장음표시 사용
181쪽
hanc donationem sibi saetam duntaxat; it ian ex intervallo subsecuta sit donatio, &an ad alicuius frauderendat. Sed haec consiliorum materia hest, unde quis 5 Deci. in quead satietatem explere se potest. Pergam itaque ad c iLa. I. alia. Exceptis his, quos antea annumerauimus Jl Hoc priuilegium eleganti carmine descripsit Iuvenalis, c quodlic se habet: Solispraeterea testandi militiἴus imVruopatre datur, quae suntparta labore Militio elacuit non ese in corpore census. Quidam ' & eum casum exceperunt peculi j aduen- AVid.Dec. iiiij, in quo patri non quaeritur viis fruetus. Sed tamen in l. pen. vulgo horum reprobata est opinio, cum Iustiniani co- C eod. stitutiomani seu Eei ς refragetur. eadem est ratio e D. i. p huiusce peculi j,& quasi caure sis: cum in quasi castren- nuit. si sit quidam imaginariae militiae fauor: solae quippei l. lae per nae , quae militare videntur squas Iustiniandi. enumerat conuitutioj x hoc priuilegio fruuntur;&hoc 'ς es' quod in fine constitutionis eiusdem authoris gdicitur.Et in his persis nis,quae huiusmodi facultatemha- , bere iam concessae sunt. Nam Accurs interpretatio mi g U Eς' hi non placet, ut intelligamus de his personis, quae aliquid accipere ex testamento possunt; omnibus enim accipere concessum est, &paucae sunt persenae incap
ces. ntum vero urgent hanc communem sententiam
duo loca ex Iustinia constitutionibus; unus est in N uella,n ubi dicitur filiosam. de eo, cuius patri non quae- h f. r. inritur ususfrudi licere disponere quomodo velit: quod authen. erbum videtur etia adtestamenti ius pertinere,sed ta-- ut liceat me hoc Graeca&authentica lecti' distoluit; neq; enim ma e se Imperator usus est verbo sed διοικον, uiae. quod significat magis administrationem,quam test donem; quamobrem ipse filius, no pater, eiust nodi poculij administrator dispens torque erit, si modd persectae aetatis fuerit; quae interpretatio ex sequentibus cinstitutionis verbis manifestitis collisitur. Alter locus i Isi. f. P. sortias obstat; ait enim Iuliinianusi filijs famil. in his autem. c. duntaxat alibus . in quibus patri non quaeritur xsu de ἴo. ame
182쪽
Alex. in fructus, testari non permitti: unde argumento
I. penul. nis Duntaxat,eaque etiam sublata, a contrario tame
C eod. adhuc sensu, videtur in alijs casibus,vbipatri non quae- , I L. Su. f. r. ritur ususfructus,hoc ipsis licere. Ego hoc argumentuc. de bo- negare no possum; est enim nimis apertu. Quod tamennis,qme dicitur in ijs casib',quibus patri no quaeriturusvsstueri lib. filio per missam esse testamenti factionem,de castrentam Doen. bus, quasi castrensibus, posse intelligi existimo: quaen Not. in interpretatio prope necenaria est, cum eius constitu auih.ide. tionis tempore unicus tantum fuerit casus extracastro
C. debon. se,&quasi castrense peculium, quo patri non acquir quae libe. retur ususfructus,&inquo considerabilis esset testam&olneas' l. ti factio: videlicet cum sine consensupatris haeredit Γο.quaeli. runt, vel non congruunt huic quaestioni, an scilicet de
ρ L . . f. ipsis filio testari liceat, nam cum pater v vsums α 'Cdebou. pud filium reliquit in vita,post mortem eius vendicari Dae lib. POxζst, ista hic casus quomodo, quaese ,praesentiq uta cum qu*stioni aptabitur,ctim pater prius moriatur; Nihilo
multa. c. etiam Πλagis ille casus, conuenit,p cum legatus est filio de ἔο. vi e sexuu , icu manumittat, vel cum usus s legatus est filio: natura enim haec talia sunt,ut testameti vispor . sauia fixionem cadere nequeat.ΑPrincipe quod donatu e
Ge. posita stivus comparatur quapropter illa quoq ; species nisu am his Non ust ergo verisimile unicum specialEmqueri de su. ς sum gς0ς libus illis verbis sadmista etiam aduersa .
duci. 55 Horum argumento coprehendi corti ue proinde nec, Meuisag ςxxςri qui postea accen erunt,ed extendi debent, sed , Potius ordinario iure decidi: quo manifestum est test c .a xi non licere. ξ Alius etiam carus in iure pontificio' ab et rc licet ad Qxceptui est, ut quoties caussae pietas libutiti su dol,liceat silio de qualicunque aduentitio, atque
tiam fortassis prosectitio, cum patris consensu testam talloisi i ςςrς Hic tamen articulus & ipse controuersi iuris est: edin re,quae huc proprid non pertinet,d est L,ὸ h ivri ii xius est une prolixa dis utatione ab Ha tum probauit non cedςre. Faber etiam me annotauit ex Nouru'
183쪽
ii, i 23 er Nouella falium casum, clericis scilicet Elijs amL x Authrilias testamenti factionem permitti: & clericos inter- probate. retatur Cepola, γ qui semel tonsi*sunt: cum tamen G. de i. uella, presbyteris,diaconis,subdiaconis, cantori- cleribus ac lectoribus tantum hoc permittat. Et absurdum a Cautes. est in tanta hodie multitudine eorum, qui prii nam t5- IIJ. suram habent,atque ex tam leui caussa, iura patriae po- aeu contestatis irrita iacere; nam si testari ipsis liceat, multa G tingat extiam alia licebunt, ut& hic colligit Imperator. Ex hoc, ira deae- inquiens,intelligere possumus,&c Deciushetiam Om- ω..qua. lii eletico filiosamilias licere testari, a D. auth. nino putat, nulcum Imperatorum constitutionibus auctoritas decem pressat nendi de rebus vel persenis clericorum sit adempta; ros. abolitaeque prope hodie videantur omnes lFes, om- bisael. Oniaque priuilegia de sacrosanct. Eccle. de Hisco. & nium. cler.&c. Nec in pontificio iure t filijsfamilias hoc c5- c Can. anncessum legitur ; quinimb de peculio Ecclesiastico te- ecclesi. S.
sivi omnino nequeunt citra Pontificis dispensatim Maria. nem: quod tamenImperatorum sanctionibus, induu extra de
tum fuisse,non est dubium. Nouissimὶ sciendum qu constitu. ruudam ciuitatum protrio iure filijsfundiae conceς ἀ 4uia sum esse testari; xvi rurius apud aliquas gentes patri. nos exi, upotestatis iura non sunt recepta: Sunt enim propria Rom. Illic igitur filijs hoc licere non est dubium, cum e Liure gentium idem ipsis sit permissum. sic apud Fran- c. cos filios no esse in potestate,Accursius alibi. ainquod aberi sio.
tamen non est Verum; cum emancipationis modi in non iide
consuetudinibus eorum lesantur, nde patriam p testatem colligere licet, idque etiam amplissimus ille
senatus Parisiensis aliquando decreuit,ut Gallicdyscriptόres testantur. Gallos certE olim Romano iuxς iris c dii hie constat; &iuris ciuilis disciplinam a Trebatio no- hustro Iulij Caesaris temporibus fundatam, sic excolu Iant,ut&Iuuenalis scripserit: Gasse causidicos docuit facunda Britannos. Nee verisimile est aduentu Francorum iura, quae comsuetudine longa iam etauit roborata, fuisse penitds bolita. Hodie certE apud eos ita instituta sunt iudi- qcia,Vt vicinae regiones ullarumores amplecti non dedi 'metu multaqi vocabula ex illotu usu in sua fora tran stulerint
184쪽
kL.F. c. eb. stulerint. Rectius itaque fuerit, bicunque olim Roma- he. l. norum leges seruatae suerui, intelligere easdem adhue ud Lia vigere, quantumuis mutato imperio , nisi speci m l tiis . libus posteriorum pri tui pum constitutionibus,vel potac δε puli, nam icipamque statutis apertEsntabrogatae. ἔboti h libru velfratibus J Iure veteri parentes, Ii :I si isti ἡ bςros, atque etiam fratres destincti excludebant,cum
ab h, qt idque illi potestate essent; quod ius Imper
. torum constitutionibus, mutatum est, non lum
bἱ imodo in castrensibus&quasi castrensibus,verumetiam: in maternis &nuptialibus bonis;&hodiei in quibus 'πη cunq; aditenti iijs, liberi defuncti, parentes fratresque
excludunt.Post hos deinde antea seli fratres veniebat, qui patrem etiam excl udebant, videbaturque illis natura magis deberi haereditas,cum respectu patris inse. μή μ' -- gradu essent: successio autem maximE naturalis em descendentibus. Atque hoc ius cum Institutiones conscriberentur, nouissimum erat; eamque ob caus RHPής Gm hie insertum. Hodie vero id iterum est correctum; si ρς pater enim una cum fratribus succedit. ERU ir Iuret ommuni J' Quo caetera scilicet peculia bona 2r in με eius non qu etsi haereditas, sed qirasi peculium p - 4ς b re tri deseruntur. RHodie tamen secus est: Nam pater filio sibi/ite ut haeres succedit,nec amplius bona patriae potestatis,p βψ vel peculij iure, sed haereditatio' titulo accipit. Hab Gi tui. bat de olim filius haeredes, v supra postendimus; sed pul- dori tantum liberos & fratres; quibus non excantibus, pa- f se ter, non ut barres, sed ut pater, bona ad se recipiebat. Him Quod igitur filius harteciem patrem habet, in cuius η.2 Et cre- est potestate, nouissimo iure introductu est.' Sed quid . Di, quoή refert,iure peculij,an haereditatis pater bona accipiat inic An non idem est virobique effectus3Minime. Nam pe- QAnge. cultum mortuo filio, ipso iure apud patrem reman r Arg. l. a. bat, censebaturque semper in eius bonis fuisse; sed has c- comv. reditas aditionem requirit, sinequano transmittitur: delega. &cumst familias de peculio agunt contra patrem, rL./- , . in non amplius consequuntur, quam quatenus patitur in nouis- peculium. At cum narres est filio pater, nisi inuenta- si C. deca rium secerit, insolidum tenetur; & cum iure peculij
185쪽
deserebantur bona, nullum erat ius matri, in quam tu Ia patriae potestatas non cadunt, nec particeps peculi j erat. At hodie haereditatem una cum patre accipit; vi stigimr boc enim naturae lex dictat, ut qui generarunt, una dui ct s i succedant,y.
quod legimus,li patris bona a fisco occupata sint,p eulium filij separari,ex constitutione diui Claudi j, c salus arsumento vulgd traditum, in confiscatione patris no venire profectitia filij; nec ad hunc textum, prae bterFabrum, quisquam aduertit. R Alibi tamen dicitur, fiscum, qui patris depotiati bona accepit, de peculio ei teneri vinecessest fateri peculium illic ad fiscum d latum fuisse Dec5stitutione autem Claudi j multi ambigunt, in qua scilicet caussa confiscationis, intellis da sit quod tamen Haloandri ςeditio dissoluere vides ςMut tur,modbiidem apud restaetarios istos interpretes h Titana dubeat; ibi enim additur ob debita pecuniaria a fisco occupata patris bona fuisse. Et si separatur peculium pro- secticium, cum bona fiscus propter talia debita oec civ d 1 st pa ouis non idem in priuatis dicat 3 Est autenn haec mi .edi. o 'aevio multis diuersisque doctoruopinionibus inta Numb-' uta. Sed ego puto saniorem esse eam sententiam,vid Arg. rati sectilium peculium tanquam bona patris a credi- de priuil. coribusivendi,atque etiam alisco occupari possit,quo- sic ties scilicet ob crimen bona confiscantur ues secus cum eiu d. si pro 'debito. Et quanquam multa sint fisci passim pri- demetiti uilegia, tamen benignius Princeps cum ciuibus 1uis a- galibus. gere debet, quam priuati inter se. Ipsius enim interest, fori S.hunc ciues egeant, & hoc rescripsit numanissi rite Ha- iustu. drianus: Ampliari, inquit, imperium hominum adi g Arg. d. f.
186쪽
Gone potita ,quam pecuniaru copia malim; atm ideo etiam nolim damnati patris bona fistus occupabat, praeterea etiam filior peculia; portio tamen ex beatento.ti- nignitate&pirate ipsis iiiijs restituebatur; quo exei M. f. de plo ductus Claudius, si non partem bonorum, sali ἔο iam. peculium filijs relinquendum censuit,patris bonis au . .itru fisco occupatis,&illum casum specialem esse in fisco&cum ob debita pecuniaria bona ablata sunt, ipsal gis verba innuunt. Licet aliquo ,inquit ,cas1 .&c. n L. si. L Inutiles J Id ex Modestini reiponso simplum, litissa π. ut alia aliude. Nam Institutionu opus exuvijs fragme- tis Pandectarum & Codicis consu cinatum est. Ga quam autem noua superueniente voluntate,test ea tum confirmari nequeat, fideicommissa tamein codiania r. - r. cillis Wrelicta,conualescere eo modo possimo cuius ea delegs, esse mihi ratiovidetur,qubdin fideicommissis sola*ΡοL-pe. de Etetur Qvoluntas,atq; ideo sequenti voluntate con luseg ι- dari ipsa queunt. At testamenta magna solennitate constant. Quapropter diuersum sortassis fuerit, climsolam voluntatem in testamenti aliquo genere speci mus, veluti quum pia caussae praetenditur. R AE TER E A testamentum sacere non
possunt impuberes, quia nullum e rum animi iudicium est.
SUMME I V M. Impuberes etiam doli capaces testari non posse,
Q re mastulus XIIII. anno, iaminax II.
Si cere hic attigisse noui bimum dum decimi quarti anes. cnibus Cur iuersium in ascapionibus a praescriptio s ob quam caussam introductasit 'sucapio.s Iudicij annapropriasignificatio,caeterae per trans χε p ta esses.
187쪽
iratum pro condemnato accipi. '
QE cvNDoloco a supra dicta regula, i qua omnibus eo ceditur testamenti factio, impuberes excipiuntur: Nam his non conuenit testamenti factio,chm non ha- beant certam voluntatis uae sententiam, hoc est, Q uod Arg. l. i. hie dicitui: Quia nullum eorum animi iudicium est;ve V. deles . etiamsi quoa nonunquam inurbanis' pueris euenit; ἔ Armstlo. iudicium aliquod habeant, tamen huic exceptioni si in L μqtii. adhaerendum: VDisfiniuit enim aetatem Legislator,qua ηνδε isb. communiter pueri sapere incipiunt. Et haec quidem x c Patil. aestandi prohibitio no lege vel moribus, ipsa natura G.ini. g. introducta gest,ut neq; priuilegio,neq; municipali in frater. C. stituto,aliter statui queat. Quomodo enim lex efficere possit,utis testetur, in quo nulla est mentis& volunta- iis testatio istamen expressum esset de doli capace, at- -
queiam intelligente recipi lege posse crediderim:Nam labitia V es olim tribunis pupillis hoc quit concessum;&quan- eL. si
uam id hodie non amplius concedatur, non tamen si iicit Imperator veterem concessionem fuisse nullam, csed tantum eam tollit., Impuberibus J In masculis quartus decimus annus, ii, ii Barin foeminis duodecimus spectatur: Sic veteres Roma- hesi e ii maribus nono die, foeminis octavo, nomina impo- .nere costaeuerunt. Ratione diuersitatis in Problematis ipse Plutarchus resert: Natura,inquit,causam sustinet, q Saugetur foemina&crescit, &adulta perficitur ante g quam masculus. Hic autem dies lustricus ab veteribus qua tat. vicebatur,a quo etiam non alienus est Iudaeorum mos, hL i qui octauo die circuncisis nomen imponebant. Et in utiqηρ testamentis quidem satis est attigisse nouissimum di- ν dedicenis decimi quarti anni; neq; enim totum eum coplo Ner Wic 3 re necesse est; ut nec inusiicarione. Ait qilippe Vl- pstre prσ-pianus, in usucapionei non a momento ad momentu, scri- sed totum postremum diem computamus, bi ego ma . t Lin -- lim legere: Sed tantumdioc enim exigit sequens respo- capionib. sviri,&ipsa rei veritas. In actionum tamen praescripti Q. V. si v ne secus est.Nam ibi necesse est totu postremum diem Jucap. impleri; non tamen rivuli sentiunt in de mometo ad kLin om momentu illic fit copulatio,sed omiissimum diem im- ni .d . . pleri sitis est: Veluti si sexta hora diei caledis Ianuarias aB. . , s mutuum liga.
188쪽
mutuum dedi, finietur actio completo legitimo ann ID. Un βμ humero hora sexta noctis calendis Ianuarijs; p ς 8 Wh' strernus enim dies tunc completus est ; & pridianum μ' dieiti, non autem illum, quo aliquid fieri coepit, postre-q6 1- ς nouissimum dici multis legibus coinprob u. l. in i sed cur aliud in usucarionibus ac in actio nupra o Hρφ' seriptionibus 3 Respondet iupram Accurs Quoniamne ' ill fallorabiles, hae autem odiosae; sed tamen nec hoc
M t spms iusticit cur enim ibi fauor est, hic odium ti Ego arbi- si quoniam usucapio introducta est bono publico,
νυ in ' ne res ipsae seteriorestiant, &negligantur; quod erat ni Si de futuruin, si quo cuinque tena pore dominusvedicare eas V u pzsset.Vtile itaque fuit praemio usucapionis inuitare adpri, diligentiorem culturam iptbs posset lores: Ez hanc u V sucapionis rationem Theophilus supra de Isucapioni- prus ' rectat; putoque eam reiectis alijs, verissimam es-o situ, ἐς se. Merito ergo usucapio citius completur,quam actioco Ni μ' res personales cxtinguantur; in quibus nullus est i-bri psius rei fluor, ne ipsa negligatur;led tantum praescii iudic. er ptio inducta, ne lites sint rei pexuα ' . . . ibi oly, Ii dicitim 'Accursus hic multas indicij signilicata'- σpsar. ivl nes colli it, ψ sed quarum pleraeque in idem sere recta omne ρρ' dui; una autem est propria,a qua caeterae per metat bo-puli s det ram,vel similitudine, &rei affinitatem derivatae sun ius QP ιμ- Propria significatio ex etymologia intelligitur. Estq forvi itaque lucticium,ut&iudex,a iure dicendo dictum; αextra de significat ipsam iuris inter partes disceptationem A Demer igni, diffinitione eius nunc no est locus scrupulose disput r Cano. in re, cum hoc liceat ex vulgatis doctorum commentFjs rub.extr. petere. Eodem autem modo a iure dicendo dicitur 7
de iud. iurisdictio, quam mihi videtur Vlpianus diffiniuisse, s In l. ini- iuris dicendi licentiam, siue potestatem; etiamsi om- per si j nes codices habeant, iudicis dandi licentiam. Sed 'tdeiuri d. hoc non convenit,ita facile potuit, propter similitudi- omn. Zud. nem iuris dicendi, in iudicis dandi deerinari. Sumi-itur autem interdum iudicium pro iurisdiatone, ut pro aliis cohaerentibus rebus , &pro actione, init praetor. stantia, sententia, condemnatione: 'Vndeiudicatum Sy de re se luete dicimus ; & iudicatus condemnatus Vocatur. iussi. iac*protestatione,si sententia magis, quam discre-
189쪽
vone accipitur; ut sit prema iudicia delanctorum adipellama, ipsa tesiainenta, quanquam& altera inter- x L. Desne
pretatio soli ni re potest.Sed quod nos dicimus, 7 heo- gare. rhilus etiam probat: cib cis γὰs o i, τι ris Az- quemad. του u. λίγε ζ ri Titar, κτzi μα τυς αδ iavοιας; st κτα δε δ ι at o cie o Qx8 sq. TE M suriosi,qiua mente carent. Nec ad rem pertinet si impubes postea pu/hes aut sui solis postea coFpos nactis , sectus sue iit S decesseau. Furiosi austem si per id tempus secerint testamentum, quo suror eorum intermi istis est, iure testati esse vυ dentur, certie eo, quod ante furorem secerint,te 'stamento valciate.
I Mente captum a Drio se differre. et Substupidos, CP quos a ultu Simplices Mea pose testamentum facere. 3 Dementes non posse te stari.
Eurorem non praesumes et ,s Furor q&omodo probetur. γ
s In foricis pers cmo furorem nisi . 7 Multos esse mentis furiose, mi tamen assem'.
t Ex actus quatitate, agentis conditionem dccl - γ enia s In ni elpe aliena facere a publico more, nupλλ
ia mente carentJ Hac ratione idem in mente inlinurio apto tradit Accursui enim oculis captu dicimus, sum Ceo. sc&mente,qui utrolibet priuatus est.Distingui autem in L hi furiosum a mentecapto,clarius est quam ut probatio- manita ne indigeat. Attamen aliquando sub mentecapti signia tis. C. deficatione omnes conprehenduntur, qui quomodocu- in ip. Q luemente carent. Videtur tali en aliquando dubitac 002b RVlpianus,hau,quod demente capto statutum esset, b IndictI.
190쪽
in stitioso obtineret Et veteres quidem valde anxij sustulit & parci in constitutionum extensioniblis, cum nos similitudinis argumento nimium licentet utamur; &Cicero libro tertio Tusculanatum quaestionum: Fi rore affcctum dominum,inquit, rerum suarum esse v tant duodecim tabulae. Itaque non est scriptum: Si ii si nus, sed, Si furiosus esse incipit. Stultitiam enim censuerunt insaniam; S sanitate vacantem, posse tamen tueri mediocritatem ossiciorum & vitae communem , cultum est usitatum. Sed ego Ciceronem non demen- ,
te capto loqui puto,vel fatuo, nam ij non sunt rerum suarum domini,& a curatoribus reguntur in sed malim eum intelligere de simplici' ut vulgd dicimus si mo do id ad c d uiri nostro applicari lubet. Fatui enim&me tecapti, qui & dementes dicuntur, testamentum facere nequeunt.- At ij, quibus non deest omnino mens, sed *qui tamen sunt substi vidi, non minus facere testam ta polle crcduntur, quam foeminae post duodecimum annum; in qua aetate scimus nondum esse plenum animi robur.Cuin εcipsa mulier secundum quosdam philosophos: dimidium rationis tantum habeat;&id hie videturvoluisse Faber&Aretinus,&a cateris copi ob tur.i 'Dedemetibus vero expresse respodit Marcellus: s Furiosi, inquit,vel demetis, nullum cst testamen tu &infra traditur posse mente capto hae pupilli exemplum substitui, euidenti argumento hunc testari non posse. Inferansus est 'Scie tum hic est, Vnuquenque cre- dis aliae mentis esse, nisi contrarium constet vel probe- . tur, &ali erenti aliquem ess esuriosum probandi incubit onus. i Probari autem furor vatijs argumentis p stest, si aliena&deridenda loquatur, si per vicos more insanorum feratur, inam inde dictus est furor sit mere lapides iaci t, ' vestes di si upat, aliaci ire commi tat,unde suror euidenter colligi potest. Si et quis autem csemel probatus fuerit esse furiosus, semper talis ' praeiasiimitur nisi dilucida appareat interualla remisti mortabiuntelligendum id tamen exllarioli sententia,' si quis semel surere coeperit per i ustum tempus. Nam plerique doloris,vel moroi impatientia,surere videntur, hos iammo postea quam cc ualuerunt, adbuc surcre praesumet.