M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars volumen secundum, ... Cum scholijs, & coniecturis Pauli Manutij. Corrigente Paulo Manutio Aldi filio M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars, id est, Academicarum quaestionum editionis primae libe

발행: 1552년

분량: 316페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

atienum,ut animantibus, sic illis π apta quaedam ad

nutuiram aptare,π a sena ampκtare,earum s augendarum, atindarum quandam cultricem esse: qvie sit scientia, atque ars agricolarum, quae circuncidat, amputet rigat,extollat, adminisuletur, ut, quo nas

ita se tractariis uendasq; esse fateantur. π nunc quidem,quod ia tuetur,ut de uitepotissimum loquar, est id extrinsecui in ipsi enim paru magna uis est, ut 3 mutime si habere p. si si nulla cultura adhibedamnat uerosi ad nitem sensus accesserit,ut appetitum quendam habeat, persee ipsa moueatur,quidfacturam putat s an ea, qRaeper uinitorem antea consequebatur, o per sie ipsam curabit sita uides ne accessus rem ei curam, ut sensκ oqM suos, eorums oumnium appetitum sigi a sunt ei mebra adiuncta, tueatur/sie ad illa,quae siemper habuit unget ea,quae postea accesserinti, nec eunde finem habebi quem cutitor eius habebat sed uolet secundil eam natura, quae postea ei adiuncta sit,uiuere. ita similis erit finis boni, atq; antea fuerat nec idem tamen:non enim iam stirpis bona quaere sed animalis quod si non sensus moα

do ei sit datus,nerum etiam animus hominis Non nevicesse est,er illa pristina manere,ut tuenda, π intre haec multo esse inariora qMe accesserint,animis urima quanqM partem charissimam neas expletisne naturae Iummi boni finem consistere,cum longe murulumq; prastent mentiatq; rarioisic'extremum oramnium appetendoris,atq; ductum a prima comunitate natis missii gradibμι ascendit,ut adsumum per

272쪽

DE F I N I B V Sueiaret: quod cumuluκr ex integritate corporis, πex mentis ratione perfecta.cum igitur ea sit, qua exαρψμhforma naturae i,ut initio dixi, simul atque orat s esset e quisiue cognoscere iudicares posset qMeuis'totius esset naturae,π partium sing m;cono tinno uideret qκid esset hoc,quod quaerimus omnia rer m,quas expetimus,summum, ultimum, nee ullaim reipeccare possennunc uero a primo qudiam mirarabiliter occulta natura est,nec perici,necrognosci ροπtest progredientibus aκtem aetatibus, sensim, tardebepotiκs q asi nosmet ipsos cognoscimus.itas illa prima comendatio,quae a natura nostrifacta est,nobis obsi να,π' incerta est; primusq; appetitus in animi ratum

agit,ηt sal i,dis integri esse possimus. ea autem msticere coeperimns, sentire quid simus, o quid ab

animatibus caeteris differamus, tu ea siqui incipim sicli qμα nati sumus. quam silmssitud inem videmus in blijs, quae primo,in quo loco nata si ni,ex eo seno eo monent deinde suo quaeqM appetitu moMtκrsevere

anguiculos, nare anaticulas, euolare merulas, eorias

ικι uti uidemus boues, vestas aculeis, suam denique cuique naturam esse ad niuendum duce. quae similitudo in genere etiam bκmano apparet . parui enim priαmo ori sic iacent,tanqua omnino sine animo sint: cua tem paκlκm firmitatis accesserit,π animo utatur, t ensibμs ; conmisiturq; ut sese erigant, et manibus Riκntκri,ta' eos agnosicunt,ὸ quiuens educantum, dei

de aequalibus delectantur libenter, si cum bis congregant,dantq; si ad ludendum, fatellaru i misione d cκntκn,deb eo, quod ipsis superat, aliis graiocari

273쪽

quorum sine causa feri nihil putandum est: est enim

natura sic generata uis homini ut ad omnem uirtute percipiendam facta uideatuν: Ob eamq; causim parululatutum simulacris,quarum in sie babent semina isne domina mouentur:*nt enim prima elementa nas ibus , Mirantis quasi carmen efficitur. O cu ita nati,factis simus, ut ex agendi aetas id, diligendi estis sπ liberalitatis,er referendae gratiae principia in nobis contineremus, atque ad scientiam, prudentiam,sertitudinemq; aptos animos haberemus, a contrari s rebus alienos:non sine causa eas, quas dixi,in pueris uirtutum quasi sicintillulas videmus. e usus accendi philosophi ratio debet, ut eam , s asideum, ducem subsiequens, ad natura perueniat extremum. nam,ut sepe iam diri, in infirma aetate,imbeo illas mente uis naturae pre cabonem cernitur. eum autem progrediens confirmatur animus, agnosiit ille quidem naturae Mim , sed ita, ut progredi possit sonorius, per se sit tamen inchoata. intrandum est i turin rerum naturam,πpenitus,quid ea instulet , per Midendu: aliter enim nosimet ipsos nosse no possumμ . quodpraecept m quia maius erat, uim ut ab homine uideretur; iccirco assignatum est deo.iubet igitur nuPγthius Apollo noscere nomet ipsos.cognitio aute haec est Ana, ut sis nostri corporis, animis norimus,se'

274쪽

eg uitam,quae rebus ipsisperfruatur. quoniam autem is animi appetitus a principio fuit, ut ea, quae dixi,quum perseisissima a natκra haberemus cottendum est,cum id adepti simus,quod appetitum sit, in eo qwasi ultimo consistere naturam,atq; id esse summum bonum,quod certe uniuersium sua honte ipsum expeti,π propter se necesse est, quonim ante demonspratum est,etiam singiuas ei s partes esse per se expeα

tendas. in enumerandis autem corporis commodis siquis praetermissam ἰ nobis volvtate putabit,in aliud tempus qκaestio disseratur:utrum enim sit uoluptas in iis rebus,3 ss primas secudum naturam esse diximus, nec ne sit, ad id,quod agimus, nihil interest: si enim ut mihi quidem uidetur non explet bona naturae μοluptas,iure praetermissa est: sin est in ea, quod εκμdam uolunti, nihil impedit nostram hanc comprehenαsionem summi boni: quae enim constituta sunt prima naturae,ad ea si uoluptas accesserit,unu aliquod acceseserit commodκm eorporis, neque eam constitutionem summi boni, μα est proposita,mκtauerit. Et adbue quidem ita bis progressa ratio est, ut ea duceretur

omnis a prima commendatione naturae. nune autem

aliud iam argumentandi βεκamur genus,ut non βαlum,quia nos diligamus, sied quia cuiusque partis naturae π in corpore, in animo sua quaeqκe uis sit larirco in bis rebus summa nostra istonte moueamur. Atque ut οὶ corpore ordM uidesne,u si qua in membris praua ut debilitata, aut imminuta sint, occultet homines ρ ut etiam contendant,stelaborent, si fofare rosint, t- non αξ2areat corroris viti' -

275쪽

L I E E R V. r3ς quam misimu appareat multos etiam dolores curationis causa proferanti uis ipsie usius membroru non modo non maior,uerum etiam minor futurus sit, eοαm tamen stecies ad naturum reuertaturietenim tu otimnes natura totos se expetendos putent,nec id ob alia .rem , sed propter ipsos: necesse est eius etiam partes 'propter si expeti, wd uniuersium propteν se expersatur. quid in motriet in statu corporis nihil inest,quod animaduertedu e se ipsa natura inoeti queadmoduquis ambulet edeat,qui ductus oris qui uultus in quoque sit. nihil ne est in bis rebus, quod dignum libero, aut indignum esse ducamus no ne odio dignos multos putamus,s i qModam motu,aut statu uidentur natus re legem,'modsi cotempsisse ἐοεκοniam hae μαωntur de corpore, quid est cur non recte pulchritudo etiam ipsa propter se expetenda ducatur nam si prauitatem,imminutioneras corporis propteν β fmedam putamus: cur non etiam, ac fortasse magis, propter si formae dignitatem Fequamur te si turpitudinem fugiamus instatu, motu corporis: quid est, eκνptabritudinem non sequamuri atque etiam ualetudi

nem, Mira ,uamitatem doloris non propter utilitatem

solum, sed etiam ipsas propter ' expetamus f qκοα num enim natura sub Omnibus expleri partibus uult hunc flatum corporis per sie ipsum expetit, qui est ma

xime e natura ζεκα tota perturbatur, si aut aegra corpus est,ai t dolet ut caret vitribus. Videamus animi

partes:3Marsi est astectus illustrior : quae quo sunt exis

celsiores, eo dant clariora indicia naturae. Tantus Uta . tur est innatus in Imnitas cognitionis amorio' sciens

s liq

276쪽

DE FIN I B U suae,ut nemo dubitare possit quin ad eas res hominum

natura nullo emolumento inuitata rapiaturividemusne,ut pneri ne uerberibus quidem ὰ contemplandis rebus,perquirendis deterreantur ut pulpi requirat,o'. aliquid scire se gaudeat' ut ali is narrare gestiunt ut pompa,ludis,atque ei modi steriaciais teneantur,obeam a rem uelfamem,eν sitim perferant' quid uera,

qui ingenuisstudii atque artibus delectantur,non ne videmus eos nee ualetudini nec resfamiliaris habere rationem ' omniab perpeti ipsi cognitione, et scietis captos' er maximis curis, ex laboribus copesare eam,quam ex discendo capian uoluptatem mihi quidem Homerus huiusmodi quiddam uidisse uidetur in iis,quae de strensi eantibusfinxerit neque enim uocia suauitate uidentur,aut nouitate quadam, π uarietate eantandi reuocare eos solitae, qui praeteruehebatur; sed 3κia multa siescire profitebatur,ut homines ad edisrum saxa discendi cupiditate adhaerescerent: ita enim inuitant Vbxem nam uerti,utq dam Homeri, siel lum ipsum locum

B o' decus arrasimm,quin pκppim 'elis Vbxes, , Auribus Me nostros possis agnostere cantus f, Nam nemo haec unqua est transuectus caerula cursu, , Quin priκs alliterit vocum dulcedine eaptης, ,, Post uariis auido satiatuspectorem is,, Doctor ad patrias lapsus peruenerit oras . ,, Nostraκecertamen belli,cladem tenemus, ,, Graecla quam Trale diuino numine uerit, ,, Omnia ; e latis rerum uestigia terris.

vidit Homerus probari Iabnum no posse ,sicani na

277쪽

x I B E R V. eum tantus vir Dretitus teneretunscientiam pollicenturi.quam no erat mirus sentis cupido patria ebrariore rus omnia quidem scire,cni cunq; modi sor, cupere,curiosorum; duci uero mesoru rerum contems platisne ad cupiditatem scientiis , summorum uiromesi putandum. que enim ardorem studii censitis fuisse in Archimede,qui,dum in puluere quaeda describstat tentus,ne patriam qinde captam esse senserit uantum Aristoxeni ingenium consumptu videmus in musicli εμο studio Aristophanem putamus aetatem in iis teris duxisse i quid de Dibagον quid de Platone,aut Democrito loqκsr,ὸ qκibus propter distendi cupiditautem videmus ultimas terras esse peragratas i quae qui non uident,nihil unquam magna cognitione dignum amaueruntiatque hoc loco,qui propter animi uoluptates coli dicunt ea Iliadia,quae diri non intellitui lati eo esse ea propter se expeteda,quod,nκlla utilitate oblect delectentur animi, que ipsasilentia,etia si ine; moda datura si gaudeat.sed quid attinet de rebus taapertis plura requirere t ipsi enim quaeramus a nobis,

pellarum motus,contemplationescis rerum coeli lium, eorumci; omnium, quae naturae obscuritate occulta tu cognitiones quemaimodum nos moueanti et quid

historia desectet,quam solemuspersiqui usq; ad extremum,praetermissa repetimus , inchoata perseqκimur. nec uero sum inscius esse utilitatem in historia , non modo uoluptatem. qμiccum fictas fabulas , e q ibi sutilitas nulla dici potes eum uoluptate te mus q iacu MIκmus nomina eoru,qui quidgesserint,nora Mabis esse,parente atriam .multapraeterea minime mo

278쪽

Dg p I N I 8 V Sogaria'εκid,quod homines in ima θακna,nullarern m gerendarum,opifices denique delectentur historia maximes eos Midere possumus restestas audire,et legere uelis,qui a steteredi absiunt coheu sinectute. uocirca intellio necesse est,in ipsis rebus,quae discuntur,et cognoscutur,inuitameta inesse,quibus ad disicA

dum cognoscendAms moueamur. ac ueteres quidem

philosophi in beatorum insidisserui,qualis natura sitvsta sapienti m,quos cura omni laberato nussu necesssarium uitae cultκm,aut piratu requIretes,nihil aliud esse adiuros putant, nisi ut omne tempus in quae redo, ac disicendo in naturae cognitione cosumant.nos autem non solum beatae uitae istam oblectatione videmussed etiam leuamentum miseriam. itaq; multi eum in poα testate essent hostium,aut orannorum,multi in custodia,multi in exilio, larem suum doctrinae stu's lea

Merat princeps huius ciuitatis Phalereus Demetrius

eum patria pulpus esset iniuria,ad Ptolomaeu se regem Alexandriam contulit. qui cu in hac ipsa philosophia, ad qua te hortamur,excessere Theophrastis esset auditor; multa praeclara in illo calamitoso ocio scripsit, no ad usum aliquem suum,quo erat orbatus,sed anta mi cultus ille erat ei quasi quidam humanitatis cibus. equidem e Cn. Ausidio,praetorio,erudito homine, ocκα L captosve audiebam,rum se lucis magis,quam'utilitatis deuederis moueri diceret. somnum denis nobis nisi requietem corporibus,m medicinam quandam la

boris assene contra naturam putaremus datum: a

279쪽

nunc agendi aliquid, discendis causa propὸ Atra naturam uigilias si cipere soleamus. sunt aMem elaris ra,vel plane perstlaua, nec dubitus in a naturae, maxime scilicet in hominesed in omni animuit,ut appetat animus aliquid agere semper, neq; ulla eo ditione quietem sempiternam pinsit patιfacile est baee eeranere in primis pnerorum aetatulis. ε 3κam enim uereor ne nimis in hoc genere uidear: tume. omnes uesteres phG ubi, maxime nostri, ad incunabula duradunt,quod in pueritia facillime sie arbitrentuν naturae uoluptate posse cognoscere .uidemMsisur,ureoquieviscere ne infantes 3 idem possint: cu uero paulu prosesseνint usionibus uel laboriosiu delediat ,ut ne uerberibus quidem deterreri possint:eas cupiditas uecteliquid adolesicit unἰesi aetatibas. itaque, si iucundissimis 3κide nos somηqs Uuros pκremus,issimis nis somnum nobis uelimκs dari: idq; si accidar, montii, star putemus. qain etia inertissimos homines, nescio qua singulari nequitia praeditas, idemus tamε et antismo, corpore moneri sempe π,cum re nulla impediantur necessaria,aut alveolum poster aut siserere quempiam ludum,a i sermonem atquem,ssurere; cums no habeat intenκs ex doctrina oblectationes, ctrculos aliquos, semicirculos consectari. ne bestiis quidem,quas delectationis causa ron vidimus,eam es

280쪽

possit paratissimis Mesci uolutatibM.nam aut priua tim aliquid gerere malui; a i qui aeriore animo sunt capessunt Remp.bonoribus,imperiis, ad istendis,aut

totos se ad studia doctrinae conferunt. qua in ultassaritum abest ut uoluptates consilientur,etiam curas, sos licitudines Ulias perfer ntroptimasparte hominis, a in Mus diuina ducenda est,ingenii'metis acie nuntur,nec uolVtates res irentes, nec fugientes laborem. nec uero intermittunt aut admirationem estirerum,quae sint ab antiquisreperis ,aut inuestigatio, nem nouarum:qM 'Mio cum satiari non possunt αmnium caeterarum rerum obliti,nihil abiectum,nihil humile cogitant: tanta est uis talibus instudiis, ut eos etiam,qui sibi alios proposuerutfnes bonoru, qMs

utilitate,aut uoluptate dirigunt tamen in rebus q-αrendis,explicadis naturis aetates coterere videamus. ergo hoc quidem apparet,nos ad agendum esse nator, onum autem genera plura, ut obscurentur etiam minora maioribus. ma imae αμtem sunt primum,ut mihi εiadem uidet iis qκorum nunc in ratione uersamur, consideratio, cognitios rerum coelestium, em earum,3κas a natura occultatas, latentes indatare ratio potest: deinde Rerump. administratio,aut

administrandi, sciendis prudens, temperata, fortis,

o iusta ratio, reliquaeq; virtutes, ahiones uirtuti, bus commentes quae,uno uerbo complexi omnia, bounesta dicimus.ad 3μorum etiam cognitione,'usium luis eorroborati,natura ipsa praeeunte deducimur: Gmnium enim rerum principia parua sunt, sed suis pruresonibM usa arientur .nec sine causa:inprimo

SEARCH

MENU NAVIGATION