Rochi Perusini De epistola componenda liber

91쪽

Persione eos νum, quiliri

commemitas

tur aliquis.

tunae,e c.m commendatione ratio habeda est: venon eodem modo doctum e indonium , serum Urprofanum, maristratum aut dignitatem alia quam gerentem, aestriuatum: item diuitem aing, inopem , liberum ae seruum, nobilem atque ignobilem commendemus. Danda enim opera est, vide,noquos conuenienter accommodate sequamur. Eorum quos quibus commendamus, delectus habendus est, ut no eodem modo priscipi ali amico, item magistratui ac priuato rem quampiam, aut hominem eommendemus. ει amicis agere sine magna eaugsa, cir liberius licet. Principibus ves omnes, nes omnia, nec sine ma gna necessitate commendare fas est: omnia apud illosgrauiter e seuere dicenda. Rerum quoque non mediocrem dueere rationem oportet. Et primum quidem nou nisi iussa aut honesta, aut ne-eessaria commendatio fuseipienda ea. Deinde, dendum e Z, Ni res sit eius, eui eommendatur dignitati,scultati, vatur , aeeommodata. Hacer alia multa Brandom. lib. a. cap. et s.

Discant postremo illud studiosi, Oeeronem

in hoc genere litterarum libenter tar erebro tifolere verbo, tradere. Sic enim est, ep. 3 γ. H. γ-

se ei te commendaui tar tradidi, ut grauissime diligcnissi m gyotui. erep. 3. tib 33. traditus mis commenda si ea. reliquos locos Ῥt longior ne sim , prudens omitto. Pr

92쪽

EPISTOLA.

Praeterea in commendatisi,s M. Tu hoe sequentisimum Nidebis, Ni eum conditione si conditione. ue exceptione petat, ut illis quos commendat, praestetur id ossicium quod requirunt. epist. d. is 6. o. lib. 3.

pistolam commendati ti--bimuS , nostrum esse videtur considerare, amicus ne si i qui comendatur, an nulla nobis familiaritate coniunctius, an aliquo modo a nobis alienus: iusta ne sit commendatio, an iniqua. Si amicus er: t, ec digne, alcy Vt me- cic iretur, commendatus, gratam nobis fu, isse commendationem dicemus,in qua tib . .. ol praesertim de homine agatur, qui mul tos iam annos cum suis, vel ab incunte aetate in noliris amicis Ac familiaribus numeretur: multum a nobis diliga

distitiam.

93쪽

ne. cie. d. pter siImmam etiam eius humanita-hb- P. tem,doctrinam,honos mores caeterasin lib. r. Virtutes. Itidem uteris rationibus,

cum aliquis tibi, quem alteri commemdeS, erit commendatus. Illud etiam addere poterimus , nostram salutem, dignitatem, ac utilitatem magnae sem per illi curs fuisse. Quamobrem restrisbemus, non posse nos ei non amicos esse : ne. solum amici commendatione, quae apud nos valeat, valucrit* semper plurimum, sed nostro etiam iudi cio ac voluntate. Ergo summo nos studio 8c cura, omnia pro amico vel fecisse, vel facturos dieemus, nihil no bis laboriosum ac molestu videri pota se: sed omnia cum facilia, tum honesta.

Plis. i . Quod tamen admonemur, agemus. Φ gratias:quod rogamur,qusremur. Admoneri enim debemus, non rogari Ut

faciamus, quod nobis non facere tu pissimum est.

94쪽

Si nulla tibi cum commendato erit necessitudo, ita tamen hominem comis mendatum habeas, Velim cum amicussit amici v t tuam operam,consilium ae fauorem,nulla unquam in re desidereti Inhonesta commendario non est inhoneste, ac insolenter reiicienda: sem Per enim amico aliqua ex parte morem

esse gerendum existimo. Sic igitur re spondere poterimus, iamdiu nos desi derasse aliquam nobis dari occasionem nostri in eum animi ostendedi. Et ideo , dolere scribemus, nos posse nos, salua existimatione nostra, illius morem ge Tere voluntati. Beneficium tamen in aliud tempus magis idoneum nos diseferre dicemus: quae res θc ampliorem illi utilitatem conciliatura, & nostram

heneuolentiam clarius testatura, no

bis* ipsis maiori gloriae futura sit: non

minus enim beneficium dare videtur, qui honeste negat quod negandum iudicat, quam qui aequa concedit, pars

heneficia est, si belle neget, quod Peti- . tur, inquit Publius Syrus. Quando

95쪽

DE cOMPONENDA

ea qua decet modestia, mirari nos dice. 4mus, amicum nostrum, tanta cum dolictrina, tum virtute praeditum; tales rccipere caussas. Hominem esse crudelem, ingratum, indignum omni commendatione: omnia tamen nOS cuperC, quae amicus velit. Nam si caussa ad nostolos pertinet, nos vel remittemus, Sccondonabimus omnem nostram iniuriam, animaduersionem, oc supplicis quo viri in illum essemus: vel rogabimus obtestabimurinamicum ipsum,ne ad crudelia,iniqua, indignanos faciem da impellat. QSiodsii res ad alios per- :tinebit, hoc est, cum alii etiam instigni aliqua affecti erunt iniuria,tum non in nostra esse potestate, nec si essit,fas esse dicemus, quidquam condonare. Verum si illum, qui aliqua commg-datione dignus iudicatur, vel sua caussa, vel eius ipsius,qui commendat: nec

tibi tame commendatum esse velis,nec alijs commendare, ob acceptam aliquaelis 30- ιι iniuriam, aliamve ob causam, explica

minus iustas at hono istas ,

96쪽

EPISTOLA. 93

- stas, aliqua tamen ex parte probabiles, quibus te ad id recusandum adductum

esse scribes; commendationem tamen spiam aliquo modo excusabis. Caeterum optimi, cuius* viri mu nus esse tibi persuadeas velim, nullo Vnquam tempore, nec inhonesta cono cedcre, nec honesta denegare. De hac Porro materia multa etiam exsequenti capite assiimi poterunt: commendaritia enim epistola, & petitoria sunt affineS.

SCHOLIA.

Inhonesta commendatio) Vtrum iniusta petenti amico gratificandum esset, quaestio fuisolim inter doctos, de qua erudite dissutauit A. Gellius lib. t. cap. Cisero quidem in Laelio, . ita doret: At etiam si qua fortuna aeriderit, Ninsinus iustae voluntates amisorum adiuuanda Aut, in quibus eorum aut eaput agatur,aut fama, declinandum sit de via, modo vesumma turpitudo sequatur. Et Chiis Laeedaemonius Ῥt amia eum conseruaret,fassium consilium dedit, sed is sine vitae,an id reprehendi iureposset dubitauit. Melius profecto Pericles,quem cum amisus qui-

97쪽

DE eou possest a, rogaret Ῥt is ea a quadam pro re illa oportet me , inquit, commodare amis. eis ed sad aras. Refertur hoe prouerbium 2 Plutarcho etiam in libello de vitios erecundia. λο quidem admonemur, eatenus amicorum, eat se a recto paululum declinare, quatenus sine

numinis osseu ne u fieri potest.

De Petitoria.

Omnes petitiones c quod genus

commendatitio proximum est aut honeste sunt, aut mediae nam turpem rem non decet bonum virum nec tere, nec petitam concedere.) Hone, am vocant consilium, amicitiam, admonitionem, institutionem, mediam vero, quasi neutram, pecuniam, fa uorem, adiumentum Pro nobis aut micis. Commendatio cum de nobisn et1

psis loquimur, perqua modesta debet ti esse , qualis habetur illa Vatinij ad Ciceronem : nunqua enim dimittere no strum in rogando pudorem debemus. Idcir

98쪽

Idcirco antequam descendatur ad Psim petitionem, saepe possumus facere n his beneuolum illum cui scribimus, o numerando θc illius liberalitatem ac humanitatem, qua cum in alios,tum in nos uti solitus sit ideo nemini nos main eqL3- α Dgis debere desiderare, quam illi, cui alias plurimum debuimus, ostendemus ec nostram in illum obseruantiam ac fidem. Praeterea quam necessarium sit no-Dissuod peritur, quamP Utale,ct qua 7. . illi a quo petimus non inutile. In omnibus petitionibus Rhetori, cum esse docet Seruius Honoratus, hoeobseruare; v t possit praestari quod

petitur; ut iusta set res tr Vt haheat modum petitio ;& sequatur remuneratio,

quae digito quodammodo significan- .da potius est aliquando, quam aperte commemoranda : dc eo satius erit polliceri , si ita res ferre videbitur, gratum

ac memorem animum nostrum. Qtias quidem omnes partes,in omnibus pae

ne epistolis, quibus aliquid petit Cic

99쪽

ro, haud dissicile est inuenire diligem

ter lectitanti.

SCHOLIA.

Tinitima commendationi est petitio, altera enim alterius auxilio maxime eget. Nam cir ineommendatione petimus, . m petitione faepe eommen amus: tamen proprios locos habet. Lege Brandol. cap. 26. lib. e. Servius Honoratus Nempe ad hos versis 3 . AEneid.quibus istapraecepta elegant si me obseruata cernimus. Me igitur Iuno supplex ad Asolum.

εοle, nam tibi Diuum pater ati hominu rex Et muleere dedit fluctus,qtollere Nento. II. Gens inimira mihi Tyrrhenum nauigat aequor, Ilium is Italiam portans Nictosά penates. I tu Deute vim ventis submersarii obrue puppes, Aut aste diuersas er disice corpora ponto. IIII. ut mihi bissepte praestanti eorpore nymphae, uuarum, quae forma pulcherrima. Deiopeiam

100쪽

EPISTOLA. yy

tonam. CAPUT XX. AD petitionem cum respondetur, Plin. ep. . si ad plura rescribendum est, ad id, quod primo petitum est responderi 't ἰ

solet: deinde ordine ad reliqua. 36. ἰει. y.

Principium cuius rei desiderat se, 'se re semper, vel, De, praepositionem vel Qtiod, coniunctionem: vi, De succes . sore, De praeda, De rationibus, Quod ' ' scribis,Quod dicis,Quod quaeris. Cum ad plures literas est rescribendum, eodem uteris ordine: oc ubi ad Unas responsem est, saepe dici solet, unis respondi, venio ad alteras: licet quando nullo seruato ordine rescribat Cicero, ab ultimis etiam incipiat, ut vel placuit,vel magis conuenire visum fuit. Conuenit huic loco,si petita conce . ides, verborum quaedam comitas: ver- lib. ia'