장음표시 사용
531쪽
tervallo, alterum membrum est extra alterum, sed non citra alterum. Hinc permeat interruptis modis,& quona a sic permeat, hoc diviniorem ejus originem de statum arguit. Neque enim est totum quantitativum, quod partibus constat;
sed est totum potestativum, quod non habet partes,
I. Socini interpretatio. 2. Anima redit ad Deum. 3. anima e iens pita . anima inte ira.J- s linae abit: o in coelos. c. nnire ad Deum judicem 7. Testimonium naigra, 8. Platonis ententia. aristotelis sententia. IO. fixamensentensia. 2I. Anima reditis ad corpia. Testimonium Senecae. Orpus reditis terram, quemadmodum fuerat, animus vero redit ad Deum,
qui dedit istam. Ecclesiastae ia. 7. Testimonium insigne est de anima immortalitate, quod sinistris expositionibus corrumpit Faustus Socinus libro de statu pri-Mi hominis pag. 79. Hus verba sunt ista: i) Cum dicitur, qui dedit eum, non probatur necessarib, qtam lomon agat
. de re aliqua subsistente per se, verum APUT V. 399
possunt etiam dici verba illa de re alia qua per se no subsistente,quomodb legitur Deus dare nobis vires, bonam valetudinem, sapientia, invitam animalem, quae omnia tamen per se non subsistunt. a Spiritus hoc loco significat vitam Gnimalem, quae cum nee per se aliquo modo subsistat, nec tamen evanescere pos sit, ad Deum, qui eam dederat, velut ad vitae omnis fontem,cum ab eo recedit , cui data erat, ut revertatur, OpG
ter. 3) Anima sive mens rationalis, de qua vulgo hunc locum exponunt, non est vis qua vivimus de sentimus, sed qua intelligimus- Quae cum non animat vel viavificat terram hanc, ex qua creati si inius, sed animatam & vivificam regat, seu potius ei regendae & gubernandae praeposita fuerit, cum de vitae animalis hujus dis Iolutione loqueretur Salomon, non ipsam quidem terrae & pulaesi, sed illam vim, quae ipsam animat & vivificat, &sine qua Spiritus destitutus in locum suum revertitur, oppositit, quae a pulvere ,
quem Dei jussu reliquerat, ad locum suu&ipsa redit. Certissimum est, hunc
sensum Autoris esse,& ex eo intelligitur, , alioquin, si Spiritus appellatione Men rem intellexisset, omnium hominu animi reverterentur ad Deum, & in coelos migrarent. Ibi n. de illo quod hominibus omnib' contingit, sermo est. 0 Impioru vero animas per se subsistentes in morte ad Deum reverti, impium est dictu, uti satis constat ex sacris literis, quae docen nonnisi vitae innocentia & pietate nobis aditum in coelos patefieri. II. Respondebimus ordine. Et primo quidem non tam ex verbo dedit, pe
532쪽
nes stante verbo, redit, nostra demonstratio surgit, quando illud arguit manifesto satis, agi de re aliqua per se subsistente, & apud Deum in statu suo ita existente, ut verissime pati atque agere pos sit. Respicit vero ad primam creationem, de qua simile dicendi genus adlii beni Jobus cap. 33. q. & Zacharias cap. 12. I. Proinde constat satis, quod Anima rationalis sit Spiritus per se sitibsistens.
anima nostra velut pricinpio essiciet e vitae agat, porro constat, o Quia opponuntur ex aequo veluti, Spiritus ac Corpus, atque ille dicitur ad Deumredire,hoc
Vero ad terram, utrumque hominis principium oritur, quandis homo exsistit, utrumque cum hominis destructione patitur aliquid, quanquam inaequaliter,
uti quidem res ipse aliquam implicant inaequalitatem. a) Quia nulla ratio est, quare de vita animali verba faciat, ubi de homine agit, quem informat Anima rationalis, & vero ita ut arguat hominem vitae melioris capacem, quatenus ad Dei imaginem creatus est 3 Quia animae nostrae creatio in primo homine, suti describitur Genes a. 7.)manifestd ostendit, esse illam divinae particulam aurae, id est, subsistentem vere& multo dissimilem evanidis formis aliis, quae non inspirabantur ab autore vitae
melioris, Deo. ) Quia frusta Tho-
mistica doctrina adfertur, ut tres animae distinctae in homine ponantur; ac r-san perimendis animis nostris via muniatur , ut alius homo vivat in seculo altero,nostrique seculi homo prorsus eliminetur cum Geisteranis & Quakeris, indignis illis ut vitae praesentis auraliua
tur, quando ingratissimi hominum alte terius seculi bono spoliant seipsos. Una esst in homine anima, quam vocamus Mentem, principium vitae,sensus, inte
lectus. ue) Non recte dicitur, spiritius ii subsistit per se, nec epanescit. Si non
subsistit, accidens est, & vero accidens destructo subjecto perit atque evanescit omnino, quia cum prae illo ignobiliussit, non habet nobiliorem durationem.
6J Et quomodo accidens illud reperta
tur ad Decim P Fabulae sunt ociosi homi nis, quique Religionis verae praemia non satis bene expendit. IV. Tertio: Male separat animam senstivam ab intelligente, neque hanc animam intelligentem , quam vocat Mentem, debebat pro asstistente hominis forma obtrudere, quod delirium averri vis dc Thulasti erat olim, at que post eos defenderunt pomponatas, Simon Portius, Caesar Cremoninus. At di
nam illi 3 Verbo, Epicurei & qui xjta:
hujus bonis metiebantur omnia. Saluergo sentilla: Arens non animat, stilia fit. Certh Mens praestat utrumque. Da& corpus animat,& dirigit. Argumeam mentamur: micquid non esst En petse subsistens,illud non potest actuarema teriam. Atqui anima sentiens non et
Ens per se subsistens, uti quidem Soci.
nus ait. Ergo non potest actuare mate
V. Quarto : Non valet connexum, Dima hominum omnium repertuntur a Deum migrant in coelos. Namque haec
longe diversa equidem sunt, ut esse smt S p AEt non esse, adeoque nun additur
533쪽
ditur in textu , migrant in caelos, quando hoc pravum Socini interpretamentum est. Et quamobrem negat, impiorum Spiritus ad Deum revertere Z Scilicet, quia putat, impios non esse olim resuscitandos, neq; processuram vitam ex fonte vitae, DEO, ad vivificandos ipsos, ut ad sese recolligant vitam meliorem, quam
haec erat, qua fruuntur mortales.
VI. Ouintὸ: Scire debebat venire ipsos ad Deum judicem,&quidem venire, unde omnino animi impiorum quoque subsistentiam habent. Non ut bene sit ijs, quando ita non promeruerunt, dum licebat vel poenis vel praemiis operam navare in hoc mundo : sed quod illis male sit, ob irrogata supplicia, quae non desunt illis hactenus, cum sunt in statu separato, Namque vita illa, quae vitae pietate atque innocentia paratur , est vita coelestis , plena gaudii, neq; tamen vivunt minus illi, qui secundum animam & corpus infernorum suppliciis vexantur nunquam desituris
VII. Quod anima sit immortalis, multis rationibus e Naturae libro derivatis probare conantur milhelmus Postellus lib. 1. de Concordia orbis cap. 2. O. 2I.
Claudius Boucardus libro de animastari.3.llinem. I. Philippus Mornaeus libro de reritate Religionis cap. i . Is. Johan. Picus Mirandulanus & Petrus Gregorius Tholosanus libris de immortalitate animae. Validissima est illa, quae provocat ad consensui an omnium Gentium, adeoque certum est, quod animorum immortalitatem statuerint AEgyptii, Galli, Romani, Macedones, Persae, Arabes, Thraces,
dentales, Herodotus lib. 2. ors. histor. Caesar lib. 6. de bello Gallico, Cicero libris deamicitia enectute, bb. I. Tu culan. quast. Xenophon lib. 8. diae, Agathias sib. r. histor. Pausianio in Messeniacis, Johan. Magni lib. i. Historiae Septentrional. cap. II. Strabo Geograph. Hugo Linscholanus pari. I. nardationum. cap. 2J. Iosa
phus Acosta lib. s. cap. 8. Hieronymua Benzon lib. 3. historiar. cap. 2O. VIII. De Platone Academicorum Principe certum est, quod animas credi. derit immortales esse, ut multis ejus testimoniis in Gorgia, Menone, Phaedro, libris de
Republica ostenditur, imprimis de statu felice piorum Manium locus elegans esti ne ovoullia pro Socrate. Ejus sectato resJamblichus, Plotinus, Chalcidius, Alcinous plurima argumenta conquirunt, quorum decem enotant Benedictus P rerius lib.6. Philosoph. naturalis cap. I9. Pi colo mineus lib. a. de Mente humana cap. 9.Hannibal Rosiclius commentariis ad Pi-imandrum Tri egisti Tomo 6. pG a '. q. I Inter catera hoc est : Quodcunq; sem per& a seipso movetur, illud est perpetuae durationis. Atqui anima semper &aseipsa movetur. Ergo anima est cum perpetua duratione. Ita Plato ipse in PDdro. Impugnant Peripatetici, S nunc negant, quod aliquid moveatur a seipso, nunc inficiantur, quod moveatur anima semper, quae motu omni careat, Aristoteles lib. 7. 98. physicorib. I. de oliva cap. Averrho es commentariis ad lib. 6. Metaph.
lib. 8. physicor. Attamen Pererius i. d. ut laboranti, quam putat, causic Platonis subveniat, dicit, λικί io, esse idem quod
534쪽
operationes a corpore abstractas habere. V rum expositio inepta est, neque Platonis sententia pigmentis huiusmodi indiget. Falso potius disserit Aristoteles, quod nihila ei se moveatur, ut re et e monet Meph. I beupolus lib. Contemplationum Ma-
IX. De Aristotele quid dicemus 3
Quod animas mortales esse docuerit, testantur Interpretes ejus clarissimi, Augustinus Niphus libro de immortalitate animae capa. Simon Portius libro de mente humana cap. s. 6. Petrus Pomponatius libro de immortalitate anima cap. 23. Ludovicus Vives sib. a. de anima pag. Ialsi I T.
Johan. Combacchius lib. . Institat. Phy- β. pag. 6 3. 63s. Francilius Patri lius Tomo t. Disiuino n. Peripatet. lib. I 2. sedi. o. Tomo a. lib. 6. num Io. Taureliusto. a. Alpium Casarum quaest. 8. Nicolaus Contarenus lib. y. de persectione rerum cap. 3. Et ponderos, rationes sunt, quibus hoc adstruunt: io Quia omne quod
oritur, illud interire putat, unde non potest non animas corruptibiles statuere, quando eas initium habere merito credit. G Quia nullam formam in r-
mantem absque materia , quam insor-m et , per seipsam existere posse asserit, itaque animae nostrae separationem a
corpore inficiatur. s) Quia nullam
Intelligentiam agnoscit, quae non alicui vel orbi vel corpori movendo alliata sit, ipsumque primum Motorem eae causa orbi supremo volvendo apponit : multo minus animas nostras de corpore abdicatas persistere posse
credat. Quia Intellectum nostrum proprium line phantasmatis intelligereas P Ars I Castras
quicquam negat : phantasmata vero corpore & sensibus essiciuntur, ita ut cxtra corpus Intellectum nostrum ps nere non potest , sin dicere velit, es:
extra corpus octo sempiterno torpere,
refert inter formas φυ'ι ὰπ corruptibiles, & a materia , nisi forte per intellesctum nostrum, inseparabiles, lib. 13 scor. ext uit. ub. a. physic. text. n. 6 Iu Ethicis, ubi vel maxime debuisset agi mam immortalem pronunciare erismat potius, quod posterorum se: tunae & ca lamitates minime pertinent ad desea dios, I. Et hic. Nicomach. cap. II. Quoi mors sit horribilis & malorum omnipa extremum, quia terminus sit, post quia
neque bonum neque malum remanc:
homini, utpote qui esse desiit i s. si it Nicomacb. cap. 9.ctia. Quia in libri,
de anama eam rationem asserendi statuti
animae separatae instituit, unde quid uestitiat, ultro consequitur. Si aet ones ali. quae ita propriae animi sunt, ut ad obtest das illas nihil confert corpia s, a coryρα istum separari posse, & post mortem:
manere arbitratur. Sin communes γmnes sunt, ita ut aliquo modo a corpore vel impediantur vel adjuventur, non ro se eum a corpore separari existimat. tam nes autem animi actiones esse comme nes cum corpore, & omnes animae facultates requirere corporis communionem,
ipsamque intellectionem sequi corporis
temperamentum, nec sine phantasmatis fieri posse, passim notat, lib. I. de amat t. la. I . lib. s. de anima text. 3I. OS'. Animam igitur immortalem adserere
535쪽
X. Adversis hos coiitendunt Caspar Contarenus libro de anima immortalitate , Antonius Natta libro de ociente ana,Libertus Fromondus lib. . de rima cap. I. artis. i. o r. Antonius Mirandulanus ub. 3 s. de certaminibu singularibvi, Alphonsius Tostadus conmentariis ad Exori Σ3. quae l. 61. Fianc. Murcia in Chrsu Philosephiso pari. 3. pag. imo seqq. Claudius Boucardus libro de anima pari. 3.
theorem. r. Conimbricenses libro de animas parata Deutat. i. art. 2. Toletus lib. s. de anima quaest. 11'. I cccdomineus lib. 2. de mente humana cap. I . q. 3 7. Pererius lib. 6. de Philosoplita naturali cap. 19. Ludovicus Crocius lib. 2. SIntagmatis Theolog. pag. 29O. 19I. Zanchius M.t. de homine cap. 8. & ut evincant, quod,
ristoteles serio defenderit immortalitatem animae, varia loca ex ipso producunt. Nimirum , quod Intellectum divinum vocat, extrinsecus accedentem,
separabilem, non mistum, impassibilem,
immortalem, perpetuum , lib. I. de anima text. 66. ct 81. bb. 2. de anima text. 2I. lib. s. de anima text. 6.92O. lib. a. degenerat. animal. cap. q. tib. I. de partibus animatav. I. Verum locis iis agit de Mente, sive Intelleictu agente , quem Vocat. Qui non est idem cum anima hominis,
sed ita appellat supremam Intelligentiam, orbis octavi motorem, uti prolixius in comentariis exponunt Ap odi saeus, Themistius, Averrhoes , quibus mens
Philosophi recte prae aliis perspecta fuit.
Antimam hominis propriam vocat intellectum patientem, & corruptibilem esse pronunciat, lib. a. de anima text. zo. lib. s. de anima text. Ita ergo statuit,uti Graeci
dem anima rationalis, sed cogitativa sit forma hominis informans, adeoq; homo sit animal per illam cogitativam gener ,tioni & corriaptioni, obnoxiam, hominique ab ista forma cogitativa secundum omnes perfectioires efformato superve niat anima rationalis, quae det illi perfectionem novam, sed non ponat in nova specie. sa) Quod onus numerosit hominum omnium Intellectus, qui non mutitiplicaturpro hominum numero, sed unus est in tota hominum specie, quamvis in omnibus Individuis actiones suas exerceat. 3 Quod Intellectus iste non hominibus selis , verum brutis quoque
assistat, licet se non communicet ob materiae ineptitudinem, ideisque eum quidem omnia illustrare, sed non omnia illustrari. Et intus quidem irradiare hominem , sed bruta extrinsecus collustrare,
unde sit illud diserimen perceptionis in
homine & bruto. Sic iste. XI. Quod anima debeat aliquando cum corpore sitioiiniri, non perinde constat arationis instinctu, sed est fidei articulus. Disserit equidemJuliusPacius notis adl b.
a. de anima, Mod Resurrectio mortuorupossit colligi secundum rationis ductum. Et argumentatur: Anima semper appetit
unionem cum corpore suo, neq. hoc desiderium,quod ei naturale est, frustra est ;frustra vero esset, si non expleretur tandem. Haec ille, desiderium naturale in anima separata ad corpus suum, velut dubio carens,suppotaetas. Atqui hoc negaverit Seneca: Corpus hoc, ait animi pondus& poena est , quod non aliter aspicio,
quam vinculum circumdatum libertati
536쪽
anima per separationem a corpore ad summum felicitatis gradum propius accesserit , quodque Mentibus coelestibus similior evaserit, neq; appetat, In corpus reduci velle. XII. Adducit locum: Mors interrumpit vitam, non eripit, veniet dies qui nos in lucem reponat, Epist. 36. Respondeo : Nihil aliud ille quam Plato &omnis Stoicorum coetus profitetur, nem pe per circulationem animas reversuras
an hoc seculum. Neque enim vel Stoici ipsi animarum immortalitatem sincere credebant tantum abest,ut Resurrectionem mortuorum scirent. Hinc alibi Seneca de stagnis Lethaeo igne flagrantibus: Luserunt ista poetae & vanis nos agitaVerunt terroribus, mors omnium dolorum finis est, ultra quam non exeunt mala nostra, quae nos in illam tranquillitatem, ubi
eramus antequam nasceremur, reponit,
consolatione ad Marciam cap. 19. Sic ille, pendens animi, quia luce verbi sacri destitutus omnino incertus erat de statu nimae post hanc vitam, Ecclesiast. 3 . 2I.
I. Reterum opinio. 2. Lefellitur lyta. 3. Solpuntur obiectiones. q. Notatur errhoes s. Homo in utero conclusus. s. Rationes nostra. 7. instantia solaritur. 8. Comimbricensium opinio.
9. Homo extra uterumpositus.1o. Solvitur exceptio. II. Spiraculum vitae.12. Formarum secta.
Is . Forma est plex. 1 . Substantiasecundae.
16. forruptibile ct incormptibile. ,
I . Diversae operationes 18. contraria appetitiones.
I. DRoxime dictum nobis est , quod
X veteres Graeci & Arabes Interpretes de Intellectu agente, quem Philolophus vocat, mira & monstrosa docile rint , videlicet, quod Intelligentia si Vt Mens sparata una assistat hominibus omnibus , incorruptibilis , perpetu iquae non tunc incipiat, cum homines nascuntur , sed ab aeterno praeexistens, omnes quicunq; nascuntur, homines illu, minando rationis capaces efficiat, dui gitativam, quae forma informans hominis est, unit secum per species intelligibiles 2 phantasmata, quomodo Solis lumen non tunc primum generatur, cum homo vi dere incipit, sed antea praeexistens hominem oculos primo aperientem illum,nat, & quamdiu oculos apertos habuerit, ut videre possit , facultatem impertit. Ita discribunt Themistius lib. a. de anima text. 17. Simplicius lib. 1. de an
text. 7. Averrhoes lib. a. de anima commentar. 63. lib. de anima comment. 7. st
33. ct Dissutat ibin contra alaete .
537쪽
LIBER IX. CAPPT. IV. Et quod haec sentententia suerit Aristotelis ipsius, plataissime fatentur Jandunus& Antonius Genuensis ad lib. se de aniami, Antonius Mirandulanus in exesone singularium certaminum lib. i. Quibus acriter
contradicular Franciscus Vico mercatus& Fortunius Licetus libris de anima, Antonius Ruvio commentariis, ad lib. a. de anima cap. I quaest. 2. Iacobus Zabarella libra demente humana cap. ut excusent Aristotelem. Qua de re non muli in laborabimus. II. Error iste longe absurdus est, uti monet Concilium Lateraneii. III. sieg. 8. Et vel eo nomine improbus, quod hominem ac brutum pari loco aestimat, &qeod hominum animas interitui obnoxias esse proniinciat. Cogitativa aut parum aut nihil juvat, quodque Intellectus jungitur homini per species intelligibiles. Nam: i) Idem est quasi dicam, oculum seu facultatem visivam
conjungi cum pariete per colorem. et)Non potest Intelleictas coniungi per phantasmata, quippe quae sunt in phanta ita, neque in Intellectu recipiuntur, sed in eo producunt speciem intelli ibilem,
&haec tanthim conjungitur cum Intellectu, quomodo color realis non jungitur oculo, sed speciem suam in oculo producit, quae sola cum oculo conjungitur. 3) Si conceditur, phantasmatum ope intelle tu conjungi cum hominibus, inde tamen probati non potest, hominem esse intelligentem; sed hoc tantum, quod homo sit res intellecta per phantasma, quemadmodum cum nauta videt
navim, haud propterea navis dicitur Ops
videns, de pars esse nautae videntis. ) Phantasmata respectu intellectus non habent nisi rationem objecti moventis, & rei cognitae, non Vero cognoscentis. Ita paries per colorem suum quo movet oculum, non fit videns. Prolixius illa enarrat Albertus Magnus libro de unitate Interectus.
admodum Sol unus exsistens lucem &splendorem largitur omnibus, ita Mens illa unica separata intellectionem hominibus omnibus impertit. 'spondeo: Simile est, quod nihil probar. Aded quedissimile est, quia illuminatio est actio
transiens, intellectio vero est actio immanens. a) Ubi nulla est materia, ibi non potest esse rerum distinctio. Atqui intellectus est citra materiam. EGgo non pollunt es e intellectus plures numero diversi. Restondeo: Minor limitatur. Non est quidem materiatus, sed tamen est in materia, adedque habet moteriam in qua, licet non habeat mat riam ex Est enim in corpore, de iust tumentis hujus eget ad peragendas
operationes suas. 3) nod videmus,
communes animi nostri praenotiones in omnibus hominibus easdem esse. Istud provenit inde, quia est unicus &communis aliquis Intellectus. Respoeta deo: Consequentia negatur. Neque enim fit hoc propter unitatem Intellectus, sed propter naturae identitatem, S qua omnes in idem propendemus. Quomodo oves omnes existimant lupum inimicum, columbae accipitrem, pulli
milvum, nec tamen unam numero sormam habent.
538쪽
multiplicatur secundum numeru hominum, erit generabilis & corruptibilis. At qui posterius falsum est, quia nullae Mentes generantur. Eigb& prius. Resson eo: Quod formae omnes post absolutum
Creatoris opus generentur, ostendimus evidenter alio loco.
V. Quaeritur: an in homine praeter animam rationalem detur etiam sensitira ope tativa ξ Respondeo : Adversariorum opiniones citra hanc litem sunt duae cumprimis. Frima est eorum, qui statuunt, penes hominem, dum in utero efformatur, tres ordine animas esse,
primam vegetativam quae vitam tribuat; qua pereunte succedat altera, sensitiva quae sensus omnes motumque inducat ;hac vero etiam sublata immigrare demum rationalem , quae deinceps homi
nem totum informet regatque, vitam,
selisius, intellectum impertiat. & decedate corpore in vitae sine supremo. Ita Co- nimbricenses Iib. I. degenerat. 9 corropi. cap. a I. artic. s. O lib. 2. de anima cap. I. quaest. 4. artis. I. ct a. Alphon
sus Caranta libro departu naturali se legi-ςimo pag. 2. so. seqq. Johan. Fernelius lib. 1. P0stologia Medicae cap. 18. 9 lib. 7. p. s. Hannibal Rostilius commentariis ad Thi egisti Pimandrum Tom 6. pag. 27. 18.seqq. Claudius Boucardus libro de anima pari. 2. theorem. 4. s. Beriali. Mori
sanus commentariis ad libros de anima pag. seqq. Franco Burgersdicius in Co legio pusico Disputat. 2I. inst. 7. 9. IO. Ludovicus Mercatus lib. P0siologia pari. q. cla f. I. quasi. 98. Fortunius Licetus
lib. I. de ortu anima cap. I. a. . Antonius
Ruvio commentariis ad lib. 2. deanima rII7. II 8. Neque adeo multum dissenii,
VI. Sententia illa nimis horrida est, itaq; repudiatur a Francisco Toletocommentariis ad lib. a. de anima quast.7. Tho,
ma Fieno libro de formarione fartus pG8 seeqq GilbertoJacchaeo bb. 8. Iasti. tui. P0s cap. 8. Vopisco Fortunato empto lib. a. Institi t. Medicaram erop. Iulio Scaligero Exercitat. 2 . est. Nos Argumentamur: Unius rei est Ar ma una. Atqui homo in utero c0a. clusius est res una. Ergo hominis in utero conclus est forma una. Pon M.
Qualis forma est , tale formatum et Atqui foetus in utero conclusus habet
formam plantae, nempe vegetativani& habet alio tempore formam bruti, nempe sensitivam. Ergo planta elli
antequam brutum est; brutum est, antequam homo est. Rursum : Sublati forma corrumpitur ac tollitur Atina
tum. Atqui dicunt illi, formam imgetativam tolli; dicunt, formam si si
livam corrumpi & tolli, ergo bis corurum petur homo es bis morietur, all.
tequam semel nastitur, &semel per se vivit. VII. Dicunt cinimbricensis & R :Foetus dum in utero singitur atqueent. matur, primo vivit vitam plantae, dei aetanimalis, denique hominis,uti d0cet Ari. stoteles lib. 2. degenerat. animal. cap. 3. Necesse ergo est, ut totide quoq; anima habeat per intervalla temporum. Re ρη- deo: Antecedens negatur, quia cullus
dit rem ipsam cum rei exercitio. Vili
539쪽
est una eademque iacia& extra uterum, anima quoque una&tota sibi semper similjs est, cum omnibus factiliatibus suis,
neque una bairum prior est altera. Sed exercitium istarum variat pro loci, temporis & instrui Dentorum conditione. Intra uterum agit homo v tam vegetativam solum , quia nutritur & augetur, hactenus enim non semit, ob defeci una instrumentorum corporis , quae adsensioneni exercendam necessario requiruntur. Extri uterum protractus in prima aetate vivit vitam animalis , quia sentit, nutritur, augetUr, respirat; aetate prorogata vixit vitam hominis, quia rationales actiones edit in confirmatis a temporum successu instrumentis corporis. Ea recte e ponit Philoponus an commentaris, quem frustra impetit Fort. Licetus i. d. cap. 3α ut Thomisticas ollas defendat , Aristoteli incogni
VII. Neque sunt te vos dissicultates , quas Conimbricenses movent de priorum formarum statu, easque minus recte solvunt. Recte & merito quaerutur de essiciente corrumpente animarum intra uterum. Di unt, ab ipsogenerante corrumpi. Deus novit, ecquis ille generans sit. An coetum, Sol, pater, mater ξNihil horum potest tale aliquid facere,
uti manifestum est. Virtusformati , aiunt, inbaren emim, qua materim praeparat. Atqui nulla est ista virtus formativa, nisi ipsa anima rationalis, non quidem inducta caelitus, sutiloquitur in naturam
injurius Toletus l. d. sed cum semine triaucta a parentibus, ut praeparet atq; informet materiam- Tum per alias dise
positiones, ajunt, qua materiam asciunt, Gp ad Zmsforma non nisi ad certum tempus serventur. Verum ubi sunt & quae sitiat dispositiones istae Θ Verba mera, sapientiae nihili Nulla forma expellitur, quia nulla praeter animam intellectivam cum primo conceptionis momento adest. Etl orrd, si animae priores interimuntur,uccedente posteriore, toties morietur homo intra uterum conclusias , quoties nova anima introducitur, atque ita ex mortuo nascetur vivum ; quid enim est
mori, quam animam de corpore tolli ZRursum, si ita est, uti dicunt, quomodo non merito dicitur,formas supervacaniaselle 3 Ajunt illli, naturae ordo sta postulat.
qua progreditur ab imperfecti sad perfecta.
Atqui hoc verum est de materiae praeparatione; ad formarum incrementa obtinenda idem trahere velle, ineptum &imperitum est, quia formae cum primo ortu suo persectae sunt, perfecte agunt. IX. Secunda opinio est eorum, qui docent, hominem extra uterum cum tribus ananiabus realiter diversis prodire,&rergemina forma praeditum vivere. Ita AmmoniusAlexandrinus Johannes Philoponus , Averrho es commentariis ad lib. I. de anima text. 2I. Jandunus con mentariis ibidem quali. Q. Paulus V netuS Summa . e anima cap. s. Guilhelmus Occam quolibet. 2. quae I. IO. ct II. Zast arella bro ofacultatib anima cap. 8.l bro degeneratione di corruptione cap. 2. Commentariis ad J b 1. de anima text.3 I. pag. 36r.
Jacobus Scheseius commentariis adlibd. de anini apag. rq . .. Johan. Zcisoldus libro de anima serit. I. art. 3. O in Anthropologia
540쪽
Gregorius Horsti tis lib. a. de anima Exercitat. a. quaesi. 4. Johan. Henr. Alstedius lib. 7. Encyclopadiae pari. c. Physicae cap. c. theorem. g. Albertus perus lib. Io. Institui. P sicar. cap. I. dist. r. se lib. I. An thropologia cap. ai. dist. seqq. David
Derodotaliart. 2. Pusicae contraisa cap. s. art. , di t. 18 eqq. Verum uti homo in utero conclusus unam animam habet, ita pariter unam animam habet labutero ejectus, & in viventium numero collocatus. Repetimus argumentum
Unius rei est forma una. Atqui homo vel conclusius in utero vel ejectus ab utero est res una. Ergo habet quoque sormam unam. Item: Qualis est forma, tale quoque formatum est. Atqui sor- ma est vegetativa, sensitiva, intellectiva.
Ergo homo praeter id quod homo est, erit pariter planta & brutum. Absur
bet equidem unam tantum animam velut formam ultimam, a qua essentiae unitas dependet, sed tamen plures formae subordinatae elle possunt, Gregorius Horstius i. d. Re stondeo: Nec subordinatae plures queunt esse, ita ut ad constituendam quocunque modo essentiam concurrant. Argumentor : Quaecunque
subordinata sunt, illa incompleta sunt, nec per se constituunt aliquod Ens perfecto modo. Atqui forma vegetativa& sensitiva neque incompleta sunt, neq; impotes per se alias constituere Ens ali quod perfecto modo. Ergo non pos sunt usquam subordinatae esse qua tegram existentiam suam. Possunt vero esse tales qua operationes sitas. Quod ipse Aristoteles voto suo confirmat dum ait, vegetatipum relatum ad animans esse infensitivo, quomodo triangui uestin quadram gulo, lib. 2. de anima cai . s. text. Jo. Atagumentamur: Uti se habet triangulum ad quadrangulum, ita se habet vegeta svum ad sensitivum in animante. Atqlli triangulum inest quadrangulo, non quidem actu & discreta emitate, sed p0.
tentia & eminenter. Ergo eodem m0do est de vegetativo & sensitivo in alii
XI. Atque hoc porro demonstrater ex literis sacris, Genesa. 7. ubi dicitur, quo Deus in stiraperit homini spiraculum νita , inde homosa tin e t anima vivens. Frii. sti a in corrumpendo oraculo isto desudat Albertus Κyperus lib. i. Anthropolbucap. 2 i. dist. a. Hic animae uni & ei dem tribuitur vitae effectus, & per qRod homo est homo, id est, rationalis actas. Non igitur sunt diveris animae in homi ne, unde proveniunt vita, sensis, in tellectus. Ain certe, si in Adamo nostmerant,&in nobis instat, nec speciei
ejusdem cum ipse erimus, nec persecti
ejus posteri, quoniam convenientia 'distinctio censentur secundum habitu.
XII. Argumenta gabarellae Primo: Ubi sunt formarum effecta, ibi sunt formae ipsiae. Atqui in homine sunt
formarum omnium effecta, quia vivunt, sentiunt, intelligunt. Ergo etiam serinae ipsae insunt in homine. Reston eo: Conceditur argumentum. P. aestat sesema superior illud, quod inferior agere solet. Dicit Z soldus: Si verum hoc est, ergo anima rationalis concoquit cibum