장음표시 사용
321쪽
quaque portione dimidiata duntaxat exi
steret . Vnde fieret, ut diuersi scelus uno partu nati, totam Animalis sguram inter se partisentur. Atqui hoc nunquam eu nit. Falsum est igitur virtutem formatricem per partes in semin latere. Modo au tem demon strabatur si ubique tota esset,se ri non posse, ut in materia inhaereret, spiri, tualis ergo & incorporea sit necesse est. A que hic est unus modus a vi formativa argumentandi. Alter est eiusmodi.Semen licet αctu sit ὁμοιομουὶς, potestate tamen partes diuers naturς continet.Videmus enim ut lac in serum caseum,& Etityrum facesisit ita si
minis aliud in os, aliud in neruum, aliud inali,m partem similarem transmutari. Cum vero in semine,priusquam coagulatum fuerit, omnes illae particulae inter se permistaὶ sint, postcoagulationem sibi inuicem intera , spectae eritiit. Quare ut animal figuretur, ac
membra ad usum habilia fiant, quamque ad sui generis partem coniugi oportet; ac deinde per additionem A detractionem formari. Nam id quod primum rude est, quomodo figuram idoneam nancisci potest, nisi v- na parte ipsi quippiam addatur, & alia ruta
sum detrahatur' Hic autem sine particularum ad omnem positionis diuersitatem traa
322쪽
.3o DE PROVIDENTIA DEItia in unam partem determinata sunt: tant igitur motionum varietas non naturam, sed altiorem quandam causam significare vide tur. Praeterea, si vis formatrix in seminesta est,uel ergo accidens eius,vel substantia erit. Non accidens, quia rursum quaero, num se- .
parabile, an inseparabile. Separabile dici nopotest, quia non solum in semine perpetuo inest, sed etiam in animali quoad vivit per-
manet. Videmus enim carnem amistum eadem forma, quam principio habebat instauarari, & quae per incrementi tempus ei quod ' primo sguratum fuit adijciuntur,eadem' lineamenta retinere. Si vero inseparabilest tuatur, ex substatia ergo profluxerat, &pcipua formationis causa erit ipsa substantia seminis, quod ab aduersario concedi voleba - mus. Sed neque substantiam 'sse membro- Iullius ea. fit verisimile. Vel enim se ligeri , men animatum dicitur, & hoc, licet a magia. nis quibusdam auctoribus dictum sit, mula itis tamen de causis incredibile est. Primum i
enim ex equi cum asina congressu mula nasi Icitur,quaeipecie ab equo differti atqui si se- in men equinum animatum erat,qua φωσει in locis maternis ex equo mula fieri potuit Insuper si humanum semen ant quam in 'tero coaguletur,anima priditum
s isse dicitur, quae nam illa anima erat ' An
323쪽
LIBER IIII. rationalisl Homo igitur est humanum siemen. Aut si hoc nimis absurdum, an sensi- titia aliqua anima semini inest, quae aduenturae menti sedem & domicilium apparet Sed quis credat sentientem animam posse corpus hominis accommodatὸ ad usum ra- itionalis animae efformare ' Denique nun- quam Aristoteli in mentem venit, semen a nimatum ponere. Cum enim quaesiuisset, num semen animam habeat, sic respondet: Libi .a de δῆλον ori δευι πορρωτέρω ευlὀ'θου ἰνδεχε'--ὁ
men habere animam,quae sit potentia. Nihil autem prohibet, quo minus idem sit seipso propinquius & remotius ; quemadmodum geometra dormiens vigilante remotior, &hic eo qui contemplatur. Atque ex his verbis D.Thomas, Avicenna:& alii semper in- tellexerunt, non aliter quam virtute semen
animatum esse. Quod si tamen quisquam speraret se posse in alium sensum illa detorque re, is si paulo altius repetito principio legere incipiat,adhuc manifestius semen anima tum esse negari videbit. id est, motu cessante quo semen figuratur)Vnaquaeque particula sit animata. Rursvinu ' descen-
324쪽
descendens paulo institus. De modo quo anima est in conceptu re semine, & quo non- est, iam determinavimus.Potestate enim h het animam, νεργεια non habet. Ad haec si stamen animetu', an toti, an vero subtiliori eius spiritui duntaxat anima inest'Si in toto semine inesse dicas, manifeste repugnabis Aristoteli . Is enim in spiritu solo vult nat ram residere, quam corporis sormatricem constituit;quae si anima sit, ut Scaliger contendissolus ille spiritus animatus erit. Cum autem ex crassiori liquore membra sermen tur, cum illa statim C principio animam notiabuerint,necesse est ut ea qusin spiritu inerat, deserto veteri domicilio, ad membra se conserat. Atqui sormas de subiecto in subiectum migrare impossibile est, Atque argumenta sufficere existimo ad probana.dum,n5 sotu falsiam esse, neoterici de anima in semine latente docent,sed neque Aria ... stotelicum. Verum etsi hoc illis concederemus, adhdc ribn apparet, quomodo ani malibi corpus fabricari posset. Multa enim in homine & brutis reperiuntur, quae ad nullum usum animae facta esse liquet, Vt Vir rum mammae, surarum pulpae & id genus Mlia plura,qus non tam usum pristant,quam Venustatem conciliant.Insuper anima illa, si '
Maosso fingatur,nec sapit nec cogito qui quam
325쪽
quam,quare cum particularum figuratio α- pus sit admirabilis cuiusdam sapientiae non debet illi animae attribui. Summam, inquit Galenus,inscctuu c5sormatione&sapieti am & potetia video, neq; possum existim re eam quae est instetu anima quide, sed naturam appellatam, ipsum foetum consormare, ut quae non modo sapiens non sit, sed omni ratione careat.Sic Galenus. Si ergo se- Galenu, liminis substantia,quam ponit aduersari or bro de conganorum formatricem,non sit anima nascia 'turi scelus, ut ex praecedentibus perspicitur, restit ut alia quaedam eius forma locum, figia ram,numerum,& cinera,quae ad salutem animantis requirutur, Unicuique parti conferre dicatur. Atqui neque illud minus absurdum est, quam quod prius dictum suit. Imo si tolerabile erat animam suo corpori idoneam figuram impertiri ; quis serat soria inam ab anima diuersam,corporis,h quo ipsa cum perfectum erit facessere cogetur, ar-uhitectam dici 'Sed ait Aristotelis rem se habere in animalium genitura , xt in auto malis instrumentis. Vt enim in his exterior quispiam partem unam mouet, & illa motx
consequentem in actum perducit, aceo mo- fit, ut exterior ille mouere dicatur, noli - . .
quia tangit instrumentum, sed quia tetigiti diata etiam is qui facit sperma, dicitur forma. ,
326쪽
tionis organorum esse causa, non quia nunc
Aristote- quicquam agit,sed quia egit. Non igitur seli de Vittu minis ullam partem esse causam generati h nis, eo quod nihil seipsum generare possit, tentia. sed id quod extrinsecus primo movet Idem non aliam vult in semine caus esse formation is,quam motum, qui ipsi S generate inata pressus est, quomodo aedium caiisa est ipsa
aedificatio. Sed hunc tamen motum intem pretatur non esse ipsam passiuam seminis immutationem; facile enim animaduert bat fieri non posse, ut is motus permaneat illo qui principium ipsi dederat, recedenter sed motum hunc vult esse veluti speciem ideam quandam & corporis fabricandi. respondentem ideae artis in mente artificis ut enim illa virtute continet omnes motus, quibus materia perpolitur ut semam artis recipia ita quoque haec suturi corporis spicies a parente semini impressa,omnes motus potestate continet,quibus semen accomm datam figurationem adipiscitur. Neque , nim aliter disserre artem a natura , quam quod ars sit serma & species eius,quod fit in mente artificis naturq vero motus sit eadem rei e rmandae species, sed in ipsa quae e c. mabitur m)teria delitescens. Summa autem omnium huc redit,in spiritu seminis resid resqrmam, quae sit animae virtus, & veluti fabri-
327쪽
fabricae organorum idea, atque ideo mirum non esse, si ipsa corpus animalis apte adsum animae figurare queat. Subtilis est haec quidem & digna Aristotele auctore sententia,sed tamen contra quam non pauca obiici possunt. Primum enim si una motio a parente prosecta, qui actu existebat quod se men potentia,τς κυεμ di imprimatur, unde sexuum diuersitas' Idem certὸ Aristoteles, causidi.
cum diu in qu rio de generatione hanc quε. uersitatis stionem versasset, non potuit secundum po sexuum sim stam a se sermationis causam aliud quic cuduin Α- quam afferre, quam nonnunquam ob debi- litatem generatius virtutis in patre dc abundantiam materiae quam mater suppeditat, fieri, ut in scelu virtus alimentum in s men mutandi desciat, ac tum naturam, ne frustra quippiam agat, non ca membra a- ' nimali tribuere , quae semen percoquant '& generandae prolis sint instrumenta, sed alia, quibus indigesta materia & in semen
transire non valens,contineatur. Verum si pro re nata mutatur corporum th animali- hus efformatio, proculgubio formator co- rum non erit ullum naturale agens, sed alia, quis mente priditus, qui pro diuersa rei subi te is conditione,diuersa ei membra construere potest. Nec melius hunc modum Gale- rius disiecare videtur, cum dicit sceminas'
328쪽
signi, quia ob debilitatem caloris membra genitalia, quq primum introrsiim conuersa prant,non possunt soras protrudi. Hic enim dicere cogitur, sexuum distinctionem esse ποιφεῖγον naturae, . cum pihil in toto animalist,quod magis studiose factum esse conu niebat . Insuper unde hausit Galenus hanc de genitalis membri intro conuersi protr sione sentetia' An ex eo, ut si fingamus masculorum pudendum introrsum verti, glans matricem reseret, de caetera scemineis membris respondebunt i An quia ex anatomia compertum est,non statim in embryo maia ne sit an scemina apparere; verum sero tan- dem ea membr ,quae sexum distinguunt,in
lucem prodire Sed hae nil nisi futiles coni sturae sunt, nec ad tantam rem demonstra dam satis roboris habent. Adde his, quod ea comparatio qua suam de vi sermatrice sententiam fucare vult Aristoteles, non satis aptὸ qu drare videatur. Nam habitus artis in mente artiscis non est simplex aliqua sorma, sed e multis parti-ςularium motuum speciebus composita, qus,quia inter se quodam ordine onnectu tur,idcirco unum habitum constituunt. Sed tylis specierum congeries in semine statui non potestised quaecunque in serma sit, quq
329쪽
LIBER I m. suem. Dicat etiam Aristoteles, quis parens sui speciem in ea semina imprimat , ex quibus εντορια gignuntur. Quod si in ijs hic modus sermandi locum non habet,neque in pers ctis animalibus habebit. Cum igitur inexplicabile sit,quomodo a naturali agente par . tes humani corporis congrueti figura expiliantur, multi non vulgares PhiloQphi crediderut peculiare Dei op' esse,hac organorum consermationem.Ρlato in Timaeo do Plato.
cet,animas quidem DEO effectas esse, sed corporum structuram inferioribus dijs c5- missam esse. Galenus tametsi dubitet alicua sigJςmmbi, num Deus similiter atque illi, qui mira cula moliuntur, hi cum motus initium dederint discedunt machinae vero aliquantic per artificiόse molientur) stirpium, anim .liumque semina in quandam motuum continuationem idonea praepararit , ac postea
nihil agat,in libris tame n de usu partium lubere profitetur mentem quandam animalium corpora fabricari.Qdis nominquit,cu'. hominis cutem inspexerit,mox cogitat tem admirabili potestate praeditam per ter- ram ingredi, & in omnes eius partes exten-
di D.Augustinus lib. 7 de genes ad literam D. AugucM.tr. de Praesenti quaestione sic scribit. Isti stinui. Epicureos notaV si viderent tantum ordiam quantus in membris carnis cuiuilibet
330쪽
animatis apparet, non dico medicis, qui haec propter artis sus necessitatem diligenter patefacta Se dinumerata rimati sunt, sed cuilibet mediocris cordis & considerationis homini, nonne clamarent, ne puncto quidem
temporis Deum, a quo est omnis mensur rum modus, omnis parilitas numerorum,omnis ordo ponderum . ab eius gubernati
ne cessare Quid ergo absurdii s, quid insulsius sentiri potest, quam eam totam esse vacuam nutu de regimine prouidentiae, cuius xxtrema & exigua videas tanta dispositione formari, ut aliquanto attentius cogitata ineffabilem incutiat admirationis horrorem Et cum animae natura corporis antecellat,
quid est dementius,quam putare nullum es se di uinae prouidentis iudicium de moribus
hominum , cum in eorum carne tanta eius
solertiae clareant,& demonstrentur iudiciali dem sensisse veteres theologos omnes quotquot hanc materiam tractarunt,facile doc ri posset, nisi longum seret eorum testimo nia recitare. EX recentioribus vero Scotus &Gregorius de Arimino, ambo praecellentis ingenij Philosophi, eiusdem sententiae se runt.Et haud scio, an Christianis per auctoritatem sacrs scripturet at ud credere liceat, eo quod illae passim Deum hominis in alubmaterno plasten indicet. Manus tuae, inquit,' Iob.