장음표시 사용
291쪽
nem inserimus: Quaecunq; sententia infert propriorum a subjectis suis separ tionem, illa est absurda. Atqui sentetitia vulgata infert propriorum a subjectis
suis separationem. Ergo sententia vulgata est absurda. Major ex Canone constat: Propria non separantur a subjectis suis. Minor probatur: Proprium aquae summa frigiditas est, proprium ignis est summa caliditas. Tolluntur haec propria a subjectis suis per alterationem istam. Recte dicit In aqua fervente qualitas est, quae urit. Ergo sicca est. Non urit lignum, sed urit cutem. Quia in hac est proportio, in illo non. Neque aqua fervens est ignis , quatenus aqua est, sed quatenus ignita. Est igitur habens ignem &siccitate, quem in
sumo abeunte comprehendimus intelle ctione, atque etiam sensu. Urit enim. Qui calor in aqua est, ignis est, contra-1io suo permistus. Abit igitur. Haec nostra ratio etiam tua definitione fulta est. Ignis, inquis, est maximus calor. Argumentum procedit sic: Aqua fervens urit. Omne urens est igstis. Appone tu conclusionem, Exercitat. I .
XVIII. Pergit Iacchavi, multisque disserit verbis de Actione , Passione,
Reactione, Contactu. Scilicet Actionem esse , asit, assimilationem age
tis qualitatis sensibilis ad qualitatem
contrariam patibilem , verbi gratia, cum calor assicit aquam frigidam ope ignis: Passionem este, dicit, assimulationem patientis qualitatis ad contrariam qualitatem agentem sensibile,verbi gratia, cum aqua frigida ab igne calido afficitur. Reactio est mutatio, qua illud
Capy T. IX. quod patitur, renititur adversus agentem
causa, illamq), commutat, dum ab ea in
latur , ita ut agens pati & patiens agere quodammodo dicatur. Sic cum quis glaciem apprehendit manu, patitur glacies a manu & liquestit, manus vero a glacie, repatitur & frigescit. Contactus est unio duorum corporum juxta superficies cum mutua actione* passione. Sic Elementa in misto sese invice tangere dicunt, ita ut superficies eorum simul sint cum mutua passione&reactione.Haec ille tib g. Institui. Physic. cap. s. s. & prolixe Johan. poncius in Cursu Philosoph. Disputat. Phys
Franciscus Oviedo tu Cursu Philosoph. Tractatu degenerat. 9 combontroversia .se P. O.3. . . Vilhelm
Chabronus in Cursu Philosephiso Tomos. pag. .sieqq.Johi.Veltatarion lib. 2. Instituti
P sic. p. 19.2o. 2I. Iohan.Hellespontius lib. I. de generatione cap. 7. 8. Franciscus
heqq. Franciscus Piccolomineus con entariis ad lib.I. degenerat. ct corruptioηe pag. 2O7seqq. Antonius Ruvio commentariis adlib. i. degenerat. ct corruptione cap.2. Bernhardus Mo-risanus commentariis adlibros de generati
ne ct corrupti epaglos seqq. Quae omnia
lubrico innituntur fundamento. Et mentorum alterationem qui negat, ille etiam datas Actionis Passionis & Re- actionis rationes approbare nequit, Actio non semper consistit in assimilatione contrarii, adeoq; experientia quotidiana convincit, quod simile pati tur a simili. Calidum enim attrahitur a ca.
lido ,frigidii ἱ frigido, di simile multoties patitur a simili. Pedes frigore corrupti in
292쪽
Iiso INSTITUTIONUM PETII Castras aquam frigidam deponuntur, ita frigus acute prolicit se gus de pedibus , ut illi
sanentur, ait Thomas Bartholinus libro de nivis Gu sap. 29. Manus adustae igni
focario admoventur ut ignem adurentem evocent. Serpentis morsus venenosi curantur superillito unguento deserpentis adipe confecto. Denique Re- actio exponi debet, ut non ad nudas qua litates, sed magis ad substantias qualitatibus praeditas referamus effecta naturae. Quando enim manus a glacie frigescit, subistantia frigida in manum sese insinuat. Et cum glacies a manu incales cit,substantia calida e manu progreditur, de glaciei permiscetur. XIX. Οr sunt,qaa a primarum quali ratum contemperatione oriuntur. J Levitasta raritas a caloris & siccitatis : Gravitas ct densitas a frigoris & humiditatis comtemperatione oriri putantur. XX. Talessunt Levitvi O gravitas: raritas ct densitas. Levitra est qualitaου, secundum quam Elementa sursum moventur. Ut levitas aeris & ignis. Quod enim vapores aquosi perpetuo sursum feruntur, Propter ignem est,qui vere levis est. Eo cum privantur, descendunt.
XXI. Gravitas est qualitu, fecundum
quam Elementa deorsum morentur. J Ut gravitas aquae & terrae.
XXII. Raritas est qualitas, secundum quam Elementa sunt liquida opervia. J Ut
liberum transitum ςoncedant, atque ipsa etiam permeent corpora alia. Ignis pervadit serrum ac lapides : aer permeat muros & parietes.
XXIII. Densitas est qualitas, secuη um
qtiam Elementa sunt solida ct impervia. J ut
non concedant liberum facilemq t, trans itum , atque ipsa etiam non facile petameent corpora alia. Densa est aqua. densior cst glacies, densissima omnium terra est , quatenus aut omnino prohibent transitum, aut dissiculter satis concedunt. XXIV.. Disserunt FranciscusToletus Comment. Ph cap. 9. quaest. a. C nimbricenses lib. I. de generat ct corrupi. cap. s. quast 17. Antonjus Ruvio commemtariis ibidem qu6.ia. Hurtardus de Memdora in cursu Philosophico Disputat. Phy 4. de generatum lent. . Oviedo in sursuPhilosophi ο Dissutar. 7. de generationi est,
1. Franciscus Murcia in Cursu Philoseph. pari. 2. Dillatationurnpag.246sqq.Philippus de Sancta Trinitate in Summa Philo. sophica lib. i. de generatione pag. et '. seqq, Bernit. Moritanus commentariis ad libros degeneratione ct corruti ne pag. I O . Fq seqq. Rai mundus Matthat in Summa phi oseph. Tomo 3. pag. 2r8. seqq. & Interpretes alii, quaenam sint causis generationis &corruptionis. Tres proferunt. Prima esst alteratio secundum caliditatem & frigi ditatem. Calefactio inquit Toletus, raro factionis est causa, frigefactio vero condensitionis, non quod ipsa calefactio sit. rarefactio,aut quod frigefactio sit conde.
satio:sunt enim alterationes diversae. Sed quod ex illis istae sequantur, uti ex causa. Re stondeo: Qualitates Elementorum fiant Elementorum propria, nec separantur inec intenduntur,nez remittuntur, adeoque Elementorum alteratio figmentum est,uti supra dictum est. Deinde:calor no . dat raritatem, sicut nec a frigore densi.
tas est. Nix rara est,ssed frigida, fungi sunt rari, non vero calidi, rarae fiunt
293쪽
cucurbitae de certe frigidae, pumex est frigidus & rarus. Dicit Toletus,pumex habetin rapi amrar ratem. Atqui non habet impropriam levitatem , ct ob idem
habet propriam raritatem. Sequitur utraquequalitas naturam pumicis, itaque pumex habet poros aere plenos. XXV. Secunda causa est generatio. in inferiora Elementa, ex superiorib' sunt, ut ex igne aer ex aere aqua, ex aqua terra, condensatio est, cum vero econtra ex inferiorib' superiora,rarefactio est, & hoc satis est experientia compertum. Restondeo: Causam ponunt, quae non est. Nulla est Elementorum transmutatio, uti dictum est supra cap. i.
ii L .seqq. Instat Toletus, videmus fumum ex lignoprodeuntem, ct vapores aqua musto mayorem locum occupare. Verum
hoc quidem est, sed nihil probat. Vapores majorem occupant locum prae aqua
liquida,quia non solum aqua,sed & igne
di aere constant. De fumo est eadem ratio, quia non Ala terra est, sed quia multum ignis, multumque aeris in se
continet, uti constat. XXVI. Pertia causa est motus localis. Hic , inquiunt, densationem facit, ex nimia enim partium compressione se aliquando condensatio , quomodo aer ex ventorum motu condensatur , quo cessante rarefit. Respondeo: Quodsi aer per compressionem fit densior, unde
quase illud est, aut quo evadit illud,quod
expellitur 3 Forsan vacuum. Aut fiet penetratio dimensionum. Exempla tamen cumulat Toletus. Primum est: Videmus igitur appositas castanias, ova,
glandes magno cum impetu rapi de pro- capy T. IX.jici,quod non fit, nisi quia cum ista ventosa sint, ipsorum aer intus inclusiis a calore rarest, ac rarefactus majorem petit locum, quem extra quaerit. Ressondeo: Causia hujus impressionis non est aer,
quippe qui rarefactus facile sine strepita
per poros egredi posset, verum provenit hoc a spirituosis emuviis. Subit ignis quaquaversus per castanias, glandes, ovorum corpulentiam, & materias datuosas resolvit. Relblutae illae cum maxima ignis parte non sine impetu prosiliunt. Rapas & fabas qui comedunt, flatus molestos habent, profecto non ob aerem, sed ab ea uviis spirituosis,
quorum potestas in talibus commovendis est maxima. Secundum est: Experiamur, frigidam aquam occupare majorem partem olbe , calefactam vero excedere ollam. Resondeo: Causa rei hujus est, non quod raritas majorem Io-
cum postulat, sed quod corpora plura non perinde loco uno concludi possint. Ignis subjectus intrat per ollam, a quo consurgit aqua, tumescit, bullas jacit. exsilit. Quo ejecto, aqua considit, deprimitur , minoremque occupat locum,
postquam cum vaporibus abiit pars alia qua, itaque corpora pauciora occupant spacium minus, plura majus. Tertium est : Utres & vesicae plenae aere, cum igni apponuntur, si comprimuntur, a cedenti maxime resistunt, quia aer rarefactus latera continentis sortiter occupat ac extendit. --: Quod res stit,non tam est a raro, quam ob plenum. Si vacuum adesset, quod pars impressa occupare posset,non resisteret vehementer, Cum vero non detur penetratioi X dimen-
294쪽
dimensionum, cogitur resistere. R rodii tres & vesicae aere plenae igni admotae
extendatur magis atq; intumescant, causi est, quia ignis corpus est,quod cum ii erat , suu quoq; dari sibi locum postulant.. XXVIL Restat quaestio: s quonam
principio moveant r flementa levia , cum adscendunt, o gravia cum defendunt 8 Re-Φondeo: Interpretes valde sese mac rant,d nunc ad principiti generans, nunc ad impedimentum removens , nunc ad aliam causem confugiunt, Antonius Ru-vsomno dens is commentariis adlib. 8. P0rsicorumpag. Ilo. seqq. Toletus commen- rario ibidem . cap. . q&s. r. Coninabrucenses ibidem quaest. r. Fr. Siaarea Di 'utat. Metaph . 18. seb. 7. num. 22. Andreas. Caesalpinus 3. qua bonam. Peripatet. pag. 422. F. Johan. Calas lib. 7. Conris
inas Masius commentar. ad Itb. 8. physi r.
pag. 'o. Philippus de Trinitate in Sum ma Thilosophica sib. 7. Physic . pag. 77 seqq. Nos ver5 dicimus , proximam
causiam motus esse advertendam. Scire gnim est rem per causim proximam cognostere Et haec vel principalis vel Instrumentalis est Principalis est forma: instiumentalis est qualitas, scilicet gra, vitas & levitas. Ignis adscendit, . quia levis est ; terra descendit, quia gravis est. rgumentamur: Quicquid est corpus. naturale, illud habet principium intemnum agensi & patiendi. Atqui Elemen
ta sunt corpora' naturalia. Ergo Ele menta habent principium internum gendi & patiendi. Rursum: Omnis motus naturalis est a forma. Atqui 1 notus Et mentorum sursum ac deorsum est nat
XXVIII. Ita nobiserim docent P rerius lib. 7.Philosoph.cap.I6. Bernii. Tele-ssius lib. q. de natura rerum cap..18. I9. 20.
Zabarella lib. I. se motu gravium 2 lepium cap. . o n. Nicol. Taurelius lib. s. Aia pium cae arxin pag. a 28. seqq, Piccolona
neus lib. 2. de menientis cap. 18. I9.2 .ar. 22
Steph. Tlaeus olus lib. 8. contemplatina
dem. cap. II. Dan. Sennertus lib. 2. vi ossi P β. cap. 3. Periit ardus Mori sinus coii
mentariu libros de C delo pag. 369. Franciscus Murcia pari. a. Cursis Philosep p . Ir .. I27. seqq. Porio, inferimus odcunq; est principium caliditatis , siccitatis, humiditatis, frigiditatis dem quoque est principium motus. Atqui principium qualitatum istarum est ma. Ergo principium motus quoque est forma. Dicit Duum: Negatur esse haec paria , quia esse in loco naturaliquod Elementum consequitur a motu .
debetur illi ex vi generationis , ct in primo instanti, quo generatur, velut persectio propria , & propterea tribuitur generanti, quotiescunque illam consequitur: calefactio vero non pertinet ad persectionem propriam, sed alterius, ad quod transit , ideo non est debitum igni ex vi generationis, nec ge' .neranti tribuitur,l. pag. Jq . Respondeo : Tem competit igni, siccitas &cal faetiod primo ortu & ubique, quam et,
dem competit motus sursum. Neq; ve' rum est, quosElementagynerantEr, quando semel esse coeperunt percreationem,
Falsum illud, quod calefactio non pertinet, adparsitionem ignis propriam. Est enim proprium ignis in quarto modo , & omnino ad persectionem eius pertinet.
295쪽
XXIX. instant Quod- rebus & motu violento. In motu nat cunque a se movetur, illud vivit. Ele- rali mobile&movens non siint redistin-menta non vivunt. Ergo a se non mo- cta, verum ratione. Ignis cum move ventur. Restondeo : Falsia est major. tur sursum, non movetur, uti materiam Motus enim naturalis omni corpori habet, quae per se indifferens est admo- mobili competit, non vero soli corpori tum,& nonniagis sursum quam deo vivo. Stellae a sese moventur, in coelo, sum movetur: sed quatenus formam reque opus habent movente externo. habet, quae materiam determinat. Ergo
Perinde fallit illud Toleri: Mobile distin- in motu Elementorum forma qua talis, ctum semper est a movente. Atqui hoc est essiciens motus; uti vero est in non competit Elementorum motui, materia, simul move- quando ille dependet a formis. Respon- tur. aeo: Major est vera tantum de separatis
SUMMARIA. ro Elimenta in mixto. II. Elimentorumforma integre. 22. Exceptio seisitur. . Solvuntur objectiones. I . Regularis misso. II. Irregularis misso.
I. A Dhuc de Corporibu simpliciis fui sequitur de Composio. composita sunt, qua ex partibus diverse natura miscentur. J Methodi rationem vide supra lib. 3. mp. I. p.ru a II. Miar. Corpora composita. o finitio mistio . , Sententia Veterunti . Refellitur Maligeris. Misti imperfecta. 6. Mistio perfecta. . Mistibilia. 8. Vmmiscibilium.
296쪽
IL Mistio est uuio miscibilium ad esci- pius lib.2. Institui. Medicarum I.
endum compositum. J Antiqui Sapientes, Jacchaeaslib. 6. Institui. γλ sic. cap. U.ita Anaxagoras, Empedocles, Plato doce- Rodolphus Goclenius lib. 3. Diglutat.bant, quod corpora composita miscen- Phys. 17. 6 18. Caspar Bartholinusis'. do fierent ex Elementis integris, subia flem. Ph . lib. s. cap. 1. Clemens Tim- stantiis non mutatis, sed partibus earum pleruslib. 4. System. P0 . cap. 1. FU minutissimis sese contingentibus, singu- Duncanus Liddelius lib. 2. Artis Medicalisque aetii suo distinctis. Ad horum cap. 1. a. Verum quod rectior sententia mentem peraccbmmode Scaliger defi- Veterum sit, perspiciat facile ingenuus
nil mistionem, quod sit motus corporum rerum aestimator, qui opera Naturae se. minimorua mutuum contactu, ut fiat unio, brio judicio consideratia Argument, Exercit. IOI sect. I. Aristoteles veteris mur: I Quodcunque non est, id splendorem doctrinae obterendo, repre- non potest militonis principium esse. hendit Empedoclem, lib. a. degenerat. Atqui Elementorum alteratio non est. c corrupi. cap. c. text. ct cap. 7 t. s. Ergo non potest mistionis principium Ipse definit mistionem , quod sit nisG- esse. Minorem probavimus bilium alteratorum unio, cap. io text. 9 o. cap. 9. dist. 16.17. a) Quodcunque Retinent vulgus physicorum, &expo- i eripenetrationem dimentionum, ii nunt, quod miscibilia inter se concum lud naturae inimicum est. Atqui vulgarant, invicemagant, patiantur, fiangan- ta doctrina de missione infert penetratur, atque ita uniantur, ut in parres mi- tionem dimensionum. Ergo Natura
nutissimas redacta beneficio alterationis inimica est. Minor probati ir: Si in qua di mutuae permeationis non sint quod vis minima particula misti quatuor in- antea erant adsensiis, versim in minima sunt Elementa, fit penetratio dimen. particula omnia juxtim sint mixtimque, sonum. Ignis enim fuerit, ubi est a- ex illa singula educi positat, Antonius qua, & aer fuerit, ubi ignis aqua, ter
R Io cominentariis ad lib. I. degenerat. 9 ra sunt. Ita corpus in corpus immeat, corruptione cap. Io. qua t. I. r. l. Arnolu dc quatuor haec quanta sese invicem pe-dus Senguerdus lib. 3. Introduct. Pus taetrant.
p. 6. Arnisaeus in Epitome physicae Is I. Quod liquidissimum absurdum e- pag. 27o.seqq. Κeckermannus lib. 3. θ- vitare cupiebant V eteres, adeoq; millio fem. P0 . cap. I. Johan. Combacchius nem docebat esse minimoru miscibiliu,
tib. 3. Institui. Pu cap. I. Franc. Picco- sive atomorum naturae suae constantium Iomineus libro de mixtione cap. a. s. q. s. integris modis siue fractione & rest, commentarsis a lib. I. degenerat. ct ιor- ctione, conjunictionerntima, sub domu raptim q. 233. seqq. Brutio Seidelius nio format unius, quae totos infusa peris a. Rudiment. Pu pag. i 83.sqq. Iaco- artus esticaciter assiciat omnes & singulas bus Auberti pari. i. Institution in phys corporis mixti particulas. Instat ari. Me qq Asris. 47.48. Fortunatus Plem- 'telai: Si veterum sententia vera est,
297쪽
MBER V. CAPUT I e sequitur, quod quaelibet pars misti aliud est forma.Haec ubi numero una esst, non sit mista, & quod ex qualibet parte ibi continua quantitas est, quanquam in- misti non possint quatuor Elementa ex- finitae atomi adsint. trahi, l. d. Respondeo: Non debet quae- Estque vel Imperfecta 'el Perfecta. libet pars misti esse mista, adeoque si Impersias cum mi ibilia uniuntur citra aliter esset, missio non esset. R atio: ML formanisperi cum.J Talis est in Elfluviis, stibilia simplicia sunt, non verocompo- horumque congerie. sita, principia sunt, non vero principi VI. Perfecta e st, ubi missibilia uniunturta. Neque pars est totum suum. Dein- perfism speci sicam.J Tadis est inmin de: Non debent ex qualibet particula ratibus,&animatis. miscibili Elementa quator educi Ratio VII. matuor Elementa, jam dicta est. Adde: Eadem est ratio & cum iis semen, quo principia quaedam
principiorum ultimorum in compositio- occulta continentur Docent commune, quae est in re tutione. At quilia re- niter, nullum veram mistionem est epos- solutione terminantur praecise ad natu- se, nisi inter quatuor Elementa, Κecker.
ram suam in se simplicem. Ergo etiam mannus. m. 'ste111. Phys cap. I. Com- in compositione talia sentia bacchius lib. 3. Institutionum Physic. cap.I. IV. quoque vidit, sententiam Joachimus Burserus lib. I. Institutionum vulgarem este fallam. Vulgo jactata de- Physici cap . I Atqui semina terrae inie- finitio, indigna est quae a Philoso- cta in spem futurae messis non nuda &pita reiiciatur. Non enim subtiliter dici- pura sunt Ellamenta, nec etiam pro ali- tur, mistio est miscibilium unis Unionem mento sola Elementa, sed siiccum ex taaudio, miscibile quid sit quaero. Nani lementis aliisque nobilioribus principiis quomodo sciam, cum quid miseere sit, commistum attrahunt ignoro Z Idem certe per idem declara- VIII. Vniuntur. J Notatur ejusimoditum est. Potior haec : Mistio est corpo- conjunctio,qua miscibilia tertium quod-rum minimorum motus ad mutuumcon- dam const tuunt, novamque speciem j- tactum, ut fiat unio , l. d. Tantum quod Munt Quaeritur : An omnia Elementa innodum in sch po quaerit, cum miscibi- grediantar mixtionem ' Respondeo : Delia a definitione excludit. Pergit: Neque igne & aere negat Clemens Timplerus enim velut atomi Epicureae sese contin- tib q. 'stem. P s. cap. r. quast. q. & ra- sunt, ita corpuscula nostra, sed utconti- riones adfert, quod ignis Saer non sunt riuum corpus atque unum fiat, i. d. Reji- Elementa, quodque nihil resblvatur mcit atomos omnium Veterum , non so- ignem & aerem, veI ex iis componatur. lius Epicuri. Et vero admittere cogitur viciti. Atqui dantur mixta plurima, quae easdem, quoniam in definitione fila po- multum ignis intra sese per mixtionemnii, corpora minima. Quae si latomi. Hae continent, uti sunt morus, taxus, suusane in corpore continuo essiciendo phur, silex, in quibus omnibus atomi concurrunta Aliud enim materia est, igneae continentur, uti dictum est supra
298쪽
diλ φ. c. p. r. dist. Instat Timple :Quis non eli actu in silice. si Quia
Omnis verus & naturalis ignis actu esti calidus. Ideo ubicunque est, ibi calor
ejus tactu percipitur. Atqui in illice ignis nullus percipitur tactu, proinde nec in silice actu continetur. Σ Quia
ignis non exsistit, ubi materiam combustilem non habet, qua velut pabulo nutriatur. Atqui in silice talis materia combustilis non reperitur. Ergo ibi non exsistit actu. Respondeo: Multum differunt ignis ligatus & solutus. Ille coinexistit mixtis, & non quidem tacta deprehenditur, sed tamen per causas externas potest educi, ut actu deprehendatur. Percussione ad chalybem emittit silex copiosas scintillas, ignis
concreti luctilentum experimentum.
Hic in pabulo suo exceptus percipitur tactu, & a sensibus apprehendi
IX. perforan specificam. J Effciens
mixtionis est forma specifica, quae miscibilia regit, disponit, ordinat. Vulgo cum de Efficiente mixtionis quaeritur, ad Elementa confugiunt, itaque Gilbertus Jacchaeus lib. s. Institutionum Phy
R. cap. sa. I 3. I . saepius inculcat, calorem educere formam mixti. Neque
aliter Barthol. Icechermannus lib. 3. S stemat Pus cap. 1. Thomas Erastus pari. a.di1 utat. Antiparacely camin pag. I9ς. Sebast. Foxius lib. a. Philoseph. naturat cap. Io. Alb.Κyperus lib. 3. Institui. Physeap. I. Joh. Henr. Alstedius lib. 7. Enyclopadia pari. 3. Pus cap. I. Regula. 2. Caesar Cremoninus libro de calido innato cap. I.
I. i. Verum illi nominant instru inentium,& praetereunt causam principa
terra. Quid enim est, quod aquam in
tantae copia,aerem, terram &ignem, ju ta numerum, pondus & mensuram an
fluere praestat ξ Motore ista opus habent ac directore. Unde Scaliger ait: Nili
quatuor illa Elementa Rectorem .hab ant, temere ac sine modo metaque ulla& jactabunt & jactabuntur. Quid ei aim
illud est, quod tantum terrae. tantum commiscet caeterorum Z At oportet in unoquoque esse motum unum & pri mum. Non enim illa sese movere ullum ad opus queunt, sed in compositis i ima excellentiore, in mistis imperfectis ab aeterno principio cientur ad mita tuam cornexionem, Exercitat. sest.2o. Quae optjmὸ dicta sunt. cisternum principium vocat Coeli influxum, a quo provocari effluvia ad procreanda meteora, verum est. Princeps causa inu stionis est forma specifica, a selerte rerum Natura communicata, quam istis viribus cum primo Universi ortu instra. . xit Deus Naturae author&conservator. εHaec est, quae in ani malis & minerali bus materiam suam fovet, efformat, conservat, augeto Nec enim Arma solius causae formalis, verum insimul Effcientis partes tuetur. Illa suum sibi corpus fabricat, & ad id constituendum
tum Elementa, tum alia corpora attrahit. disponit atque unit, &imperio suo regit, unde accidit ut formaliter jam unum sint, do sub unum actum unita i num actu fiant, quae plura per se erant. Idedque Elementa non per se concur
299쪽
erimun ς & commune naturae instrumentum, quo ad virtutes rerum vendas utitur, calor est, & spiritus cujusque rei insitus, φύ ι illa λιι ατα - Ludiis, uti Plato in Timaeo vocat. X. Dissicilior colatroversia est, qEoaeoto flamenta in sint mistis ξ Respondeo: Gravilliine super isto negocio in viceml adiantur Interpretes. Quida D, inter quos Averrhoes& Thomas Aquinas lib. I. degenerat. O corrupi. cap. IO.
Iacob. Zabarella lib. de Mixtione eap. 6. 78. Conimbricenses 5b. I. de generat. cap. IO. q st. 3. . Toletus ibidem ast. i7. IS. Iohan. Poncius Legionensisi, Cis, se philosephico Distulat. P s. 27. p. . r. Uilhelmus Chabronus in Car-μ Philo . Tomo 3. pet, is . seqq. Frai ciscus Suarer Distulat. Metaph. Is feci Io. Hurtardus de Men lora in Cursu Philo h. Di putat. s. de Elementis sessi .
Hannibal Rogelius commentariis ad Ii- ω iri Tri egi sum Tomo I. yal. 29. 3 π.st . Johan. Hellespontius a. de lene
ratione cap. u. tr. Ant. Ruvio Rhodensis commentar. Hub. r. de generati Me cap . -Johan. Heurnius tib . i. fissim: Medicarum cap. q. Contarentis, Venetus lib. s. deTlementis pag. I 23, seqq.i Ranc. Oviedo in Curiis Philo Tractatu degenerat. 9 corrupi. Contror. 8 2. 2. I.
tur. cap. 7. agmen ducunt, contendunt, formas Elementorum non contineri
actu perfecto in mistis, sed tantum vi
tute, ut inexistant refractae, domitae, contemperatae, & ad mediocritatem redactae.
XI. Alii, inter quos Avicenna, philoponus, Albertus Magnus, Antonius Zimara, Augustinus Niphus, Gregorius Ariminensis, docent, quod Ele mentorum formae integrae permaneant in mistis. Veterum Sapientum opinio eadem filii, videlicet quod Elementa integra permanerent in corporibus mixtis, ita ut minima particula constituens integra a minima constituente integra per justam positionem contingatur. Ita Hippocrates lib. I. de ratione pictas, Empedocles, AnaXagoras,
Democritus , quibuscum proptereae litigat Aristoteles lib. I. de generationacap. ro. Eos sequuntur Joh. Feria lius lib. a. Physiologia cap. s. 7. 2 lib. I, cap. 3. Daniel Sennertus in hypomnematis Physicis sect. 3. pag. 12 I. seqq. ct Tractata iis issense; CUnicor a cum aristotelesin. u. Julius Scaliger Exercitat. Io I.
D L Arnoldus Sengueritus lib. 3. In . si sis. cap. s. Caspar Bartholinus ib. s. ustem. Physici cap. r. David
De Odon pari. I. sica contractae cap. S. dist. ι8.se 1 Ioachimus Burserus lib. I.BI Ilitutissim Physic.c. .a 4. luos argumentamur: Lycunq; miscentur,illa non abo lentur. itqui Elementa in mixtione miscentussirgb Elementa in miatione non abolenar.Major patet, quia quae no manent qI modo misceri possunt ρ Et quar
300쪽
pus mistum ex iis fiat.Porro: Ubi sunt Elementa, ibi sunt formae eorundem. Atqui in mistis corporibus sunt Elementa. Ergo in mistis quoque sunt formae Ue-menrorum. Major constat: Res non potest esse citra formam, suam, quae dateferet. Elierius . Ubicunque sunt Et mentorum formae, ibi formae sunt integrae . Atqui inmistis corporibus sunt Elementorum formae. Ergo inmistis co poribus sunt formae integrae. Major patet, quod formae sint substantiae. Substantiae vero non possunt intendi vel remitti, dicente Aristotele in libro Categoriarum cap. . text.2o. lib. 8 Metap s. cap. I.
Denique: Ubi formae integrae sunt , ibi
etiam propria Elementorum & qualitates integrae manent. Atqui in corporibus mistis Elementorum formae integrae sunt. Ergo etiam propria eorum &qualitates in corporibus mistis integrae manent. Major patet: Nusquam est forma specifica, ut non penes sese habeat proprias qualitates. XII. Excipiunt: Intensito & remissio
duobus modis accipiuntur, uno, ut non varient speciem, altero, ut varient keciem. Priore modo nullasubstantiaadmittit gradus, non intenditur, nec remittitur, sed habet essentiam indivisibilim. Posteriori modo Elementorum sit,stantiae ac formae inrendi & remittipossint,
propter admixtionem contrariorum ejusdem generis, Zabarella Lae iccolomineus lib. a. de mixtione cap. 9. o. II.
Ia. Respondeo: Est petitio priripiti
Cmnis intensio dc remisso, quaecuque illa etiam formis imponatur, replanat
indivisibilitati ei sentiarum, & rositatisibstantiarum. Forma ubicunque ea, vel tota adest, vel omnino abest. Neque Elementa in misto propriam speciem deponunt, sed specie& numero eadem perinanem. Forma specifica non destruit formas subordinatas, versem perficit, ita scilicet ut sontrahantur ad praestantiorem speciem. Alioquin ercorruptis Elementis componeretur mi
tum. Si enim formae ignis tollitur, ipse
ignis corrumpitur. omentamur: Omne mixtum resolvitur in illa e quibus com positum est. Atqui Elementa commiscentur. Ergo formae Elementorum non destruuntur. Nisi dicere velimus, quod in corruptione &resolutione cubporum Ot nova Elemeiatorum genera
XIII. Instant Piscolominem de Octanoes: i) Si formae Elementorum initigiae sunt in mixtis, tunc non erit veran tio, sed tantum compositio & confer. vallo quaedam corporum diverserum, equitas non tam continua, quam conti.
gua substantia essicitur. Re pondeo: Datur totem. Nec enim mixtio describie bet per modum confusionis & συνχοσως, qualem Aristoteles nobis obtrudere laborat, & quomodo vinum, aqua, cert-visia diluendo commiscentur: sed per
modum ordinatae compositionis & ob κρίσεως corporum minimorsi, ut corpora quae miscentur, formas suas in mistione integras retineant. Servant formas quidem, attamen illa prascriptionem extremo
rumamittunt, ait Scaligersem i. Nimirum quia forma superior imperio seo dirigit inferiores omnes, utae conservandum mist a viribus conjun-