장음표시 사용
141쪽
I3a Iloe templum suit sine tecto r ab antiquis huiusmodi aedes Pstes , dicta suerunt, in cuius parietibus depIctae sunt nonnullae Isiacae figurae , ut Ibides , Ιppopotami, aliaeque id genus. Hoc igitur intectum est, ac peristylio circumdatum : in quovis latere adsurgunt octo eo-lumnae ex marmorato , aliaeque adsunt circum circiter
ordine Dorico novem pedibus. In templi medio adest aedicula , in cuius extrema parte sunt duo ex marmore gradus , quibus sanctuarium adibatur. Heic suit situm Deae signum , sub quo Iocus, ubi sacerdotes seipsos abdebant , quo populo oraculorum darent responsa. Adest etiam in eodem templo sacrarium cum sonte. Plura in eo suere eruderata, quae ad sacerdotum usum pertinuerunt. Haud longe ab descripto templo aliud adsurgebat, cuius nunc vix rudera supersunt cum nonnullis ordina Dorico columnis. Duo Theatra magnifica deteela integra suere , quoerum alterum a Latinis odeum, a Graecis Oδεiιν dictum, quod tectum fuisse apparet. Prostant adhuc lapides aeneis charaeteribus :M . OCULATIUS . M . F . VERUS . VII. VIR. PRO. LUDIS et in postica parte hie alius Iapis :
- liae inscriptione salis patet , puc um quendam quinque annos habentem ex Decreto Becurionum Misenalium in suum ordine insuisse adlectuin:
LASSIA . URBANA . FIMO DULCISSIMO
142쪽
Praeter hos lapides hic alius suit reperius supra Tlieatri
portam :C . QUINTIUS . C . F . M . PORGI7S . M . FDUOVIR . DEC . DECR . THEATRUM . ΙECTUM . In hoc Theatro tecto comoediae , mimicae, et satyricae
actiones, necnon et pGetica cilebantur certamina, non
vero tragoediae. Illorum primum ad ludos nocturnos edendos fuit constructum ἡ alterum vero ad diurnos , et hoc meliori forma suit , quod integrum manet. Quin restant adhuc foramina ad malos immiti εndos: stant adhuc inte. gra scalaria , , Vcmitoria , proscentum, pulpitum, et quidquid ad hanc labricae pertinet constructionem. Alterum eadem forma marmore construcium , in quo lapiciem , unc cum M. Bolconii statua fuisse creditur, , ut ex hisee characteribus adhuc videre est: Μ . IIOLCONIO . M . F . RUFO . IIVIR r I . D . QUINQUITNs ITER . QUIN Q . TRlB . NIL . AP . FLAMINI . AUGPATR . COLON . D . D . In libe urbe fuit Amphitheatrum etiam nuper eru Anii hu ideratum. Tacitus meminit Annal. lib. X lv. c. ignar- rans, magnam factam esSe cladem Pompeianos inter et Nucerinos ibidem, dum ludus edebatur; Stib idem tem ytis le , i contentione atrox caedes Orta inter Niicer nos , Pompeian OSquσ gladiatoris vectactilo, quod UOLneιns Regulus, quem motum Senatu retuli, edebati. qui eo Mana cista λυicem incessantes probra, deinde ,a-xιs , po, .mO femum Jummere, validiose PomDeianorum plebe, apud quod mectaclitum edebatur. Ergo reporis ιali inni in urbem multi e Nucerinis trunco per Tu
143쪽
mera comore, ac moriqua liberorum, aut parentum mortes alefiebant. Hoc autem maximum aedisicium suit ad ortivum intra urbem procul a descriptis nune Theatris. Effossum suit anno MDCCLI. et paulo post rursus agi estimat, usobrutum e nunc vero iterum eruderatum integrum fuit a no MDCCCXIII. Quodnam magnificentiae opus nostra tempestate hoe maximum aedificium advenientium exhibet oeulisl Hoc unum procul dubio erit spectandum, in quo olim Pompeiani cives cum Nucerinis ob gladiatoria spectacula conviciis primum, deinde saxis vicissim pugnam caedibiis laedatam inierunt. In superiori Amphitheatri parte foramina reperta ad malos immittendos integra sunt reperta. Velis ac malis Pompeiani cives in Theatro , et Amphitbeetro maxime
utebantur. Id omne nos edocent non solum ea reperta
foramina , verum etiam publica decreta rubro colore detecta supra parietinas , in quibus occurrit mentio de C.
Popidii Rufi, et de N. Festi Ampliati familia gladiatoria , quae pugnare iterum ita Amphitheatro debebat XVI.
Kal. Iunias. Huius Amphitheatri exterior pars nullam praesesert elegantiam , estque penitus disserens a Cam Iiano , et Puteolano , quorum adhuc elegantiam admirantur omnes. Interior vero Pars satis magnificentiam ostendit. Quamvis hoc aedificium a terrae motu anni LXIlI. fuerit eversum , tamen Post hoc tempus iam reaedificari incipiebat, et integrum nunc restat. Ex inscriptione reperta ad Am.
phitheatri huius ingressum , certiores facti sumus Ppmp. ianos statuam Cuspio Pansae Pontifici dedicasse, qui Da- curionum decreto ad legis Petroniae vigilantiam destinattrisuerat. Ea lex Nerone imperante fuit lata , quae dominis vetabat, ut mancipia cum gladiatoribus, et bestiis λ- certarent. Credibile hinc est sub huiusce Pansae Duumviratu haud amplius seras cum hominibus , sed cum aliis seris pugnasse. Be sane vepa sub huiusce Amphit beatripodio adhuc pictae visuntur huiusmodi venationes latereasdem serm.
144쪽
Ipse Τaeitu Ibidem tradit, Senatum certiorem lu- multus saetum , Liviaelum , et auctores exilio 'multasse , et Pompeiana collegia per decem annos prohibuisse; G- iras rei iudiciuin pririceps senatui , senaltis consulibus permisit. Et rursus re ad patres delata, Prohibili Publice an decem annos eiusmodi coelua PonNeiani, conlegiaque quae contra Ieges instituerant, di oluta. La vineius , et qtii alii sedisionem conυicerant , exilio multati sunt.
Alterum aedificium quod integrum quoque manet , est Forum Pompeianum, quod alii ci militum arcem,
vel castrum ad ut bis tranquillitatem credunt. Hoc quadratum est, habetque colum uas LXXIV. quae restant adhuc ex marmorato, a Stucco ordine Dorico. Extra urbis portam Herculanensem visitur domus
Marci Arrii Diomedis Ciceronis familiaris. Haec satis sum.
ptuosa suit, habebatque ordines, seu Piani, in
quorum ali ero balneum me cum parvo sudatorio , sive calidario. Is primo ordine cubitula visuntue diversis or nata Picturis, et pavimenta opere tesse lato. Prope hanc domum erat hortus, ut ex ruderibus quae supersunt ad Iauo apparet. In huius domus subterraneis cella vinaria salis magnifica visitur cum amphoris repertis. Prope hanc sepulchrum fuit effossum : ad' Arrii familiam spectassem lapidibus' clarescit : i Iustinianus Dialon. det Regno di Nap. arti c. Pompei ,
hune Iocum haud fuisse eredit militum arcem sed Forum Nun dinarium. Circum idem aediseium plures tabernae ad civium usum erant dispositae , ubi plura quae ad vitam inserviebant , vendebantur. In hoc etiam careeres extitere , ubi in selleium opidanorum compages ruriae compedibus delentorum eum militibus ad ipsorum custodiam. In Foei huius medio sons adorat ad advenientin m commodum , ut ex ruinis' videre est. Supra intercolumnium solarium 1 ετρον revat, quamvis pene dirulum ad invium deambulantium' solamen. Hoe aedificium pedes habet in agro centum in fronte sexaginta.
145쪽
II eic enim plii res aliae domias effossae, altaeque fortasse in posterum reperii indae. Domus ipsa Arrii Diomedis sa tis nobilis suit, ut ex ruinis est colligere: si picturas, supelleat ilia , thermas , et quidquid ad humanae vitae pertinet rationem , spectes. IIeic vero triginta cadaverum compages sunt effossae cum ipsa fortasse Arrii uxore ab
Vesti viatiis ignibus haud effugere valente.
De novis emulerationibus anni MDCCCXIII. apud Pompeios effectis ; describrintur monumenta in via M. pulchrali, Basilica, temPla, moenia, aliaque nonnulla.
Pompeiorum effossio paulo post Herculaneum sus ge-pla est, ut ante diximus, regnante Carolo IlI. Boii,o.nio Hispaniariim Rege, quo tempore plura urbis deiecta sunt aedificiis , Isidis nempe templum , duo Theatra, et via..ibis praeci Plia Cum domibus ex utroque latere. Post illud tempus nihil eruderatum ; eruditi vero omnes tantam Dibem sub Vesuvianis flammis, eineribusque oppletam iterum integram videre quam maxime cupiebant. Post tot Di0jtirco by Corale
146쪽
annos nempe MDCCCXIII. partem urbis maxima celerita.
te , atque Summis impensis effodiendam rursus fuit curatum. Primum moeniorum ambitus omnis ad quatuor circiter milliaria hinc Amphitheatrum, et plura opidi oedificia publica, et privata cum aliis viis , et praesertim 'sepulchris , quae sunt in via sepulchrali extra urbem cum Augusti Felicis Suburbii parte fuere excavata. Nos interim quo ante lectoris oculos tot pretiosa monumenta Usque modo detecta exhibeamus , minutatim de istis di-Cemus , ut primum de sepulclirali via omnium Pompeianarum rerum nobilissima. Restat igitur haee via extra urbis pomoerium , eaque e regione ipsius urbis portae , qua Herculaneum adibatur. Mediam viam intersecant utroque latere sepulchra, quorum pars manet adhuc tecta et via paulo inserius restat; Dam urbs supra parvam aderat altitudinem, ita ut ex sepulchrali via in urbem clivus esset. Nihil spectabilius H,mpeianis hisce monumentis. Notum est apud sntiquos usuvenisse, extra urbem cadavera humare: qui mos a Pompeianis maxime fuit servatus. Ea sepulchra publiea non solam, sed privata etiam Sunt, eaque maxima elegantia, cum exterior pars ex marmorato est Ornata , et iuscriptionibus Latiaribus characteribus adiunetis. Haec sepulchralis via cum Herculanensi sortasse coniungebatur. ita dicta , quod Herculaneum , et hinc Neapolim viatorem duceret. Huiusce nihil hodiedum superest, nisi tantum ea pars, quae sepulchrali subiacet. In hac non amplius quam sepulchra usque modo tali et ri. eruderata suere , unum ab alio paulo dissitum. Primum est illud, quod visitur magnis lapidibus ex topho constructum : in eius interiori parte quasi ara adspicitur ,
supra quam sartasse cineres aderant, qui nulli restant. Cireum sunt plures figurae ex marmorato: inter alias Oedipiis, et Sphinx. Sepulchro marmor fuit eonioeatum, quod mutilum fuit repertum optimis ebaracteribus in-
sculptum. Illud Castricio cuidam Scauro positum, ad
147쪽
quem sepulchrum pertinuit in Foro eives dedi earant :euique statuam equestrem . . RICIO . A . F . ΜΕΝ .
SCAURO II . VIR . I . D . . ECURIONES . LOCUM . MONUM :IN . FUNERE . ET . STATUAM . EQUESTR . ' 'in ' . ono . PONENDAM . CENSUERUNT ' scwRUS . PATER . FlLlo. Utrtim ne vero hic Fabricius, vel Castricius Seaurus ex tribu Menenia, et civis Pompeianus fuerit Propinquus ,
vel sanguine coniunctus M. Scauro Romano , cuius me-Vmnit Plinius Ilist. Natur. lib. XXXVI. e. 24 qui manum illud maximum condidit Theatrum , vel alius , ineertum quidem est. Hoc unum certum est , Pompeianum Scaurum. celebrem suisse, et cives eidem satis debebant ob iustitiam recte administratam , et Duum iratum. Fato deinde functo eidem monumentum erexerunt, et lanus opidanorum impensis celebratum , in quo gladiatoria spectacula edita fuere. Ne tanti civis igitur, et monumentorum memoria soret obliterata, ex marmorato efficiendas varias gladiatorum pugnantium figuras suis pra sepulchrum curarunt , ut ex Pluribus, quae restant, videre est. Satis apparet , hoc monumentum olim an parte fuisse restauratum , cum nonnullae gladiatorum sigmrae sunt aliis recentiores; sub quibusdam supersunt adhu . ipsorum nomina, qui fortasse in Pugna strenue pugnamini, ut exempli gratia: munere . . . . . H. Summo. Hic Ampliatus fortasse gladiator celctris suit , vel alius vir. 'ν 'ς si citu Alierum sepulchrum ad quemnam pertinuerit, an
T. V:: eertum , eum nulla existat memoria. Hoc rotundum oropere lateritio, cuius exterior pars etiam ex marmorato est. Pars superior haud extat; Vesuviana enam eousi gratio eam subvertit: circum sunt urnae cinerariae , in quibus adhuc ciueres, et ossa supersunt, Sequuutur da
148쪽
alia sepulchra i primum C. Calventio Quieto, alterum non proeul C. Munatio Fausto. Ea sunt ex topho, et ex marmorato cum nonnullis figuris. Ex inscriptionibus satis clarescit , duobus hisce viris bisellium datum , nempe sella splendida praeclaris viris concedi solita , ut publice in ea sederent in ludis, in Theatro , Foro, Curia, aliisque publicis locis eodem modo, quo Romae sella curulis dabatur. Hio autem honor meurionum decreto iisdem datus ob aliquod fortasse beneficium. Iidem Augustales etiam erant; at hic honor aliquando datus Coloniarum, et Municipiorum viris praecipuis. Primum marmor C. Calven-ιio positum hoc modo repertum legitur
C . CALVENTIO . QUIETO . AUGUSTALI HUIC . OB . MUNIFICENT . DECURIONUM DECRETO , ET . POPULI . CONSENSU . BISELLII HONOR . DATUS . EST .
Supra C. Munatii Fausti sepulehrum hoc aliud effossum rC . MUNATIO . FAUSTO . AUG . ET . PAGANOCUI . DECURIONES . CONSENSU . POPULI HELLIUM . Os . MERITA . EIUS . DECREVERUNT HOC . MONUMENTUM . NAEVOLm . TYCHE LIBERTIS . SUIS UBERTABUSQUE . ET . C . MUNATI . FAUSTI VIVA . FECIT .
In hoc eolumbario repertae suere lucεrnae nonnullae cre- taceae, et nummi ex aere in cadaverum ore. Haud quemvis sallit apud veteres usuvenisse mortuorum Ori num omos imponere, quo Charonti naulum solverent. Praeter haec esiossae Murae in parietibus, quae satis exprimunt, Naevoleiam Munatio Fausto silicernium propinquis, et ami- eis secisse: adhuc enim visitur triclinium assabre pictum,
quo aeternum vati mortuo dicebant.
Haud procul ab Munatii sepulchro inseriptiones quaedam eruderatae fuere: quas inter haec Nistaeidio Uese posita;
149쪽
. PAG . PAG . AUG . ' lNISTACIDIO .. IANUARIO MESONIAE . SATULLAE . IN . AGRO PEDES . XU . IN . FRONΤΕ . PEDES . XV . Li-Ex hoc lapicle luententer eruitur, hunc Nistacidium manivis. gantιm Augusti Felicis suisse : hic pagus, vel suburbium manet adhuc iusossum; creditur non procul ab hac set pulchrali via dissitum , et prope opklum fuisse. E regione IIunatii sepulchri supra eandem Viam Visitur aliud nobilissimam M. Alleio Lucio Libellae ex marmore positum , quod cenotaphium potius suisse arbitror.
eum nec Cineres , neC ossa reperta. UOC autem erectum
ab quadam Allela Decimilla Cereris sacerdote publica Coit iugi M. Alleio Lucio Libellae aedili, Duumviro Praese-eto quintum , et filio eius M.' Alleio Lucio Libellae immature erepto satis liquet a
M . ALLEIO . LUCIO . LIBELLAE . PATRI : AΕmLIII . VIR . PRAEFECTO . QUINQ ET . M . ALLEIO LIBELLAE . F . DECURIONI VIXIT .. ANNIS . XVII. LOCUS . MONUMENTI PUBLICE . DATUS . EST . ALLEIA . M . F . DECIMILLA' PUBLICA . SACERDOS CERERIS . FACIUNDUM . CURAVIT
Ex inseriptione Iuculenter poet , Alleiam Decimillam C
reris publicam sacerdotem tuisse: hoc etiam templum pro cul dubio extitit, quod manet adhuc tectum, at qua, urbis parte illud fuerit , incertum. Sequitur alterum prope L. C. Labeoni excitatum e
hoc alio nunc praedicto maius, et magnificentius est interior pars salis pulchra esse olim debebat, dum non. nullae figurae ex marmorato in parietinis adsurgebant: ne vix equitis pars restat. In medio fortasse monumenii ex marmore signum aderat: nam effossionis tempore: Diuitiam by Cooste
150쪽
eomminutum plures in partes fuit repertum. Hoc maremor sic legitur :L . C . L . F . NΕΝ . L . LABEONI ITER . D . V . I . D . QUINQ .
Dum vero magis effossionis operi instarent hoc eo adem anno supra memorato , reperta fuit alia urbis por- in , qua Nolam viator adibat, prope quam latiis Oseis characteribus cum Isidis figura supra tophum efficta. La.
qui sic sonat: C. Popidius. C. Filius. Messiluaeticus. restituit. α.dicauit. Isidi. Videtur hunc Popidium Medi iuxticum Pompeianum fuisse eundem illum, qui Isidi templum motu terraemulapsum restituit. Vtrum autem ea inscriptio ad idem templum pertineat, an ad aliquam aediculam divae dicatam, incertum. Hae e Isidis figura cum inscriptione indicare etiam videtur , urbem deae di ea tam , eum prope portam fuit reperta ; Pompeiani enim suam urbem sub eiusdem
tutela posuerant, cui etiam templum erexerant. Hic vero Popidius fortasse sua impensa moenia terraemotu Iabesac lata raedificaverat, quae adhuc in ea parte restaurata videntur. Certum vero est, inseriptionem cum Isidis figura prope portam detectam suisse. Miror a item maxime hanc inscriptionem oscis characteribus insculptam cum duabus aliis , aliisque etiam in posterum sortasse reperiundis: ex his luculenter videtur , Pompeia uos eo tempore adhuc Osce locutos e nam plebs fortas. se etiam Osco utebatur idiomate , eum cives non nisi Romane loquerentur; hinc Popidius iste lapidem isseis cha taeteribus ad plebis , erexerat intelligentiam. Crediderim tunc Oscorum linguam nihil aliud fuisse, quam corrui