장음표시 사용
41쪽
Praeter has aquas , plurimae aliae thermales occurrunt in Euganeis montibus ; quippe vix centum & quinquaginta pallus longε a Balneis S. Bartholomaei in loco , vulgo dicto, Bagna lo aqua calida scaturit, Sc sic in Coenobio Montis - IJidae, ut etiam non longε a Monte-o tone in loco dicto Tramonte in domo Garsiae , ut quo que in Taurilia: In Arquii duobus in locis aquae calidae effluunt, nempe prope lacum , & poli montem prope semitam quae ducit ad Vallem S. Eusebii ' aquae calidae etiam in loco vulgo Fonte rigido , ubi olim balneum erat; atque in Valle Cataoua apud Montem Loeeum, Scalibi visuntur ; de quibus in secunda parte hujus operis
sermonem habebimus. Aer saluberrimus in omnibus nostris thermis spirat , quamvis aliquibus in locis circa ipsis, aqua thermalis cum dulci misceatur , ideoque putrescat a , quae tunc exhalat spiritum alca linum volatilem acrem, ac corrosivum tb , qui pessime aerem inficit: Sed quum hae exhalationes al-calinae in atmosphaera elatae reperiant thermarum exhal, tiones acido -lulphureas, tunc simul miscentur, & aliquid
tavinar contineatit . ut videbimus cap. q. l. t neutrum mari.
no simile , s cum dulcibus a. quis mi iceantur , fac ith puri e- sunt . earumque sal neutrum, urinosum evavit; quare in laluber fit aer, sicuti Cel. Joannes Tangionus ToZZet tus nuper O stendit in opere . cujus tir ulus est sequens. Has onameuto det Dotistore S in anui I are Oni Tor rei ti
ira P sola e Lucea σο. Firenis V. 176 . Parae 4. Paragraso S 7. demonstrat rationibus, ae exemplis. quod ille aer se in. saluber est ob miscellam aquae salsae Tettueti cum aqua dulci quia inde putrescendo hae ais quae exhalationes pelliinas emit
xiis paludum effluviis oee. Lib.
42쪽
tertii oritur innocuum & potiuς salubre ; quippe idem,
quod in vase accidit, etiam in atmosphera contingit se , nec experimenta desunt hoc probantia b). Cur igitur aere tam optimo Venetiae gaudent, quamvis a paludibus circumdatae 8 praeter fluxum & refluxum maris , nisi ob acidum volatile, quod assidue a mari emittitur so . Insuper quod magis propositionem nostram confirmat, est, sulphuris fumus semper existimatus suit tamquam tutum atque validum noxii aeris remedium d). Descripta positione , & praesenti nostrarum Therma-E rum
experimenta affert. l. e. I 767. ut etiam Federicus Host mannus.
Observit. Pbinteo Chim. ι b. 2. obf. q. qui sic ait . is Superestis adhuc alia , eaque valde cuisse riosa effervescentiae species, ,, quae ori rur in aere , ex suis ,, mis liquoris acidi, & alca. lini inter se conturrentibus, is quo fit ut orificiis vitro. ,, rum invicem sibi admotis,
si nebula & albi eans crassu sua. por exsurgat . Nam quemadis modum acidum cum alea liis mixrum ingentem mutatio- is nem subit ratione coloris ,
is virtutis , odoris ; ita etiam ,, horum vapores acidi , & al- ,, catini volatiles id efficiunt, is quum vapor ex spiritu pro- ,, grediens nihil aliud sit, quam
,, ipium sal, mediante calore , is & aere in tenuissimum Ua- ,, porem conversum . Exinde argumentari possumus varii, , generis es fluviis resertum es. is te aerem , quae si dissimilis ,, suerint naturae , occursu in- , , vicem facto facile alterari , ,, & immutari , adeo ut quaeis naturae animantium summε,, hostilia suerint , mixtione ,
cap. S. n. 7. pag. I 4I., & ante Lancisium Ludovicus Te Ilius Disingauni, ori ero ragioni
43쪽
rum constitutione , mox nonnulla de antiqua illarum historia dicam. Omnibuq Patavinis Thermis antiquitus ab Euganeis, ut opinamur a), graTum nomen inditum fuit, idest A ονον, quod sine dolore, labore, malo significat, quoniam apud Graecos ἀπονία , id quod dolore , di molestiae et, & apud Gracos Medicos απονα significant medie menta , quae dolorem leniunt. Plinius tamen b , & Coelius Aurelianus se) ealidas aquas Patavinas , aut Pax vinos fontes vocant absque Aponi nomine ; attamen ubdetur, quod Aponus Fons vocatus sit a Silio Italico d), Lucano e); a Martiali tamen s J, atque a Suetonio g) Aponi fons , tamquam, ut dubitat Cluverius b , a proprio alicujus rei nomine, seu Suetonius sorsan intellexisset Aponum amnem , qui a praedicto simul atque aliis sontibus calidis profluit, ac a ramo Medoaci absorbetur. V ulgari nomine Abano , & corruptiori Ebano si appellatur.
rum cap. I. pag. 26O. , prout corrigit Mercurialis Variarum lactionum lib. I. cap. I 3.
is Eridanus Venetaeque ex orais dine gentes, is Arque Apono gaudens Pauis pulus.
M vera fides Memorantibus j auisis gur . - Colle sedens , Aponusis terris ubi sumiser exit. lib.6. epigram. 16., H Nec si sontes Aponi, rudes puellis.
44쪽
DE THERM. PATAVINAR. &c. 35 Quaedam infula circa Siciliam Aponiana dicebatur a ;& nomine Aponiae multae Mulieres Romanae, & Aponii nomine etiam quidam Homines vocabantur, ut legi potest apud Ludovicum Muratorium b . Demum in Syria Damasci flumen est a Divo Hieronymo c) Abana
Nomen hujusmodi hisce Thermis, ut jam vidimus, ab Herculis sociis inditum fuisse opinatur vulgo; verum dubium valde est, an Hercules huc venerit; sed potius, ut ait Tacitus , dicendum est , sme adiit Hercules , fruquidquid ubique magnificum es, tu claritatem eius referre censuimus . Pignorius d) conijci posse putat huc venisse Herculem ob numisma terra erutum ipsius Pignorii temporibus, in quo Hercules capite coronato visitur, ita ut in altera parte idem exprimatur Hercules stans, clavam , tamquam percussurus aliquem, manu vibrans; im-E 2 pressa
- a) Polybius lib. I. cap. 6 . de praelio ultimo belli puniei
επλευσε πρὸς τήν , Αιγουσαν νησον την προτου Λιλυβαιου κει μένειν naυ gaυit ad Insulam Arigusam , quae ante Lilybaeum sita vir quam Insulam Cluverius B. Istic. cap. 2. putat esse Hirtii ponianam. b in Νουus Thesaurus Veterum Inser ptionum ere. Med olani . I742. Cusis IT. pag. MDLXXI.
se ) Onomas. b. Ge. S. Scripturae , de quo flumine loquitur in lib. q. Regum. c. s. v. I 2., cui nomen hujusmod1 datum fuisse ereditur a Bonster in not. Onomasici) ad significandum Petrosum. Vide Descrι-ption generale de ι' se premiere partis dia monis m. compose premierement par Pierre Davitν, reven , corrigi me. par Iean Baptiste de Recoles oeta a Paris. i56o. e fiat s re en Ase .p g. TI. d) i. c. cap. IS. PM. 69.
45쪽
pretia ibidem est nota S.C. . Quando hoc numisma non pertineat ad Imperatorem Cajum Caligulam , qui Herculem se esse gloriabatur a), aut ad alium Romanorum Augustum , quippe nota illa S. C. facile significabit Senatus Confulto ; scimus enim Septimio Severo b) nummum cum Herculis imagine culum fuisse; δc alium a Tarsensibus Maximino Augusto cum Hercule ': Quare suspicari licet hunc Herculis adventum fabulosum esse, Sc hinjus fabulae inventum facile originem duxisse ab ipsis Mquis calidis ; quoniam Aristophanes d) ait Laυacra
suavissima , Herculis habent coguomen. Et omnes calidi sontes, qui e terra erumpunt, Herculi a Veteribus saetri semper sunt habiti, ut tradit Athaeneus e τ; Θερμὰ
λουτρα τα φαινόμνα εκ νης - τα ἰερα calidas aquas quibus lavamus , e terra scaturientes Herculi Dcras existimavit Antiquitas, propter calida lavaetra, quibus usum Herculem serunt, cui boves Geryonis per Siciliam agenti scaturire fecit Minerva, non vero Vulcanus, si uti voluit Ibicus ) ut sellas longo itinere vires in iis lotus re colligeret f): Verum aliquam veritatis speciem praese- fert de Herculis adventu in hanc regionem, Geryonis oraculum; nam testatur Diodorus Siculus lib. I v. sua adhuc aetate superfuisse prope Leontinos in Sicilia templum, quod Geryoni dicaverat Hercules. Quidquid sit hanc controversiam libenter Viris eruditis dirimendam relinquimus. Cum
a) Dio lib. sq. se in Caryophilus i. c. pag.
46쪽
Cum mos fuerit apud Gentiles Fontium origines colere , sacrosque honores eis tribuere; ut habemus a Sex
to Julio Frontino a) : Ideo prope has Thermas in coble
Romae Commentarius antiquae Adei restitutus , atque explicatus
is sanctitate adhue extat , & colitur: Salubritatem enimis aegris corporibus afferre creis duntur , sicut C. Ammarais se nius Apollinaris meminit . , ,
Testimonia auctorum , qui de sanctitate , & cultu sontium verba secere omnibus quos viderim, ait Cel. Potenus ibid. in nota 2.ὶ iusius collegit Ioannes Chi fletius in libello, cui
titulus , qua Virgo Fons Ro. mae me. ex Gemma annulari .
Quo in libello hie vir scribitis aquas in ipso ortu suisse ado. ratas, illiique sta tuas & Ω- cella erecta , ut Virgini exis hac Gemma liquet. δε nem. pe ex ea de qua agebat. Ritus vero sontes adorandi expleri poterat accendendis lumini. bus, ut notavit Carolus Anniis
hal Fabrottus supra legem XII. Cod. Theod. de Paganis Gersis elis o templis ex auctoritate S. Cyrilli I Cat.: b. sagog. e. Apud Gentiles mos erat etiam qui Fontes invisebat aliis quod signum , aut laudes nuis minis. ibi culti relinquere, de qua re sic scriptum reliquit Ρlinius secundus lib. eps. 8.agens de Clitumno sonte. A Nam si studebis quoque & leges, mul-
,, lumnis , omnibus parietibus,, inscripta , quibus sons illeis Deusque celebratur. ,, Rutiislius Numantinus idem testa. tur de halneis sic. - Ηaec quoque Pieriis spiracula comparat antrisse Carmine Messalae nobilitatus ager; Intrantemque capit discedentemque moraturis Postibus assixum dulce poema sacris. uapropter etiam Claudia- ri valde familiaris , qui eumnus vates Honorio Imperato. ipso Augusto Patavii erat anis
47쪽
38 CAPUT ILle sorsan Montanionis , sub quo adhuc via subterranea
O. 397, aut gy9, ut eolligimus ex Legibus ipsius Honorii Patavii datis ; Ursatus tamen vult anno 393 Parte I.
lib. I. pag. 93 3 . Ipse igitur Claudianus Aponum petiit, &Fons Antenoreae vitam qu; porrigis urbi P Fataque vicinis noxia pellis aquis. Cum tua via mutis tribuant miracula vocem, Cum t bi phaebeus ea tua dictet honos , Et sit nulla manus, cujus non polt ee ductie sentur memores prospera vota πονσο Nonne reus mugis pariter, v bisque tenebor,
Si tacitus Dii praetereare mihi ZIndictum quid enim fas es a vate relinqui, Hunc qui tot populi pervolat ora secum
Cto eoue minor, parvis erectior arvis Conspicuo eIiuus molliter orbe tumet. Mentis secundus aquae, quacunque cavernas
Perforat, offensus truditur igne latex. Spirat putre selum. concluseque subter, an bese Pumice rimosas perforat unda viaS. Humida sammarum regis , Vulcania terr sulpbureae semida regna plaW. Quis serilem non eredat humum λ fumantia vernant Pascuar luxuriat gramine eocta silex. Et eum se Iiquido eautes fervore liquefante Contemptis audax ignibus herba viret. Praeterea grandes esse marmore sulei
Saueia longinquo limite Dxa secant, Herculei A Dina refert ) monstratur aratri
Semita , nec e s vomeris egit opuF.
Insequens epigramma in ejus honorem composuit Poemata me. Venetiis . I 68 o. pag. 289ὶ, quod Italis earminibus trans. latum legitur in ealce operis Portinarii.
48쪽
In medio, pelvi latὸ sagrantis imago
Caerulus smmenso panditur ore laeus,
Ignisi fusus Dacior sed major in altum
Intrat: areanae rupis inane Iubit, Densus nube sua : tactuque immitis, oe hausu , Sed υ treis idem Metaur usque vadis. Consuluit natura sibi e ne mersa lateret, Admisique oeulos , quo vetat ire calor. Turbidus impulsu venti eum spargitur aer, Glaucaque fumiferae terga Ierenat aquaed ne omnem liquidi vallam mirabere fundi,
ne veteres hasae regia dona micant. Quas inter nserae tenebris obscurus arena
Discolor abruptum sumen hiatus agis. fpparent intus latebrad quas gurges Facu Impleta re abstrusos dueἰρ in antra sinus. Tum montis secreta patent e qui sexus in arcum AEquora pendenti margine summa istat.
Vim coronatos aduring t scaena vapores Et imis exili cortire terra natat. Catiantumque oneri nunquam e4'ra virorum
sentat trepidum Ma ruina pedem. Facta manu eredas P sic levis eircuit oras Ambitus e m renuis, porpetuusque rkex. Haerent sagna loea plenas aequantia ripas, Praescriptumque timent exiluisse modum. suod superat, fluvius devexa rupe volutus Egerit eampi dorsa recuma petit. Devehit exemtum nativo Dira meatu. In patulas plumbi Iabstur inde vias.
Ilo cum strepitu . madidisque infecta favillis Delpumat niveum Atu a eana salem. Multi as dispergit opes artemque secMtu3
uua lupere manus , mobile torquet iter. Et junctor rapido pontes Dbtermeat arsuria fato ue - ο remperat igne tholo . . Prior inteν us rauci eum murmure saxi Spumeus eliso pellituν amne vapor,
49쪽
CAPUT II. templum Geryoni dicatum ab Ethnicis
mne nigras repetunt sesse sudore lacunas a Frigora que is longe blanda dedere morae.
Salve paeoniae larg ror nobilis undae, Dardan salve gloria magna soli Publica morborum requies e commune medentum uxilium .' praesens numen: inempta salus. Seu ruptis inferna ruunt incendia ripis, Et nosero phlegeton devius orbe calet. 0buris in venas geIidus seu decidit amnis. Accensusque fuit, quod manifesat odor. Sive pares sammis undas in lance rependeus, Arbiter in faedus mons elementa vocat. Ne eedant superata Italo seu legibus aequis, Alterius vires possit ut 1 unque pati. suidquid erit eausae a quocunque emitteris Ortu et Noo sine consilio eurrere certa fides. Quis earum meritis adferibere talibus audet Quis negat auctores hae statuisse Deos 'Ille pater rerum qui saecula d υidit astris. Inter prima poli se quoque sacra dedit. Et fragilem nostri miseratus corporis usum, Tellucem m/dicas Dudere iussit aquas. Parcarumque colos μον atura severas Flum na , nec saevo Sirius igne nocet. Sed quamvis Loebesis fatalia flamina damnet, Inde sibi fato prosperiora petunt. Quod se IDVre malus membris exuberat humor Languida vel nimia viscera felle rubent, Non venas resecanti nec vulnere vuInera sanant. Pocula nee tristi gramine m xta bisunt. missum lνmphis reparant impunὸ vigorem Pacaturque aegro luxuriante dolor.
50쪽
DE THERM. PATAVINAR. &c. Iextructum suerit sa), ibique Augur morabatur, qui suitta Cornelius, de cujus praedicendi facultate sic cecinit Marcus Anneus Lucanus, qui sub Nerone floruit, atque sub ipso vitam amisit ob conspirationem contra ipsum
Augustum b . Euganeo s s vera fides memorantibus ) augur
Colle sedens: Aponus terris ubi fumifer exit, Atque Antenorei dispergitur unisa Timaυi e , Venix summa dies geritur res maxima, dixit, Impia concurrunt Pompeii, re Caesaris arma. Seu tonitrus ac tela Ioυis Draesaga notaυit herae seu totum discordi ob ere eaelo Prospexitque polos : seu lumen in aethera maesum Solis in obscuro, pugnam pallore noxavit, Digimilem certe cunctis, quos explicat, agis Thessalicum natura diem: sit cuncta perito Augure mens hominum, caeli nova signa notasset, Spectini e toro potuit Pharsalia mundo. C. Suetonius Tranquillus d) sic de Geryonis oraculo scriptum reliquit: - & mox cum Illyricum Tiberius pe- is tens, juxta Patavium adisset Geryonis oraculum, sorteis tracta, qua monebatur ut de consultationibus in Apo-
a Ut etiam ad Timavi se Vide cap. I. pag. ΙΣ. Thermas Diomedis Fanum ex- sdin De XII Caesaribus libri titisse aliqui affirmant . Vide 8. Isaaeus Casauhontis recensuit. Thomam Iuniam de Thermis m. Iocis . lib. 3. Tibeνius -- quae ad Timavi ostia sunt. pag. μν. pag. 69. Suetonius, ut e-3 . in opere de Balneis oee. tiam Plutarchus floruere sub Veneriis apud Iunias. Iss3. Adriano Augusto.