장음표시 사용
31쪽
omni postestate adsquabitur; Quia iam usus obtinuit, ut sepulchralia marmora , qui Virorum Illustrium cineres od tegunt , eorum facta non modo detegant, sed viis quoque diuturnitatem
Itaque S npremus Uuiversi Moderator curam humanarum rerum agens , Romam in egregia, temperataque Regione collocaue , videtur , ubi inquit Livius, saluberrimi Colles sunt, flumen opportunum, qno ex mediterraneis locis fruges vehuntur , quo Maritimi Commeatus accipiuntur; Mare vicinum ad conroditates , non expositum nimia propinquitate ad pericula Classium externarum Regionum . Italiae medium ad incrementum Urbis natum unice locum, ut infectis omnibus propulsis, diuturniori vitae spatio tranquillissim E potirentur, quibus est humani Generis saluti praeesse. Haec libentius resero, ut spe certa expectare possit Alma Urbs Pium VI. Pont. Opt. Max. qui Petri in Callaedra sedet, Navemque ejus moderatur, et regit, ad longissimos humanae vitae terminos esse facilε perventurum : eaque animi, &corporis felici constitutione, ut ejus oculi puro lumine vigeant , pedes imprimant certa vestigia , auditus sit penetrabilis , dentes candidi, Cox Ionora, corpus solidum , et Iuccipienam , cani cum
32쪽
γοbore diDrepent , non memoria tenacitatem, ut in plerisque cernimus, antiquior Senecta. dissolvat, non calidi acumen ingenii frigidus Sanguis obtundat, non contra Liam rugis faciem arida frons cxalperet. Ita olim Div. Hyeronimus de Paulo Concordiensi iam sere Octbiagenario allo. quebatur, ita quoque praesens, & ita futura aetas de Pio VI. potiori iure loquetur. Id profecto omnium in votis esse video; faxit D. O. M. tu publica expleantur vota . Ast quoniam de aeris natura, & influxu ad ur. tae diuturnitatem praenuntiandam satis , superque dictum est, modo dicendum erit de iis via e exercitationibus, aut artibus, quibus homines quaesius praesertim causa incumbunt ; videndumque, quantum hae ad valetudinem , & longam vitam
III. Saepius aliquod artis genus, sive liberale
sit , sive sordidum homines excolunt, & amplectantur, priusquam, an optimum sibi suturum esse possit, intelligant. Instituitur enim exercitationis genus ab adolescentia quq ut plurimum consilii eYpers est , iudicioque imbecillis : Plurimi Parentum sequuntur exempla , ad eorumque consuetudinem suae vitae genus deducunt : Nonnulli amicorum con 1ilio regunturi Multi rei addiscendae facilitate, perplures utilitate, pauci bonitate
33쪽
I7 rapiuntur. Sunt quoque, qui gestio indulgentes deliberant, quod potissimum artis genus sequi velint i in quam deliberationem quum plurimum voluptas , parum ratio conferat, tractii temporis videndum est, an vitae genus cum eius natura pugnare videatur. an Vero mutuo
sedere convenire . Qui illam vivendi ratione niam plexus sit , que ad naturae suae constitutionem conferat, is constanter agat, in eaque
Prosequatur: qui vero in deligendo se errasse, intellexerit, institutionem mutet, aliudque exercitii genus amplectatur, quod proprie constitutioni inimicum non sit . In quo maxima porro dissicultas est: quum vix aliquod exercitationis genus sit, sive liberale, & ingenuum, sive humile, Sc vulgare, quod non
gravissima vita incommoda, multasque aegritudines secum asserat: Saepeque homines, unde decus & honores eaecipiunt, aut alimenta ad vitam sustentandam capiunt, mala multa, ipsum que tandem interitum praepropere hauriant.
Videmus inde litterarum , atque scientiarum studiosos , quorum vita vulgo beatior eae illi matur, sedendo , & legendo contabescere ; Eos, qui Foro implicantur, dum lucri, & honoris non parvam i regem colligunt , in plurimos morbos incidere quotidie observamus , qui eos sensim B de-
34쪽
38 debilitando, mox lecto assigunt, donec e vivis , citius, quam par erat, tollant . Unde merito Petrus X ilander suae aetatis iure peritissimus in Epistola, quam Vopisco Fortunato Pemptio de litteratorum morbis scribere meditanti misit, ita con. scripsit: hidimus robtistissimos Nero es, qui adaman. tini hub bantur , in ipso limine senectae, huic one-eti, litterarum scilicet studio , succνbuisse. Medici quoque , qui in Republica parem Furisperitis locum sibi vindicant , dum plurimis sal utaris artis praesidio vitam producunt, eo Lque a morbis defendunt , ipsi saepe maligno contagio correpti, e vivis immature excedunt. Pictores etiam raro diu vivunt. Divinus ille Raphael, qui arte sua videbatur naturam superasse , morbo correptus , naturae debitum immature solvit. Immortalis Corregius vite dulcissimo usu sitis quoque immature privatus fuit . Multi alii quo. que immortalitate digni non dispari fato periere . Nec solum litteratis viris, & liberalium artium cultoribus tanta mala occurrunt - Agricolis quoque, aliisque multis, qui operibus mechanicis assidud operam suam praestant , paria discrimina imminent. Laudatur certe agricolarum vita ut sanissima, & tranquillitatis pleni Dsma, sed habet ipsa quoque sollicitudines suas , quandam veluti vitet caducitatem. Ex i is enim,
35쪽
I9 qui ad agrorum culturam, aliaque opera rustica nervis, & artubus assiduὴ incumbunt, paucos ad sexagesimum aetatis annum vitam produxisse observa est Boherhavius . Labor enim nimilis , Oa teneris assuetus , ait Halle rus, frangit corpus , O praecocem Iacit senectutem. Et ut alia
taceam exercitationum genera , ne iunga enumeratione taedio sim, metalli fossores, dum viscera terri perlustrant, & aliis opes parant, sibi breviorem vitam faciunt; pauci enim in eo labore ad lustrum vitalem spiritum pro trahunt. Nihil inde mirum , si in fodinis invenies mulieres, qui septem nupserint viris, ut in carpatio monte se vidisse , testatur Agricola . Quum ergo hominis conditio ea sit, ut ex eo ipso, unde alimenta quaeruntur ad vitam sustentandam, interitus non raro producatur, saepeque citius, quam par erat; omni opera curandum est, ut ea exercitationum genera ample eiantur, quae propriae constitutioni inimica non sint, aut saltem minus secum periculi involvant; Sed de i)s accurate dicere, quum longum, & perdificile sit, inquirendum iam est ,
quantum ad diuturnitatem conferat salutaris.
die ae institutio, R quid ex ea sperandum. IV. Recth, & sobrie vivendi ratio, quae iure merito sanitatis mater esse solet, cu usu a B a iuven-
36쪽
iuventute snstituitur, constanterqde observatur, praemium: senectutis promittit. Quod salutare humanae vitae praesidium , ne longa oratione percurram , uno cXemplo complectar, idque tanquam eximiae utilitatis omnium imitationi proponam . Ludovicum Corearum ultra centesimum annum vitam produxisse jam per totum orbem
fama vulgavit. Illum imbecillem fuisse , morbisque obnoxium a iuventute , scripserunt plurimi, ipse que de se testatur in aureo libro, quem devitae sobriae commodis iam fere centenarius conscripsit: Sed imbecillis , ni orbosaque natura ab eo ita cibi, vini, & veneris temperantia moderata fuit; ut post quadragesimum aetatis annum , quemadmodum de Maganico Philosopho scripsit Cicero, nemo eum unquam Uin Olentum , nemoriaturum , nemo in eo libidinis vest)gia viderit . Itaque sobrietatis studio, praeclaraque temperantiae virtute extremum satum , ab ipso iuventutis sore ilim ipsi imminens retardavit, produxitque vitam ultra centesimum annum, tantoque corporis, & animi robore, ut iam centenarius de se seripserit: Iti sum agilis , ut explano equum conscendam, O altos gradus,
colles sublimes pedibus subeam. Deinde sempersum alacris , iucundus , bene conitatus, liber
37쪽
db animi turbellis , omni malasta cogitatione, quorum loco gaudium , pax tu corde meo suam sisti e flationem. 2 Ion me taedet senectus is, quam eg0 mago a Uυ untate transigo . S alis plane sene Ires multum praferenda est alteries iuventuti, senio, eo qκod per Citam sobriam, Dei gratia, ab animi perturbationibus, O corporis morbis fanata, non sentiam ea incommoda, quibus in initi juzenes, EP totidem lenes tabe con lictantur.
Quae quum ita sint, facile intelligi potest, quod
diu, salubriterque vivere , non positum tantum sit in rpbusta corporis coiuli tutioiae , aut salubri natura loci, aut optimo exercitationis genere,
quq omnia non semper sunt in nostra potestate , sed etiam in sobrietate, atque recto vi veri di regimine; quod unum a nostro arbitrio pendet: Nasci enim sortes non possumus, vivere λ-brih postumus. Sobrietas autem facit ,-ut ille, quem natura fortem genuit, facilius se sanum conservet, diuque 'visat; ille , quem debilem , licet maiori cura opus habeat, tandem aeque ad vitae diuturnitatem perveniat: Quod enim cooporis naturae deest, arte, & custodia sui suppleri potest, veluti nobilis Comari exemplo satis, superque mihi demonstrasse videtur. Hanc quoque utilitatem temperastia, vitaeque frtiga,
38쪽
litas habet, ut aeris vitia emendet. Itaque Lu.ciani sententia illa: ubique diu meti potest , modo sit temperata ratio vivendi , digna est, quae ad elernam hominum memoriam pridicetur, ut ita mortales, quocumque terrarum loco sint, animum erigant , quum solo sobrietatis beneficio vitae quoque diuturnitatem assequi possint. Quoniam satis dixisse mihi videor de indiciis que in ipsa rerum, hominumque natura sunt ad sperandam, praevidendamque vitae diuturnitatem: modo de iis dicam , quorum usu , assiduaque consuetudine homines ad eam pervenire facile possint: Quod est alterum huius inquisitionis ca.
39쪽
.mia ratio Pitae tenenda sit ab Adolescentia, ut possut Homines ad legetam Sene Iutem' facile peroenire. AM multiplex, tam que in infinitum varia est hominum ideoon crassia , sive sit naturalis es rum constitutio , ut una , eademque praesidiactui stanti lege sancire , quae omnibus aeque conferanῖ , ut sane vivant, & ad vegetam Senectutem pervenire valeant, res potius Optanda, quam speranda videatur . Docet porr' assidua rerum contemplatio , adeo stupendae , fereque incredibili varietati aeris, victus, potus, cultu sque corporis persaepe homines sine ullo vitae discrimine assuescere , ut inde iure merito app reat, nihil certum , & constans esse in medicina,
quod rerum usum discriminet, quod perniciosa distinguat a salutaribus. Iis mi aes nonnullos qV tidie
40쪽
tidie observamus, quorum natura adeo robusta
est, ut nullo ictu infringatur; Alios, quos licet vitae instit tuto per se in deterius ducat, longa
tamen consuetudine a noxis tutos faciat, inc lumesque conservet ; Non paucos , quibus Va
rium vivendi genus , imo frequens in errores, lapsus, nedum nocet, quin iuvat, & proficit. Sed quum mala rei assuetudo commendatione digna, nunquam sit , paucorumque exemplum , qui, inordinate vivendo, diu tamen , felicitemque vixerint, nefas sit ad imitandum proponere ,
ca tantum praecepta , quae circa Vitae rationem
pro consequenda diuturnitate a sapientioribuuviris commendantur , paucis docere Instituit ratio postulat. Sed antequam ad rem propositam proxime ac cedam, tria praemittenda puto, & primo , quod ab ipsa Adolescentia, quum videlicet genaa, . Viresque vigent, eam vivendi rationem instituendam esse , quae animi, & corporis vires longe sustineat. enim dementia major est , ait Seneca, quam ad quinquagesiimum, alit sexagesimum aetatis annum dister re sana consilia , O ii de vicile *itam inchoare, quo Qx alij eam pem duxerunt λ secundo, quod quum Hominum Valla- tudo sustentetur, ut Cicero animadvertit , notitia sui corporis, observa:isne ea 7.m re