Institutiones philosophiae naturalis libri decem. In quibus Theoramata proponuntur, additisque Commentariis prolixis exponuntur

발행: 1670년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

fiatribus narrabat, quid per somnum via IV Constat, quod inest hominibus

derat, interim evolvendo indusium vi- illis spiritus fervidus & turbulantus obdebat se revera fuisse in domus culmi- excessum cholerae, de anguinis admodum

ne, & picas abstulis Ie. Refert Jacobus spumanti , unde egressi quidem spiritus

Allemannus commentariis ad librum H - exonerant cor, sed, tamen o splent eter pocratis de Aere, de ex illo Johan. Scheim bruna,vires'; corporis a cordis motu cu-Lius lib. I. observatio m Medicarum num- primis pendetes confortatur, ut expeditiai7. quod incola quidam Parisiensis gla- hiat ad motum,perrepantq; loca maximedio accinctus Sequanam transiverit so, periculosi intectis,turrium fastigiis, prς-mno compressiis, eumque interfecerit, cipitiis,&quidem sine offensa, animo ob- ueni sibi interficiendum vigilans pro- stinato, quia, quam arduum sit periculu, possierat, & post designatum scelus do- non cognoscunt, atq; sensus & spiritus Mimum reverterit. nimales a semno compressi non impedi- III. Aliud exemplum narrat Henri unt vires naturales, eo etiam liberiores,

eus ab Heer obferrationibus Medicis num. quo magis 1 dominio rationis exsolutae 1. Quidam juvenis Professor Poetices sunt. Ita iuriose s admodum robustos esse incelebri Academia Noci ambulo fulti constat, quod naturales spiritus integros Is mentem die in omnia versabat, ut car- quidem, animales spiritus confuseamina elaboraret, sed quod vigilans ne- magis habeant, neque ae ratione distra . quiverat, praestitit nocta,surrexit, plu- huntur. teumregestit, scripsit , voce alta relegit, V. mamprimum Noctambulones demum veste pbsiti dorinitum rediit,re- proprio nomine vocantur , ab altis lo- condidit chartas, somnum protraxit igna- cis decidunt. Hoc a baptimi piris es rua eorum quae egeratia Mane pridianis ri, docet Levinus Lemnius L . Sed qu cutis. onustus, quomodo imperfectos re Noctambulones in Turcorum popi versus perficere . chartas ad sententiam io, cum proprio nomine vocantur, deci- impletas, Amanu sua descriptas videbat, dunt 8 Causa latet, quanquam hoc etia territusque nesciebat boni vel mali Genii verissimum sit, nomen proprium maxi- opus hoc esset. Tandem uxorem duxit, me assicere hominis mentem, ut medius

sed rei nesciam, insentem ex ei siccs inter semirum di vigiliam facile excit plum lapius de cunis assumptum bra- tur, quo facto musiculi &lacerti roborochiis gestans, domum perambulabat, sio spoliantur, &homo ad deciuxori comitanti ad interrogata omnia r dendum impellitur. sponsum dabat, etiam des retis, S citra faciam, fissae vigilanti nenao expressisset. Qui ambulantem&loquentem viderunt,

uxoris deses,familia,oculis apertis suisse ηasi everaverunt,ipse tamen seniliit Vidisi: Ni mabat, Imi se,. Ca Pyr

492쪽

De Corpore sensitivo.

Σ. Fili atque ungues. 3. Solpuntur excepi es.

orpus ensiti rum est, in quobruta v rationes sensitipas peragunt. Con stat partibus variis, ostibus, carnibus,

membranis, nervis,venis, arteriis, cute, pinguedine, ventriculo , epate, corde.

De quibus omnibus prolixe agunt Anatomiae descriptores. II. Quaeritur : an pili atque angues sint partes rera corporis senstipi Θ Respondeo: Negant communiter, & excrementis annumerant. Partem igitur definiunt, quod sit corpus vivens, cum toto cohaerens, ad usum & actionem eius comparatum. Pili igitur atque ungues quamvis usum habent,quia tamen aAione carent, partes vere dictae non sint. Ita Andr. Laurentius lib. I. histor. gnatam. quaest. r. Johan. Fernelius lib. 1. Physiolog Medicae. cap. 2. Hieron. Capivaccius in methodo gnatom. cap. 2. Gregotius Hor-stius lib. a. de natura humana Exercitat. 3.

quaest. . oe 8. Arnoldiis Senguerdus lib. s. Physica intro a I pag. 3'. P. Gilb. Jacchaeus lib. 8. Instat. Physicar. cap. 8.Johan. Combacchius lib. 4. Institui. Phys8 g. 7ss, seqq. Nos ver' affirmamus cum Petro Laurembergio inprocessim anan mirispag. 7 .seqq. Franci co Vallelio ii

2. Contrarersarum Medicarum cap. 3. Alberto pero lib. I. Anthropologia cap. 6. dist. 6 seqq. Vopisco Fortunato Plem. pio lib. a. Institution. Medicarum. g. 8

seqq. Ratio haec est : odcunque in

corpore animato vivit, illud est viventis corporis pars. Atqui ungues&pili in

corpore animato vivunt. Ergo ungues& pili sunt viventis corporis pars. Mi nor: constat: vivunt, quia nutriuntat, augentur, & ad compositi integritat concurrunt. Turpe est sine crine capuli unguibus fetae Saves sibi cibum praepa rant, cohaerent cum toto modis petis.ctis, & ab eo divelluntur aegre. Rg si MQuodcunque in utero a facultate forma

trice efflagitur, ii id penes alias vere l. tia pars est. Atqui pili & ungues in il tero a facultate formatrice estinguat G. Ergo pili & unges penes alias vere ei da

partes sunt.

vere nutriuntur, quia non habent au& arterias. a) Nec vere augentur, hau pili crescunt tantum in longitudine, stungues tantsim in latitudine, Gregorius Horstius lib. i. de natura humana rimi tat. q. qπυ,6.7. 8. Respondeo: gatur Consequentia. Quamvis enim non nutriantur per venas, habent tamen radices sitas intra cutem abditas, quarum beneficio humorem attrahunt & altas eunt. Quis in dentibus vidit ullas . nas, & tamen illos vere nutriri omnes assirmant,omnes consentiunt. Scilicet rei modus est extra rem, neque variat rem ipsam,tantum quod accidentaliter di ρο.

493쪽

ae dimensiones omnes est totius con positi, non vero partium omnium incomposito, Et posito, partibus omnibus conveniat, verum non est, quodpili non crescunt qua latitudinem. Certe pilos esse crassiores in adultis, quam fuerunt in pueris, notissimum est; ungues latiores & graviores in senibus esse, quam in pueris sunt, docet experientia. Et cum justam latitudinem habent, ces.sant ratione hujus, non vero cessant qua longitudinem.Quia enim atteruntur in quenti usu, provido Naturae consilio habent incrementa perpetua.

CAPUT DECIMUM

OCTAVUM,

De Avibus.

SUMMARIA.

i. aostram, 'nna. s. apium origo. . Ratio nostra. s. pissera, domestia. c. Vitellae,albumen. 7. Materia pulli. 8. Oporum sibilia. s. Ιρ ini opinio.

I. A rus brutum volans, rastro se pennis tu structum. J Differentia sumitur a propriorum collectione, postquam for

mae latent.

pta vespertilione , quae aliud remigium loco alarum habet , Scaliger da mirat.

ra . Caeterum de avibus in genere notet tur quaedam Theoremata: aras dormitura caput ub alis condunt. Eius ratio est apud Iob. Bodinum, vel ut frigus a capite arceant , vel ut situm eundem quaerant,quem originis suae principio habu runt, ut suavius requiescant, M. 3. Ibeatri natu apag. 379. Posterior valeta, nondum enim exclusiae caput sub alam dexteram &super crus dexterum habent innuxum. Et quoniam non sol imbyeme ,

sed etiam aestate hoc agunt, ob frigus a capite arcendum id fieri haud existimandum est. a apes carent renibus o refica, an est, ut nec mingant. Ea tantum animalitia renes & vesicam habent, quibus pulmo est densior& sanguis turgidior. quia enim ob calorem e copia sanguinis multum sitiunt, pariter a potu quoque multum excrementi humidi colligunt volucres vero , quia pulmonem admodum infirmum & fere exsanguem habent, idcirco parciore potu utuntur, qui partim innutritione absumitur, partini distribuitur,ideis renibus & vesica destiatuuntur. Et serosi humoris reliquiae derivatae cum alvi incrementis dejiciuntur. III. Quaeritur : nde volucresproducta fuerant in primordio rerum ξ Respondeo: Ex aquis perinde ut pisces , productas fuisse, censent Rabinus Gerundensis , Lyserus, Musculus, Mercerus, Pererius , Cornelius a lapide, Leoni ardus Marius, Boiasterius, Cartvvrigius commentarijs ad Genes. I. Ludovicus Molina de opere sex dierum Disputat. 18. Jacobus Salianus Tomo I. Annalium Let.Testam G.8 . guistis Tomisitas in annalibus Let. Testam. Tomon Becanuspari. I. Theoc Scholast.

494쪽

8. Arminius Distulat. privata 2 , es. s. Paulus Merula para. I. O V pbis lis. φ. Episcopius lib. . Institui. Theologisar. sint. ' cap. r. Dionysius Petavius in Rationario temporumpari. I. ολ a. cap. I. Iohan. Combacchius lib. . Institui. Physiuar. pag. 796. 2 inclitus in Hexaemero pari. 2. cap. I. Eusebius Nirembergius sib historia naturalis cap. I 3. I . Is. Lambertus Danaeus a. Fhysica Christi tradi s capa. s. Johan. Henr. Al-stedius lib. 7. Encyclopadia pari. s. Fuficas p. 3.Mgula s, spart. 8. Pu . cap. I. Reg. . num. 6 Et ratio illorum est, quod Moses dicit, producant aqua reptilia antimantia , ct volatilia qua volent puer terram, Genes. I. vo. Atqui pronomen re-

Iativum c qua non est in Ebraeo conte tu, sed additum est ab Interprete Latino, citra causam & cum damno veritatis, quod Ambrosim Catharinus & Caietanus notis ad h. l fatentur. Certuin est enim, quod aves ex terra originem suam acceperint, dicente Mose: forma vera: Deus e terra omnem bestiam agri &omne volatile coeli, Genes. 2. Is. Ita d

cent Rabbinus Levi Ben Gersbn, S Iomo Jarchi, Men-Esdras, Caietanus, Franciscus Iunius, Arias Montanus, To- Radus, Peaelius,Paraeus commentariis ad Gene i.Antonius Wallaeus in Locis icis pag. Iso. Gerhard. Johan. Vossius s. de ore. 2progressu Idololatriae.cap. λ iidericus Spanhemius pari. I. Disputat. miscellaniarum pag. 8 9. Wilhelmus Estius notatis ad Genetsi pag. zo Andreas Libavius ἁλ 6. de origine rerum pag. 666. 67.

IV. Accedit ratio , quod in terris p Arsi Castru

degunt&quiescunt aves,secus in aquis victurae, uti pisces, quando eandem cum piscibus agnoscerent matricem. Instat aseditis: Quod aves sunt producta

ex aquis, probatur ex temperamentae, quod habent aerium, estque aer vel

subtilis aqua. Respondeo: Hoc gratis di

citur, quandoquidem aer& aqua specie differunt. Sane avium caro magisai

terrae atque aeris naturam convenit, quia

non est frigida, limosa, humida, uti caro piscium sed temperate calida sicca,compacta,boni succi,quomodis aliorum ani

mantium caro est, quae in terra procreantur & nutriuntur,

V. Estque vel fera vel estica. Diu fqua in campis liberis oberrat, uti luscin carduelis, parus, struthio, tardae, stiasti,

accipiter, aquila, mitrug, ciconia, ardea, o

να, noctua. Domestica est, qua qui tamines commane uti ansirianas gag , is columba. J Generatio avium fit ex o o, de qua libros peculiares conscripserint Hieronymus Fabricius ab Aggapen rete st illamus Harram. Est autem o a conceptus aliquis a mare &foemina pro veniens utriusque pariter virtute pretii tua, ex quo generatur pullus. Nimit cum est ovum foecundum. Sunt enim cualia irrita, alia subventania. Eoubre mari quidem sunt, quae sine crusta, tenui pelli cula circumdata eiicitur. Solis tamen sal linis ita usu venit, quae tunc affectu aliquo morbido laboranti. Irrita sunt, qua abs que maris copula eduntur, & ad preei

cendum rullum inepta fiunt. quia in se

non continent semen maris. Quae veto semen maris in se continent, foecunda

sunt,& ad pulliorum exclusionem utilia,

495쪽

VI. Dividitat ovum in duas partes, quarum una Vitellus, altera vocatur Albumen. Vitellus in meditullio ovi consistit, favi coloris, moderatὰ calidus &humidus, optimiq; alimenti,νε, sis, id est, pullus veteribusGraecis dictus teste Suida

in laxita, quandoquidem Anaxagoras, Menander, Alcmaeon, eosque sequutus Hippocrates libro de natura pueri, statu ban ,ex ea parte ovi pullum nasci. Non tamen vere,uti statim dicemus. Albumen vitellum undique cingens atque obtegens, frigidum,lentum, album, concoctu difficile, νάλα sive lac avium, uti vocavit olim Anaxagoras. Utraque pars nonsitum pellicula, sed etiam putamine testaceo clauditur. Putamen hoc, antequam excludatur ovum, molle est, ne avis laedat matricem, facta vero exclusione statim indurescit evaporante hu

more.

VII. Continet igitur in se materiam& Armam. Materia est albumen, unde procreatur pullus, namque vitello nutritur, donec maturescat & perfracta crusta educatur, Aristoteles lib. s. historia antimi. cap. s. & lib. 3. de generat. animalisvico. I. r. Plinius lib. Io. historia nat rata . 13. Julius Scaliger Exercitat.188. Iohan. Brodatus lib. 3. miscellaniorum cap. 2s. Dan. Sennertus lib. 7. Epitom. P sic. pl. ue 6 . Forma est illa pulli anima, quae deinde corpus organicum vegetat. Ei haec ipsa est causa efficiens pulli, contra quam sententiam non successuro conatu disserunt Guilhelmus Harvaeus libra detinerat. animassim ex o Exerci, iat. 8. 49. Andreas Libavius disserta-

Vere enim ovum habet animam pulli traductam a progenerantibus causis, quae primo efficit, deinde et jam corpus membris omnibus instructum & perfectum informat, uti nobiscum docent Fortunius Licetus lib. . de spontanio viventium ortu cap. 18. Jacobus Ravenspe gius dissertatione de anima ori Martinus

Schooius diatriba de ννο ct pulis, O libra

de anima belluarum Distulat. 11. dist. Ig.

seqq. Johannes Gallego ub. r. de principiis

generationis cap. Io.

VIII. Ovis incubant sol um scemellae, quod aves cicures & domesticas attinet ; sed quoad feras & liberas, tam m res quam Meminae incubant, fovent, nutriunt. Et porro excluduntur ova non tantum ab eis avibus , quae posuerunt ista, sed etiam a peregrinis avibus, aut alio quocunque calore blando. Cuculus ova sua non excludit, sed in nidiscurrucarum, palumborum, rubecularum deponit, ubi etiam exclud 'ntur, Aristoteles lib. s. histor. animal. cap. 7. Plinius lib. Io. natur. cap. 9. Str thio ova sita contumulat sub arenis Libycis, exclusi pulli foventur & aluntur matris opera, Mi 02. I s. I7.18. In anypto pullos gallinaceos excludunt ovis depositis in furno calefacto, Johan. Leo in deseriptione astica lib. 8. Julius Scaliger Exercitat. 23. od idem in Anglia praestitit Iohannes Heidonias Eques auratus teste Kenelmo Digbejo Trahatur .de vatura corporum cap. a . dist. 7. Et in Gallia alias quidam fecit, uti refert Johan. Bruerinus de re cibaria lib. I s.

cap. 23.

496쪽

INSTITUTION PH PHISI CARUM dam divino benificio immediate pro- mentum inartificiale. De Mosis testi

creatas ex Oceano deserri ad loca habu monio in praecedentibus actum fuit, rata maximis agminibus utpote palum, quod satis est . bos,anseres silvaticos, quorum immensi greges certis anni temporibus Gallicos agros insidean t, nequa tamen constet,

NONUM, quibus locis nidos posuerint, & pullos

excluserint. Confirmat porro: i) Quod Piscibus.

coturnicum agmina quotidie impleumrint Ebraeorum castra, Numer. II 3I-3z. sUM MARIA. 3 3. Et a mari quidem procreatas, Ventoque adductas per miraculum. 2 Qxioa r. Definitis pisiis. Averrhoes& Avicennas cir mentariis lib- 2. Dentes, pinus, ramis. 8. Physicor. min. ς hanc extraordina- r. Branchia. riam procreationem animantium fieri Fisses respirant. Posse concedant. 3 udod innes r.eto. s. Sententia Aristotelis. dicatur, Oce latim produxisse aves &pi- s. Rationes elio solvuntur. 1 ces, velut rerum omnium parentem, lib. 7. Solvuntur instantia. 3. Theatri natura pag. 3aς 327. 28. R 8 Dii seopsium. hondeo: Anseres silvatici isti, quorum: pia Ratio nostra. maximi greges in Gallicos agros evolant, 1o. Seminapisiium. sunt Bernicies ex Scottae Insulis Orient, Ii Bodini opinio libus,ubi velut apum examina versantur volitantque ut nubium instar Sol em coo- I DI is est brutum natans, branchiis θIumque auferant, caeterum ex ovis Natu- I pinnis instructum. J Disserentia fusi rae instituto consentantoprocreantur, ut tur a propriis, quando forma lassa. diximusΝpra lib. r. cap. Ir. dist. .& con- Natandi potentia inest omnibus, ea etestatur Guilliemus Harvarus libro dege- etiam animalia natatilia vocantur. Ge. ruratione assiimalium ex ovo pag-M7. 38- nes. 1.2O. Dixit Deus, procucantaqraim Coturnices in desertis Arabiae regioni- ptile animae virentis. Reptile, id et bus, delapse non fuerunt miraculi in- pistes aquarum incolas. Comenisis Id. star, quando aves illas in sinu Arabico lat: Producant aquae reptile, id est, is in excludi & maximis agminibus evolare, bricos S vermes, quae sunt veluti natu. delabi a volatu sessas, ut manibus appre- nae rudimentum, in Syno Physi apssis, hendi possint comedi,probetur testimo- Hoc intolerabile est, &de vermium γaiiisDiodori Siculi lib.1. cap.c. ubi Rhino- rigine in mundo a lapsu ad poenas data. coluram describit, & Plinii lib. Io. histor nato, egimus supra lib. 7. cap. s. ii l. naturai. cap. 23. De Avicennae suffragio seqq. non multum laboramus, cum sit arsu- II. Bratum natans J De piscibus notea-

497쪽

II PER VIII. caprT XIX. 3 stur quaedam Theoremata : 1 ) Pisces

habent cor inversum, Aristoteles histor. animal. cap. II. Ab eo porrigunturineatus in branchias, per quos illud

ab hausta aqua refrigeratur. r) Pisces

habent dentes fere serratos, linguam du-i ram&palato firmiter adliari entem, oculos sine palpebris & plerumq; immotos, fantque omnes muti, quia pulmonem& arteriam asperam non habent, Aristo. teles i. d. cap. .ctis. 3) Pisces habent pinnas, quae pennjs & alis avium respondent. Nunc in dorso, nunc inventre, nunc in cauda, nunc alibi haerent, utque pennis in aere volant aves ,

sic pinnis in aqua natant pisces. Carent enim pedibus, idebque ventre in aquis incubando nunc huc,nunc illuc, sursum, deorsum moventur. ) Pisces dormiunt, ad saxa & rupes acclinando, ut vel configi sustina vel manu apprehendi possint, Plinius lib. 9. histor. naturai. cap.. . petius Bellonius Γλὰ . Observat ume p. s. Caudam tamen semper movent,

quia infestantur a pediculis & pulicibus marinis. ue) Pisces teguntur squamis,

ut adversus marinae insecta muniantur, quorum copia magna sub aquis adest, ut

sepe consumant pisces c) Pisces

habent vesicam. Nunc unam, nunc

duplicem, aere plenam Facta est, ne pisces submergantur, sed in aqua suspensi innatent undisia III. Branctis. J Sunt partes juxta cer Vicem sollium instar hiantes, instrumenta respirationis. IV. Qigod enim non homo solus, a canis,lupus,leo,aquila, verum etiam Pisces omnes respirent, Veterum sententia est,Democriti, Platonis, Anaxagorae, quos sequuntur Plinius lib.9. histor. nat ra cap. 7.Galenus lib.9-Uupartium,Johan. Vel curio lib. 3. Institutionum Physic. cap. 38 .Rondeletius lib. . depificibus cap. 9. ol angus Francius in hi storia animalium tract. Apag. cos. seqq. Thomas Frei-gius lil 3 s. institui. sica pag. Iroi. seqq. Rodollas Snellius commentariis ad Halerii Physicampag.288. Guilhelmus Harvaeus libro de circulari motu sanguinis. Ratio haec est: Ubi sint causae respirationis, ibi est effectus ipse videlicet respiratio. A qui in piscibus sunt causae respirationis. Ergo etiam in piscibus est respiratio ipsa. Minor probatur ordine. Pisces habent instrumenta respirationis , os & branchias. Branchiis quocunque modo obstructis pisces , sicut homo interclusa arteria aspera statim perit. H bent materiam, videlicet aquam. H bent formam, dum ore exceptam aquam branchiis iterum emittunt, cum agit tione partium ametiorum. Habent finem it vivant & sapersint. Dicat Scaliger : Aquaticis animalibus. aquea substantia debetur ob convenientiam, cujus per fauces ad cor introductae pars animatur ab illa vi coelesti , quam propter verborum inopiam halitum appellamus nos, alii vivificum calorem vocant, sed non est idem cum aere , Exercitat. 273. Rursum inferimus: Nota propria insertnotatum suum. Atqui nota respirationis est apud pisces. Ergo & notatum ipsum,videlicet respiratio. Minor probatur : Aquis extracti pisces non diu sit- persunt propter interceptum debitae re spiratio iis actum. Zη 1 v. Arim

498쪽

Veteribus, negat quod pisces respirent, Iiura derel=iratione cap. 2. s. Et consentiuunt Iacobus Primitosius anima permnibus contra Ha Gm, Rod. Go lenius noris ad Valeriν Pu campag.182.ρqq.2 lib. s. Dissutat. Phys et . dist. 2 3 Heqq. Di utar. 3O. dist. Σ6.seqq.Barthol Κeckermantius lib.3.

Dioutatri quail. 17. Conimbricenses libro de respiratione cap. . I. Otto Casa annus pari. i. anthropo V pag. 39I seqq. Meschior Sebia ius listro de r4piratione Exercit.I. quae'. io. Matthias Flacius lib. 3. de pila ct morte cap. c. Vitus Aminetbacchinas lib. . de anima pag. J8.seqq. madet. Ubavruspart.6.de ori rei Vm pag. 387. Julius Caesar Vaninius libro de arcanis Natura dialogo 3 a. Christoph.Scheib-lerus libro de anima part.2.Di θ. I .Disp. II.

dist. - . seqq. Cumprimis Iulius

Scaliger Exercitat. 173. se Rondeletio opponit, & pro Aristotelis decisione servida praelia miscet.

VI. Summa argumentorum ejus

haec est: Ubi non sunt caula respirationis, ibi non est respiratio ipsa. Atqui in piscibus non siint causae respirationis. Ergo in piscibus non est respiratio iapsia. Minor confirmatur: Pisces non habent instrumentum respirationis, pulmonem; non habent sormam respirationis , contrahendo pectus & dilatando, uti animalia reliqua, quae respirant ;non habent materiametespirationis, aerem ; non habent finem respirationis,ut

spiritus fuliginosus depellatur, & frigido aere Mitracto calor cordis temper

tur. Aellondeo: Modus non variat rem ipsam & branchiae sunt in pii

cibus vice pulmonum,ut sine respirati

nis instrumento non sint. r) N:

minus in eis inest forma respirationis , dum branchias conrrahunt & dilatant, quod testatur manifesta experientia. 3) Habent materiam respirationis , quae non est purus aer ; sed potius aetcum aqua resoluta commistus, nimirunpiscibus convenit aqua crassa ; canibus, lupis, alaudis , hominibus aqua resol ta. Quamvis Rondeletius& Franci est. d. Antonius Deusingius diatriba e D.

stiratione dist. i. 2. Georgius Encies apologeti o pro circulatione sanguini pag. r.

99. credant, aerem intra aquarum profunda commeare & piscibus admoveri. Eiusce rei demonstrationem adseruat, tum quod videmu3 manifem acremprorini re ex aquis, uti t in buris 1, tum quo me intereuntpisces, cum a s a glacunm, nisi foramina incidantur, per quae con est: aer extemnus ad aquae particulas ii M. Verum impossibile est ob penetrabtionem dimensionum , quod ait descendat infra aquas, uti recte illo,net Daniel Furianus commentariis dlibrum Stratonis Lampsaceni de stiritu irasto pag. ῖso. seqq. Bullae quae plurio

tempore conspiciuntur, non egredi. untur cum aere in profundis aquis recondito , sed oriuntur a desuper cadentium guttarum ictu, quo superficiei aquarum illiditur aer. Qui dum

ex aquae complexibus sese conatur liberare , conando sursum tendit, &nunc spumas , nunc bullas cito exotatas , cito ruituras, jacit. Moriuntur

pisces in conglaciatis aquis, non obdesectum

499쪽

sectum aquae cum aere permistae, sed propter impeditum coelestis aurae influxum , qui ab aquis prohibet corruptionis vitium piscibus exitiale. )Habent quoque finem respirationis. Necessaria illis est refrigeratio , & spirituum animalium restauratio , quia habent cor calidum , sanguinem calidum , spiritus calidos. Et quanquam stigido Elemento innatent, tamen calor insitus externo subsidio maxime indiget, ut depurgetur. VII. Addunt Flaciis & Goclen : i) Animalia caetera quae respirant cum merguntur in aquis, excitant bullas, quod non faciunt pisces. Respondeo: Non concitant bullas, quia non habent intra se aerem , qui velit egredi.

Nec tamen omnes sine commotione

bullarum sunt, uti vel ranae docent, a PMum repentinis desultibus in aquis citantur bullae. Et quidem Flacius i. d. dicit, cum buta excitantur in aquis scibus, id eripropter motum ct agitationem aqua, mota enim aqua concipit intra se eerem, hoc inquam veritati repugnat, quandoquidem bullae a ranis concitae sint ab aere hactenus attracto, qui intra aquas exspiratur, & sursum abit. Caetelum, quod aer non possit in aquis per si tum motum generari, manifestum satis est ex iis quae alio loco disseruimus contra Elementorum transinutationem. et Si pisces resipimi, sub aquis, causa non est, ob quam animantia reliqua perinde non respirent sub aquis. Resiondeo: N gatur connexum ob Elenchum dissimiulium. Crassibri aqua gaudent pisi es, tinctore homines, aves, quadrupede .

Naturae sequitur quodlibet praescii pia suae. s) Si pisces respirant, cur ita pa

v o tempore vivunt extra aquas P Rψοπ- deo: Causa dicta est, quoniam inspirant&exspitant aquas crassas, itaque in aere permixto cum aquis resolutis durare non

hodunt. ) Si animalia omnia r spirant, debet respiratio quoque tribui insectis. Atqui posterius falsium, cum

videamus insecta disiecta in partes vivere in partibus omnibus , moveri, sentire, nec tamen in partibus omnibus respirare. Restondeo : Negatur connnexum, alia quippe ratio insedi rum est , alia piscium. Insecta vivunt cum transpirarione , ob corpus undique porosum, fragile & motissimum; pisces vero cum respiratione sunt, quamobrem perfecta animalia sunt, &corporis organici instrumenta omnia

habent.

VIII. Estque delphinus, balana, se

mo, anguilla, Uprinus, luctus, perca, barbus. J De modo quo generant & gen rantur pisces, res obscurissima esst, quandoquidem copulam faciundo istis locis abduntur, quae sensibus humanis inaccessassent. Balaenae & phocae vivi-

parae sunt, ac more brutorum terrestrium coeunt, reliqui omnes sani ovia

pari. Error quorundam est, pisces ex putredine, limo, caeno, spuma aquarum prognasci .Et comuniter de anguillis hoc creditur, quotium etiam Aristotelis experientiam trahunt, nimirum pisces in

quibusdam lacubus progeneratos fuisse. ubi ejus generis pisces hominum studici non fuerant impositi, Iacobus Ma tirucciatur.3. istorium Dilutat. 6.quaest. Τ-

500쪽

Michael Vat nus in Collegio P fico Dis

pretat. 12. dist. io .Johan. Baptista Porta lib. 2.Magiae naturatu cap q..GilbJacchae lib. s. Institui.Physic.cap. s. Hieron.Cardanus lib. tae siubtilitate. Verum stat contra ejus universiale Naturae decretum: Quodcunque generatur, illud ex semino generatur. Sid putredo,quid coenum, quid spuma ad piscis vitam 3IX. Repetimus argumentum: Nihil

agit ultra vites sitas. Atqui coelum, coenum, lutum sunt inanimata. Ergo non possunt animatum, quale piscis est, producere. Regerunt: Videmus tapius pisces in pratis & Avis, quos eo nemo advexit, unde vero sunt isti, nisi a concursu coeli cum luto 3 Restondeo: Atqui edicant, unde coelum dare queat vitam animato, quam ipsiim non habet 'Potest fieri , ut ventorum impetus, avium rapinae , Solis per vapores densos attractio sortis abripiant semina E lacubus, &in pratis rivisque iterum dejiciant. Hinc proventus ille piscium

est. X. Semina inquam, adsunt, ex quibus ut reliqua animantia, ita pisces etiam minimorum minimi proveniunt. Et quidem copulationis tempore gregatim natant, par cum pari, foemellarum ova multa numero ejiciuntur, sed ea tantum foecunda sunt, quibus maris lactes affricantur propius, Rondeletius lib. . depiscibus cap. 3. Lambertus Danaeus pari. a.

y cbr .pag. 2Ia. XI. Nec moveat quenquam , quod L nes Boinninficiatur,ullo modo fieri p0sse,ut piscium agmina immensa excludantur ab ovorum seminibus. Et addit : i. Videmus in littore Belgico stBritannico examina halecum gregati a uno tempore provenire, justa &feremquali magnitudine omnium. r.) Ne quam sive in vadis sive in littoribus vel halga reperta sunt ovahalecum, lib.'. neat, miraturaep Ha . . Scilicet immensisse. meri grana unius, scemellae coagulum lia. bet,potissima qu*vis masculorum lactis animant,inde confertissima agmina, ea Naturae impuIsu petunt littora, ut in escam cedant hominibus. Q id verbini. rum est,aequali omnes magnitudine esse,

quae uno eodemque tempore vitam acceperunt, quae idem tempus augmenta

tionis habueruntὶ Mala consequentia est: Semen balatum non est νisum. Errὸ nino tale quiddam. Non omne semen elicua quantitate notabili. Et docet expetita tia contrarium , laches & ova halecunmonstrando ad littora Orcadum,Hebri dum, Norvagiae, aquis innatantia, a

sub spumis abscondita, nunc socia, nunc solitaria.

CAPUT VIGESIMUM,

De Q drupedibus,sUM MARIA.

I. Definitio quadrupedis. a. Divisio quadrupedis.

3. Quadrupes cicur.

I. Ludrupesest brutum, πρdpedibus x incedit.J Adedque peculiares corporis partes habet, in quibus anima

fumniones clare exercentur. Caetervalde animantibus peculiaria de vasta vola.

SEARCH

MENU NAVIGATION