장음표시 사용
711쪽
nuntiant,conspecta illa materia puris specie, reserεte, Causae externae dissenteriae sutat quaecunque humo res acres &vitiosos generare possent, vel iam geniti, prauam illam dispositionem dysenteriae excitaniae idoneam , inducere. Inter illas primum tenent cibi actiores, vel putredini valde obiast ij, ut fructus ho rariJ , alis omnes qui non satis maturi deu0rantur; idem praestant .aquae. valde crudae ., aut minerali alia quo infectx in potu . ordinario usurpatae,ium etiam medicamenta assumpta deleteria qualitate praeesta. Praua etiam aeris disp0sitio ad dysenteriam efficiend*m maximς essicax est. Sic apud Hipp. Aph. ii
sest s. si byerus pl*s tuta frigidior & siccior extiterit,
ver autem pluuiqsem & au strinum, aestate futuras esse dr senterias. Et ia. eius doni sectionis, s hyems admodum austrina fuerit, & pluuiosa;ver autem sc- cum N aqui oniam, dysenteriae. producendae tempestates illas eme maxime idoneas. Peculiarestiam aeris vitium dysenteriae generandae idon eum reperitψx in epidemica dysenteria, quae ali- . quando pestilens est, ac valde perniciosa, aliquando verb, minus infert periculum , & ex ea ut plurirnda aegrotantes eqadun . Ad hanc etiam classem reuocandum est consagium,quod ab aegrotantium excremen iis exhala x,6c suam pe labem astantibus communicat. Imo vero si talia excrementa in latrinas effundantur,mult0s eiusdem familiae inficere solent.
Signa dysente, tae diagnostica ex definitione ab initio pr0ppsita facile eliciuntur, Adest enim frequens, cruenta deiectio,cu dolore & torminibus ventris .His accedunt plerumque febris, vigiliae, sitis,fastidiumci' bi,& alia quae cum multis moriss communia sunt.
Quaeriam vero intestina,tenuia nimiruna an crassi
ulcere assiciantur dignoscere dissicilius est. Vulgo di
712쪽
ettur onod si dolor sit supra umbilicum,tenuia intestina assiciuntur,si vero infra,Crassa maxime laborant, quod tame rationi manifeste.repugna cum& tenuia .
A crassa intestina ad partem superiorem & inferi rem circumagantur. Melius igitur elicietui ista dia- gnosis ex qualitate doloris,& iis quae excernutur. Si. enim tenuiaintestina affect a sint dolor est aeutissimus,ut aegri aciculis compungi videatur,quia tenuia intestina magiis mebranosa sunt, Zr sensu exquisitiori praedita .Deinde aluus statim post tormina & dolores non deponit , ac denique sanguis cum stercoribus omnibus permixtus est. Cum enim via a superioribus intestinis ad anum longior sit;sanguis, purulenta materia antequam per aluum excernatur,in longiore itinere magis cum stercoribus permiscetur. Si verb intestina crassa afficiantur; dolor est minus vehemens &diuturnus; a torminibus & cruciatu ventris statim fit
excretio; ctuor,& purulenta materia alui excrementis supernatar,aut parum permixta apparet.In maiori exulceratione veluti carunculae exernuntur. Signa causarum ab excrementorum colore praeser tim desumuntur,quatenus illa citrina, flaua , Viridia, albicantia,vel atra conspiciuntur. Quibus adiungenda sunt signa abundantium in corpore humorum qnae ab aetate,temperamento , anni tempore,& Vitae genere desumuntur.
Prognosis huius affectus in hunc modum instituenda est.
Si tenuia intestina exulcerentur, maius est periculam, substantia enim pollent magis neruos de hepati vicinoria bile synceriorem recipiunt. Dysenteria ab atra bile proueniens lethalis ex Hipp.
tale ulcus ad cancri naturam accedi ,qui etiam in externis corporis partibus raro cura
713쪽
tionem admittit. Si tamen per crysin excreta arrabialis clysenteriam mouit, adeo periculosa non est. Caἀuendum tamen h1c est ne sanguis concretus, aut diutius retentus pro atra bile accipiatur.
Dyspnteria a flava bile aut cibit acribus proue-nsens facile curabilis est. A pituita salsa dysenteria veniens , &crudelior ςontumacior est,quam quae a flava bile, quia proptet lentorem diutius intestinis hErens,gr uius assiigit M
In longis dissicultatibus iri testi orum: cibi fastidium malum, cum febre peius. Hipp. A .,
Si dysenteria detento veluti carunculae deiiciantur,morriferum. Aph . 26.fect. profundum enim ulcus nificat,quod intestini particulas abradit. Vigiliae immodicae dele uiones syncὀris, nIgrae,sceti darianguinis excretio copiosa , superueniens lienteria cingultus, vomitus biliosi , iecoris & praecordiorum dolor, sitis intensior,qethalem ut pluristium dilasenteriam prinuntiano 2 Podagricis,& lienosis superueniens dyse iteria,bonum. Hipp.i. progn.α άpk sp t. 6.Φ1aec tamen dysenteria talis reuera non est sed potius ad simpliccindi arrhoeam reserenda, uae materiam morbificam, illos morbos producentem,euacuat Senes & pueri ex hoc morbo siepius pereunt,qu mi, media aestate constituti Hipp., .pro . pueri quid ζω quia cito diffoluuntur ob mollitiem, tum quia prφ Cepris minus obtemperant: senes- ver3 quia viribus sunt exhausti ,3 quia magna status uaturalis euersio significatur Talia si quidemi excrementa dysenterio producendae idonea, non facile gigunt. Curatio huius affectus perficitur medicamentis bar
714쪽
Humoris peccantis euacuatio statim ab initio m lienda est,ut cito educatur,antequ1m grauids laedatrimo verὁ repetenda, donec magna ex parte sublatus
Et si tutum non videatur singulis,vel alternis diebus purgare; fieri potest tertio, vel quarto quoquci
die.Huic usui caeteris praestat med icamentis rhabarbarum,uel in substantia cum ius culo usurpatum ; vel in potionis formana reductum, ut in diarrhoeae cur tione,vel in sequentem modum. Fol. plantag. M. g. liquirit. ras. & passul. integr. an Drach. iii. rosari rub. P.j.tamarind.Drach. vj. corticis myrobal.citrin.ul amyga.dulc. confricat .Drach.ij. Coquantur ad Vnc. iij. In colatura dissolue rhab. in aqua plantag. cum spica infusi Drach. j. syrupicydoinnior.I.j. Fiat potio.Vel υ.TamariRdor.Vnc. sem.myrobolan.citrin. Dracha j Coque in aqua hordei & plantag. In colatura infunde rhab. Drach.j.sem. santal. citrin.B. K Colaturae unc. iiii .adde syrupi rosar.solui. Vnc.j.Fiat potio. Commendatur a nonnullis decoctum myrobal. in fures doses exhibitum,hoc modo paratum.
WCorticum myrobal.cepulor.Drach .X. citrin. 3 v. passia a r. minor. Vnc. ij. Coque omnia in aquae Vnc. Xvj.ad cotisumptionem tertiae partis. Postea colentur. Adde colaturae sacchari Drach. x. Clarificetula aromati Zando cinnam. Vnc. sem. Penotus sequentem potionem laudat, tanquam singulare remedium ad dysenteriam , & diarrhinam desperatam. M. Corticis guaiaci contriti Unc.ij. Balliat in suffi-ςiςnti quantitate aquae ad medias, cui impone rosa L. rubr.
715쪽
rubr. batiust .sem.lplantag. an. Drach. ij. Bulliant rie noram. Deinde colaturae adde rhab. puluerat.Draeli icathol. Drach. iij. Fiat potio.
amplurimi practici rhab. torrefactum exhibent
ut Vis purgans ex parte auferatur. Sed Amatus Lusita nus secunc a rha barbari infusionem usurpat,dicitque prima infusione omnem eius abrimoniam auferri, &melius esse hoc modo usurpatum,quam torrefactum: illi enim torrefactione erunteusnar acquirere non pauci existimant. Praeparatio aureia talis est. v. Rhab.elect. Drach. i. sem. Infundantur in aquE plantag.ijJ. per aliquot horas. Colantur & leuiter ei primantur , iterumque infundahtur in nouae aquae planting.Vnc. iii. In expressione distatue cassia recen-rer extractae Vnc. sem. Fiat potio. Si propter humorum cruaoruni copiam magis purgare est animus , syrupus rosaceus, catholic.asiaque mitiora admiscenda sunt,abstinendo a vehementiori
Vomitus aliquando conuenire potest , si aeger sit
nauseabudus ,& humores in ventriculo restagnare videantur; fit enim reuulso a patre si secta.Quod diserte innuit, Amatus Lusitanus curat.- έ cem. i inscholis his verbis. Si ad intestina corriuantem bilissum ct acrem -mrem Eusenteriamgignentem, M editari per superiora retrahere posset,st ras er vomitum vaeua e,dubio 'rocul ineptum esset, conrea Galeni praecepi a librρ artis Medici natis, methodi sua currim per infestina, iacerabiosa tentia,materiam ducere. At cum haec di Heus no c a sequi possit,iamestentare pro viribus debeat codsequens medicamentis purgatoriis id viciat. praesent;mta bibaηρ- . Illiud si uiri docuerat Hipp. Aphor. 1 3 . Eit. 6. A se δalui pro uuio habito pontaneus vomitusi eruchiens Inor
716쪽
iqnit, exemplum ex eorum qκα recte sunt a nam , qua Iu edisum imitari Vortet.Idem Confirmat Mercatus his verbis : lio humores tra feres , sanguine misso ,s omifuerit, item expurganti pharmaco exhibito, vel vomitibus, maxime in sal a pituita, nam hac via diu turnas d sent Has curatri cynspeximus. Angelus sala in dysentetia se quens praescribit vomitorium. V.Sal. vitriol. 3. s. vel Drach.j. serap. cydon. & aq. beton .an.J.j.aq.cin. Drach.X.Misce & propina. De psilebotomia sn hoc affecta rnagna est dissensio inter aut hores. At peritorum sciat entia est praesente febre & intestinorum inflammatione , quae non raro ulcer copulata est, ) debere celebrari in principio morbi, aes tequam vires ab alui profluuio diuturniori fuerint attritae: sic enim fit reuulso sanguinis& humorum acriorum ad intestina profluentium. Imo vero Ualestus de Tarania , & Amatus Lu stanus in antiqua dysenteria sanguinem detrahunt. Valde senex, inquit Valestus, d enteria a tribus iam mensibus misere torquebatur. Vocatus in consssium , reluctamibus omnibus aliis Medicis si venam aperire. ZMox conualuit. Amatus vero si habet, Ad virum illam , quid enteriam diutarnam, ct forte triginta dierum, ingenti m febre patiebatur. 2 post muta ac vinria adhibita remedia, imbecillis 2 gracilis est factus, perseuerante etiam suxu ventris multo cum sarguine ; Medicus cordatus
iuressus ese , qui Fanguinem ex bassica dextri brachij
extraxit. Sed quanto iuvamiae, audite. Illico , mir*m dictu , sanguis cohibitus Dis , perfuerante a huc fluxu ventris. Caeterum flaccharo ad aliquot dies, ct nonnullis ingestis chsteribus , ac topicis astris' Ctibus remediis applicitis , altius in totum robi Minterim vari j iniiciantur clysteres, primum lenie es
717쪽
is detergentes; postea vero glutinantes & astlimis 'tes. Non raro autem in V no eod Emque clysterenes praedictae indicationes permiscentur, amplures.
Clysteres lenientes & anodyni parantur ex lacte vel solo,vel cum vites lis ouor. n. ij. aut iij. vel muel '
lag. seminis psylli j & cydonior. Vnc. iij. vel ad sisti
astringendum, cum sacchari,aut mestis rosacei Vne ixel ad glutinandum sevi hircini recentis Unc, j. aut ferro, auro,vel silicibus ignitis in lacte extin'is, Ut serosa illius portio absumatur, sicque glutinosumma.gis euadat. . In lactis vero desectu,lac amygd. dulc. vel cremor hord . seu orietae, quem oryzogalon Vocant, sola vel inuicem mixta,tum etiam iusculum vervecis, pulli aut ponis, vel capitis & intestinorum vervecis usurpati poterunt', iisque reliqua permisceri . Vulgare autem est rosas , & caudam equinam cum capite vervecis decoquere. Vel decoctum sequens erit praescribent
V.Rad .ait Unc.j hord .mundat .vel oryzae P.j.sem. lini,& cydonior. an.j j. sem. psylli j Drach. seni. ssor chap.chamaem .P.J. Fiat decoctio in lacte, vel iusculo, addendo seu um,vitellos,& alia praescripta. Vel fieri potest ex lacte solo , cum rad. alth. deco cto, in principio ad tergendum, & dolorem demulcendum Dolore admodum urgen ,narcotica interdum dictis clysteribus admiscenda sunt; ut philoni j Persici Drach.j.vel ij. pilui .de cynoglota B.j. vel ij. Hrup. do
papa u. Vnc.j.sem. laudant optati gr.v.vel vj. Si inflammatio intestina obsidere videatur, quoὀex dolore ventris continuo contrectando sese asperate,tum etiam febr ac linguae siccitate dignosci poterit;
718쪽
Eseru;ueretur phlebotomia,clysteres iniiciantur ua tosarum,in qua sal Saturni dissolutum fuerit,de
Idem Sal Saturni per os exhiberi poterix ad y.x.
Clysteres detergentes fiunt ex decocto hordei,furta fur macri,& rosar. rubr. cum saccharo, aut melle Iosac. Ad maiorem 'erb detersionem, & Vlceris glutinationem addi poterit terebinthinae Prach. j. cum vitelato oui dissoluta.In sordidioribus ulceribus, ad fortiora interdum detergentia erit confugiendum , ut be . tam,& parietariam,in pr*dicto decocto usurpandam. Fortissima vero sunt centaurium λssinthium, gentia na,mutia,ex sial. I 2. meth. cap. I. & similia; quorum usus hoc tempore rarissimus est propter dolores, qu1 grauiores multo solent euadere. Zacutus Lusitanus ausus Est VIi grsenico,cum scelici tamen successu;vt videre ob '. I 8.lib. a.Praxi 2Is te admirarida. Chymici nonnulli oleum cerae in clysteribus disso luunt ad Drach.j. eoque Venter inungunt. Ad victis glutinandum,clysteres primo leuiter sc- cantes,& parum astringentes conuenient,ad eos postmodum descetidendo, qui maiori siccandi astringendique vi praediti sunt Atque ita fient primum ex lacte chalybeato,in quo rosae decoctae sint,vel ex decocto hordei,aut oryzae torraefactae, & rosar. rubr. P. i. addendo virique clysarati interdum Vitellos ovo r.asi sos n.i3.aliquando & mel rosae.& cum magis operari Iis, succi plantag.Vnc.j. Ad magis astringendum&glutinandum , in hunc modum parabitur. ν .Radici consolid.maj.lc lapsi barbati, ana Vnc. ifol.
719쪽
mi Vnc.i .Fiat clyster. l Q, Rhad.bistori. vel tormem ill .Vncci semaad .eonis sol. mai.Vnc.j.int.burs pastor. polygon equisiti;& p losel l .an.M.t.bal aust.calycum glandium, nucum cuia pressi,an .Drach. ii. oryzae tostae P. j- Fiat decoctio in aqua fabrorum.In colat. m. j. ditatae succi plantat. Vnc .ii.vitellos ouor. altas nun .ij. Fiat clyster. Angelus Sala mirum in modum commendat clysterem sequentem. Caput vervecis per medium sectum decoquatur, donec caro ab ossibus separetur.Iuri colato adde sua mit.hyperici M.tj.vel iij. rassi tormentili. crata modo contusae Vnc. ii. Infunde per vel. 4. horas supra cineres calidos. Colatura bis, terve inclysteris sormam iniiciatur, ' ,
Succus plantag. solus,vel lacte,& decocto hordei contemperatas utiliter iniicitur. Gummi tragacanth.Drach .ij. vel illarum infusio in aqua pecu tiro sar.& plantag. cly steribus utiliter pe miscetur, vel cum succo plantag. permixta,addito souo hircino ,essicacissimum enemacoponet. Loco tra s canthae,aut etiam cum illa, utiliter usurpari pote-rut gummi arabicum,thus, mastiche,sarcocolla. Qus omnia in praedictis liquoribus soluta , glutinando operantur, nec Vt valde astringentia ulcus exaspe rant. Amatus Lusitanus valde probat clysteres ex Emplasticis praedictis paratos, quia internam inresti norum superficiem,contra fluentis materiae morsumscrustae instar obducunt,eεsque ita componit.
720쪽
Drach.j.Misce, fiat clyster. At ne clysteres isti emplastici seo lentore acres materias, tanquam carcere retentas, intestinis assigant;
ad clysteres detergentesdeueniendumest,qui non diu sunt tetinendi ; tum etiam Arti steribus astringentiabus detergentes identidem interliciendi sunt. In clysteribus astringentibus utiliter admisceri poterur,acacia,hypocistis,sanguis draconis, lapidis haematitis succus rubeus,attritione cum aqua rosar. vel
plantag,elicitus,bol. armen. terra Mili. trochisc. de Luccino,albi Rhasis ad Drach.j.vel ij. Alij vero pulueres quia nonullis pr scribuntur,noxij potitis sui, cum in liquore subsideant,partemque vellicando irritent. Imo vero satius est, etiam praedictos pulveres in liquore,vel decocto insudere,ῆ facta colatura iniicere. Dum clysteres iniiciuntur, medicamenta iisdem viribus praedita per os exhibenda sunt: idque multb frequentius,quado stiperiora intestina vicerata sunt, ad quae clysterum materia peruenire nequit. Lac caprinum,uia magis detergere, vaccinum,ubim gis glutinare est animus,cum saccharo rosac.utiliter exhibetus,modo febris absit. At chalybeatam efficacius conglutinat;illius Unc.iij. cum succi plantag.& sacch. rosac.ana Vnc. j. praestans efficiunt medica-2ςntum.Vel symphyti maioris radix in lacte chalybeato utiliter decoquitur & exhibetur.