장음표시 사용
111쪽
oneis' locis adhaereat, ut in scabie vel iii sua perficie lucida,ut in lippitudines tum etiam ut in loco sit posita, quae evaporare, ad longinqua mediante aere ferri possit. Unde pro varie.
late putrefacientis materiae Varia quoque con-
tagiosbrum morborum genera producun
138. Explorata nunc contagii natura, essentia differentiisque definitio restat, quae huic disceptationi imponet Colophonem. 139. Licet enim ex hactenus allatis facile erui
d intelligiq; possit, nihilominus tamen ab autori bus, de genere, rationibus vltro citroq; pro
contra, ut dicitur, concertantibus, in dubium eam contortam esse video.
I o Berialiaritas Paternu habilitate cotagium definiendum potius putat,quam acti contarctu,quoniam contagiosus aliquis esse morbus Possit, tametsi actu nulli communicetur Sunt enim qui actu id definiendum esse putarunt. a i Thomas Erastus contagium proprie ast stimi de morborum putrida qualitat qua com morantes vel vicina corpora contaminare sint habiles Mapti non tantum alterando,sed etiam Corrumpendo perdendo. I 2. Vertur hac ratione di sensu contagium simplex quod scilic ex siderum permistione de impressione in aerem primum demittitur,ex nudetur.
112쪽
t r. 3 3. Captuaccitis cilicus Patavinias vocat si minarium, quod vel in aere sparsum volitat,vel vestibus alijsq; rebus inclusum delitescit. I . Lucas Stenglius Medicus Augustanus per ctum id praeter naturam definire mauult quain putridam qualitatem .sed huic repugnat, quod affectus r ter naturam latius patet quam putredo,quae species quaedam est affectus praeter naturam, ideoq; naturam contagii non tam prope vere exprimit, qua putrefactiva qualitas, quae corporum mixtorum est, corruptionis in his causa. Iri definitionibus autem rerum veris,genus proximum, haberi potest,su
1 s. Si igitur putredo est qualitas corporum
mixtorum, quatenus mixta sunt, propterea qualitas secunda , in genere affectuum praeter naturam recte collocatur, ut scit species in suo
3 6 Qui contagium per corruptionem definiunt,rectius putant sentire, quam qui per con' tactum,quia sine putredine, quae corruptionis quaedam existit species, teliniri nequit,cum sine conractu proprie dicto contagium definiri debere,recte supra demonstratum sit. i 7. Quis enim dixit unquam, morbum, meis
membris inhaerentem, alienum corpus contigisse Iam si morbos tangere corpora non pos se planum est in consessis,qua ratione morbo
113쪽
D T . cirrari propia Ctates de qualitates contactu laedere exffiis obitur: ergo illa contagiuin sit aeris S
m rhoruas ectio de proprietas quae- asstunt vel irii Hiltiplicando Sci ros ndo ad alios pro rie perperam in delinitione eius ponitur contactit S. 1 8. Tunc enirn locum habet tantum cum ponitur pro seminario, quod corpus est, quo modo contagium sumit Capi uaccius , o supra a nobis in secunda significatione suit acceptum. a V itaq; non procedit argumentum. Conta- gium alteratione indiget Aberatio autem fit conta br. Ergod, contagium contacti induci-tiir. Primum enim bla corpora senaturaliter
Ergo mo bi horum 4 proprietates improprie
5 perperam se tangi dicuntur. Dcinde isto argumento nondum confectum est, contagium percontactum rei contagios, semper excitari. Haud enim reci e concluseris. Contagium per aconiaci tam inducitur,quia sine alteratione non ςguitur. Ergo per contactum rei contagio lae seni per suscitatur. Contactu generari conta-
', legari non potest. At propterea non VC- i rum erit, per rei contagios, contactum semper generari. Quod experientia liquido probat, contra quam fustra omnia struuntur. Nam mox bi contagios aliquando suscitantur a calore ob d altiorum e laboribus, animi affecti- b
114쪽
bus, contagio nullo antecedente. An non aeri quandoq; otagium imprimitura sideriana permistionibus, nullo alio contagio praecedente, quae postea contagiosa aerist icultas cotagiosos morbos procreat. An non a simplici aeris intemperi morbos contagiosos in corporibus dispositis excitari, compertum est Quamuis etiam non contagiosam aeris qualitatem coni, giosum morbum excitare dc in corpore salubri contagiosum interdum vel nullum , vel non contagiosum morbum peperisse constet. aso. Diuersitatis huius au a potissitIὶ uin consistit in eo, quod esti ciciates causae non pro sua
natura sed pro patientium varia dispositione,cilectus pariunt dissimiles. m Ludovicus Septatius contagium desinittiansitum corruptionis cuiusdam mixtorum secundum substantiam de uno in alterum, analogia quadam. 1 2 Corruptaonis cuiusdam esse transitum dixit ut dentonstraret manifesta actione id fieri
a 3. Vult enim corruptionem illam sieti per calorem praeter naturam calorem nostrum&tena-
Peramentum dissi luentem, quod in peste est conspicuum. Si enim contagione fiat propagatio,pertactiles qualitates 5 maxime activas id fiet oportere assierit Maiorena tamen clivitatem
115쪽
tem tribuit calori, liti, si externus sit doluimidi tali iunctus, interno vaporantem dis luto, dissetutionem parit mixtae substantiae, atq; percontactum postea alteri communicatur,in quo corrumpitur iterum temperatura humoria per insignem illam putrefactionem, contrariaque
inducitur, qualis est illa, quae in principali inse- sto reperitur,& illud est contagium. 3s . Quod si vero occutra corpori minime disposito ad id recipiendum, ita ut corruptio illa sequi non possit, corpus illud vices omitisse bire ait putridosque illos vapores retinere, Ut
aliis communicari possint. a s. Hac ratione aerem fomitis rationem subire ac sustinere vapores illos putrefacientes, contagionis semina tanquam per medium aliis communicare, recte assirmat, at contagium
feri semper manifesta actione, perq; qualitates tactiles, nulla probabili ratione videtur stabiliri
posse. 6. Quis enim ex omnium aetatum viris eruditis ignorat, pestilens contagiums pecitra graveolentem putrefacientem constitutionem aeris,adeo obscure &furtim inuadere, ut nullo sensu internosci possit, ut nos prorsus effugiat, inopinatos prosternat, nec nisi effectu ac euentu ipso deprehendatur. 137. Et certe est hoc imprimis mortalibus mi
serabiles, impendentem sibi tantam cala
116쪽
1ii iratciri nullo sensu uitare polle , ac praeui
is 8. Nulla putrida, nulla intemperata aeris constituti o existere tanta potest ut in multas regio- Ite inandi evagetur, inq; illis vigeat ac perduret. At pestilentiam tam immaniter interdum saeuire, ut ille etiam in vestibulo liuius disputationis indicatum est , ut uniuersum pene orbem occuparit, si igida atque calidas regiones, siccas tumidas, hieme ac aestate peruagata fueritvi depopulata. II Quapropter, cum contagii natura longe late a se expandat nec fiat, novi eodem modo, causas i habeat es scientes, materiales diuersas,talis definitio in uestiganda erit, quae naturam: essentiam eius, plene, quoad fieri potest,exprimat. Vera conici6o. Est igitur contagium potentia seu qualitas, g orta a, aligna occultaq; impressione copii, tum a terrenis inserioribusque expirationibus,
tum a vehementi ac insoliti in porum mutatione praedit taute, corpo Ia, ad quae arrepit,
alterandi&-npen i q; ab uno in aliud propagandi i lae auten qua loq; simplicia apparent de seorsim plerumque cro permiscen- turdi coeunt, caulis eorundena in eundem Lfectum conspirantibus, actum dissicilis admodum est illorum distinctio. Licet enim raria his sint de discretae cause , quoties tamen coniun
117쪽
guntur de confunduntur, generis quadan affinitate i. se iuuant, impetusq; suos augent. Harum tamen unica est vera pestis iliciens, duae praeparatoriae. Pestilentia grauior semper euadit in regione putridis expirationibus scatente dc infecia, qua in in sicca alci pura ciuisum grauior aestates tu utilite me, austrina tempestate quam Aquilonia,&in aequali in teniperatoq; coelo quam aequalid temperato. Et in summa
grauior hiemitiosior ei pestilentia quae Epi-
demiis aut endemiis constitutionibus perna i-
scetur, quam quae pura consistit laq; ac sim
l picae. Vnde graues, terrenaeque expirationes pestilentiam sols non inferunt, non parum tam Cnad illam praeparant excitantq;. Et haec Vna cari arum est, cur pestilentia non omnc regiones, nec Omnes homines peraeque ast ciat atque laedat P
Desinitio ergo proposita xi' imit genus,
causas cssicientes veras, materiales, ac disterentias, continetq; omnia, quae ad cotagii naturam
Messentiam intelligendam pertinere videntur,1 a. Nec video, qua ratione in falsitatis suspicionem trahi possit. Est enim ex hactenus collectis bra cheis catenae inta conglutinata. i I. Neque tamen adeo mihi ipsi de hac inuenta ad bladiar, ut, si lapsus errorue in illa a doelioribus deprehensus fuerit, eum excusaturus stiri aut de sensurus. Interim autem ab eriis veritate
118쪽
tis, situ Lmaxmie verograssanti pestis tempore, omnibus olitioris iteraturae diosis hominibus, necessariae ab autoresebiuncta,ctrationibi ventilata. I. NIN PESTE SEMPER SIT SECA
da vena omnibus an aliquibus, ct si quibusdam, quantum is quo tempore OP mi omis v s omnia teneri,&desperatam esse cognitione certi, nemo ignorat, nisi mente αρρως ος.Itaque id sequi sic inper praestat, quodcunq; videtur vel verisimile, vel ratio experientia probant. De vens e stione in peste maxime inter se discrepates sunt opiniones, quas tamen,si ex anglistis verborum septis in i liores veluti capos deduxero,intelligi ade posse existimo, utra sit firmior, cibitra stet veritas. Nec enim temere hic statuedum quid,agitur siquidem de corio humano, sed caute in tam prς-cipiti&lubri ea via incede lum, in qua permulta Occurrentia a quae veritatis pallio velata indeplorandos errores abducut.Ipsa pro se veritas sortius costantiusq; pugnabit nobis' tacenti b. ipsa se defendet. De venae sectione in febri pestifera , in diuersas video Practicos abire scia
119쪽
sius Agricola in libr. suo de peste, quoniam veteres Graeci in curatione febris pestilentis, nec sectionis venae, nec purgationis expressi meminerunt. Nam neq; Hippocrates in principiol.
2. de natura humaaeq; Galen phlebotomia aut purgatione inter pestis remedia percensiuerunt.
Sunt qui Rhasin praestati inter Arabes Medicti,
Vtrunque quoq; en edius lentio inuoluisse a Diirment. Vnde quia nihil certi apud veteres hac de re inuenitur proditum, non male fuit . quaestum,an in peste sit secanda vena Quamuis suasu dissicile fit, viros a graues hoc remediu, quo in aliis febrib feliciter ac familiariter usi sunt,tan qua insalutare improbasse , potius crediderim iccirco eos nihil de eo prodidisse, quod putaret, nemine sore, qui de eo dubitaret, ut qui pestilentes inter putridas etia conumer rint, ideoq; similibus a remediis fere curandas Voluerint. Cum itaque quaeritur, an in peste sit secanda vena, sciendii ante omnia est, quid per peste hic intelligatur malen. 3. de praesagio ex P s nomipulsib. c. q.&commeari. 3. sui'. lib. 3. Epid. text.1 expresse discernit inter peste &febre pestilente, priuatim sic dicta,ut quae absq; peste in quibus
dam, tia procreetur, ex insigni c. cacochymia, hoc est absque externa causa ex corruptis ac deprauatis, adque veneni naturam permutat ighumoribus.In hac peste Galen. laudat medicos.
120쪽
quod san uinem non mi erant. Ne l, lilii constare vii , Iisunt, tanta in 1 tuorum succo- Ium in corpore coacc Ita a. . Ei L. Cum ero in
humoribus insigne vitium nullum deprehenditur, de nihilominus tamen ex ae is alcorruptione oriatur pestilens malum pluri illos ii qua lens ac iugulat in quo qui, imbecilles iunt vires primitia accelli Uirimi, i quaestionem, ait, cluid ex veterum S reccntiorum autoritate, hic quoad venae sectionem. sites aluendum i De qua re, ut certi quid teneatur aequi uocatio vocabuli pestis primum excutienda. Quidam consule cim proprie pestem
vocant queml: bet morbum exrtiosum alii vero morbum communem acutistiirium, maximeque pernitiosima iis quos asst t. I odem modo febris pestilens quandoq; illis idem significat, quod citis proprie accepta f. bremi actitissimam, contagiosam, et halemque, carbunculi. bubonibus insignitam.
Aliis vocabulum pest. aerium venenum, morbuna ab eo illatum, nec non bubonem clcarbunculum morbi comitem viato ad notata Propriillime tamen pestis seu pesti l it aura. ast itiis seu vapor venenatus in aere concepi animantiit generi pernitio-
iisti nus pestilentis febris proxima coniuncti causa. Huius enim semina cum spiritu pariter in pulmones hausta a ox furtim desine sensa in