & adhueniatoribus numeris est obseruanda. Oportet igitur hos, non iuxta ascensium numeri elementorum, sed iuxta positionem elementorum accipere ac interpretari. Velut notantur per elementum tu quod ipsum indicabit duode eim. Est enim duodecim elementum μquod significat. Quando autem sequitur ex ordine u consequens est ut quandoquidem ipsum ti duodecimum est elementum, & v decimum tertium,

siue tredecim , fiat sane & ἱ decimum quattum & significet quatuor & decem , & reliqua eodem modo. Sunt porto & quidam compositi numeri quos diuidete oportet velut in primis quidem sie, decem bis dicta significant viginti,& deeem ter, triginta, & quater decem, quadraginta, & quinquies decem, quinquaginta, & sexies decem, sexaginta, &lapties decem, septuaginta, & octies de-eem, octoaginta, M n OuieS decem, nonaginta. Et rursus, viginti bis, quadraginta. viginti ter , sexaginta. Viginti quater, octoaginta. Viginti quinquies, centum. Sic & triginta bis , sexaginta, triginta ter, nonaginta , El. quadraginta bis, octo aginta, & quinquaginta bis, centum. At vero in alijs plurium annorum numeris, velut si quis audisset aliuem dicentem, vives annos viginti sex iuidere oportet,& viginti quidem ut viginti accipere, verum εἱ id est sex, iuxtasirperiorem rationem accipere. Eiunt igitur omnes anni octoginta quinque. Si Vero viginti septem, viginti quidem per se, septem veroiuxta priorem rationem viginti duo accipere oportet, fiunt igitur omnes quadraginta duo. Sic M vi

ginti octo, quinquaginta, & quicu que

alius numerus cum vicenario coniun

ovi, supra quinque per se calculum &iupputationem subeat. Similiter & qui

unque numerus cum tricenario copu-

supra tria , & quicunque cum 'uadraginta. , supra duo, & quicunquς m quinquaginta, supra duo, Velut exe Hi gratia. Si quis audisset aliquem dicen- r,. iues annos Quinquaginta septetm,