장음표시 사용
291쪽
eontemplabuntur. Atque has tam sublimes de rebus suo ramundanis cogitationes, bonsolum apud rude vulgus inuenias, verum quanto quisque est sapientior ac iudicio satantor,tato hic lubetius amplectitur. Id quod nunquam facturus esset, si mens per corpus suum munus obiret. Quod enim sponte suac citatis damnat seipsam,& se captiuam trahi in rerum tam incomprehensibilium an ' sensum patitur, utique argumento ςst, habς. re ipsam apud se altioris sapientiae rationes, qudin sit ea, quq a sensuum experimentis de- 4 pendet. Atque hae rationes cum destruant &stultam ostendant animalem huius mundi
sapientiam,ex seipsa mens eas depromat necesse est, & quatenus a corpore separata existit. Idem spondet ordo agetium. Nam elementorum & omnium inanimorum actio in extraneam materiam transituqus vero his nobiliora supt, in patiens minus remotum tuam vim exerunt, ita ut secti'dum increta
patientis coniunctio.Mox enim post eleme. ta& mista, quae in materi in a se penitus diuersam. agunt , sequuntur plantae de terrae nascentia, quae nutrimentum quod primo eum ipsis minime cohaeret, postquam immutatum est,ad se rapiut, ac suo corpori agglutinam Minus adhu entismis animi vias inext
292쪽
in exteriora prodit. Visenina sentiendi simia litudinε eius, quod sentitur in eadem matta lria producit,in qua & ipsis existit. Verbi cau.
sa,in eodem oculo rerum visibilium sormae& ipsa facultas videndi inhaerent. Quoniam autem supra vires sentiendi proximo gradu ratio & mens collocata est, quid restat nisi ut haec si quemadmodum na lturae dignitate praestat, ita etiam in minus distantem materiam aget, suam intellectio nem intra se recipiati Porro cum intellectio sit immanens actio, si in sola mente recipi tur, a sela etiam mente producatur necesse est. His eum in modum constitutis, facile
nunc erit probare hominis animam expa rentum semine oriundam non esse. Omnis
enim mutatio physica praesupponit subi
dium in quo versetur, siquidem ea mutatio, quae in materia nulla recipitur, est creati
quam naturalis Philosophia ignorat Si ergo humana mens physica actione progignitu , in materia profecto haerebit. Atqui ante o lstensum est,ipsam per se subsistere,necam teria velut ibi cro dependere. Non est igitur humanae mentis origo Physica, ac proinde vel ἀγέννμῆος erit, vel si ortus sui aliquod initium habet, per creationem ex nihilo inesse prodijt. Prius horum salsum esse apud 'ames in confysso est . Si enim ante quar'
293쪽
corpus vivificare incipiat persecta erat, magno suo incommodo in illud demitteretur:
1 n ex illa coniunctione tantum emolumen
ii capiat, ut omnino satius sit eam in corpus inseri, quam perpetuo separatim existere, ergo, nisi forte ita usu uenisci, ut alia quae dam causa ipsi corpus tanquam organum persectionis adipiscendae suppedi taret, semper imperfecta maneret. Sed fieri non po- est,ut cuius esse necessarium est id bene esse fortunae beneficiolossideat. Proculdubio igitur eam ex nihilo creatam esse sequitur. Sive autem creator ipsiorum omnes simul effectas paulatim in corpora dispertitur,siue tum primum singulas creat, tum in corpus immittit, semper ex hac animarum origine perspicitur, neque i nferiorem mundum diuins gubernationis expertem esse. Idem Mys rasioniblu demesnstrari.
MInceps ut omnibus quam te statissimu fiat . animas nostras
; 'φ pq s xii genitas non esse
nes ad praecedentia adiiciemus.ls ulla in hoc sublunari mundo bona inueri iuntur,oui homo simulatque degustauit, tita fastidiat.Non saturatur bcului visu ne S 1 que
294쪽
1 6 DE PROVIDENTIA DEI que auris auditu, inquit Salomon. Et quis que in seipso experitur, nihil in rebus humanis diu placere posse ac propterea vicissi
tudine quadam eXercitationum opus esse viisdium, quo plena est hominum vita, vicutaque levemus. Quin neqi voluptuarii homunes diu iisdem voluptatibus capiuntur; id
que rerum suarum usu Xerxes edoctus, prε- mium nouae alicuius voluptatis inuentoribus proposuit. Quin neque fastidio tantum sunt homini degustatae voluptates, sed 3ρ pudoris & tristiti et aculta post se relinquiit. . Sed quorsum haec, si anima hominis ex hoe
mundo inferiori instar brutorum ducit riginem 'Cur voluptates corporeas, si nil nisi corporum stetura sit tantopere abomina- itur'Rursum,anima intelligit operum natu- irae rationem, quam natura ignorit. Videt
singula quomodo facti sunt, ita etiam fieri
debuisse; sed natura omnis intelligentiae expers est. Unde non solum DEO naturae parenti mens humana propinquior esse collia gitur,quam natura, verumetiam seri non
osse, quin id quod pari sapientia rectὸ se
abere intelligit, huius uniuersi fabricam, atque Deus illam machinatus est, non interuentu naturae, quae multo ignobilior est,in -lucem sit editum, sed ab ipso omnis sapietiae AsontςDεo. Praeterea niliit Deus post habere sapiem
295쪽
LIBER III. sapientia diuinisu,itaque inter Iouis prerogatiuas ob quas ei summum inter Deos imperium obtigisse Homerus fingit, una cst, quodetate& sapientia Neptunum & Pluto
ει ἡδει, inquit Homerus. Is ergo qui & sapientiae particeps, etiam quodammodo diu initatis particeps est. Unde autem ad homines partiuncula quaedam diuinita tis prouenire potuit, nisi ab eo , qui totam diuinitatis plenitudinem posit deit Neque contemnenda est hac in re D Gregorij N etianzeni coiectura, qui inde colligit,parentes tantum corpora, non vero & animas generare, quod ij male affectis filiorum corporibus glauiter commoueantur,anims autem moibos,quin & min tem etiam, raro in '
296쪽
Id est, Non est, ut aiunt, totius hominiis pater homo. sed tantum carnis & sanguinis, quae ambo intereunt. Anima vςro Dei pra potetis flatus,extrinsecus illabens,dum corpus e t*rra formatur. ouit miscens,quomodo animam flatu genuit,& suam imaginem terrae admiscuit. Testis meorum verborum
etiam tuum d siderium c alloquitur virginitas coniugium est enim semipersectum non diligens animas liberorum,sed corpor sela. Quorum te afflictiones mordent, Mquorum te integritas exhilarat. Liberorum perniciei magis cor succumbit, quam magnis animae vitib& morbis peioribus. Hactenus ille. Huc denique omnium, quisliquid iudicio valuerunt,suffragia accedunt. Cice xo ait, videri sibi illum mete carere,qn5vulne citatus. det mentem hominis diuina cura persectam Libr. a. de esse A pud Xenophontem Socrates ait, non natura de, aliunde quam a DEO mentem ad homines ς μ v nire potuisse D. Paulus ex animae diuin origine, ta quam certissima & ipsis infidelibus notissima,ostendit idola non esse Deos. Actor. 1 . Si, inquili nos homines Dei genus sumus, spquidam Vestrorum poetarum dixit,non de-
bemus existimare ligno & lapidi diuinum
numen simile esse. Aristoteles etiam ratio / nem attulit,cur talis sit animarum credenda.
go. Ideo enim docet me te eri ins
297쪽
eus accedere, quia cum eius opmtione nor communicat corpus. Vbi non vult eam compore antiquiorem aut sine ulla origine seni. piternam esse, Vtpote Aui in ra. primae phulo phiae affirmat, nullam sormam extitin se.antequam materiae coniungeretur; sed a1 DEO creatam in corpus immitti. Alii suae' mentis admiratione plus quam par est detaxi eaprorupere audacis,Vt eam ἀπ ασμα dis hoc est, interprete Cicerone decerptum ex mente diuina dicerent; Erupides vero omnibus iis audacior etiam Deum. Male illi quidem. At intelligitur tame ex hisce eorsi encom ijs , tantam esse humanae mentis dig- nitatem,ut semper amplissima quaeque sapuentes de ipsa sint opinati: nedum adeo sit a quoquam depressa, Vt eam e terra progenutam esse finxerit. Sed argumetorum queexanimet origine sumun-
298쪽
ARTVS. ini regiminis expers esse: verum nemo, quod sciaam,m ijdem fundamentis singularium prout dentiam ex proferam demons re conatin esis. Nam si ration qua primum sumit omnia ire 'norum operibus malvum quoddam ingen, Osolertia specimen appore si per se non si piant ab aliquos iemeeubιrnari:ac deinde, quia eo sat bruta per se non sapere,infert a sapiente quodam rectore inpropositum scopum ea dirigi, si, inquam rationi obviam tripossu, dicendo cum αι rs in prima mundi institutiones Ars v ribim hoructas es misin flua munia obire am Si igitur vicorς Mi m,adomnia animatas
299쪽
etiam in menti diuinam r/bernationem emund probandum erit, mirabilem iliam in animatorum regimine oeconomiam non esse tribuemdam ulli virtuti, quae partium naturae compos
rionem sequatur. Haud enim dubitandum, quin sextrinsecin i s adueniat, a Deo omnium rerumpotensissimo moderator rimat originem di aute pri quam fac in ingenue cossemur,no esse mox adseupranaturasem causamconfugi dum cum quispiam admiratione digninocci reis, quem modum indoctum vulgu ,ο-nia,quorum rationem non capit, diuino miracu
lo deputare' L Nanta ita comta D. usustino , cundia uino arbitrio dispensari arbitramur tamen unamquamque naturam proprios motiua re ac Nec ignoramin a pionii imo dam viro dictum es, Deum a me usque ad Hnem attingere fortiter,ac dis nere cunctas i, Lur. Itaque nono semper quid Dem omnipotentim virtute facere possit, sedquid rerum naturis sapientia. conueniat, attendendum esse libenter et sic 'u : ac proinia maxime uniuscuiusque natura integritas postulare via tur, Uno allano impulsi , se ex insitis visibin sisas functionα, exe- atur, minus probabile esse, quo aliena di
rectione bruta operentur. Attamen nihil horumam deterret,quo minus existimem, nonposseta 'tumsolertia in eorum,qua ratione cinerata, FG
300쪽
ne ,quibuου moueor indicabo u lector quan ponMrusint iudicabis. Bruta facere quedam non minus ingeniose,
quam si mente praedita essen L. CAPUT
Rutorum animantium singi aris prudentia tam multis; ἡ ebus elucet, ut non minima ars historiae naturalis in ea de cribenda cosumatur. Vertim hoc loco,v oi omnia commemorare longum esset, pauca qusdam brutorum minime bratalia opera exempli causa recensere decrevimus, initio ab astu, quem in quaerendo victu declarant, sumto. Primum cancer, quia libenter conchis vestitur, cum propter duritiem tests non possit vi ad eas deuorandas irrumpere. arte & industria se voti compotem facit. Tempus enim obseruans, quo propter coeli serenitatem illectae conchae testas diducunt,uelut auram captatura calculum in concharum hiatum inserit, ne bestia intus latens testarum compressu sese tuea- r. Atque ita hostem in potestatem redactum secure deuorat. Sic Ambrosius & Baslius in hexaemeris suis. Platalea auis, cum
piscibus vitiat, nec possit spsa sese aquis in uigilaret, ado sau aduolat, quae ini m xi