장음표시 사용
61쪽
LIBER I. 43 an vllu terrestre animal in vivis remanereti
' quadoquide illa vel herbis vi filiat vel lihi bis vivetiti carnibus vescutur.Bes sis verorii stirpibus deletis, Epicurei cum toto genere
humano breui tempore παντες υδωρ κουι γαια. i. γενciso am vero lapides & metalla an ne pa- Metallorii
rum tibi subsidii hominibus ad vitani tole- &la duntrandana conseri e videntur ' Non opinor id
testas,& omnem aliam domesticam supelle etilem metallica materiac0nstare, nec Vl- , P. tum opiscium, quintumlibet vitae necessa & chalybe exerceri pose . considerat. Nec ideo hoc beneficium cui quam minus amplum videri debet, quod tantis laboribus, periculis, & molestijs me
talla ex fodinis eruantur: nam quibus aeger rime homines carere posunt, ea nec tam ra- .ra,nec tana inuentu difficilia sunt: caetera ve
ro quae potius ad tu um quam necessitatem' expetuntur, in imis terrae vi steribus depri- mi &nontine herculeislaboribus in lucem Pserri posse conueniebat Adde his elamen ta, sine quibus hQminem non posse diu sita peruitem esse, tam est vulgatum, ut, cum n os re quapiam fiammopere indigemus, di cere soliti simus, nos facilius igne aqua,& ae xe, qu m re illa carere posse. Quid etiam ii
ud hbi vult illud L tinorum, igni & a tu
62쪽
interdicere nisi tam esse necessariuna hominibus illorum elementorii 'sum. ut nulla re , signiscantius exprimi positi, vellenos quenquam de medio sublatum,quam illorum elemeritorum ipsi usum interdicendo . Adde coelum & solem cum uniuerso stellar cho-
vo,quorum sotu destituti ne ad horam quidem huius vitae usuram retinere possemus, quoru periodis anni tem pora numεramus,
quoru lucς si non irradiaretur hic nostri ha-l bitationis locus, in morem Cimmeriorum, supra quos,Homero teste,semp νυξολοὴ τρῖα- . 'us, in spetuis tenebris degerem', tat' caecis miseriores, quanto molestius est oculisrum sensu integro uti no posse quam in totu visu c. carere Et quis irasset verbis cosequii quantu oblectationis & utilitatis ille inlidi oculus, . ille in illa ρυσις ωος, de quibus no theus dignus Sol , offerat humζano gen il Quae cum ita sint,int teret bilis P isto esto orum caecitas suos tolti hoc uniuersiamiam benigne soties, non potest ad eius amorem cultu incitare, hanc teris reb' legem po suit,ut hominii incolumitati l sua virili c5- sulant. Ethnici in coetu attollentes oculos& ad belleficia,quibus a sole cumulabantur a nimum aduertentes, ruriumque 1 sole ad i- lias mundi partes conuersi cum ubique ili'
nae bonitatis documeus eorum oculi se
63쪽
Lin ER L . rentur; non suere tam stupidi, quIn intelli . gerent totum hoc yniuersum iuuρndi ac seruandis hominibus intentum esse Verum
in eo peccarunt, quod non considerate, ne
cessitati parere solem, & caeteras stellas te gsin semel praescriptam perpetuo exequi, ministros pro domino amplexi sunt ac ser uierunt potiuscreaturae quam creatori, qui est benedictus in secula. Auctor est PetrUs Libri . De Martyr Angier us, patrupi nostrorum state cadi. i. in occidentali India repertos, qui cum nullum numen agnoscerent ac animas Una curru
corporibus interire putarent, solem tamen,
: Lum ex bonitate sua praestaret, sibi colen ' dum ducerent. At Epicurui in meridie pal pantes non sbium parentem & auctorem suum ex beneficiis. quibus in singulos dies'
. astu i itur,n5 agnosci h sed neque benefici- . um esse,quod ipsis tam profusa largitate sup b peditatur,intelliguq casu se natos cpsu quo quς unde alantur, & conseruentur reperire arbitrati. Facile quiuis animaduertit, qua:
lem palaestram hic declamator qui iam haberet: verum quia me instituti mei ratio non sinit in una re diu immorari, idcirco ad . ialia progrediar,unde perspicitur; totam re rum uniuersitatem ad hominis usum se ac
64쪽
h contemplandum, quod rei cuiusque uber tas & inopi , durabilitas & ei contraria imbecillitas, ita se habeant, ut maxime rebus limanis conducturum erat. Oleum non sertaetatem, sed si ultra annum seruetur, ranco rem c0ntrahit; rem enim quo pauperes iu ' 'xta ac diuites carere non p0ssunt non nimis pretiosam esse oportebat . pretii vero vilii talem necessario efficit, no positi diu sine , meee1 corruptela seruari Quia vero non tanta ne- . . riny 0hr cessitas erat vini cum pauperibus continiani is*3 460 ideo prouidentia quadam singulari: non solum durabiliorem naturam illud sόrtitum est, verumetiam in aliquot annos sese .
uatum generosus si, ac mirabili modb sua; ipsuna caries magis commendabile reddit o Quicquid adivitam tuendam necessarium est paratus, de & cunctis ψbuium essec picitur, i ec deo tenerum & rrundis obnoxium, iique illa,quae non tam necesii. . tatis. quam voluptatis gratia ab hominibus expetuntur. Fructus arborum mansuesto
rum non raro contingit per intemi eris frigus in il o flore corrumpi,unde sa- ' ctum est, ut imprus sit arbor sapiens, veteri . . bus dicta,quia tunc florere incipit,cu'anula
65쪽
LIBER I. 4s s, & bor rates venti illic vehementiores sint, quam via teneris earum arborum so ribus perserri queant δε ttamen vivitur ad huc in illis. regionibus, & quidem sat commode. Jruges vero in quarum felici pro . uentu spes mortalium inclinata recumbit, 'multo rarius coeli iniuria laeduntur, ac in horrida septetrionis plaga tam diuiti uber- a.'tate nascuntur, ut inde in alias clementiori coelo subiectas regiones transiteliantur.Ad- Vnius rei sde,quod ubicunque locorum alicuius rei ad defectus a
ruitam necessariae inopia laboratur,' ibi aliud quippiam quod ejus vicem suppleat inueni atur.In Aegypto ubi rarae pluuiae, Niliis ri pas aluei supςrgressus,id quod a coelo regio ni isti negatum est,etiam abunde sua rigatio ne pensat in locis mediterrai Ni'Vbi sali si dii iij materia deest,fodinae salis a natura con '
scat reperiuntur, ne ita turrae pars condi-- mento ciborum tam necessario desiluatur.
gelu omnia rigent, non solum quercus, pi- nus,abietes, es. id genus aliae arbores , tantac ia,quanta vix usquam alibi proueniunt. verum etiam Marturi, Zebellini, Ceruarii, nigrae dc albae vulpes, quarum pestes ad shi' goris /speritatem mitigandam apprime ido neae sunt,plure quam aliis locis visuntur in
urisa Mollandia, Taxandria, 'bi massae aut
66쪽
rarae sylvae inueniuntur cespitis quoddata genus e terra cffoditur quod adsolem sicca tum, tam idoneum sit ignis mentum, vi lignorum desiderium facile harum regio, . num incolae serant. M. Paulus Venetus aicit in regno Cathay, quod lignis, caret nigros' lapides inueniri qui infignem missi ut lignaxi dent. Vbi ob serpentum ingentem nume- tum homines in magno vitae discrimine Versantur ibi lacertae humano generi am cae .s quado dormienti iri pratis nomini sei
jentem insidiari viderint, saciem eius per
. Teptant ut elumno excitetu i , & insidias de- clinet. Denique quia non terrae ferre ψmnes omnia possunt nec ulla tam inculta&a spe ra regio est,qus non suis desectibus aliquod πλεον πιημα quoat opponere , idcirco nulla orbis pars habitatoribus caret: ac falluntur veteres terram ρικουριεν ab reliqua disti a suete quas aliqua sit terrae portio ac ος. Atque haec ex innumeris pauca attulimus, ἡῖ ad ostendendum in hominem velut scopum totam rerum uniuersitatem respicere: quib' ad icio,& ipsam humans naturae c. strii husuem testasi , hominis causa totum hunc mundum effectum esse. Cum epim ipse sit πριικροκόσμου nomine ab omnibus Philo -- phis celebratus & qua parte nutritur & cre
scit cum stirpibus con eniat, quatenus verbi nut
67쪽
constat nutritiuam vim sentientis ficultatis ministram esse, hanc autem rationis seruitio manc palam, efficitur profecto & stirpes brutoria ni causa , bruta vero hominum, in P stituta esse. - Porro quemadmodum ex ossiciis, quae Σου caeteris creat irishomini praestantur colligiamus ea hominu mcausa effecta esse,ita, cum in brutorum genere vinim videamus alter,us salutem proclirare, vel noxam contraria
i naturae proprietate temperare. non dubita- . . . . o iii Animalia λ bimus & illorum unum alterius gratia con. -
ditum asserere. Quoniam autem eius, quod uicem.
diximus, exempla non perinde omnibus P- specta sunt pauca quaedam ex Plinii naturali historia hic ascribemus. Primum Croco' Crocodib. dilo, voracissimo & humani sanguinis stientissimo animali, ichneumon & delphinoppositi sunt. Cum enim Crocodilus fami,
os liarem habeat auiculam trochilum nomine, cuius ministerio in dentium purgatione utitur, quando ea auicula ipsi hianti hanc nata
uat operam , ex scabendi dulcedine in som-
num incidit. Qua oportunitate animaduer sa ichneumon os ipsius ingreditur, ac in i- Ichneumd ob mum usque intestinorum immis,s, aluum te odit, eoque modo hostem suum enecat. mlphin vero cum sorte obuius sit croco- Delphin t dilo
68쪽
dilo, timorem simulans magna celeritate se aquis immergit, atq; ventrem crocodili qui mollis ac laevoni oportunus est subiens, spina quam in dorso instar gladii Scutaringerit, bestiam pecopinantem consigit. Est & cum serpentibus ichneumoni bellum,in quod limo , te siccato epia tectus prodire solet, ac
auersiis irritos ictus cauda excipere, donec . obliquo capite speculatus, fauces serpenti inuadat. Locustarum agmina comitari E . tergo solet auicula quaedam Seleucis dicta, quae veIut contra tam perniciosas ibestias prouisia diuinitus, insatiabili eas voracitate consumit. Ac ne ulla supersit dubi- tandi ratio, an ad locustarum noxam miti' gandam Seleucis destinata sit, tradunt natu 'ralis ii istoriae scriptores,nunquam hanc auiculam conspici,nisi quando locustarum nubes agricolarum laboribus imminent Ha- Iasiliscus. bet& Basiliscus qui se interimat mustelam. alioqui pestifera virulentia quicquid occuriali i k rit internecioni dedens. Ita fit, ut nulli malo . . suum desit remedium, ne imbecilliora animalia sortioribus, δc in perniciem caetero rum natis, funditus extirpentur. Sunt etiam quaedam mirabiles nonullorum animalium amicitiae.& in salute tuedamutua obsequia, A i lili ex quibus facile perspicitur . ea inter senόn amiciti casu coniunci a esse, sed unum proiter alte
69쪽
rum at consultissimo opisce snstiti, tum Aquilae cum taedio nutriendi pullos suos, unum e nido eliciant, oiijfragar illum in otidiati
suam tutelam recipiunt , ac eadem qua proprios stetus,cura dignantur.Pinna & Squil - ia communiter cibum quaerunt. Pinna enim duabus patula conchis , pisciculos expectat, qui ubi in concham hiantem innatauerint, admonita st squilia , morsu comprimit conchas: praedam vero hoc modo cap - tam, inter se partiuntur. Quando Balaena pilaen, deprae graui superciliorum pondere obrutis Musculus. oculis videre nequit, musculus piscis ins stantia magnitudinem vada praenatans demonstrat, oculorumque eius vice fungitur. Eodem modo& in stirpium genere Olyn tam sua thus scui ad fructuum maturationem non seu gressi mediocre aditimetum affert Quocirca dum veris & studiiseris ficubus alligatur, earum imbecillitate fulcit ac diffluente ac dispergi iancipietem fructu, teste Basilios . hexameri concione, retinet. Ex caprificis vero Plini , capriscutius auctor est culices oriri, qui fraudati alimento in matre putri eius tabe. ad cogna' tam ficum euolent, morsuque ficorum cre- bro,hoc estauidiore pastu, aper entes ora e s .arum,atque ita penetrantes intus,sol m pri- nio secum adὸucant, cerealesque auras im
mittant soribus aperi Indelait idem re
70쪽
pertum esse, ut allatae aliunde & inter seces . Palmae aliq ligatae inijcerentur fico . Palmae in mares &sceminas distinctae sunt, ac videas aliquandos Mn --scemina dicitur, ramis demissis velut complexum maris captare. Quo tempo'
re hortulant ramis eius quiddam semini simile inijciunt, fructum videlicet masculae palmae, quem Graeci ψηναι appellant:quod simulatque sensit, iterum ramos erigit, co' mamque suam priori sormae restituit. Deianiq; quis tam cscus est, ut animalium plero- rumque in diuersos sexus distinctionem neget generationis causa factam ese, cum id i neque Aristoteles, de quo nonnulli dubitant, num mundum habere causam eis cie tem statuerit inficiatus sit προοικονοι , Jαι inquit. ὁπὸ si θέου ἐκατέρου η ἀνδρος
- . κοὶ ψγ- κος ποδες τει κοινωνία . Id est, pro-Vtritisque,Vtri, inquam,& 6 minae natura ad coniunctionem. Haec non
sunt aenigmata, sed plana Aristotelis symmi' i philosophi verba, quibus manifeste indicat
sexuum originem Deo tribuendam esse.Sed neque illud otiose contemplandum, quod marina animalia formis & nominibus quasi altera ex parte terrenis respondean quod que suos Vitulos, porcos lepores etiam liqui-