장음표시 사용
441쪽
AD CORNEL. TACIT. 29 tam legibus potestatem, eo firmior minusque seditionibus obnoxius esse videtur: & ex contrario pronior est in rebelliones ec civilia bella, omni tyrannide pejus malum, via, ubi Optimatibus, potentiae & opum suaru consciis in Regem contumacibus esse licet. Nec in Regem modo , sed & in mutuam plerumque perniciem arma sumunt, qui in magno regno parvos se Reges sciunt. Tacitus de Britannis: in Agrie. olim Regibus parebanm,nunc perPrm ejessamonibus 9 sudiis trahuntur . nee aliud adversus validissimas gentes pro nobis utiθω,
quam quod in commune non consulunt. Rarus
ab tribusve civitatibus ad propulpandum commune periculum conventus. ita dumsinguli pugnant, univer si vincuntur. De iisdem Britanniae populis, sed recentioribus, Guillelmus Neubrigensis, sat prudens scriptor, in Historia rerum Anglicarum sui temporis ita ait: Castella per gulas provinciaae crebra surrex rant studio partium λ erantque in e talia quodammodo tot Reges, quot domini castellorum; ha- bentes singuli percussuram proprii numimatis potestatem subditis regio more dicendi juris. Cum laquesinguli excedere quaererent, ut quidam superiorem, quidam vel parem ferre non possent, feralibus inter se inimicitiu disceptantes, rapinis atque incendiis pulcherrimaae regiones corruperunt Denique Christianorum Principum multitudinem exarmasse illorum potentiam atque
442쪽
3o NOTAE POLITICAE atque, auXisserem Turcicam, & nostri homines agnoscunt, v. Th. psi cap 33.& 36 & ipsi Turcae sciundi Cum enim Mahumetes Imp. Vereretur, ne Occidentis Principes Constantinopoli a se obsessae auxilia submitterent ; gam-Bassa ei his verbis metum dempsisἡ dicitur : Nosti, Domine, Italorum Principum polyarchiam facere, ut an archi sint, nec Concordes esse possint. Multa quidem illi ratiocinantur, consultant, decernunt 3 sed horum nihil aut parum exequuntur; &quod hodidvolunt, ejus cras poenitet. Georg. Phrandes Protove i. 3. his. Con stati t. Et Ibraim usBassa in Comitiis Imperii Francosortensibus dixisse fertur Germanorum consilia & actiones similes esse belluae inultorum capitum,& plurium caudarum, quae sepem transire conaretur. αquia capitum quodq; sibi d i versum foramen quaereret, fieri, ut simul universum corpus maneat immotum,impediaturque quo minus ulterius progrederetur. Contra ibum Impera- . torem unicipiti animali comparabat, plures habenti caudas: quod ubi semel capite transiisset, statim corpore toto atque caudis omnibus sine ullo impedimento penetraret. Barbari judicium minime barbarum i Nam in comitiis , quae sarciendae paci publicae & communi bono stabiliendo augendoque sacra esse debebant, quς consilioru lunt scissurae &factiones: imo quae consiliorum communium sunt effu-
443쪽
AD CORNEL. TACIT. 43 Igia λ Cum jam ad portas est Hannibal, dum
monentur Principes &. civitates, dum delecti vocantur, dum tributa emendicantur,alio uotmentium labor est: & religiosum tamen hunc ordinem non expectant negotia; effluitque inter moras rei gerendae occasio, aut ingruit malit, quod prς sentibus poterat repelli stipendiis. Bella non auro minus,quam ferro geri solent. Quia autem citius hostis adest, quam Imperii Proceres conveniant, desunt plerumque publicae opes, quibus alatur domesticus miles,& ex vicinis gentibus auxilia contrahantur. Datis mitibus responss, dum cte. J Qui alios repentino bello adoriri, aut aulicorum in se impetum remorari volunt, pacem se concordiam speciosis in irritis nominib iactant, Tacit. mima legatis, aut ad se missis detentis, adversarium ludificant. Nonnunquam etiam dimittuntur hostium oratores non alio cum responso, quam secuturos mox relaturos responsionem: i j autem deinde aut plane non mittuntur, aut non nisi compositis necessariis rebus tarde nimis expediuntur. Romanorum legati Perseo e Macedonibus redeum tes , nulla re magis gloriabantur, quam dec pio per induciam de spem pacis Rege. adeo - enim apparatibus belli fuisse instructum, ut omnia opportuna loca praeoccupari ab eo potuerint,quam exercitus inGrςciam transmitteretur. Spatio autem induciam sumpto venturum
444쪽
43D NOTAE POLiTICAE turum illum nihilo paratiorem, Romanos o innibus rebus instructiores coepturos bellum. Liv, XLii.) C. Caesar Helvetios transitum prientes distulit,ad praestitutam diem redire iussos. interim aditus omnes validis praesidiis fir mavit : reversis deinde transitum negavit. f. i. de bess. GalL)Et Stainus, donec exer citus in unum conduceret, datis mitibus re sponsis, dum Pomponius Labeo e Moesiacum legione, rexRhoemetalces cum auxiliis popularium veniret, Thraces elusit. Tae. hie.) Simile exemplum de Ptolomaeo Philopatore
2Egypti Rege est apud Polyb lib. v.) aliud de
Emanuele Imperatore 'Constantinopolitano
apud P. Iustinianum: i i. hist. Venet. aliud pud Hieronymum Conestagebim lib. iv de coni: ct. Portug eum reg Casti ) de Philippo Rege Hispaniae, Cardinalem Riarium a Pontifice ad se missum, in itinere per praefectos syos magnifice excipiente, ludisque dc specta-cillorum varietate tam diu detinente, donec AlbaeDux Lusitaniae regnum de cujus contrinversa successione Pontifex sibi cognitionem arrogabat) subegisset. Aliud de Cosmo Me- di eo apud Io. Baptistam Cinum lib. i . demit. Coisin. Salviatum & Ridolium Cardinales, ne noviter jacta imperii fundamenta convellerent, extra urbem per amicos detinente. Denique nostra memoria in famosissima
standae obsidione Albertus Archidux hoc
445쪽
Dodo a praesidiariis delusus est. Cum enim inducias pepigissent, quasi de deditione acturi, dum simulant colloquium, furtim i cohortes auxiliares cum ingenti vi commeatus intromissae sunt. Sed non debuit praeteriri insignfejusmodi Themistoclis astus, quo Lacedaemonios decepit. Post Xerxis e Graecia fugam Athenienses urbis suae muros, quos ipsi ante diruerant , restaurare parabant. Quod cum Lacedaemsnii, quibus omnia illorum consilia suspecta erant, legatis missis impedire vellent adeoque verbis vim addituri viderentur: Athenienses Themistoclis usi consilio, Lacedaemonios demittunt cum responso: e vestigio secuturos suos oratores, qui causam suam sociis probaturi sint. Illis abeuntibus, ipseThemistocles Spartam ablegari sejubet, aliosque sibi adjungit socios 3 qui tamen non secu abirent, sed tam diu manerent, donec murum in eam altitudinem extruxissent, quae hostium impetum repellere posset. Urgerent modo opus, nec ulli labori, sumptuive parcerent. Peracto itinere , cum Spartam venisset, non illico ad magistratus perrexit sed initio causas i pse sibi pro arbitrio fingens,tandem socios se expectare dicens, miratusque nondum adesse, rem in multum tempus extraxit. Tandem cum illi quoque venissent, ic Lacedaemonii interea certis nunciis comperissent, surgere Atheniensium muros, nec ullam nunciationis suae cu-
446쪽
43 NOTAE POL i Ticaram haberi: Themistocles illos hortatur, ne vanis rumoribus fide habeant: mitterent potius fidos ex suis homines, qui comperta cum fide referrent. Annuunt illi, mittunt Athenas opinione sua legatos, re autem vera pro Themistoclis salute obsides &simul quosdam suorum Themistocles, cum arcanis mandatis, retinerent a Spartanis missos, nec ante dimitterent, quam ille rediisset. His omnibus compositis, Themistocles ad Regem & Ephoros prodit: fatetur, urbem suam muro cinctam. Postremd ille Athenas, isti spartam redeunt. Thucyd. i. Iustin. ii.) Haec sophismata juste an secus usurpentur, quaerere libet. Certe Alexander Magnus latrunculorum 8c furum solertiam esse dicebat, noctu & ex insidiis ho stem adoriri R Curi. lib. 1 v. Quod legati , Perseum Regem induciarum spe deceperant, ut dixi, magna quidem Senatorum pars probabat. Sed addit Livius, veteres moris antiqui memores novam istam sapientia improbasse. non astu magis, quam vera virtute bella gessisse majores. Et Tiberius Adgandestrio Principi Cattorum respondit, non fraude, neque occultis, sed palam di armatum populum Romanum hostes suos ulcisci. Tacit. II. Annal Ego arbitror rectius dici, facti quaestionem esse i & principalem causam trahere hanc veluti consequente: ut si justa sit belli causa, justi sint etiam hi doli: sin iniusta, etiam has tecta
447쪽
nas improbas pronunciem. Quidni enim summam publicae rei quibuscumque modis salvam praestemus Z Nihil turpe est, quod
inimico detrimentum afferat. Achiil. Tat. 7. Dolus an virtus, quis in hoste requirat δAddo tamen necessariam limitationem, modo sanctum illud Fidei numen nullo scelere v ioletur. v. Thom. De iser. lib. I. dejuram. cap. 2. Favent pietati fideique di. Quomodo autem istiusmodi artibus fides conraminetur, equidem non video. Sunt inter Principes usitatae, jure gentium probatae i ut
qui per illas decipitur, non de dolo hostis, dirupta fide quippe quae nulla data est) sed de
λὶ imprudentia & credulitate conqueri debeat. Omnibus scriptum est hoc monitum:
r. vigila, & dissidere memento: sunt hi nervi prudentiae. Tractatus ad nihil obstringit. Decian. lib. 2. cons. s6) ia multa tractantur, quaenon non cluduntur. Decian .co .
Ios. I 33. Huc contenditur saepissime, ut per ejusmodi injectas spes de tractation es hostis securus reddatur, Sc negligens. Sed aliud erit dicendum, si jam pactum aliquid sit, & conventum. Tunc enim, qui contra molitur, contra datam fidem agit. Non ergo callidum Petri Aragonii factum probare possum, quod tale historici memorant. Cum inter Carolum Andegavensem dc Petrum de Siciliae T 1 regno
448쪽
NOTAE POLITICAE regno armis decerneretur; & Carolus maritimis terrestribusque copiis superior Insulae immineret, Aragonius, qui Caroli superbum atque elatum ingenium noverat, ad equestre Paucorum certamen provocat, profligari posse bellum duello, longiori mole attriturum mutuas opes, regna, populos. Placuit conditio, & Burdigala, quae tunc Britanniae Regi parebat, duello lecta. Igitur cum Carolus ad praestitutum diem se stitisset, di ad occidentem usque frustra Petrum aspectasset, sero agnito errore abscessit. Vix est, ut non improba sit haecsolertia. Data enim fides erat in Iem certam ad duellum, ad certamen; nec praestita. Qu9d autem Xenophon. Cyrop.)ducem militum insidiatorem esse debere ait, & suae mentis occultatorem,& fraudulentum,& furem,&Veteratorem, & raptorem , eo, quo diximus, sano sensu accipiendu est , ne quid scit in datam fidem peccetur. Ita enim ipse Xenophon se explicat, cum addit supradictis , operam dandam bono duci, ut cum suis paratis hostem non instructum deprehendat, cum armatis inermem, cum vigilantibus dormientem , conspectum ab se, cum illum non viderei,denique ut locorum dissicultatibus impeditum ipse constitutus in loco commodo adoriatur. Non igitur oportet hostcs in consilium adhibere; nec armorum magis est militia quam temporum. Placet eam demum esse veram
449쪽
AD COR MEL. TACIT. 437 victoriam, quomodo nullum praeter hominem animal vincere potest, id est, ingenii quadam solertia Nam corporis robore, ursi, leones, apri, lupi dimicant: qui ut viribus f periores nobis, ita ingenio 8c ratione intra nos sunt. Indeque Lacedaemonii, si quando stra lagemate hostem superassent, Marti bovem immolabant 3 sin aperto proelio, Gallum. I eo uri, quia non regnaret) Iasonis apophthegma est, miserum se vocantis quod non
regnaret. Aristot. 3 polit. 3.) dixi ad libr.
2. Uerb. caeterum Tiberio haut o e.
Non ignarus quantum ex Rep. petetetur. Jv. quae dixi ad lib. s. verb. pridem invi-
has aliasque callidorum aemulorum artes CX
posui ad librum primum. Cum dominationem ipsam donam ejus aceepisset J Grande donum, de quod non gratiam sed odium mereri potuit. Quippe ubi impares merito se putant Principes, destrui fortunam sua rati, & velut exprobrantes, oculis suis obversari tam invidiosos benefactores pro gratia odiu reddunt. Agrippina Neronis mater cum ad vestem & gemmas dono sibi a filio missas, non his instrui cultus suos, sed caeteris arceri proclamasset,&d i videre filium,quae cuncta ex ipsa haberet ; minareturque iturum se cum Britannico in castra, patefactura suas nuptias,
450쪽
3 8 N o T AR P o LIT I C AE . suum veneficium ; praegravis Neroni, interfecta ejus jus, est. Tacit. i 3. & I . sennal)v. quae dixi ad lib. 3. verbo, to potesiliae raro ctc. A libertus 9 enientibus adipiscendae potentiae. properis exsimulatur. J Magni conatus, & praecipitia incoepta non saepius ab ipsis Principibus, quam ipsorum amicis, opes aut potentiam inde aucupantibus procedunt. Fridericus Comes Palatinus mitissimi ingenii Princeos semper habitus, suorum prava suggestione ad consilia sibi Zc Germaniae universae ex ilicssa impulsus esse dicitur. Quippe majores sibi , pud Regem honores spondebant. Iam opes, potentiam, praefecturas, regiae denique fortu-tunam omnes spe devoraverant &c. Traxit in partes, spe obiecta principis loci JPrima calliditatis ars est, suam cuique spem velut hamum objicere. Animus spe occupatus non vacat pensandis periculis,aut, que stri1untur, insidiis. Spes implet tumidum naufragiis mare ;, Spes captis onerat retia piscibus: Hae Bellona ferox usa satellite, Mortalem quoties solo Fudit prodiga sanguinem; Praeferocem se insidiis magis opportunum Jdixi ad lib. 2. verb. in ea divisione. Magna possi prael a Ducios largitione d nota- V et verb. addit muniscentiam Caesar.