장음표시 사용
191쪽
dem nec Eumeli filia, nec urbis landatrix sit habenda. Aueiores omnes ad unum , uti Strabo lib. V. Geogr. Lycophron v.
lia, Plinius lib. HI. c. 5, Silius lib. XII. Lutatius apud ni ilargirium ad Virgilii lib. IV Georg. aliique affirmant, suisse e Sirenibus unam, quae olim apud Pelorum in Sicilia , et in Surrenti promontorio a Capreis haud procul incoluit. Iuxta vero Servium in Virgil. n. V. tres fuere Sirenes , Acheloi , et Calliopes Iliae, quarum nomina Parthenope, Lygia, et Leucosia. Pa thenope dicta est a Graeco I Ιαρ Evos, virgo: Lygaea, vel Lygia a Λυκυι
sonorus, vel a ligando, quod somno transeuntes alligaret nautas; Leucosia taudem a λευκω albus , vel a maris Spuma , quae alba sit. Sirenes vero a , triaho, quod incautos trabereot navigantes. Harum una voce , tibiis altera , tertia cithara lam suaviter canebaut , ut cantus dulcedine nautas sopirent, binc demersos devorarent. Vlysses cum maria Peragravit iuxta Homerianam naris rationem , eo loci perveniens , ubi Sirenes incolebant, sociorum aures cera Bbturav t, ne illarum cautus audirent: navis malo
alligatus ipse periculum effugit, atque inde Sirenes furore compulsae seipsas in mare praecipites dedere. Ita Ovidius Metamorisph. lib. V. Silius lib. XII. aliique passim poetae fabulantur. Harum unaquaeque in alia pervenere loea. Parthenopes eo delata
creditur, ubi postea condita luit Neapolis, quae proinde et ipsa urbs Parthenopes fuit dictitata.
Postea vero quam fuit nostra Parthenopes in arce sua, quam condidit, ut nonnulli scribtini nostrorum, qui urbis antiquae dominam constituunt, e vita excessit , ac tumulata fuit in editiori urbis colle ad mare iuxta quosdam alios patrios auelores.
Summonitus Ilist. Neapol. lib. I. c. I. hoc Sirenis sepulchrum fuisse ait, ubi postea fuit Porta murosa, per quam ad mare ducebatur , et proprie ubi dicitur Senio di Porto. Capacius vero Hist. Ne p. lib. II. c. si haud huic situm suisse Purilienopis sepulchrum, sed simul cum Pontano vult aedificatum in editiori urbis colla: eumque S. Ioannis Maioris collis sit minus procerus quam alii ; hinc citati auctores eam conditam credunt in loco , ubi dicitur Senio Montiagna , qui collis reapse elatior est illo S. Ioanitis. Celanus Giorn. I. templum hoc loco suisse erectum ait, ubi nunc dicitur S. Maria delio G male apud S. Agnellum: Ilinc suo aevo adhuc lempli partem fuisse scribit. In eiusdem senion liam vadit etiam Cl. Iustinianus Memorio su i Semirari.
192쪽
temporis progressu tamquam divam cives honore sunt
prosecuti. At quidquid id rei est, illud pro certo habetur, Eumelum , et Parthenopen regionis huius ut deos praecipuos esse habitos. Ad hanc rem primum ostendendam vetusta haec prostat epigraphes:
sepulchro adhuc extabat suo aevo et huic numini oraculi iussu gymnicum certamen celebrabatur.
Antequam alio progrediamur 3 iuvat advertere, quae scripsit Soliniis Polystb. c. 2 de Neapoli: ParthenoMea Phartheno is Sirenis svulchro, quam Augustus
postea Nevolim esse maluit. Hic enim auctor hanc
urbem autumat ab Augusto ita dictam , quod quidem
salsum omnino est: nam ex Strabonis citato loco , aliorumque scriptorum testimoniis satis liquet, hanc urbem antea Neapolim vocitatam , et multo ante Augusti aevum. Videsis quae adnotavit doctissimus Salmasius in hune locum. Atque haec satis quoad Neapolitanae urbis originem, et Parthenopen spectat. Diuili ou by Cooste
193쪽
Cumani urbem Neapolim aedificant: pariae Coloniae dI. persis temporibus urbem habuere : de Colonia Euboica, et Attica. Virum Palae lis extiterit , et quo in loco ait ponenda. Veteres anctores urbem nomen non a Sirene . sed ab illius tumulo cepisse tradunt, ut inter alios scribit Plinius lib. I u. c. s. Lutatius antiquus Grammaticus
apud Philargirium in Virgilii Georg. lib. IV. haec meis
moriae prodidit : Cumanos incolas a parentibus digressos Parthenopem urbem condidisss , dictam a Parthenope Sira ne . Ex quo loco arguitur, urbem a Cumanis Ortum, non vero a Sirene, vel ii si subiecta gente habuisse. Cum a nam xcro gentem ex Euboea commigrantem ius uia super nostra litora multa patrasse ex Livio lib. VIII. c. 22 eom. pertain habemus. Hinc factum, ut postquam novae uret bis suntlamina iecerint Cum aut , plura .evenerint , ut integra ruina , et eversio. 'Ea ut Omnia narrat laudatus Lutatius loco citato : Diatamque a Parthenope Sirene cuiusque comus , . p t m ad locorum ubertatem , amoenitatemque magis coeptum sit, Meritos s Cumanos) ne Cumaeam desererent, iriisse consilium Pa thenopem diruendi. At eo tempore peste ingravescente, alibi sedem sigeu.dam curarunt, cum Cumani Oracula scitatum miserint', quo quid efficerent, scirent. Responsum ab oraculo est, ut rursus urbem Conderent, eodemque reaedificarent loco, quod factum. En ut ex eodem siqii et Lutatio: Cumanos
pestilentia assectos, eae oraculi revomo urbem restituisses, sacraque Parthen προ cum magma religione suscepisse . NO-men autem Neapoli ob recentem restitutionem imposuisse. Illuc nova urbs Neapolis dicta est a νius , novus, et πυλώ,
urbs , nova scilicet urbs, quippe quod splendidius fuerit
194쪽
eoque Cumaea gens fuit introducta : hinc temporis progressu plures e Graecia Coloniae, aliisque locis provenien- ηtes , ut bem incoluerunt , illius amoenitate atque deliciis captae. Strabo libro V. praeter Chalcidenses, et Pitheeu. sanos , etiam Albenienses, et Campanorum Coloniam in hane urbem iuvectam fuisse scribit. Stephamas Byganii nus, Dictioia. Geogr. Rhodios ei iam huc ColoniamJadvectasse tradit. Nonnullas alias veterem recellisse urbem si Colonias ex aliis auctoribus liquido clarescit,.ut quae Pi.
sidia , Cilicia, Alexandria , AEgypto , et vicina Campa, via , et ipsa Italia , aliisque locis huc immigrarunt. Vida
quaeso igitur, tector , hii manae vitae certamen Partheis DOPen redactam iam eae vetustissimo sui primordii aevo; quot populi , quotque gentes aliae toto coelo ab aliis di versae eam liacoluerunti Uerum enimvero ex hisce sue.
rutit, quae urbem pubficis aedificiis nobilem reddidere, suumque cultum, atque deos introduxerunt. Prima Colonia quae Neapolim pervenit , Phoenicium fuit , ut autumat Martorellius in Colon. Plioenic. Altera et haec praeclarior Cumanorum , qui ex Euboea insula pro secti suere ducibus Megasthene, et ΙIippocle Cumanis inibus, ut talia ex citatis auctoribus)probavimus. Sunt qui scribunt, hosce Cumanos non ex Euboea insula, sed ex Brbe vieina Cumis Puteolis haud procul advenisse , sed citatus Mario rellius in Colon. Euboic. pag. 14 et
seqq. bosce alteros colonos ex Euboea cellissime huere venisse scribit, idque probat solidis Graecorum , et Latinorum seriptorum auctoritatibus. Inter alios Statius vostras qui canit Silv. lib. IV. c. 8. Dii patrii, quos auguriis super aequora magnis I tus ad Ausonium eoexit Abantia classis , Tu' ductor populi longe emigrantis , Apollo , Cuius adhuc Polucrem laeva cervice sedentem Respiciens blandes fellae Eumelisi adorat. Haec classis, seu gens Ab Hatia nulla alia profecto suit , cia is Mi .. quam ea quae ex iii in Euboea insula in nostra coin.
v t litora. Legesis Mortorellium loco citato , quit. 1 . as
195쪽
simo confirmatur argumento. Mariorellius idem in pe-- . . 'liari quadam Diatriba , cui titulus Spimazione ae marmo Greco , yrel qtiale si υede P Attico modo dicelebrar i gitiochi Lan adici, pag. 7 Neapolitanum an
- seri nummum, eumque vetustissimum, in euius antica
facie Hebo deus repraesentatur bovina facie, promissaque barba , quod numen ab Eumelo Neapolim dueenta Phoenicium Coloniam suit introductum, ut diserte probat citatus auctor. Circa Hebonem legitur epigraphea Neo πολῖταν. In postica vero parte Apollonis adest figura , eaque Euboicam praesesert Coloniam, quae Hippocle, et Megasthene dncibiis suit introducta. Tertia Colonia per Dianam , seu Artemidem significatur , quae sedet, supra Hebonis dorsum. Hanc enim Atheniensium . Coloniain Neapolim advectam suisse duce Mopsopo seribit idem auctor , Col. Attic. tom. III. vi um Pina- ' Iam diximus hanc vetustam urbem Parthenopis, Pb . '... '. cleri , et Neapolis nomine suisse designatam; verum sunt x p v 4 qui arbitrantur , haud procul ab ea veteri fuisse antiquum opidum, idque haud incelebre nomine Palaepolissat istud utrum editi terit, an non , et quo in loco , heio
Nullus vetustos inter historiographos est, qui illius faciat mentionem , praeter unum Livium qui haec scriis
bit lib. VIII. c. 22 Palaepolis fuit haud procul inde, usi
nunc Π eapolis sita est: duabus υrbous populus i m habitabat. Cumis erant oriundi et Cumani uero tib chalai Euboica originem trahunt. Claus qua aduecti ab domo fuerant multum in ora maris fius, quod accolunt, tuere. Primo in insulas AEnariam, et Pithecusas egressi, deindὶ in continentem ausi sedes transferre. Haec ciuitas cum suis Miribus, rum Samnitium infida aduersus Romanos societate freta agrum Campanum , Fad numque
incolentes Deil. Igitur Lucio Cornelio ' Lentulo, Q. Pu-
196쪽
blilio Philone iterum cou. Faecisissus Palaepolim ad res
repetendas missis , cum relatum esset a Graecis, gente lingua miagis strenua , quam factis: eae auctoritate Patrum populus Palaepolitanis belltim seri iussit. Quibus ve bis recitatis liceat aliqua heic in medium alterre. Vrbs liaec primum a Livio non procul Neapoli sigitur, ipsumque populum eiusdem Cumanae gentis , atque Originistreio liabitare dicitur. Secundo bellum Palaepolitanis a Romanis insertur; tertio, ibi magistratus, et gubernamen non incelebre erat ergo civitas quam maxime erat PO-tens , quae hellum cum Romano gessit populin Ipsa insuper non longe a Neapoli distabat : at quo in loco eiusdem Cumanae , sive Graiae originis opidum Z alii alia e nostris patriis scri litoribus ubi igitur eiusdem antiqua rudera ξ Magna nostrorum auctorum pars ad orientem P laepolim collocat, a Sebetho haud procul , et inter Neapolim et Nolam. Ex, odem Livio ibidem constat, Nolanorum duo millia , qui ad urbem defendendam accurrerant, ne in hostium pervenirent manus, Per aversam urbis portam via Nolam serente effugisse. Non alia ex parte fugisset creditur ,' quam ex ea , qua Nolam iter erat: hinc ad orientem recte Palaepolis fuit sita, ut ex hac
Liviana constat narratione : et haec eruditorum opinio est. Idem Patavinus auctor ibidem c. 23 hoC narrat modo : Publilius inter Palaepolim , et Neapolim loco ρο- rtune caseis diremerat hostibus societatem auxilii mutui. Ex hac anctoris descriptione satis elucet, Publilium cum exercitu Castra interi duo praedicta opida posuisse. Hinc dieet aliquis, inter duas urbes distantiam suisso, cum lavius unam ab altera haud proe ut scribat. Verum dicendum , hasce Romani ducis copias paucas fuisse , quae inter duas urbes castrametarent, nec credendum sui quidam snspleantur) hviui Livii locum corruptum, cum ita restituant inter mapolimc et Herculaneum , aut inter Neapolim . et Nolam. Livius in . c. ab suse narrat, quomodo Charilaus et Nymphius civitatis principes urbem in . Romani Consulis manus Publilii dederint. vi
197쪽
Paragr. ur extra portam Campanam, cui adstipulatur Celanus Giorn. II. At Capacius eandem alio ponit in loeo Hist. Neap. lib. I. c. 7. Summontiuslib. I. c. 3 in S. Martini colle, eui arridet Silla, Fondag. di Part. c. 8. Cluerius Ital. ant. lib. IV. c. 3 ad S. Ioannem ad Teductum vult positam , ubi etiam salso affirmat tumulatam fuisse Virgilium. Ioannes Baptista Bolvitus mediam tenuit viam. Hic enim accur tissimus seriptor, hanc vetustam urbem etiam extitisse arbitratur , quam a Neapoli parum distare ait, et sua sortasse tempestate an liquissimam moeniorum partem adhuc adsurgere, quam ipse ad imae urbis partem , et ad mare versus collocat ad orientem , qui situs Cum Livii recte concordat historia. Hinc laudatus Bolvitus in opere
NS. cui titulus , Diario di varie cose , tom. I. pag. Io haec prodit : Quando pes Napoli , et Palepoli s' tinisono insteme , et tuita quella palle a porta Ventosa in bascis su ediscala , ro emo a muro de Napoli, et Mise-
meglie: dat loco platio ii nonis , et si chramo la pia adi mnanova , et fanno per arme una porta mega vena et mera serrata. Quis autem scit , utrum ea an liquissima moenia illa, quae sequenti describemus capite, suerint ipsa Palaepolis moenia i Extat insuper vetustissimum instrumentum anni MCXXIX. in Archivio SS. Trinitatis Cavensis , in quo occurrit mentio antiquorum urbis mo nium prope hunc locum , et proprie haud procul ab Par ciali Ecclesia S. Michaelis vulgo agit Armieri dei P dino, Huiusce instrumenti verba hoc assert modo Sabatin tu , Calendario Napolit. tom. V. pag. 4ς Ds integra Ecclesia bobaculo Sancti Michaelis Archanpeti, qui dicitur sub muro Positi υero oris anc cibitalem Πωμο-lis , foris illa porta qui dicitur de illi Monaci, seueι in memoratu muro Pullico in eius cisitate una cum integris portionibus. Ad orientem profecto haee moenium Diuili Gorale
198쪽
volustis morum fuit pars; quis autem Reit, utrum moenia isthaec ad Palaepolim spectarint Capacius loco citato de hac urbe dubitat an extiterit: hine scribit: Palamolis nomen saepius me in dubium risOcavit: nulla enim geogra hos Uud urbis mentio facta est e vias Stephanum qui accinate urbes descritere conatus est,
Non re eritiar. . . . , . a Mida non commemoratur; ancillo Praeterea Observatur indice. Nihil autem obstat, quin urbs Palaepolis a nullo memoretur auctore Praeter Livium ; in Fastis enim Consularibns huius urbis occurrit mentio , eaque satis est. Et nihil etiam officit, si Li vius idem tantum de Palaepoli verba faciat, et nullus praeter illum ipsius meminerit, cum certis imum de beat esse, diligentissimum auctorem hanc Cunctam Pa
laepolitanam historiam ex pnblicis tabnlis, et historiis desumpsisse. Fieri ne poterat, ut ipse in Romana historia scribenda, eaque Romanis ipsis civibus tradenda, vicinis , dissitisque etiam populis in mendacium incidis set , historicam hanc enarrationem seribendo p Et non obstat etiam , si nulla templa , et pnblica aedificia , et
peculiaria etiam neque rudera aliqua ad nos pervenerint, neque theatra , thermae, et cuncta alia, quae in Graeca urbe condecoranda qnaerenda erant. Neque etiam interest, si nullus auctor , ut Halicarnassaeus , Strabo , Paterculus , aliique huiusee urbis mentionem secerint, cum horis m criptorum aevo eadem cum Neapoli iam una coaluerit urbs. Cum enim in tanta essent vicinitate hae duae urbes, uitum essiolentes populum, eosdem liabentes mores , una eademque utentes lingua, auctis aedificiis in ea parte, qua prius haud habitabatur, unus populus, eademque gens Neapolis , et Palaepolis constita. Velim vero animadvertas, lector erudite, Livium quo tempore suum
scribebat historiam dixisse e Palamolia fuit haud ρrocul
inde , tibi nunc Maseolis etc. Ex hisce auctoris vcibi satis iii telligitur, praefatas urbes suo tem 'Ore imm uita sicer urbem, fortasse divisas iii diras magnas i artes in elu ιηφ nempe Palaepolim , novamque Neapolim dictum.
199쪽
ab Amanuensibus laedatum ut nonnulli arbitrantur
hasqlio duas urbes Neapolim , et Palaepolim ab uno po 'inpulo suisse habitatas: facillimum enim est, Romanum hic storiographum intelligere potuisse , easdem duas urbes ijsos hahuisse magistratus, nsus , et nihil per Palaepoliri significasse , quam Neapolitanae urbis vicum, et eiusdem partem, quamvis disserenti nomine, sed semper eosdem habentein magistratus e sed tamen Palaepolim haud urbem' i impe Neapolim fuisse. Id omne prohari posset duobus eiusdem historici exemplis. Primum est illud quod narrat de urbe Roma, et Veiis lib. V. c. 6 ubi eadem ara fert prope vel ba : Quin illa quoque actio m ebatur , quae Post c tam utique Romam a Gallis celebrio fuit , transmigrandi Veios . Ceterum Parti Plebi, Par- mitra sθnatui destinabant habitandos Vbiost duasque timbos communes Reserablicae incoli a Romano Populo posse. Λlterum de Syracusis lib. XXIV. e. dii ubi narrat Marcellum urbis partem Occulpasse; Inter Nevolim, et Tycham nomina partium urbis, et instar urbium sunt ) Posuit castra , timens ne si frequentia intrasset loca , contineri a discursu miles aυidus Praedae, non Posset. Haec insuper urbs quinque urbibus simul fuit constata nempe Nesides, Achradina, Tyche , Ne o ii, et E ψοli, quae omnes urbis partes muro contiue-hantur. Adliaee Carthago duabus Constabat partibussa , et Cothone. 'Tandem Athenae olim tribus opidis muro cinctis constabant: ex urbe nempe vetere , quae PQ
stea Λωροπολις , arx appellata suit e ex Ρiraeo portu, opidoque, et ex Munichio minoris aliquando dignitatis portu et o Itidulo. Vide quaeso, sicuti ergo praefatas urbes
olim , quamvis nomine, et muro divisas, tamen unam constasse' urbem certum est: ita etiam Neapoli , et Palaepoli evenisse crediderim.
Tandem haud aliis credendum , qui obiiciunt Hali-
oriri assa ei irae tum lib. IV. hoc deseri hentis bellum , ubi nullam facit mentionem Palaepolis. Hane Graeci auctoria
200쪽
I9Ienarrationem haud integram esse, nemo est quem lateat, cum haec historiae pars pluribus abhinc saeculis interciderit , praesertim ubi de Palaepoli verba facit scriptor d-iler hinc eiusdem operis Pars ad nos haud pervenit. p x his usque modo a nobis allatis argumentis , Palaepoli in urbem a Neapoli disserentem fuisse satis coniicitur, cum diversa primitus moenia, disserentesque habuerit magistratus , quamvis unius fuerit originis utrumque opidum , et postea in unum coaluerit. ἀ
De urbia vetustae ambitu, de moeniis forsissimis , et ciquibusnam fuerint restaurata: Portis antiquis ,
clo regionibus , de viis praeci uis , deque .aingulis
Phratriis. Hactenus incessimus per incertum iter , vetustae inter potius antiquitatis sabulas , quam veram historiam , incerto semper lumine , atque duce: in tenebrosiorem modo incidemus quaestionem , quinam scilicet suerit Neapolitanae urbis ambitus, aliaeque huiuscerurbis partes. Primum de ambitu scriptores patrii alii alia conserunt, diversasque iverunt in sententias. iuxta Fabium Iordanum Iiquet, antiquaeAurbis moenia ex oecidente principium sumpsisse ab S. Agnelli Ecclesia , ac inde per viam suis- Se producta, quae vortatur S. Maria di Costantino oli thinc extensa eadem per S. Petrum ad Majellam', S. minicum Maiorem, S. Angelum ad Nidum, et tandem usque ad Ecclesiam S. Hieronymi. Celanus , Giorn. II.
ubi adsurgit S. Domini ei obeliscus , vulgo Ia G1ιmia d
S. Domento , Olim reperta subricae rudera , atque helchiisse vetustae urbis portam arbitratur , quam ipse Regiam appellat. Tutinius tradit in via, qtiae dicitur J Iez- rizo Cannone suisse olim aliam portam , quam Ventosam, et Liciniam vocat. Ex meridie vero moenia procedebant