Sancti Thomae Aquinatis Summa Theologica diligenter emendata ... notis ornata

발행: 1879년

분량: 804페이지

출처: archive.org

분류: 철학

51쪽

QU EST. LXXVII, ARTA ET II. Itum Si quaeSt. xxv art. 5). Et de potest dici Subjectum accidentis. Propositio autem inducta locum habet in Deo, qui est actus purus in qua materia Boetius De Trin. lib. ante med. eam introducit. Ad septimum dicendum, quod rationale et Sensibile, prout sunt disserentiae, non Sumuntur a potentii Sensus et rationis, Sed ab ipsa anima sensitiva et rationali. Quia tamen sormae substantiales, quae Secundum e Sunt nobis ignotae, innotescunt per accidentia, nihil prohibet interdum accidentia loco disserentiarum substantialium poni.

Ad Secundum sic proceditur. 1. Videtur quod non sint plures potentiae animae. Anima enim intellectiva maxime ad divinam similitudinem accedit. Sed in Deo est una et simplex potentia. Ergo et in anima intellectiVa. 2. Praeterea , quanto virtus est superior, tanto est magis unita M. Sed anima intellectiva excedit omnes alias sorma in Virtute. Ergo maxime debet habere unam virtutem Seu potentiam. 3. Praeterea, operari est existentis in actu. Sed per eamdem Ssentiam animae homo habet esse Secundum diversos gradu persectioniS, Ut Supra habitum eSi quaeSt. Lxxvi, art. 3 et 4). Ergo per eamdem potentiam animae operatur diversas operatione diverSorum gradUUm.

Sed contra est, quod Philosophus De anima, lib. ii text. 13 et 27xponit

plures animae potentiaS.

CONCLUSIO. - Cum homo sit in ultimo gradu Secundum naturam eorum, quibus competit beatitudo, ac proinde multis ac diversis operationibus indigeat, necesse est in anima humana plures eSSe polentiaS.

Respondeo dicendum quod necesse est ponere plures animae potentiaS. Ad cujus evidentiam considerandum est, quod, sicut Philosophus dicit Decoes lib. ii, text. 66), u quae sunt in rebuS insima, non pOSSunt conSequi pedi sectam bonitatem, Sed aliquam imperfectam consequuntur pauci motibUS. Superiora ero his adipiscuntur persectam bonitatem motibus multis. His autem Superiora Sunt quae adipiSeuntur persectam bonitatem motibus palmcis. Summa ver persectio invenitur in his quae absque motu persectam possident bonitatem. Sicut insime est ad sanitatem dispositus qui non potest persectam conSequi Sanitatem, Sed aliquam modicam conSequitur paucis remediis meliu autem dispositus est qui potest persectam consequi sanitatem, sed remediis multis; et adhuc melius qui remedii paucis o time autem qui abSque remedio persectam sanitatem habet. , Dicendum est ergo, qudd re quae Sunt infra hominem, quaedam particularia bona con-Sequuntur; et ideo quaSdam pauca et determinatas operationes habent et virtutes Homo autem potest consequi universalem et persectam bonitatem, quia potest adipisci beatitudinem. Est tamen in ultimo gradu secundum naturam 3 eorum quibus competit beatitudo et ideo multis et diversis operationibus et virtutibus indiget anima humana. Angelis vero minor diversita potentiarum competit. In Deo vero non est aliqua potentia velaoetio praeter HUSAESSentiam. - ΕSt et alia ratio quare anima humana abundat

In eo oro hujus articuI tri propo turalem a supernaturali distinguendum quia nitur conclusio Ilirmativa probatur in licet quilibet homo sit inferior per naturam reseommuni o in speciali de homini anima pectu cujuslibet angeli, potest iamen aequalis emo 2 si ex libro De eausis, propos. 474eqQua vel superior per gratiam et sic aequalem vellenter colligitur majorem beatitudinis gradum obtinere, ut infra a rao addit ex professo propter ordinem a Datandatur luaest C m. art. 8:.

54쪽

36 FLEST. LXXVII, ART. II ET III.

diversitate potentiarum, videlicet quia Si in cons ni Spiritualium et corporalium creaturarum; et de Concurrunt in pS Virtutes utrarumque

Ad primum ergo dicendum, quod in hoc ipso magis ad similitudinem Dei accedit anima intellectiva quam creaturae inseriores, quod persectam bonitatem consequi potest, licet per multa et diverSa in quo deficit a su. perioribUS. Ad secundum dicendum, quod Virtu Unita eSt Superior, si ad aequalia se extendat; sed virtus multiplicata eSt Superior, Si plura ei subjiciantur. Ad tertium dicendum, qu6d unius rei est Unum eSSe substantiale, sed

possunt esse operatione plureS; et ideo est Una eSSentia animae, Sedi tentiae plureS. ARTICULUS III. - TRUM P0TENTIAE DISTINGUANTUR PER ACTUS ET OBJEcra 1).

Do his etiam Sent. I, dist. 7, quaest. I, art. 4 cors et II, dist. 4 , quaest. II, ari. 4 eo . et a BDima, quaest. I art. 5, et De anima, quaest. I leet 2 6 et 8.

Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod potentiae non distinguantur per actus et objecta. Nihil enim determinatur ad speciem per illud quod posterius Vel extrinSeem est. Actu autem eSt poSterior potentia objectum autem eXtrin Secum. Ergo per ea potentiae non diStinguuntur Secundum Speciem. 2. Praeterea, Contraria Sunt quae maxime disserunt. Si igitur potentiae distinguerentur pene objecta, Sequeretur quod contrariorum non eSSet eadem potentia; quod patet eSSe salsum sere in omnibus. Nam potentia visiva eadem est albi et nigri et gustus idem est dulcis et amari 2). 3. Praeterea, remota CaUSa, removetur essectus. Si igitur potentiarum di serentia esset e disserentia objectorum, idem objectum non pertineret ad diversa potentias, quod patet esse salsum. Nam idem est quod potentia cognoscitiVa cognOScit, et appetitiva appetit. 4. Praeterea id quod per Se est causa alicujus in omnibus causat illud. Sed quaedam objecta diverSa, quae pertinent ad diverSa potentiaS, pertinent etiam ad aliquam unam potentiam; sicut Sonus et color pertinent ad Vi Sum et auditum, quae sunt diversae potentiae; et tamen pertinent ad unam potentiam SenSu communis 3 . Non ergo potentiae di Stinguuntur Secundum disserentiam objectorUm. Sed contra, pOSteriora diStinguuntur secundum priora. Sed Philosophus dicit De anima, lib. ii text. 33), quod priore potentii aetUS et Oper tione Secundum rationem sunt; et adhuc his priora Sunt opposita, Sive objecta ο). AErgo potentiae distinguuntur secundum actu et Objecta.

CONCLUSIO. - Cum potentiae, secundum illud qub sunt potentiae, ordinentur ad actus, oportet eas distingui per actus et objecta.

ReSpondeo dicendum quod potentia, secundum illud quod est potentia,Ordinatur ad actum. Unde oportet rationem potentiae accipi ex actu ad quem ordinatur; et per consequens oportet quod rati potentia diversificetur, Ut diverSificatur ratio actus Ratio autem actus diverSificatur Secun-

Sensus est hujus quaestionis utrum diversitas blectorum et actuum sit causa distinctionis esentialis potentiarum animae. 2 L eolligitur ex eap. VI libri e sensu et se iis at ubi contrariorum idem sensus esse dicitur . sed non sint ut , quaSi utruntque uno actu enitri possit. Hinc etiam contrariorum unae adi inque scientia dicitur Eth. lib. V. cap. i. 5 Sensus communis est sensus internus a quo omnes sensus Proprii derivantur et ad quem omnis impressio eorum renuntiatur et in quo omnes conjunguntur. Sic desinitur in opusculo rDe notentiis animoP.

4 Opposita intelliguntur prout objiciuntur

intellectui, sicut ex opposito nobis esse dicuntur quae sunt ante faciem nostram vel quae subjeeta sunt oculis, non prout opposita Pro eon tramis

55쪽

0 EST. LXXVII, ART. III. Ilum diversam rationem objecti omni enim acti Vel Sipotentiae activae vel passivae objectum autem comparatur ad actUm potentiae passivae sicut principium et causa movenS color enim, inquantum mOVet Vi Sum est principium visionis. Ad actum autem potentiae activae comparatur Obje tum, ut terminus et finis; sicut augmentatiVae Virtutis objectum est quantum persectum, quod est finis augmenti. Echi autem duobus actio speciem recipit, scilicet ex principio, Vel ex fine, Seu termino. Differt enim calefactio ab infrigidatione secundum quod haec a calido, scilicet activo 1), ad calidum, illa autem a frigido ad rigidum procedit. Unde necesse est qu6d potentia diversificentur secundiam actu et Objecta. Sed tamen con- Siderandum est quod ea quae sunt per accidenS, non diVerSificant speciem. Quia enim coloratum accidit animali, non diversificantur Specie animalisper disserentiam coloris, sed per disserentiam ju quod per Se accidit animali per disserentiam scilicet animae sensitiVae, Mae quandoque inu nitur Um ratione, quandoque sine ratione. Unde rationale et irrationale sunt disserentiae divisivae animalis, diversas ejus Specie ConStituenteS. Sic igitur non quaecumque diversitas objectorum diversiseat potentias animae, Sed disserentia ejus ad quod per se potentia reSpicit Sicut SenSUS per Serespicit passibilem qualitatem, quae per Se dividitur in colorem, Sonum et hujusmodi; et ideo alia potentia sensitiva est coloris, scilicet visus; et alia Soni scilicet auditus. Sed passibili qualitati aut colorato accidit esse mu- Siem, Vel grammaticum, Vel magnum et parVUm, aut hominem, Vel lapidem; et ideo penes hujusmodi disserentias potentis animae non distinguunt .

Ad primum ergo dicendum quod actus, licet sit posterior potentia in eSSe, Si tamen prior in intentione et secundum rationem, sicut sinis in agente. Objectum autem, licet Sit extrinsecum est tamen principium vel snis actionis 2). Principio autem et sini proportionantur ea quae Sunt intrinseca 3 rei. Ad secundum dicendum, quod si potentia aliqua per Se reSpiceret unum contrariorum Sicut objectum, oporteret quod contrarium ad aliam potentiam pertineret. Sed potentia animae non per se respicit propriam rationem contrarii, Sed communem rationem utriusque contrariorum Sicut Visus non respicit per se rationem albi, sed rationem coloris; et hoc ideo quia Unum contrariorUm eSt quodammodo ratio alterius, cum se habeant Sicut persectum et impersectum 4).

Ad tertium dicendum, quod nihil prohibet id quod est subjecto idem,

esse diversum secundum rationem; et ideo potest ad diversa potentias

animae pertinere.

Ad quartum dicendum, quod potentia superior per se respicit univerS Iiorem rationem objecti quam potentia inserior; quia quanto potentia StSuperior, tanto ad plura se extendit. Et ideo multa conveniunt in Una ratione objecti, quam per Se respicit superior potentia; quae tamen disserunt Secundum rationes quas per se respiciunt inseriores potentiae. Et inde eSt quod diversa objecta pertinent ad diversas inferiore potentias, quae tamen uni supuriori potentiae Subduntur.

Is Ad calidi passivi disserentiam quod calefit, 3 Iia cod. Alcan. cum Nicolai, et Gareia

sed non calefacit. Edit Bom et Patav. extrinseca. 2 Vel quamvis materialiter sit extrinsecum, 4 Quippe cum unum seniper alterius privatio formaliter nihilominus est intrinsecum, sive ordo nem contineat. ad illud, etc.

56쪽

38 U EST. LXXVII, ART. IV.

De his etiatu insta art. 7 eoi p. et De anima art. 5 ad 20.

Ad quartum sic proceditur. 1. Videtur quod in potentiis animae non sit ordo. In his enim quae cadunt Sub una diViSione, non eSt prius et post,rius sed sunt naturaliter Simul Sed potentiae animae contra se invicem distinguuntur M. Ergo inter ea non est ordo. 2. Praeterea, potentiae animae comparantur ad objecta et ad ipsam animam Sed e parte animae inter ea non eSt Ordo, quia anima est Una Similiter etiam nec ex parte Objectorum, cum Sint di VerSa, et penitus dispa- 'ata, ut patet de colore et Sono. In potentii ergo animae non eSt ordo. 3. Praeterea, in potentii ordinati hoc invenitur, qudd operatio unius dependet ab operatione alterius. Sed actus unius potentiae animae noni pendet ab aetu alterius potest enim visu exire in actum abSque auditu, et e converso. Non ergo inter potentia animae eSt ordo.

Sed contra est quod Philosophus De anima, lib. ii text. 30 et 34)comparat partes Sive potentia animae figuris. Sedigurae habent ordinem ad invicem. Ergo et potentiae animae.

CONCLUSIO. - Cum anima sit una, potentiae vero plures, ordine autem quodam ab uno in multitudinem procedatur, confusionis vitandae causa neceSSe est inter potentias animae ordinem eSSe.

Respondeo dicendum quod cum anima Sit Una potentiae Vero plureS, ordine autem quodam ab uno in multitudinem procedatur necesse est inter potentias animae ordinem esse Triplex autem ordo inter eas attenditur; quorum duo 3 considerantur secundium dependentiam Unius potentiae ab altera tertius autem accipitur Secundum ordinem objectorum. Dependentia autem unius potentiae ab altera dupliciter accipi poteSt uno modo Se- ndum naturae ordinem, prout persecta Sunt naturaliter impersectis priora; alio modo secundum ordinem generationi et temporiS, prout ex imperfecto ad persectum enitur. Secundum igitur primum potentiarum ordinem 4 potentiae intellectivae sunt priores potentii Sensitivis, unde dirigunt eas, et imperant eis; et similiter potentiae sensitivae hoc ordine sunt priore potentii animae nutritivae. Secundum vero Ordinem Secundum S)e OnVers Se habet; nam potentiae animae nutritivae sunt priores in via generationis potentiis animae Sensitivae, Unde ad earm actione praeparant corpus; et Similiter est de potentiis sensitivis respectu intellectivarum. Secundum autem ordinem tertium 6 ordinantur quaedam ire Sensitivae ad invicem, scilicet Visus, auditus et olfactus; nam viSibile eSt prius naturaliter, quia est commune Superioribus et inferioribu corporibus; Onus autem audibilis sit in aere, qui est naturaliter prior commiXtione elemen

Ad primum ergo dicendum, quod alicujus generis Species Se habent S cundiam prius et posterius sicut numeri et figurae), quantum ad SSe, licet Simul esse dicantur, inquantum suscipiunt communi generi praedicationem T). Ad secundum dicendum, quod ordo iste potentiarum animae eS ex partu

3 Doeet D. Thoniaci potentiis nima esse o Scilicet ordo persectionis aut naturae et ordinem et sic ani:liae applicat illud Philosophi ordo generationis aut teinporis. axioma Phys lib. IlII, text. 45 quod nihil l Id est ordinem persectionis. inordinatum est eorum quin natura constant. 5 Id est ordinem generationis aut temporis. 2 Si dieitur quia divisionis una lex est vel si Id est secundum ordinem objectorum.

eonditi ut inter se sint opposita membra di 7 Ea quae cadunt sub una divisioneis in simul videntia prout comparantur ad divisuiu, sed υ ita prout comparantur ad iuvicem.

57쪽

QUIEST. LXXVII, ART. IV ET . 39

animae, quae Secundum ordinem quemdam habet habitudinem ad divorsos actus licet sit una secundum eSsentiam), et e parte Objectorum, et etiam ex parte actuum, ut dictum eSt in Orp. art.).

Ad tertium dicendum, quod ratio illa procedit de illis potentiis in quibus

attenditur ordo solum Secundum tertium modum s). Illae autem potentiae quae ordinantur secundum alio duos modos, ita se habent quod actus unius dependet ab altera.

ARTICULUS V. AETRUM OMNES POTENTIAE ANIMA SINT IN ANIMA SICUT IN

Dchis etiam infra ari 6 eorp. ei De Spir ari. 44 ad 5 et art. 3 ad 20, et opusc. H. ap. 894 92

Ad quintum sic proceditur. 1. Videtur quod omne potentiae animae sint in anima sicut in subjecto. Sicut enim Se habent potentiae corporis adio pus, ita se habent potentiae animae ad animam. Sed corpus est subjectum corporalium potentiarum. Ergo anima eSt Subjectum potentiarum animaa. 2. Praeterea, Operationes potentiarum animae attribuUntur corpori propter animam; quia, ut dicitur me anima, lib. Π, teXt. 24 , si anima est quo sentimus, et intelligimus primum 3). Sed prima principia operationum animae sunt potentiae. Ergo potentiae per prius Stant in anima. 3. Praeterea, AuguStinus dicit Super GeneS ad liti lib. xii, cap. 19 et 20)qubdis anima quaedam Sentit non per corpuS, im Sine corpore, M ut est timor, et hujusmodi α quaedam Vero Sentit per corpus Sed si potentia non esset in sola anima sicut in subjecto, nihil p08Set Sine corpore sentire. Ergo anima est subjectum potentiae SensitiVae, et pari ratione omnium ali,

rum potentiar .

Sed contra est quod Philosophus dicit lib. De somno et vigilia, cap. 1

quod . Sentire non Si proprium animae neqUe corporiS, Sed conjuncti μ)., Potentia ergo sensitiva est in conjuncto Sicut in Subjecto. Non ergo sola

anima est Subjectum omnium potentiarum Varum. CONCLUSIO. - Cum illud quod operatur, sit operativae polentiae subjectum; constat

polentias Do organicaS, esse in anima sola Sicut in subjecto, organicas vero in toto composilo et non in anima sola.

Respondeo dicendum quod illud est subjectum operativae potentiae quod est potens operari; omne enim acciden denominat proprium subjectum. Idem autem est quod potest operari, et quod operat . Unde oportet quod ejus sit potentia sicut subjecti, cujus Stiperatio, ut etiam Philosophus dicit in principio lib. De somno et vigilia loc cit.). ManiseStum est autem

ex supra dictis FaeSt. xxvi, art. 1 ad 1ὶ quod quaedam operationes sunt animae quae exercentur Sine organo corporali, ut intelligere et Velle. Unde potentiae quae Sunt harum Operationum principia sunt in anima sicut in subjecto. Quaedam Ver operatione Sunt animae Uae eXereentur peri gana corporalia, Sicut ViSi per oculum, auditus per aurem; et simile est de omnibus aliis operationibus nutritivae, et Sensitivae partis. Et ideo p tentiae quae Sunt talium operationum principia sunt in conjuncto sicut in subjecto, et non in anima Sola.

Nempe secundum solam prioritatem vel reddi potest principaliter, ut non tantum ani- posterioritatem objectorum ma primum intelligendi vel sentiendi princi 2 In hoc articulo . homas distinguit m pium intelligatur, sed principale illud quo vel

tentias organicas et potentias inorganicas. Quae intelligimus, vel sentimus, quamvis in unum sunt prioris generis non sunt in anima sola sicui sensum redit. in subjectivo, sed sunt in omposito, scilicet in 4 Seu compositi quod onjunctum latinis homine qua autem sunt posterioris generis sunt dici solet, quia ex utriusque pariis eonjunctione in anima sola anquam in sa reto eo tituitur et resultat. 5 Ε graeco Diaron quod etiam non male

58쪽

Ad primum ergo dicendum, quod omne potentiae dicuntur esse animae, non sicut subjecti, sed sicut principit; quia per animam conjunctum habet quod tales operatione Operari POSSit. Ad secundum dicendum, quod omnes h USmodi potentiae per prius sunt in anima quam in conjuncto, non Sicut in Subjecto, sed sicut inpiincipio. Ad tertium dicendum, quod opinio Platoni suit quod sentire est operatio animae propria, Sicut et intelligere l). In multi autem quae ad philosophiam pertinent, AugUStinu Utitur OpinionibUS Platonis, non asserendo, Sed recitando. Tamen, quantum ad praeSen pertinet, hoc quod dicitur anima quaedam Sentire Um corpore, et Daedam Sine corpore, dupliciter potest intelligi. Uno modo quod hoc quod dico eum corpore, vel sine corpore, determinet actum Sentiendi Secundum quod exit a sentiente l); et sic nihil Sentit Sine corpore; quia actio Sentiendi non potest procedere ab anima niSi per organum corporale Mi modo potest intelligi ita quod praedicta determinent actum Sentiendi ex parte objecti quod sentitur et sic quaedam Sentit cum corpore, id St, in corpore existentia, sicut cum Sentit Vulnus, Vel aliquid hMUSmodi quaedam vero sentit sine corpore, id est non XiStentia in corpore, Sed Solum in apprehensione animae, Sicut cum Sentit S triStari, Vel gaudere de aliquo audito.

ARTICULUS VI. - UTRUM P0TENTIAE ANIMAE FLUANT A UUS ESSENTIA 3).

De his etiam Sent. I, dist. 5, quaest. v. vi 2 et De erit quaest. IV, art. 5 eo . et opusc. H, cap. 9.

Ad sextum si proceditur. 1. Videtur quod potentiae animae non stuant ab ejus essentia. Ab uno enim Simplici non procedunt diversa Essentia autem animae eSt Una et Simplex Cium ergo potentiae animae Sint multae et diverSse, non POSSunt procedere ab ejuSAESsentia. 2. Praeterea, illud a quo aliquid procedit, Si causa ejus 4). Sed essentia animae non poteS diei cauSa potentiarum, ut patet uiscurrenti per in laiaUSarum genera Ergo potentiae animae non suunt ab ejus

essentia.

3. Praeterea, emanatio quemdam motum nominat. Sed nihil movetur a SeipSO, Ut probatur PhySic. lib. vii text. 2), nisi sorte ratione partis; sicut animal dicitur moveri a seipso, quia una par HUS ES moVenS, et alia mota neque etiam anima movetur, ut probatur me anima, lib. I, text. 66 . Non ergo anima caUSat in Se Ua potentiaS. Sed contra potentiae animae Sunt quaedam proprietates naturales ipSi . Sed subjectum est causa propriorum accidentium; unde et ponitur ni sinitione accidentis, ut patet uet. lib. vii text. 12 et deincepS . Ergo potentiae animae procedunt ab ejus essentia sicut a caUSa.

CONCLUSIO. Tum accidens proprium et per se causetur a su reto Secundum quod est actu, et recipiatur in eo inquantum est in potentia; constat omnes potentias anima ab ipsius animae resentia emanare.

BeSpondeo dicendum quod forma substantialis et accidentali partim conveniunt, et partim disserunt. Conveniunt quidem in hoc quod utraque PS aetUS et Secundiim utramque est aliquid quodammodo in actu disserunt autem in duobus. Primo quidem, quia forma substantialis laeti SSe

Id est ita immediate ab anima pro dens sive in Onjuncto, siuere ab essentia animae, Sicut vel per animam exercita a prineipio 2 Id est subjective. 4 In ereatis nimirum de quibus tantum hie 5 In lio articulo probat D. Thomas omnes agitur, elim in divinis processio sit unius ab alio,

tantiis auiuiae sive subiectentur in anima, nec tamen ut a causa.

59쪽

QUEST. LXXVII, RT VI ET VII. 41

simpliciter, et Hu Subjectum S en in potentia tantum forma autem accidentalis non facit esse simpliciter, Sed Sse tale, aut tantum, aut aliquomodo se habens subjectum enim HUS S ens in actu. Unde patet qu6d actualitas per prius invenitur in forma SubStantiali quam in ejus subjecto. Et quia primum est causa in quolibet genere, sorma subStantialis causat esse in actu in suo Subjecto. Sed e converSO actualita per priu invenitur In subjecto Ormae accidentalis quam in Orma accidentali; unde actualitas formae accidentali causatur ab actualitate Subjecti ita quod subjectum, inquantum est in potentia est susceptivum formae accidentalis inquantum autem est in actu est ejus productivum. Et hoc die de proprio, et per Se accidente l); nam respectu accidentis extranei subjectum SLSUSeeptivum tantium productivum vero talis accidentis S agen eXtrinSecum. Secundo autem disserunt substantialis sorma et accidentaliS, quia cum minus principale Sit propter principalius, materia est propter formam Substantialem; sed e converso forma accidentalis est propter completionem 2 subjecti Manifestum est autem ex dictis sari praee.),AEUO Potentiarum animae subjectum est vel ipsa anima sola, quae poteSt SSe Ubjectum accidentis, Secundum quod habet aliquid potentialitatis, ut Supra dictum eSi qUdeSt. xxv art. 5 ad 1), Vel compositum. CompoSitum autem est in actu per animam. Unde manifestum est quod omne potentiae animae, SiVe Subjectum earum Sit anima sola, sive compositum, nutant ab eSSentia

animae 3 sicut a principio quia jam dictum est in Sto art.), quod acciden caUSatur a Subjecto, Secundum quodeSt actu; et recipitur in eo, inquantum est in potentia.

Ad primum ergo dicendum, quod ab uno Simplici possunt naturaliter multa procedere ordine quodam et iterum propter diVerSitatem recipientium. Sic igitur ab una essentia animae procedunt multae et diVersae potentiae, tum propter ordinem potentiarum, tum propter diVerSitatem organ

'rum corporalium.

Ad secundum dicendum, quod Subjectum est cauSa proprii accidentis, et sinalis, et quodammodo activa, et etiam materialiS, inquantum est Susce'tivum accidentis. Et ex hoc potest accipi quod SSentia animae est causa omnium potentiarum sicut finis, et Sicut principium actimm quarumdam 4 autem sicut SuSeeptiVUm. Ad tertium dicendum, quod emanati propriorum accidentium a Su jecto non est per aliquam transmutationem, Sed per aliquam natur tem resultationem Sicut ex uno naturaliter aliud resultat, ut ex luce

De his etiam Sent. I, disi. 5, quaest. IV, art. 5, eiul dist. 24. quaest. I, ari 2 cory ei De verit. quaesi. XIV, art. 5 cors et quaest xxv art. 6 adri, ei De anima, art. 45 ad T.

Ad septimum sic proceditur. 1. Videtur quod una potentia animae nouoriatur ab alia. Eorum enim quae simul esse incipiunt, unum non oritur ab alio. Sed omnes potentiae animae Sunt Simul animae concreatae. Ergo Una

earum ab alia non Oritur. 2. Praeterea, potentia animae oritUr ab anima, Sicut accidens a Sub

Aecidens proprium et per se est illud quod quoque verum est, quia actualitas conjuncti estuatur subjecti resultat ab anima et illa actualitas est causa a qua fluunt 2 Ale , ampIexionem istae potentiae. 5 Illud patet circa potentias inorganicas, 4 Ita potentiarum inorganicarum est causa

siquidem in anima , tanquam in subjecto exis materialis, quas in se tanquam in subjecto proxillis: t; quoad ,er potentias organicas quae in mo suscipit. n uncto tanquam in subj io existunt, illud

SEARCH

MENU NAVIGATION