장음표시 사용
121쪽
in cor penetrant. Hoc sit affectioni praeparaturii est,nec satis obsistere valet,labefactant,spiritus, que ac humores inquinant. Inquinato corde vires omnes praecipueq; vitales infringuntur, spiritusq; ualere incipiunt. Hinc arteriarum pulsus inabecillior&exilior, simul osequentior celerior, quo uno adesse febrem iudicatur Ephemeram illam, omnium pestilentiuini pernitiosissimam.Ea hec ardore mordax nec siti vehemens est, unde febricitantes vix se febrire credunt. Nec rinis se prodit sed vel animi deliqui , vel pulsu paruo ac resib, vel asidua voi nitione, vigiliis iactatione corporis, virium que prostratione se manifestat, unde etiam pletumque sine doloris sensi hominem inopinato rapit Hς est sebris pestilentis simplicis vera de Febris si scriptio. Si enim pestis corpus occuparit, quod 'insim ex jam Plethora, cacochymia vel obstructione laia ' boret, febris pestilens si inplex lx sec, sed alii implicabitur. Vnde ex hac morborum permistiore mixta apparent ligna, &amborum quasiniixta medendi ratio tenenda. At si purum corpus pestis invadit,omnino ea simplex obtinget, Quae scit.tota a venenata qualitate impendet rinon nisi proprii specifica antidoto,totiusque substantiae proprietate veneno aduersa excluditur. Sive enim vitiis causam, siue substantiam, siue signa, siue curandi rationem quis animaduertat, bili vim abditiore occultiore,quani
122쪽
supra propositam quaestionem intelligendam est de peste proprie dicta, eiusque Ebole febri pestilenti. In hac sunto fuerunt, qui semper a
principio aperiri venam voliterunt, commoti hac ration quod in peste correptis omnes hu-to mores sint in putrefacto esse, non unus tantum,
ut in aliis febribus non contagiosis. Item, quod iurnores in corde vel propinquis cordi partibus putrescant, a quibus protinus inemora sunt evacuandi Ahi, quidem non infimi subsellii Practici, nulli sanguinem mittendum fuse dent, cui non ad animi, sq: deliquium detraheretur Extremis enim aiunt morbis extrema remedia conuenire. Hanc aut tam copiosam vacuationem sequi viplurimum corporis refrigerationem, sudore, alui profluuiu, venenumque hac ratione ex corpore, siue in corde siue in proximis ei vetiis contineatur, simul totum educi. His succedunt alii, nunquam venam secandam csse tam mordicus statuentes, ut ex pumice a quam citius, quam ex illorum cerebro id excussctis Rationcs tamen illorum non sum plane
123쪽
de nihilo, quamuis quaedam mereantur auram popularem. Non potest, inquiunt, causa mali, quae in partibus vel venis cordi proximis conti-
netur, per venam sectam excludi, quapropter euacuantur boni succi una cum spiritibus malis in corpore remanentib. Vnde necessario sequitur,aegros naturali calore imminuto,viribusque labefactatis, ac nectare cordis vivisco exhausto per veni sectione interire.Experientia quo que se didicisse aiunt omnes propemodia, qui b. in i cst aliquando fuit aperta vena, interiisse, plures vero multo ex illis, qui sanguinem non misissent ,euasisse Permisceri quoq; porro di
cunt, bonum sanguinem in illa agitatione cum succis putrescentibus,&sic venenata qualitate longius exporrigi.Etenim humores, qui fors anquieti in uno aliquo loco permansuri, naturaeq; robori viribus facilius cessuri videri poterant, yroximu sanguine contaminare, longius se dis tundere, certoq; cu aegrotantis periculo ad cor pertrahi. Et imprinais a venae sectione nos deterrere debere insigne virium imbecillitatem, qua praesente aut futura omnes praeclari medici sen-guinem mittere prohibuerint. In febribus au
tem pestilentialibus aut mox ab initio vires esse imbecilles, aut paulo post subito collapsii-xas. Quini ipsum Galenum iubere in com
124쪽
Emorbis nihil moueamus, sed ut finem tantum praedicamus Patrocinari quoq; sibi illud pi tant,quod Galenus in comm.3.libr. Epidem 3
declaiatione 18 particul. scripsit, omnes in peste illa magna ct fele setos superstites fuisse,qui seio psos ad comedendum coegissent.Ratio haec est quod pestifera febris maxime corrumpit spiri lutus,quos, quia nouos honos ex probos ido Deo alimento generari subinde oportet, cum
limentum in corpore nullum superest , corruptos circa cordis regionem sanguine, necesse est, ut ex ingesto cibo talis procreetur. Constat namque febrem hanc vel solam, vel certe omnium maxime ex putrefiet, venenato sanguine venarumin cordis generari. Cum ergo aeger ob hanc quoq; causim cogendus est ad lumendum cibum,parum sane rationi sierit con
sentaneum, spiritibus pabulum, id est, sangui nem nondum infectum per venae sectionem detrahere.Vbi nam i de sufficiendo bono sano guine laborandum est, haud recte is qui adesse
potuit,siibtrahitur, proindeq; praestare, vi par itium nutrimentum conuenientissimum pio rituum pabulum in corpore coseruetur. apta
semper idoneaque pro eorundem generatione' materia largiterti copiose suppetat. Qui primam opinionem tutantur, omnibus mihi modis peccare videntur. Neq; enim recte 'ab illis dicitur, tantum in corde vel viciniscordi
125쪽
venis contentum sanguinem in peste insci,nana saepe alibi vitiatur primum,indeq; ad cor arrepit lues, sitq; hoc alias sensim , alias breui quoq; tempore, cum videt subit, inopinato meta animus percellitur. Quodsi certo semper sciri posset, in qua parte, o quando sanguis exitiali ista putredine corrumpi incepisset, atque ex eo posset loco vel totus, vel pars aliqua corrupti iam sanguinis, priusquam ad cor perduceretur, elici dubium non esset, quin sanguinis misione
ager tunc percurari, aut certe iuuari plurimum posset. At vero utplurimum non ante pestis semina in aliquo esse deprehenduntur, quam febris actu sentiatur Sentitur autem citius, cum per terrorem spiritus ad cor reuocantur,4 cum Donis una corrupti eodem perducuntur. Contingit nonnunquam , ut qui pestilentis febris seminaria aliqua in se concepit, funeri obvius factus ex metu non multo post in illam febrem inciderit. Et exempla extant plurimorum, in nostra etiam peste Marpurgensi, qui omnes serius in febrem incidissent, si non per metum siue terrore venenati spiritus ad cor ipsis essent
Qui ad animi deliquium usque detrahereis utatis WΠguinem iubent, ij compendiosam quidem se μηδε viviam ad sanitatem monstrant. Vtinam vero ae
126쪽
mens Hippocratis,cum extremis morbis extreana conuenire remedia scripsit Plus praesidii apud Ialenuria meth .c. io. quo in loco copio
sana istam sanguinis missionem in pestifero carbunculo approbast censeri potest habituri videbantur. Quamuis hic quoq; generalis regula perpetuo locum habet, si vires patiatur, aliud vnihil prohibeat. At mox collapsurae vires prohibent in morbo tam exitioso, ut caetera taceam,
Et excitato Galani loco hoc potius colligitur, licere nonnunqua febre pestileti laborantibus secare vena, non tamen ad animi, deseectum. Maioribus viribus aduersus eos procede lumvidetur, qui nunquam recte in pestiferis febri- R Mari ius anguinem mitti opinantur. Nam Jcautoritatib. subnixa,rationibusq; apparet hic opinio fulta, quibus tamen ad Medicae rationis ac verblatis calculum reuocatis, apparebit, turbidam, ac limosam csse scaturiginem, ex qua profluxerunt, hoc est, similamentii labile cinfirmum Autoritatem quod attinet, in procinctu est Galenus cap. . libr. de boni mali l cibi succis, necnon I . meth. c. O. Vtrobique enim ostendit, sataguinis se missione probare, dummodo vire
127쪽
Ies rion laedat. Et qui in librum Epidemior.Hippo- cratis commentarios Galeni attentius perlegerit plura inueniet testimonia Oribasius libr. decucurb.&scarificat.c. ao. scribit in hunc modum.
Et sane dum pestiletia vehemens Asiam deprehendisset, multosque perdidisset, neque etiam imorbus attigisset secundo morbi die febre re-Imittente, crus scarificaui, duasq; fere sanguinis labra detraxi, hacque ratione periculum euita-iai. Plaertq; etiam alii hoc praesidio usi, sit perstites evasere. Erat enim plenitudinis signa, unde illi praecipue saluabantur, qui copiosum sanguinem exhauriebant Paulus Aeginetha l. a. c. s. de Aetius c.9 .ex Rufo, qui aetate Galenum antecessit,haec habent verba: Quib sanguis abundat plus aequo, vena secta detrahito, quae verba viri equentia, manifesto probat, veteres Graecosa anguinis missione in peste no abhorruis se,&Ruhim de curatione egisse, no r seruatione, i, Rhasis voluit. De Avicennavi Anerrhoenon est quod uisu dubitet Avicenna expresse ait, incoandum esse avenae sectione vel pharmaco. Rupit aut Hippocrates venam non secuit i .Epid. ratio est, quia ab initio non accesserat, virtus enim in peste statim cocidit,unde tertio die Her obiit. Quapropter autoritate veteruse tueritio possunt, qui fere cucti nobis fauent. Argumentu quoq; q, petiit ab experientia, paruillis roboris stat Na experientiae pol expericli
128쪽
oppopi Adhuc superstites sunt, qui superioria iano, cum pestis hic grassaretur, crudeliterq; ' ς φ' obuio quosq; , me iubente venam fe-
iiiiiii. J VM ζ fmguinis missionem non seri per toto auferatur, inducitur tamen peream i,' 'tas exiccatio,quibus veneni feruo hebetatur nonnihil,&obtunditur. Rarest quoq; per eandem corpus, commodiusq; perspitante balantq; pernitiosi succi,iidemq;facilius incuntur, concoquuntus, distipantur. Quibus rebus cum in pestilentis febris iuratione ima Xime iudigeamus,optima sane ratione abundans sanguis emittitur Galenus quidem praecipi Vt deplorate aegrotantes, id est, perituros, siue peste laborent, siue alio quouis morbo lethali premantur,sinamus, at nullo in loco iussit peste insectis nullam adhibere medicinam. Omnia ipsius monimenta contrarium demonstrant,Vt
cado i is xibile Nec tamen temere si1- iis p. stor 'tiouis iudicio vena secatur. Tunc enim quibu , o luna in Odo tunditur, cum&vires constant, an -
sh; ζ unda quinaturae oneri magis est qua
, Nῖς ς ii aeger venae sectioni assuevit. s, tia igit ir, mox a primo febris insultu veri sectio di, benda, constantibus cadhuc viribus, tunc enim sanguinis missio non incom
129쪽
inodabit, nec vires prosternet, imo, ut vire ab exitiose morbo minus laedantur,esscit. Quis i- gitur sanguinem, ii naturae luctanti ii l gnanti contra exitialem morbum, est impediri menro, non detractum volet quo certe detra-
cto, alacrior dr robustior esticitur venenoques totis resistit viribus altero onere leuata. Dum enim eam a duobus oppresssim, hostibus sit
cumbere erat necesse, penumero contra omnium expeci ationem victrix evadit vene
num i profligat Solis igitur illis, qui sanguine
abundant, venae sectioni sunt assueti, quibusq; consuetus sanguinis fluxus ex naribus, utero, aut alia quadam parte cohibitus est sanguinem detrahi nubent praestantissimi omnes Medici antiqui recentiores, taeci de Latini cum Arabibus laerisq;. Ac nititur haec opinio rationi-lbus armis, rei linaturae consentaneis, tum quo que experie tiae testimonio fultis, semper tamen diligente consideratis circumstantiis, dc utrum qiud impediat, ut nausea, fluxus ventris,animi deliquium, huius generis quaedam alia, quae sanguinis missionem prohibere possunt. Itaque inscite admodum de imprudenter faciunt, qui
venam secant tunc, cum necessitas nulla flagitat,aut sqnguis n5 redundat, aut maturemo ad'hibetur, aut reliquae circumstantiae non per-naittunt. Econtra maiori reprehensione digni
130쪽
timiditate venae sectionem cepe dissuaserint, sed in pernitiem aegrotantis. Cuius timiditatis causam aliam assignare non possum, quam inscitiam quod sc indicationes verae mittendi sanguinis non satis illis sint cognitae exploratae Malo igitur peccare cum Medico audaci&sciente, quam timido&imperito. Praestatenim naturae opitulari, tentareque aliquid,
quam plane nihil, quo saepe aegri pereunt. PO
io praeter supra modum sanguis euacuandus non est, est enim id exitiosiim&periculosum. Ea quoque vena eligenda, per quam sanguis non in cor reducatur, sed ab eodem longius
xeuellatur. Itaq; si circa ingrauina tumores exoriuntur, poplitum sue crurum venas secamus
aut certe applicamus ex Oribasiissententia cucurbitulas cum scarificatione ipsis cruribus. Sisiit, axillis tumor eruperit, sanguis mittendus e
basilica ejusdem lateris est. Quod cum sit, non cordi venenum adducitur, sed ab eo potius reuellitur Solent quoque diligentiores medici
admouere ipsis tumoribus cucurbitulas vel alia medicamenta potestatem attrahendi obtinentia, ne expulsus humor in venas regurgitet atq;