장음표시 사용
411쪽
De materis . forma , et esseetibus cemurarum.
Materia censurae saltem totalis est peccasum παρο , exteruram , contra praeceptram Ecclesiae contumaciter admissum.
Prob. II. Pans. Censura poena gravissima est, cum privet maguis bonis spiritualibus. Atqui poena debet respondere Culpae ς alias esset injusta. Ergo imponi nequit, D si ob eulpam gravem. Unde in Cari. 41. Caias. LI. qu. 3. dicitur: Quia anathema est aetemnas mortis damnatio , no inisi pro mortali debet im-yoni erimine. et illi, qtii aliter non potuerit corrigi. Dixi, totalis. Nam censurae minores, ut excommmu aicatio minor , suspensio ad breve tempus ab aliquo Oificii usu ', et ii terdictum particularis personae ad breve iti Lot vallum ex communi Doctorum seinentia possunt ob culpam levem infligi. Nota hie : Si materia tum in se , tum Uectatis omnibus circumstantiis rit lavis , mon potest sub gravi Censura prohiberi. Verula si materia levis in se , sed sine , et circumstantiis sit magnopere gravis uno Sia Superiore prohibeatur qu, expresso praecepto, Censura adjecta illius transgressioni iusta est. Hinc Prae- Iati sub majori excommutaleatione sibi reservata Ioc tiouem prohibent cum Mouialibus et etiam de se cete roqui licita , ob periculum, ne sacrae Virgines a divino servitio avertantur, Prob. ua. Pars. Ut sit externum Nam censura licet
sit polaia spiritualis , iussigitur tameti in exteriori Ecclesiae mm. Atqui Ecclesia in seio exteriori nim judicat de mere is ternis , et quae nullo signo exteriorimatii festantur. Ergo etc. Nohis , ait Innoc ntius IV. in Cav. Ttia nos 34. do Simon. datrem est de manifestis tantummodo judicare. Nam ' de interuis judicat ille , qui 3crutator eat cordium 4 eι cognitor Secreto
412쪽
rtim , iclem ibid. Atque hinc. manarunt haec iitris axiomata: Non habent latentia peccata Dindictam, cap. Christiana 23. Caus. 33. q. 5. Et cogitationis Poensim nemo patitur , Cαμ. Cogitationis i 3. de
Hinc inseres , obihaeresim mere mentalem , nullo signo exteruo inaui statam , censuram non Contrahi e Fecus , si hortio eain manifestaret , tametsi solus in cubiculo; clausus , sejunctus ah hominum consortio ;quia tunc hacresis esset utique occulta , sed si ita ut sensibilis , et ext Erna. Item peccatum exteritis, propter quod sensura iu- figitur, debet esse in suo genere consummatum illinqui a lex non obligat, nec operatur ultra intentionem legislatoris verbis expressam ; tum quia odia restringi deocti Hinc Neapoli non incurrit in reser Uatam ex ommunicationcm latam contra patrantes homicidia , et mutilatioties membrorum in Ecclesiis , qui animo occidendi , vel inutilandi ,hominem graviter vulneravit δnisi mors , vel mutilatioisequatur , Sccus, quando in lege aliud exprimatur. Si enim lex declaret , se velIePunire conatum, et quamlibet malitiam attentatam, jam nota est Decesse , Ut peccatum in eo genere sit Consi irninatum. Sic excommunicatio reservata in urritura Provocantibus aut acceptantibus duellum , etiam non secuta.
terra Censura contra executores criminis lata. mandantes , Vel Cousulentes non comprehendit, nisi in lege Sint Dominati. Ita omnes ex cominu ui illo principio , odia in priris poenalibus esse restringenda. Prob. 3a. Pars ; Ut sit contra praeceptum E Ie Siae coutumaciter iamissum. Nam consura ecclesiastica ad contumaciam , et rebellionem contra Ecclesiam re- Primendam est ocius bisul a , iuxta illud Matth. XVIII. T. Si Ecclesiam nou audierit, sit tibi sicut ethnicus. Ergo culpa , quae censurae subjacet , debet esse Coram tra Praecepta Ecclesiae cum coutumacia , et ideo In- ocritus III. Cap. Eae parce 23. de V. S. ait :Quia citatus stare noluit juri . . . quia jussus male - i m nsluit emendare. -lti
413쪽
Πine ob peccatum mere Poeteritum non potest serricensura, nisi tra tum succcssi Vum habeat; vel quia Teus in eo Perseveret', Vel ut cogatur scaladalum tollere , aut Per congruum Satisfactio nem injuriam resarci-M. Ideoque eeusura ferri debet pro inobedientia , veI contumacia saltem virtuali , ct luterpretativa. quatenus delinquetis scit, nec tamen eurat Ecclesiam prohibentem sub CCnsura. u. Aum pro ferenda censura requiratur culpa , et Contumacia Propria , an si ciat aliena pAd incurrendam excommunicationem majorem requiritur culpa , et contumacia Propria ; cum sit Poena omnium gravissima ad incurrendum vero interdictum generale , et suspensionem non personalem , sufficit peccatum grave alterius i qui tamen sit caput Communitatis.
Forma censurar m sunt ritus , seu condisiones, quas jura, eι consuetudo praescri'sere. Prob. ex O . Constitutionem de Sem. excomm.in 6. et ex CV. Cum medicinalis I. ebd. tit. ubi Innocentius In formam , et ritus serendi censuras Praescribit: nempe I.' ut praecedat canonaea mortitio, id est trina juxta canones ; vel si adsit gravis eaussa , una pro tribus , dummodo pro tribus Valitura esse exprimatur , ex. gr. Moneo te pro tribus picibus. a.' Ut ex scripto recitetur. Quisqtiis igitur excommunicat excommunicationem in scr*tis 'roferat, dicitur in laud. Cast. i. 3.' Ut caussa censurae exPONait r.
4.' Ut reo petenti exemplum , seu ut aiunt , copiam ejusmodi scripturae , iussea mensem tradatu ; alioquin judex ipse suspenditur a divinis ostietis
Q. I. An recensitae conditrones omnes sint neces sariae ad Malarem censurae pAeg. et di eo t.' ad incurrendam censuram . quae
lata est per modum statuti , seu legis , vel ab homine per sententiam generalem Contra actum futurum , non requiri ali. inmiti0nem, quum promulgationem ipsiusν
414쪽
ipsius legis. Lex enim cum sit publica et permanens ,
Semper salis per se monet, ex Cay. 26. de Appellat. ideoque si hujusmodi censurae sint latae' sententiae , ipso facto in eas incurritur , etiamsi occultum sit delictum. Si vero censura a iure sit ferendae sententiae, praeter moraikionem quam ipsa legis promulgatio complectitur , antequam in transgressorem seratur censura, requiri aliam monitionem , docerit non pauci. Dico a.' ad contrahendam censur m , quae. sPema- Iiter sertur ab homine pro satisfactione , aut emendatiouc peccati Practeriti , requiri omnino praeviam monilionem. Nam serri censura Nequit , nisi in contum C m et ContumaX autem esse nequit, nisi sit admonitus.
Dieo 3. ' Ceteras formalitates , qu s vocant , Set Conditiones , quae in Cσρ. Cum medicinalis , sub
gravi poena praeseribitur, uecessarias esse ad accidentalem sollemnitatem , secus ad substantialem valorem Censurae. Probatur. Quia ad censurae valorem nullo jure praescribitur certa forma. II inc valet censura, eum judex sufficienter manifestat suam voluntatem , et SP Ciem censurae , quam insert. Quare valida est censura , Iicet illieita , si caussa , quae tamen revera CXi- Stat , non expotiatur ; si scripto omisso , sola Voce praseratur . Vel si solis nutibus , aliisque signis exter
Q. II. Ouaenam forma in absolutione a Censuris
constat ex hae proposit. 44. damnata ab Alexandro VIII. Quoad forum conseientiae , reo correcto, jus
que contumacia cessant censurae. H. a.' Absolutionem a censuris ex natura rei non requirere certam verborum formam cum non sit Sa
cramentalis; sed posse valide conferri per quaelibet Signa, quibus absolutio impendi operte signi sicctur. Immo apud omnes convenit, validam esse , licet illi ei- tam , absolutionem ab habente pote talem ordinariam datam absenti , vel invito , et male disposito 3 quiae risura cum sit Solum Poena , potest a Superiore ad Iihilum valide auferri. 'lerum celas urae absolutio , Ne sit
415쪽
ait Iiciis , regulariter loquendo , non est impertienda . nisi reo praesenti, et verbis congruis , quae rituales libri praescribunt. Q. III. Qti tuom sim censurarum essectus rhi. Varios esse. et t.' quidem casurae privant quihusdam bonis spiritualibus , de quibus Cap. Sequenti sermo instituetur: a.' Obligant in coscientia , ita tit pecident, qui Ce suris irretiti eas obeunt actiones , a quibus prohibiti fuerint; 3 ' Violatio censurae per exercitium sacri ordinis parit irregularitatem.
De Catissis a censura incurrenda excusantibus.
Nota. Caussae ab incurrenda consura excusantes. od
Eex Capita ab Auctoribus revocari solent ; nimirum injustitia paussae , cousurae invaliditas, ignorantia, metus. impolentia , et apphllatio. De injustitia caussae dixi inus 5. 1. Illud porro advertatur , quod id om tie , quDd ex-CHSat a culpa Coutra praec pium , eximit quoque a Cen- Sura , quae sine culpa conirtitii nequit. Praeterea censura dicitur invalida, I. ' desectu potestatis in judice ; ut si lata sit in personam non subditam ; vel si iudex avetor. late careat; aut eam ligatam habest: a.' Si subditus appellationem interponot tempore opportuno ; 3.' At judex omittat formam substantia tem a iure pracscri Ptam. Q. 1. Au ignorantia excuset o censura contrahendar ca. Ignorantia multiplex est , iuris , sacti, et poenae: atque ea dividitur in vincibilem , et invincibilem ;in Crassum seu supinam , et Pssectatam. Ignoraulia juris laborat, qui ignorat legem prohiberatum , vel praecipietitem: laborat ignorantia facti, civi ex. gr. Descit esse Clericum quem percutit. Igno-xaritia Poenae est . cum quis perspectam Don habet poenam ei crimini adjoctam; ex. gr. Scis prohibitam esse Cimici Verberationem , et quem verberas Esse Clcri-Gram: .at ignoras hiato illicitae percussioni adjectam esse Poenam. Porro ignorantia invincibilis est quae sit Porari bumana industria uoti potest; piscibilis vero di
416쪽
Citur , qu e superari potest. Haec ignorantia vincibilis alia est Uectata, cum quis stu liose ignorare vult, quod scire tenetur; alia crassa , vel suyiua, Cum quis nul-
Iam adhibet diligentiam ad investigandum id , quod pot-
st, et tenetur scire..Denique alia est antecedens, quae si caussa actus : alia concomitans , quae Noti est caussanctus , et siue qua actus fieret. Ut quando aliquis ita odio affectus,est contra Clericum , ut occidens homi Nem , quem Clericum esse ignorat, illum tamen occideret , si Clericum agnosceret. His auim adversis: Dieo .' Ignorantia invincibilis sive juris , sis e facti, stoe poenae , excusat ab incurrenda cenStira. Prob. I. Quia ipso iure ignorantes censuris non li- gaulur , nisi corum ignorantia.crassa fuerit, aut supi-Da. Da expresse edicitur in Cap. a. de Constitution. in G. Ut animaruni Periculis oboletur , Sententiis Per statutat quorumcumque ordinariorum prolatis notamus ignorantes ligami: dum tamen eorum ignor lia Crassa non fuerit aut suPinu. Prob. II. Quia ad contrahendam petasuram n C Ssaria est Conmmacia , et Calpa mortalis. Atqui ubi est ignorantia invincibilis , saltem alterutrum deest. Ergo et C.
Ex his colliges I.' eum , qui occidit Clericum ii Silva , quem invincibiIiter Putabat esse seram, a CenSum a excusari; quia deest culpa , quac necessaria est ad
2. ' Eum , qui scit duellum esse jure divino velitum, iguorat vero invincibiliter legem ecclegiasticam sub Cen sura illud prohibentem , censuram non incurrere quia deest contumacia, licet Peccet contra jus naturale , et druinum. 3. ' Eum , qui sciret legem ecclesiasticam prohiben- em, ex. gr. ingressum in monasteria Moui alium , et ignoraret invincibiliter huic ingressui adnexam esse censuram , huic non subjici . Ut enim aliquis censuram in- Currat necesse est, ut monitus suevit saltem a lego sub gravi Poena Ii. c. Censura prohibente. Sed qui Poenam lege lata in ignorat in vincibiliter . monilns non fuit alexe , sub gravi proli ibente ; quia ipsam poenam , seu .censuram iuvincibiliter ignorat. Ergo. - 4.
417쪽
, De Censuris Cap. I. 4. Eum , qui in vinci hillier nescit esse Clericum , quem
percutit. immunem esse a censura quia actio cuin nocisit volutilaria circa id , quod iguoratur , non potest dici culpabilis, et contumax transgressio Iegis Ecclesiasticae Idem docent de ignorantia concomitante , quia Pravas affectus Don influit in actionem externam , quae revera procedit ab ignorantia. Dico a.' Iguorantia crassa , et suyina Sipe juris , stoe facti . sive Poenae non excusat ab incurrendis censuris Prob. I ' ex laud. CV. a. de Costitur. 2 ' Quia virtualiter , et interpetrative Iegem contemnit, qui cum potest, et debet , nulla adhibita diligentia eam investigare conatur. Qua de re ex tali ignorantia peccans.est
Dico 3.' Ignorantia oincibilis , non assectata , α censura excusat, quando in lege dicitum. Qui scienter qui tomere , qui audacter id fecerit. Psob. I a. Pars. IInjus in odi clausulis lex majorem notitiam requirit, quain quae in aliis legibus, ubi hae clausulae dcsiderantur, exigi solet. Ergo violator legis non dicitur , qui ignorantia vincibili, non affectata 1
Frob. I a. pars. Ignorantia assectata acqui valet scientiae , et auget Potius , quam minuit culpam. Ergo nou.
Q. II. An metus graris cadens in Mirum costantem
. t.' Si res, quae sit ob mettian graUem, sit proinhibita dumtaxat jure ecclesiastico , qui eam secit, nou
Incurrit censuram. Atque ea est ratio ; quia jus co Clesiasticum non obligat cum gravi incommodo. Quare si Cut metus iste excusat a peccato , ita etiam potio-TI jure excusau a censura. Secus, si ex gravi meta quis violaret Iegem ecclesiasticam . cui adnexa est censura , in contemptum ejusdem legis: ex. gr. Si quis cog etur manducare carnes die veneris sub censura pro hibitas in contemtum Ecclesiae , hic et peccaret mortaliter, et censuram incurreret, cum in casu publicum Lotium reIigionis obliget, non obstante quovis privatoici ommodo. Ergo sicut non est immunis a Peccato , ita etiam ne a censura quidem contra hoc peccatum lata'
418쪽
gelada , alioqui se exponeret Periculo Peccandi, Violaudo censuram actu per eam prohibito. Utraque respon-
De Exeommunicatione. Nota I. Laxeor iunieatio ext censura Prioans homianem baptizatum communione I setium. In majorem , et minorem dividitur. Illa o inni, haec aliqua tantum. Communione privat. Hinc exsommunicatio absolute Prolata seinper de majore intelligitur , ni videre licet in Cap. LIX. de Sent. excommvn. Qua Poena in Ecclysia nulla major est , ait D. Augiastinus in Lib- de Corrept. et mat. CaP. 13. Nota. II. Tres olim in Ecclesia suerunt species ex- Communicationis majoris. Prima dicebatur Excomm nicatio. sim lex , altera Anathema . tertia Marauatha Simplex excommunicatio , ct anathema in hoc dumtaxat inter se disserebant, quod illa solo verbo prose- Tebatur ; anathema vero nYijori sollemnitate Contra i Pios , ac scelestos pronuuciabatur. Id autem JIarana-rha anathemati addebat, ut excommunicatus Sol iugDei iudicio relictus ah Ecclesiae communione seParatus Permanere tu heretur usu ue ad adventum Domini, Scin ad diem iudieii. Uida Glossarium Caroli Du-Gaure in Verbo Maranatha. Hac tertia cxcommunicatiotiis sPecio contra Fidei desertores usi sunt Patres Concilii Toletani III. Can. 18. Cui haec indes non Placet, Gut non placuerit , sit anathema , maranatha in a en-ιram Domini nostri Iesis Christi.
419쪽
De Excommunicato pitando , ac de Geommunicatione majori. Ia I. Excommunicatus majori excommunicatione alius est toleratus . alius vi audias. Excommunicatus pilandias , Scu non Ioleratus est, quem FiduIes tenentur vitarc ; ita ut neque in rebus divinis , neque in civilibus possi ut cum eo communicare. Toleratus vero dicitur ille, quem fideles noti tonentur vitare. Nola II. Omnes olun excommunicati erant vitandi: scd hodie ex Const. Ad Pi unda scandalia , Coralia mala
a s Iartino V. . quam licet Concilio Cqnstantieusi
tributit S. Antonius , aliique eum secuti, in hujus ta-mcri Concilii aciis non occurrit, sed lautum in Concilio I Iasileensi convocato a D. i 43i. Sess. A X. et CX Praxi communiter recepta . illi dumtaxat vitandi di-Cuutur , qui sunt nominatim excommunicati, et denu Ciati , vel quos notorio in excommunicationis sententiam sonstiterit incidisse, velut notorii Clericorum percussori . ita omnes m moratam Constituit Onem interpretantur. Iido Autat. Alexnnd. Theol. Do . et mortil. Lib. II. de Censuris Cay. a. art. 5. reg. 27. Aora. III. Ut quis dicatur excommunicatus nominatim deminutatus, duo requirunt uxi primi uri, ut in Boriptura , quum cediatonem dicimus , exprimatur pro-
xlinc licet dicatur: Excom tinnicamus Pecriam ex. LV.iHCendiartam , et ejus com lices i solus tamen Petrus St.vitandus . Don vero socii , quamvis notorii sucrint: quia socii non sutit Dominatim expressi. Vel lalia Signa adhibeatitur , ut plane tomnibus constet , quisnam exprimatur adco quidem ut non liceat de ea Persona dubitari ; ex. gr. Excommunicamus talis loci Deca- Num , Rectorem. Alterum , ut judicis auctoritate publice declaretur , talem csse excommunieatum : quae de-
Claratio , seu deuuticialio in publico loco fieri debet , Mut inter Missarum solemnia , aut affigendo chartam loco publico juxta locotum diversitatem.
420쪽
Nota. IV. Publicus Clerici pureussor ex Constitutioni nuper laud. dicendus est ille, cujus pernus io publica nulla Potest te xio rsatioue celari, acit aliquo juris
suifragio excusari. Q. 1. An sine ulla necessi ate , pel absque s' cialintilitate ρeccent fideles petentes , ut excommunicatus toleratus cel bret , sibit administret Sarramenta , aut Sectim recitet dioina olorcia 'Ante respousionem vola. Certum est , Constantiensem Constitutionem latam esse , quo fidelibus , non Vero ex ommutatontis prospiceretur. Per hoc tamen , sunt verba Concilii , hujusmodi excommunicatos fra eu-SOS , aut interdictos , aut prohibitos non intendimus ite aliquo releoare , aut quomodolibet sus agari. Hinc cX- communicati , licet tolerati , non possunt communica re in divinis , vel humatiis cum aliis ; quia id eXpres Se prohibetur ex verbis Constitutionis modo relatis.
Contra vero fideles possunt in civilibus , et politicis
Communicare , etiam praecisa necessitate, cum ex Ommunicatis toleralis : et necessitate urgente , vel utilitate postulante, etiam in divinis.
R. Ad Quae itum As m. Ita multi , non quidem
Contra Praeceptum censurae , sed contra charitalem i ducendo excommunicatum ad actum , quum ille Perse Ioqueudo praestare nequit. Item contra Religionem , cum indecens sit ut talis excommunicatus absque ne Cessitate , aut aliqua utilitato Sacramenta ministret.
Q. II. Sub qua culpa , et poena Prohibita sit fia
delibus commianicatio cum excommunicato Oitando. R. Mortale est communicare in rebus sacris Cum X communicato vitando; quia materia est gravia, et Valde repta nat tum auctoritati, et sini censurae, tum etiam dignitati rerum sacrarum. Sed veniale est Communicare in civilibus, sublato scandalo, vel contemta.
Id quidem aliquanto fusius ostendit Nata I. Alexari ter , Pluribus ex D. Thomet allatis argumentis. Vide Ob
II. CV. 2. ari. 5. reg. 2I. fit. de Censuris. Utrobique vero incurritur excommunicatio minor, ut Cori fiat ex Caρ. Nu er 29. de S iteras . . excomm .
Nota. Excipiuntur tres ca iis, in quibus ob hanc communicationem incurritur excom ruauicatio maior.