장음표시 사용
21쪽
duobus illis locis crediderim legendum
potius κάτρω . 7 o. certe usurpant pro lapide Job. 22, 24. πετρον& Exod. q, 23. Λασῆσα Σεπφωρ 'ο τέτυeν, quanquam emendatiores codices legunt ψῆφον. Hesiodus Idyllio xi I. Lydium lapidem dixit λυδita πεV . Proprie tamen χάτω rupem significat, ut eum Diodorus lib. I7. p. 6o7. & 6o8. Arrianus lib. , p.98.&q. f. rupem αἰορνον vocant . Diodorus quidem decies, Arrianus duodecies. Sic Diodorus p.6o 6. I upem caucaseam et τρον vocat. Sic SNracidae qo, II. & 2. Mac. I4, 6. Sic io, nonagies circiter πέτροιν usurpant pro rupe, novum Testamentum quater & decies , & Theocritus Idyll. I. 7. 8. q. 2I. 2 6. Homerus passim. Πετρο- foeminino quidem genere sumitur pro rupe. Onestus epigrammoon
Ea Sophocle quod profers πέτρου Φώπ p. γ ορμνειας, tam ad saxum quam ad rupem referri potest.
Sed Grammaticam mittamus, rem ip sam videamus. Cum Ephes. 2, 2 o. dicimur inaedificari, superstrui fundamento B Prophetarum & Apostolorum ecquis horum dici poterit rupes Apocal.I9, I . 19. describitur Ecclesia triumphans quidem, sed ab iis dotibus, quarum initia militans acceperat. Hinc Ecclesiae tribuuntur duodecim tantum lapides fundamentales. Tu dixeris forsan hos lapides posse dici totidem rupes. Sed A postolus eos describit v. 19. non ut cautes,sed ut exquisitos & expolitos λίθους, lapides. In eo numero . situ, disipositione ne primatui C quidem est locus. Nam aut octo sunt angulares, aut nullus praeter Christum, qui solus est universale totius Sionis fundamentum, omnes angulos, omnes & totos
parietes, totam denique totius huius aedincii molem fulciens;Eoque solus Christus est simpliciter lapis angularis,Psal. I IS .Solus domus suae fundamentum, 1. Cor. 3. quia solus omnes angulos, solus totam domum firmat, omnia sustentans verbo potentiae suae. Quoties Papa se totius Ec-D clesiae fundamentum universale praedicat, toties Christum, quod in se est, abolet, Mcommentitii vicariatus obtentu se quasi Christum, quasi Deum ostentat. Q d si non inter se, sed cum hostibus Apostolos compares, tum omnes & singuli dici poterunt fuisse non tantum lapides, silices, saxa, sed & petra, rupes, cautes, quibus Deus immotam, invictam, inflexam firmitatem praebuit, cum Paulus descriptis fidelium certaminibus addat, Sed in his ομnimbinptin quam pictores sumus per eum qui tin ilexit, ROITI. 8, 17.
22쪽
Inter Dei nomina recensetur EIsna, Deus zelotes. Exodi ro, Nomen habuit hoc pater Samuelis. I. Sam. I, I. Inter Dei quoque nomina recensetur vulgatam versione authen- Faru h. h. e. Benedictus. Ieremiae scriba
Um Synodus'Tridretina dictus est Baruch. Ab hinc annis mille quot Benedictos habuit orbis hristianus Num tamen quisquam eis dementiae venit, ut diceret hos omnes aut ullum
eorum eadem qua Deus ipse ratione dici I sur, El-hanna, Baruch 7. Benedictos 3 Pontifices 13. an sis excepturus)vide. Mysterium habebis Babylone dignum. Nam
βενελκτος essicit numerum 666. Ita cum
velis Pontificibus omnibus convenire ipfissimum Dei nomen, habes ex Dei nominibus unum, quo tredecim Papae gavisi sanctum pet Matthae 1mGaece dicentem sunt, essiciens numerum Bestiae. .alis συ ει Πέτρ ,- 'ταώτη fuerit Vigilius i. docent ipsius res gestae. ωι M. Matthaei Graecum contextum se Tamen quasi fuerit alter Petrus, alterculas esse Graecas Ecclesias non est du- Christus,de eo sic Baronius A. D.sj et g. . bium. Ita tam Latinas quam Graecas Sciebat se maiore fulciri quam Hieremiam au- omnes Ecclesias damnat Baronius , C thoritate cui a Domino dictum c. s. Dceconsti-uod Petram a Petro distinguunt, quod tui te severgentes, Scc. Tanto namh Usipotenticam, ac nullo praetextu recusandam pronuntiet, B ronius tamen ausias est veterem interpretem damnare, quod verterit Matth. I6, Tu es Petrin, quasi vertere debuerit is es Petra. Ita per veteris interpretis latus Pontifices multos, Latinos doctores omnes confodit, quod hunc cra sum scilicet veteris interpretis errorem secuti sint.
At quod multo gravius est, & plan e sacrilegum,eodem telo petit ipsum Spiritum
iscrimen non habent quidem, aut non ita manifestum habent, Syrus, Arabs ; sed ideo non habent, quia distinctionem illam non admittit eorum lingua; distinctionem, inquam Distinctionem enim generis habent & illae. Sed etiamsi Spiritus Sanctus per Matthaeum loquens,& omnes totius orbis E clefiat Christi verba sic, ut tu flagitas, vertissent, & Simonem constanter vocassent DPetram,non autem Petrum,num ideo desineret is impius esse Qui vult Simonem eadem qua Christum inione Cepham dictum, quis d eadem sit utrobiq; vocis temminatio 3 Quid λ apud Syros quam multior est Prophetis essectus, quanto disserentius praillis nomen haereditavit Cuinam aliquando Prophetarum dicitum Tu es Petra 3 &c. Quid superest, nisi ut quemvis Papam omnibus
Angelis anteponat Baronius, quomodo Christum Paulus, cuius Hebr. I, J. Verba mutuatur λCaput III. SupER HANC PETRA M.
Ic a contumeliis Baronius a A. D. temperare non rotuit: μ- arti M. νatores, inquit amentiapro
vecti siunt, ut dicere non erub scentes hanc petram non esse intelligendam de Petra ,sed de Christotis indictim Cephae nomen λ Syrorum Cepha,multo minus augustum est quam He- in alienum prorsus siensium o longe a vero diνer-braeorum Titir. Tamen d fur nuncupa- sum abstrahere haec verba non peritisnt, adeὸ ut tus est pater Cos bi. Numer. 23, 11. & non magis Petri quam aliorum Christianorum Midianitarum rex. Num. 31, 8. Josuae hominum, de quibα Apostolus dicit, Et vos c a 3, 2 i. & Gabaonita quidam I. Chron. 3, ad camini in habitaculum Dei in Spiritu San- Q. 9, ε. M, velint habitam esse rationem. vides,
23쪽
Vides Leehor,modestiam,patronorum Αsedis Romanae, qui nos Novatores,corruptores,amentes vocant,qudd unumChristum totius Ecclesiae fundamentum esse contendamus. Α t quod nobis affingitur, quis nostrum dixit Z Simonem quidem. qua fidelis, non qua Apostolus a Christo Petri cognomen accepisse dicimus. Non
ideo Petrum, in fidelium simplicitet, sed
in Apostolorum ordinem cogimus. Fideles omnes sint lapides vivi, omnes Ap
stoli lapides sundamenti, sed singulares & Bin solidum ex aequo omnes. Unus Christus non tantum lapis est,sed & Petra,ca tes, rupes, cui reliqui sun damenti lapides.& tota aedificii moles innititur. Haec fides, haec, si luber,amentia nostra est. Videamus quibus nixus rationibus pronomen HANC ad Petrum reserre m lis, quam ad Christum. Casaubonum ita compellas: Quod ais rorem HANe vim relatiνi habere, ut reseratur ad id, quod prindit,uerum est , sed, C quod prox epraecedit, eji Petrus; Rφrturigitur ad earum. qui referunt ad verba prac dentia. Tu esChristus, M. nimium remota arcessunt. Casaubonus non simpliciter assi at
id, quod ab illo dicis assirmari. Sed quia Maldonatus id contendit, largitur id illi
Casa onus his verbis: Esto, concedamus pronomen H AN C possum esse loco relatiνi ,vit vult Maldonatus. Et paulo post Duobus modis potest accipi relative, vel Dκταως, demonstrative. Etiam si relative si1- matur, ad Christum posse reserti merieo contendit, idque dupliciterireserendo videlicet ad verrum proxime praecedentem, aut ad vocem inclusam in illa voce Petrus. q. d. Tu es Petrus ita dictus a me Petra ,super qua, &c. Posteriorem hanc interpretandi rationem ingeniosam, subtilem, exemplis minime carentem, sed subobscuram esse fateor ac duriustulam. Illustria sent exempla quae proseri Casaubonus ex Iliad.
ctipsos, nempe cives, & ex Athemei lib. r .
nempe ἡμέροιe. Tertium exemplum quod proseri ex Johannis 8, . mihi non satisfacit. Quotiescunt loquitur mendacium, inquit Christus de Diabolo, is suo loquitur, quia mendax est, ct rivi, nempe mendacii,
Quod autem durum tibi videtur,si versem it. exponens relativum pronomen reseram ad antecedens versia IT,versu proxime praecedente expressum, in eo quis te neget iniquum aaheslsa s. proximum antecedens est Christus ri remotius est perditionis filius, O ad quem tamen reserendum pronomen relativum cuivi. Hebr.9, q. pronomen ta L, in qua urna aurea reserendum non ad proximum an- recedens ad arcam foederis, sed ad remoti usex versu tertio arcessendum σκηνη ἡ ἄγα άγων. Colligitur id ex i.Reg.8,
Sed mihi nihil convenientius videtur quam ut pronomen, HAN C demonstrativum cum sit,demonstrative sumatur. Habet autem insignem quandam venustatem oratio, cum stribens, quanto magis
com loquens seipsum,aut sulcorporis partem aliquam demonstrat. Id quia novum quibusdam videri potest , aut rarum, non pigebit hic verba Casauboni reserre exercit. J3, 3. la. p. 39 . Ita, in Mit, interpretatisunt peteres Critici illud Comisi, ras hic sis,
alitersientiM. H i C, ὀ Apud So- hoclem in Oedipo Cotoneo Polynices petit a patre, ut ignostat Θρμα μιναν. Tωκα Mγνητου min huic viro. id est mihi ruenti asu nestatris mei. Et paulo post. la mi ε ηλι ει τω δ' ἐπ' αὐθι θέσφα ς Βίου τελω . O liberinnit huic viro. i. e. mihi pravicta oraculo mors. In Trachiniis. M,1ό'M M ἀνασπι, της diglri. Siquid si paras in meos, ne feceris hace. mesuperstite. Ita omnino accipiendum quod ait Dominus Iudais Iohannis a,s. Sobita templum hoca
24쪽
Me,corpussuum indicans. Haec Casaubonus. A litati deputarim, cum passi sunt a sede RoHis exemplis addamus alia. Jobi is, 16. Vbi ροIt pellem meam istud os vel corpus tan- risitum fuerit. I. Cor. Is, 3. Oportet hoc corpus corruptibile induere immortalitatem. Nec absimiles sunt illae locutiones quibus qui loquitur, non quidem se, sed aliquid demonstrat de quo antehac non fuerat locutus, velut intento digito nescio quid indicans ut Psal. 28, 8. Domininsortitudo illorum. Id cum 7o. durius putarent, mana sibi persuaderi haec ad Petrum referenda, cum interim sedes Roman 1 non vigilans somniaret, sed somniantibus ill deret psi Christus Driace dixit : Tu es cepha, ver hac cepha, . omnino secundum cepta de eodem rictum eIt, de quo primum cepha. Qim sit invalidum consequens tuum, vide. Alibi, Christus, inquis, est cephasgenere feminino, Petrin e t cephm genere masculino. p. ira
pro Lamflegerunt,inimo, quod secutus est B Christus dixit, super hac cepha, quod &vetus interpres & Arabs. Dominus e Vorti- - I I
tudoplebisseu . 3 , .sepauper clamavit. Ruth. q, I s. Num tua qμα te diligit, mrib, genuit
Ovidius Tristium lib. I. elegia I. Venit in hoc in meum illa fulmen ab arce caput. Se vus apud Plautum: mro parata seunt perba, huic homini de se loquitur verbera. Sardanapalus apud Ciceronem in Tusculanis:
Haec habui qua edi, quas exsaturata libido Hau sit, at illa jacent pulchra 9praclara relicta. Ω- re certum fecit Christum δεικτκο ι desie
dixi se siuper hanc petram, qua ego sum, o seipsum
δακτυλοδε κτῆσαι θ' veluti digito nota se i Hac
omnino somnia sunt vigilantium. Idem profanus aliquis dixerit de locis
illis Scripturae , quae recensuimus , quibus eandem interpretandi rationem convenire perspicuum est iis, qui non sponte coecutiunt. Sed quidni possim ego quo-
tu fateris & id Syrus docet vertens v E A LII ADA CEPHA. Est autem H A DApronomen sceminini generis . Utraque praemissarum cum si tua, quid stiperest, nisi ut nobiscum agnoscas Christum de se, non de Petro loqui 'Praeterea super uno lapide non potest integra domus aedificari 1, super una rupe potest. At tu fassus es, Christum esse rupem, Petrum lapidem excisum ab illa rvpp. Proprius igitur& literatis, non, ut tu vis, allegoricus sensus flagitat, ut dicamus Christo seperstribendam hic doceri Ecclesiam. Tertio,cui superstruitur Ecclesia, debet esse simpliciter, absolute, modis omnibus
immotus, tam respectu morum, quam respectu fidei, cum non minus vitiosa vita quam prava fides Satanae nos mancipe t. At quamcunq; tandem iamia deero mi tribuas sive Papae, sive Petro respectu fidei, que rogare, quis te certum fecit, haec ver-D certe respeetu morum fateris neutrum basuper hanιpetram, significaresuper te o P este simpliciter immotum. Igitur sibi, tre Θ Cum multo vetius Christo quam Pe- non Petro, nedum Papae superstTucturum tro superstructa dicatur Ecclesia, quae tan- se dicit Christus Ecclesiam suam, si prodem haec est blasphemia somnio deputa- prium, O genuinum se=sum quae imus. re, quod ad christum potius quam ad Petrum referamus hanc superstructionem et Fero tamen 2 laudo Patres hoc ct illo mota τerba Christi interpretantes. Videlicet Patres ad Christum id reserentes ita fers, ita laudas, ac si laudes vi lantem aliquem argute somniantem. aanto verius id non somnio, sed cfed Quarto, Cullsupersti uitur Ecclesia, debet habere vim sussicientem praestandae omnibus & singulis totius aedificii partibus invictae firmitati. Haec virtus cui mortali convenire potest Z Quis igitur te neget esse blasphemum, cum genuinum verbo- la . r 2. tum Christi sensum mavis ad Petrum, ad Papam quam .aduhristum referre Zchru
25쪽
Christin rust gratiam reponere Petro. I Quid Z an non gratiam longe maximam reponit, cum eum docet, sibi stiperstructam ecclesiam invictam a se fieri r Huius invictae virtutis etiam Petrum participem fieti, beatitudine nunquam peritura donari, an non est amplissimae mercedis loco 3 Haec tibi frigent, nisi Petri nomen
mentienti tribuatur id quod uni Deo convenit 3 Sed & affingis verbis Christicum ais, dicere Christum: ct ideo tibi dico Pen e. Nam Christi verba senant: triba dico. Initium verborum Christi, Tu es Petrus, au-ientium animos erigit , ut aliquid de Petro audiant
Imo Christi precedens interrogatio di-st pulorum animos erexerat, ut aliquid eximium audirent de Christo. Si quid etiam de Petro dicit Christus, ut ill ud: Ira es Petrin, tibi dabo clares , an hinc sequitur ad Christum nihil, ad Petrum omnia reserenda 3 Expendi tamen bona fide tuas
Cmnes rationes, quibus persuadere conaris, pronomen HANC ad Pettum potiusquam ad Christum reserendum. Testimonia quod attinet, fateor a Patribus Petrum saepe petram, saepe fundamentum vocari: Sed nec omnes qui sic loqui uitur censent continuo pronomen H A N C ad Petrum esse reserendum. Fieri potest, ut id colligant ex his verbis: Tu es Petrus: nec omnes qui voces has siver hanc, dcc. ad Petrum retulerunt, continuo putarunt l. uncesse proprium verborum Christi sensum: nec quisquis credit hunc esse proprium verborum Christi sensum,continuo putat Petram esse totius Ecclesiae: totius, inquam, simpliciter & absolute fundamentum. Nam omnes Apostoli dici possunt totidem fundamenti lapides, totidem petrae fundamentales totius Ecclesiae.Unum video, quem mihi potissimum opponas..127. Ambrosiin, inquis, Insermone deside Petri: P tra dicitur eb, quod primis in nationibuι sdei sundamenta' siveris, tanquamsaxum immρ-
bile ratim veris Christiani compagem molimg. contineat. Atqui saxum unum domus i tegrae fundamentum esse non potest. Sed Ecclesia considerati potest instar conc meratae fornicis, cuius hic est genius, ut omnes ila singuli lapides totius operis compagem molemque contineant. Ita fere nostrum non Pantheon ,sed templum considerat Paulus Eph. 2. 2 i. & c. q, I 6. Constat autem ex sermone X L VII f. illos sermones, qui tribuuntur Ambrosio, non omnes ejusdem hominis esse : Sermonis,quem laudas, is est X L VI I. initio legimus: Petrum in Salvatoris passione eerroribus profecisse. Legendumβu. Sic enim paulo post: Petrustentationibuι suis proficit. verba docent petram illam non suis. se semper immotam. Addit, nus pastor tuendum gregem accepit,ut quisbi ante in ranus fuerat fleret omnibus Irmamentum. O qui ipsi interrogationis tentatione nutarerat, careroffitisabilitarefundaret. Denisprosol ditate devotionis Ecclestarum petra dicitur. Ne post Christi quidem res irrectionem simpliciter immotam fuisse petram illam docet Paulus Gal. 1. Igitur Petrus omnes firmat tum exemplo conversionis, tum do-
'tina praedicationis, quam epistolis sitis inseruit, quomodo non tantum Paulus, Jacobus, sed & Job, Ionas, &c. nobis omnibus sunt firrr amento. Omnibus scilicet indefinite, non omnibus & singulis ab lute, quod cum Papae thibuis,tum de-ν mum blasphema reddis ea, quae pie dicta
fuerant a Patribus. Cum Basilius in Joh.l. 2.c.I2.a te lauda p. Iaa. rus ait: Si enim Petra, non ut Christus in P tra, sed ut Petrus petra, δ' ονlως christus autem repera est petra inconcusa, πεα δὲ λ Qta' πετρον, Petrin autem propter petram. Nohoc tantum sibi vult Christum per se, Petrum autem per Christum esse penam ; sed de Christum simpliciter, απλως, absolute petram inconcusisam esse, Petrum autem secundum quid, quatenus in martrito constantem & in-
26쪽
1s Sedis Rom. Potestas. Lib. I.
vietum eum reddidit Dei virtus, ut & re- Aliquos Apostolos ac fideles innumeros. Quin & cum Petrum Petram vocat Basilius, perspicuum est, eum per concessio- α nem id facere. Eodem modo mult1 Patres loquuntur. Quoties Petrum Petram dici posse largiti correel ionem adhibent, satis innuunt, id ei se largiri, quem videbant hac hypothefi abuti. Quod largiuntur, id paci largiuntur. Quod correctionem adhibent, id dant veritati. Unus Augustinus instar multorum esse B potest, qui cum abi quoties curiae Romanae fraudulentum stylum imprudens secutus
esset, tandem Retractationum lib. I. cap. 2I. Non est, inquit, ristum Petro, es Petra, sed tu es Petrus. Petra autem erat Christus,quem
conse is est Simon, sicut eum tota Ecclem cons
Sic & curiae Romanar stylum quem fiustra nobis objicis imitatur Origenes.
At in Matthaeum tractatu I. locum hunc
tos, praestantes Christianos vocat, ut &paulus Hebr. v. i . praepaliturae snt, ac non potius in omnibMac singulis eorum Z an verosioli Petro dantur a Christo claves coelorum 3 Ωκρυ dictum hoc TIBI DABO dic. caterisqΗoque commune eIt, cur non simul omnia is quaprius dicta sunt, ct qua sequuntur, velut ad Petrum dicitasunt omnium communia λAnastasius Antiochenus Patriarcha Gregorii 1. PP. συγHoi in lib.I. Magnam necesse est ruinam est domus illius , qua non est ad cata super i etram fidei
Petri. Paulinus Sulpitio epist. r. Ita fundatin to. 3. cst. Paulus in Petra, ut etiam in tormitati binglo- δεε
rietur, o cum infirmatur, tunc potens sit,omnia potens ut ipse profitetur, in eo,qui confirmat uos, Christo. Idem ep. I a. Petra Christin e textra quem eol. a 3. nemo potest bilem domum fundare. S ep. O. Sit nobis finis ipse, qui initium est, caput ofundamentum corporis sui Petra Christus, illa Petra, Matthaei 16, 18. explicans ita disserit, ut C super quam domus abilita non cθrruit. per*icuum sit eum adversus aliquem disputare, quem honoris & pacis causa nominare non vult, qui videlicet hoc obtentu jam tum abutebatur. Romanus Episcopus jam tum dicebat: Uni Petro dictum est: Tu Es, &c. Origenes responder, Si dixerimus ita quemadmodum dixit Petrus,
O c. sumus 2 ipf, quod fuit Petrus. Petra est, Origenes fortaste scripsit quisquis Christi discipulim eIt ex quo biberunt destirituali consequente petra Super talem petram, non super Petrum, aut non super unum Petrum, constituitur omnis Ecclesiastica doctrina,O fecundum hanc vita institutio. q. d. Omnibus & solis his aptatur hoc elogium, quorum tam doctrina quam Vita convenit confessioni Petri. Addit: Quod si supertinum illum Petrum tantum existimas ad caritotam Ecclesiam, quid dicturus es de Iohannestio tonitrui ct Apostolorum unoquos Θ uuin alioqui num audebimus dicere quod adrersus Petrum tinum nonpravaliturasint porta inferorum, advorsus cateros autem persectos cita veros, adul- Victor Antiochenus in Marci cap. 3. Biblioth. Quia Christus Dominus seupra Petram,hoc est,in- Patrum to. fractam sanam, L etri dontrinam inconcussamque eius idem Ecclesam suam adisicaturus erat, ob id Prophetico Spiritu Petrum illum appellat.
Anastasius ex monacho Sinaita factus Antiochenus Patriarcha circa sexcentesimum annum Christi in lib. 1.
Firmi 'mus 2 flabiles super Petri fundamentum ct immobilem illivi dei confantiam, h. e.
D super inconcussam veritatem, quam Petrus fide complexus est. Passim autem relatorum unum pro altero ponitur. Omnia
suntρsibilia credenti. h. e. Deo in quem credimus. Zeno Veronensis de Abrahamo serm. 3. est disscite dei, qua tantum habet,quantil credit. Matthaeus Blastares M S. vult lapides Ecclesiae fundamentales esse
canones Ecclesiasticos. 1 mu μ μοι δοκοῦ . i. ω, inquit p. 2. οἱ et λυ- πικίδεον λωφορον ἔχοντες ἡμιοι λιλι, μίαν δε ἀώ
27쪽
α λας μ metet κατε σειν ο σων ρ ηMων ἀπι- A gat, solum obedientiae,&fidei,non impe Ambrosius: Petrus rei'pondit prae tateris cap. s apostolis, imo pro citeris, ct ideὸ fundamentum dicitur. Et mox : Fides erra est Ecclesia fundamentum. Non enim de carne Pe ri, c d de fide dictum est, quia porta mortis et neu praeuale unt, sicil confesto picit infern n. Ethu constito non unam haeresius excludit.
ri primatum agnoscit, quod Christo obsequium & fidem debent omnes, atque imprimis Petrus. Taces, inquit, Simon, ct Ambros restondentibus aliis adhuc taces, clim ipse primm de incar- sit q. d. cum primus Christo testimonium c perhibere debeas, qui fit, ut tamdiu taceas 3 Tum sic Petrum se excusantem inducit: Ideὸ non restondeo, quia non interrogor meam, sed alienam siententiam. Erit tempus, qMando reston eam. Interrogabor cor ipse, qu uquod speratur. q. d. Quod spera tui, ubi B sentiam. Tum ipse excusationem Petri videri incipit, spi rari desinit. Sic&Am- confirmar Non pigriorbensu, voce tardior ta-biosius hi t fidei vocabulii ita telligit, non cet, nec quasi fastidiosius dissert vocis obsequium,
sed Fast cautus periculum vulgaris opinionis epitat. Alias exilit e navi ut occurrat Domino,non
gloria cupidus,sed obedientiapramaturus. Deni, ubi audivit, Vos quid dicitis me esse,statim loci non immemor sui primatum est. Primatum confessionis utis, non Mnoris, primatum fidei,
non ordinis hoc est dicere. Nunc nemo me vincat, nunc mea partessunt, debeo compensare, quod ta- actum, non habitum, sed objectum fidei. q. d. Hoc axioma Jesus est Christus, filius
Dei viventis, non unam haeresim excludit, sed omnes, &, utut oppugnetur, tamen nullis hominum cc natibus, nullis Satana:
viribus expugnari unquam poterit. Sic Apostolus ait, Ecclesiam siper ruisun amen-ro Apostolarum o Prophetarum, qtua doctrina, ouam Piraphetae, quam Apostoli prae- C cui. Ita, si Christo serviendum,obsequen-C1pr. deu dicarunt,est fundamentum Ecclesiae. Cy- dum, confitendum, primus se offert Pe
i axo Lc' prianus, cum unitatis causa prirnatum Petro
datum dicit, satis explicat se primatum ordinis, non ullam in reliquos dominationem intelligere, maxime cum ibidem dicat : pari consiortis honoris ct potestatis praeditos Hier. ad fuisse omnes Apostolos. Sic Hieronymus: Su- Iovinianii per petrum fundatur Ecclem,licet id lysium in aliotrus. Si hominibus imperandum. ne primatum quIdem ordinis Petro defert Ambrosius. Non video, quomodo qui loco primm erat, pri- p. r3r. mus ordine non fuerit. Dupliciter accipi potest primatus ordinis. Est enim vel collaterestum, collega- superoinines Apostolas fiat, O cuncti claves regno- rum, Vel sub ordinatorum. Inter collegas 'L rum accipiant , ct ex aequo super eos Ecclesiasorti' licet alter alterum aliquo modo praecedat, ludo sistidetur tameu propterea inter duodecim D tamen eo ipso quod collegae sunt, sunt Negare potes inter eos unus eligitur, ut capite constituto sichimatis tollatur occasio. Cujuscunq; rei prima pars caput dicitur, quia ab illa parte prehenditur, ab illa initium capitur. Sic ensis capulum, sic anni caput dicimus, cum tamen reliqui
dies ptimo nihil debeant, & praecipua gladii vis sit inmucmne, non in manubrio. Itaque ne quis ordinis vocabulo abutens praetexat, Petrum habuisse potestatem ordinandi Apostolos, aut in ordinem co-gen I, loco movendi,aut quid simile, Ambiosius etiam ordinis primatum Petro ne- ejusdem ordinis esse primatum ordinis proprie dictum. At si Petrum Stephano compares, Petro sane convenit primatus ordinis, quia Diaconatus ordinem antecedit A postolicus ordo. Nec desierunt,etiam inter ipsos Cardinales, qui agnoscerent nihil hyc singularia ter Petro collatum. Nic. Cusanus de concordantia Catholici lib. II. fol. 13. Nihil eIi dictum ad Petrum . quod a iis dictum non sit. Nonnesicut Petro dictum est, q/ odcunquigaperis super terram: Ita aliis, qιlaecunq. lj ιν eriἰις,
28쪽
an uam petro dictum eIi: Tu es Petrus Α ex quibus quid sequatur, vide. Petrus est sisper hancpetrani, tamen perpetram Christum, sane lapis excisus a rupe sed δί fideles quem consessus est,intelligimus. Es Petrin perpe-- mnes ab eadem rupe sunt excisi. Lapis extram tanquam lapis fundamenti Ecdem intelligi cisus est πετεν , ipsa rupes est πέτρα. La- deberet, tunc secundum sanctum Hieronymum pis unus omnibus unius aedificii lapidibus ita similiter alii 'soli fuerunt lapides sunda- firmitatem dare non potest, rupes potest. menti Ecclesia,&c. Haec Cusianus pro Con- Non igitur sussicit Petrum a Christo distantienfi Synodo disputans quae finita est stinguere, quod Christus peressentiam sit A. D. I I 8. petra, Petrus per participationem : nam Claudius Seiselius TaurinensisArchie- sic etiam a divinitate Christi distinguitur piscopus adversiisValdenses disputas cum eius humanitas.Sed omnino tibi,velis no-Lutheri no meminerit, videtur absolvisse B lis, admittenda distinctio nostra, Chri- Iibrusuum A.D.Is i 6. qui post obitum de-anu eius editus est A.D. 13ro. Eius libri fol. ao. Pontificis quantumvis vitiosi dignit aem propugnans sic ait: In eo, velut instrumento Ecclesia virtus Christi exercetur, propter quod quum Petra dixit: Tu es Petrus, O super hancpetram ad cabo ecclestam meam,non veripsium Petrum ad caturum se Ecclesiam intest
Quid quod Hildebrandus ipse, velut
alter Caiphas prophetans, veritati testimonium perhibet Z la Rodolphum ad perduellionem incitans A. D. IO77. carmen hoc ad eum cum corona misit: Pura dedit Petro, Petrus diadema Rodolpho. Videlicet ne tum quidem Romae deerant, qui monerent in Christi verbis Petrum a Petra distinguendum, quos hicie-cutus est Gregorius VI I. non cogitans
quo pertineat ista distinctio. Quid 3 quod
tu quoque veluti vero vi ctus tandem das manus 3 Sic enim quasi largiens aliquid Casaubono compellas illum, Ut ipse tu Io- queris, Christus e trupes, Petrus est lapis ab illa rupe excisiis. Christus est sortitudo ipsa, τι-
λάαμκ: Petrus est δματος, sortis, quia acίipit vires a Petra. Christus est cephas generes minino, Petrus esto hasgenere masculino. Auts Petrus est petra, perparticipationem est petra. Idis negat Augustinus Petrum essepetram per essentiam ct excellentiam, qua petra Christin est, sed perparticipationem. Haec tibi vis invictae vcritatis expressit:
stum omnium, Petrum non omnium r
spectu petram esse. Denique cum negare neque possis neq; velis, Patres multos assirmare; Christum dicere se sibi superstructurum Ecclesiam,
cum vicissim negare nec possimus, nec Velimus, Patres aliquando dicere Petro si perstructam Ecclesiam, seperest unaquaestio, utram harum duarum interpretati num magis propriam esse censuerint. Solutio non est dissicilis. Quis pius ac prudens proprium, genuinum, literalem sensum neget,ut allegoricum,aut minus proprium iastruat 3 Patres nostram interpretationem nusquam negant, ut tuam ad struant, sed sepe tuam negant, ut nostram adstruant. Nostram igitur,non tuam esse censent propriam,genuinam,literalem.
Pegrus non ut Jacobo,non ut Johanni coelum aperiret, accepit claves. Jam enim coelum illis reseraverat ipse Christus. Sed tam Johannes, quam Petrus accepit claves, ut coelos aperirent iis, quibus adhuc clausum erat coelum. Neq; tamen huius reserationis obtentu sibi principatum, dominatum, imperium ullum in quenquam, arrogavit Petrus, ne dum
29쪽
at Cisp. IV. Tibi dabo Claves. sa
dum in omnes, cum iis quibus claves illas A vium ustum tribuere. Ubinam vero non a resignat disertε dicat I. Pet. s, 3. ias Christo, sed a Petro claves illas Apostolis
κατακυρα ονπς των κληρων. Vetus inter- collatas contendunt Patres 3 Si vel unum
pres: Nesitis ut dominantes in cleris. Tradia Patrum id assirmantem animadvertisses,tio clavium ne solis quidem Apostolis,ne- tu nobis id decies objecisses. dum uni Petro convenit. Non tamen unum in Ecclem caput esse ne- ν. um asserunt hoc aliis apostolis a Christo di- gant, a quo mentia omnis Opinus in reliquactum, aut locum ex Epangelio, ubi dictumst, ast membra deripetur. serunt, aut poneres areantur. At ecquem dabis Patrem, qui contenis His verbis quam multos Patres falsi dat, Petrum ita reliquorum Apostolorum damnas 3 Nusquam quidem id totidem esse capiat, ut ab eo lentra omniso virtus in verbis aliis Apostolis a Christo dictum. B reliquos Apostolos riraretur 3 Etiam cum Pe- Sed dicimus cum PatrIbus peccato nobis
occludi coelum, eoque peccatorum remissionem, vinculorum peccati solutionem esse coeli reserationem, eoque Christum idem omnib. Apostolis conjunctim mandare, quoci hic Petro nominatim. tutus Milerit t. a. Bono vnitatis B. Petrin,
em saris erat,s postquam negoerat,solam P niam consequeretur, O praeferri omnisus Apostolis merκit , ct clares regni caelorum solvi a
Hoc est, illi soli nominatim dictum tibi dabodapes, factus est Dostolorum primus,
idque ne assectatio vinculum unitatis infringeret. Vis uno verbo expedire te, dic mentiri optatum, ct claves aliis Apostolis a Petra covimunicatas ese nega. Nego sane, pernego fultus authoritate se Petrum totius Ecclem Muram repraesintasse. longe graviore quam Optati,quem etiam si falli, improprie locutum, plusculum curiae Rom. blanditum dicerem, nihil aIienum a ratione dicerem. Tu vide, velisne Paulum mentitum cum negat sibi ab ullo vel praestantissimorum Apostoloru quidquam collatum. Gal. 2, 6. Quinam enim sint οἱ δοκώ-ric explicat V. 2.&9. nempe
Jacobus, Cephas,& Iohannes. Ab his, inquit V. 6. ζδέν μοι nihil mihi diser par. Ne Mileuitanus quidem ipse dicit claves reliquis Apostolis a Petro datas,
multo mimis id dicit Scriptura, & tamen fateor, inquis, Patraeandem interdum 'so- SN & in Andrea, non minus quam in Petroepastores omnes facti sunt piscatores D hominum, Matth. q. Non ideo tamen huic piscationi faciendae Johannes aut J cobus ab Andrea Petrove, sed ab ipso Christo retia spiritualia acceperunt. Idem autem praestant haec retia quod claves. Tum demum enim eripimur pelago, cum inserimur coelo. Sic & in Timotheo, in Tito praedicandi verbi,rebelles reprehendendi, cen suris Ecclesiasticis subjiciendi
jus acceperunt omnes pastores, cum eos S. S. per Paulum loquens instruit authoritate sui muneris executioni necessaria.
trus Babylone, Thomas in India praedic ret, a Petro scilicet omnis efficientia, vi tus omnis in Thomam derivabatur o te miserum,haecs credis,miseriorem; si cum non credas, scribere tamen verecundaris lx Maximinfirm. ult. de Petro se Pauli: PM p tro claris potentia, Paulo clavissapientia data est. Non septimi demum seculi vir unus,sed sex priorum seculorum omnes synodi debuerant hanc distinctionem agnoscere, si quid in ea veri subesset. Quid Z Petro nogatur clavis sapientiae, Paul6ve clavis potentiae, qui potentius, efficacius quam quisquam alius tot Gentibus regnum cc lorum aperuit Augustinus in Ioannem tradi. 1 o. ct ra. . D- p. cet: Dei Ecclesam in Petro claves accepisse, ct in
30쪽
theum, aut a Timotheo Titove potesta- A tatem clavium,jurisdictionis, ordinis, Petem suam accipiunt omnes λ An ideo Cre- tro dare dominatum in resi quos Apostota vel Ephesus dominatum aut etiam pri- los, hoc illud est, quod non ullius Pontifimatum aliquem accepit super omnes Ecelesias Claus PetropremittunturAngulariter,Ma thes 16. Dantur communiter cum aliis Aposto
Nominatim quidem Petrum alloquitur Christus Matth. I 6, 18. Sed non ideo cis, sed Synodorum aliquot cucumenicarum decreto, vel potius ipsius Scripturae testimonio fuerat confirmandum. Habent Apostoli reliqui claves a Christo ,bed p- k73.
At hoc nusquam Scriptura, nusquam ulla Synodus Ecclesiae primitivae sanxit. singalariter Petro convenit quod Petro Sed nunquid otiam beatitudinem a Chri- promittit. Nam & nominatim Petro di- B sto suam acceperunt Apostoli per Pecit Matth. Us, II. Beatin es Simon. Nec tamen haec beatitudo convenit illi singulariter, sed communiter cum omnibus iis quae vera fide Jesum ut Christum & Dei filium amplectuntur. Sic& Timotheum, Titum nominatim alloquitur S.S. in Paulinis epistolis. Non ideo singulariter illis
convenit, sed communiter cum aliis authoritas pascendi, quam eis tribuit S. S. Sic & traditionem clavium Petro cum reliquis Apostolis communem esse recte Ceolligis ex Joannis 2 O. Omninὸ Apostoli, quanquam non intersepares sus e, claves tamen accepere. Variae quidem fuerunt dotes ingenii, quibus hunc plus illum minus exornavit Deus. Sed si non alias claves accepit Johannes quam Matthaeus, cur alias accepit Matthaeus quam Petrus Imparitatis illius limites, modos, gradus, quibus Scripturae, quibus ullius cecumenicae Synodi, quibus ullius veteris Ecclesiae Doctoris Ddecretis definies 3 Omnes ηορουῖ eandem in Ores Christi pote
statem habuisse prominio ,μθ tamen inter se pares districtis nego:
At quis prudens dixerit quenquam in regno potestatem in subditos habere parem Regiae λ Si Petrus est Rex, Monarcha, Dominus, multo minorem in oves habebunt potestatem quam Petrus. Quis nostrum negat Petrum fuisse primum 3 In hoc certe pares illi non Derunt reliqui. Sed primatum illum constituere diversi-
Petrus Ecclesiasturam gerebat,ait Aug.serm. p V. de verbis Domini. Etiam Antiochus Antichristi figuram gerebat, nec tamen per Antiochum accipit aud impietatem, aut damnationem sitam 'ntichristus. Pastorum omnium figuram gerebant Timothaeus , Titus, cum illos authoritate publica per Paulum instruebat S. S. nec tamen aut illi in omnes Episcopos,aut illorum Ecclesiae in omnes Ecclesias dominatum ullum acceperunt.
piscari. Huius gloriationem erudite, diset te, solide confutantem Casau bonum πάνυ Archiepiscopum An- Interim Cardinali
tonium de Dominis. Baronio Cardinalem Cusanum opponimus : Si Tetro dictum est: Pasce oves, tamen Nieolaus manifestum est, quod illa pascentia est verbo γ de Cusa de exemplo. Ita etiam scilicet Aug. inglo. siver eo- ς Dcordiadem verbo omnibus idem praeceptum est ibi: Euntes in universum mundum, bc. nihil reperitur Petro aliud dictum, quodpotestatem importet aliquam Ideo recte dicturis omnes Apostolos in potestate cum Petro aequales. Ecqui, autem tam impie vesanus est, ut credat