장음표시 사용
51쪽
esse surtum. De Pontificis etymologia miror curn et i Varro in stri poti)s Varronis V sententi .ura, quam Scaeuolae sint libro δε amplexi,ille a ponte sublicio faciendo curadoq; inomen linga et , deducit, quod nostri postea deflexerunt ad vitae coelestis pontem. Scaevola probabilius mihi dixisse videtur, a posse & facete dictum Pontificem, qudd sacrorum pGncs illum summa es et potestas, quo pertinet illud Vc gilij: Cum facerem vitula:&: Ne tamen extinctum fata a. u. r. probot, quod id nomen a Numae temporibus coe- perit primi Ro. religionis autoris, cum pons sublicius postea ab Anco Marcio aedificari sit coeptus; cui ergo non erit sacrorum potestas, ei Pontificis nomen non c5aL-Ldec petet. y -De possessionis etymologia illud quoque nor 1 oqist i ' tandum, vulgo eam deduci a pedum positione: Quod H, etsi non sit usque adeo absurdum;melius tamen conuemnit,ut a sedium positione derivetur:Nam& vulgari lin- sua, eam, qui possidet, sede posuisse dicimus,& verbum apsum non fatis patitur, ut& pedum & positionis illie concurrat derivatio; sedendiq; inani se itum apparet in ipso possidendi verbo vestigium. Quidam & hoc reple-hendunt,malunt ;ab hoc nomine pos componi, quod in copositione solum inuenitur, t compos impos,qu et Astia. in si qui potens & cum potentia alicubi sedeat is demum a. res et. l. possideat. Verum egoIuriscosultis nostris adstipulor,viqvinque prima syllaba a pono veniat atque positione;in sedendi sedum. enim verbo nobis non dissentiunt. Et,ut Varronis ye bis hanc disputationem concludam,sciendum est, multas etymologias obscuras esse; quod neq; omnis impo- sitio verborum extet, quod vetustas quasdam deleuit,
nec quae extat,sine mendo omitas imposita,nec quaere- Efeeit imposta,cuncta manet;multa enim verba litetis commutatis sunt interpolata, neq; omnis origo est nostrae linguae a vernaculis. 4 Etymologiae succedit dissi hitio,cum Vinsinulli volunt dissinitionis species quae-αU5.I.ca. dam sit ipsa notatio. Et Fabius' ait, plera', per ipsam
52쪽
ne quicquid quoquo modo rem designat, dissinitionis appellatione venit: sic &quae G αντι Τ iv, id est, ieris nomine redditur nome, fit postio;'ut tacere, est flere;&per τό π oy,&exempli gratianoa demonstratio, etsi non proprie, di sinitiones tamen vocantur; Mposteriore serEsolemus uti in rerum corporalium designatione; neq; enim res melius nosci potest,quam sensibus subiecta; diffinitionumq; maior usus in ijs rebus, quae intelligutur tantum&solo animo cernutur. Mutita autem alia dissinjtionum sunt genera, qui Boetius breuiter & eleganter libro 3. in Topica Ciceronis exponit; tuorum eiu exempla liceat reperite in libris legum, tamen cum nec propriξ dissinitiones sint, sed tantumi proprietatem minus plenξ explicent; atque in argumentando vim necessitatemq; hauda 3 magnam habeant, ad illam transeamus, 'quae proprie di uiti ob dicitur, constans scilicet ex generedidisse- Γgare. n. I. renti j s. Genus, est verbir pluribus specicuus commune, i. U. eo A. Differentia,proprium, nulla in aliam rem transferri potest: Hoc cum vno alter6ae verbo perfici nequear,
multa persaepe colligcndas sunt, quα iuncta prGPrium c ZAstr. quiddam eiciunt ι modumq; hunc colligendae ei fini- stionis pulchr) declarat Cicero, nos e emplGm ha- EI To itabemus in dissinitione testamenti ab Vlpiano tradita in E qua idem non insci te Bart. deducit. Et haec quidem di L Ebabis fini redi lex usitatissima est,atque firmissimum robur in argumentando liabet. Cicero duo alia dissinitionum frita obi
genera adiecit,ut aliae sint partitionii,aliae diuisionum, quae cum totam Iem,id est, omnes partes vel species cOPrehendunt, necessitatem etiam in colligendo indi . cant; nec minus valent, quam prior illas oesica ad Fem
demonstr8ndam potior iit, plus ii autoritatis habere
videtur ob communis in distiniendo praecepti obserua- . tionem. Debet autem S di Tnitio plena esse, non tamen ε 1 redundans, id est, desinito per omnia aequari; atque dul0.ob eam rationem : in tcstamenti dissinitione ad ij ciebat ibi illa verba hic Accur. cum haeredis Institutione, ut at
latis codici liisq; seiungatur, quod Bariolo h atque alijs h d. i. eod. isplicet, citaurub iustae voluntatis significatione satis
53쪽
Porc- b; - diffinitio ineque facile ea talem interpretationemn Franc b admittit,ut pro tum sita ponatur iusta: Nini leninim reti ' sis definitionem commendat, quam perspicuitas ecd ιδ potest recipi id, quod' quidam volunt,ut persectionemo Moder, iustae sententiae appellatione eam intelligam quae Pata hic testamento conuenit. Dii sinitio enim sine aliqua rela tione exprimere diffinitum debet, nec alijs speciebus
Η, de res poste adaptari; hinc quidam Q suffugiunt ad vulgatam
tur, regulam: et Oninem definitionem in Iure Civili pericu- 12 Iud Lo'loiam esse, rarum enim esse ut subuerti non potui. 'V muli. ubi rhin nec ea satis patrocinatur, ibi enim definitione pro' Me bis regula accipi, verius est, ut&Accur.' declarat,&persedaeam, titulus demonstrat. Idque cxprimo eius tractatus r
ν , de sponso colligitur ex illis verbis, quae cum in uno vitiata reg. iur. est, perdit onicium suum: nec te nerE adiectum in Iures L. sum Cluili: caeterae enim disciplinae facilius praeceptis sein-
cludi patiuntur, hic ex rerum Varietate aequitas altera
'tur, de noua aliqua species sub generis saepe desiniti
ν e. in tit. ne a cadere nequit. In hoc aut sensu,& desinitio &defiat L. I. de re. nire apud Iurisconsultos crebrbaccipitur. Sic Vlpianus: cato. . - Puto recte generaliter definiri,utrum in potestate su m Leg. in rit conditio, an non fuerit ficti potius ene. Item Ca fraudem. toniana regula sic definit,& deinde quae definitio in f. de te quibusdam falsa est, hoc & determinare & determia f. . mihi. nationem generalem interdum vocant Iureconsulti. x Val. in v Quidami autem ipsa scriptura distinguunt explic An. Rou..tionem eam , quae genere dc disserentia conficitur, Et g. iv. l. qualem testamenti supra recitauimus, ab summaria . ors. de hac &generali enarratione, qua regulam interpretor,
54쪽
'thanc Definitionem,illam Diis nitioneni, ocemus. sed ego non vulgum modb, sed & doetos plerosq; viros non distinguere video; & librariorum errore iam olim ista consula sunt, ut meram illi coniecturam sequantur,cum nec ratio diuersae scripturae Ulla appareat: N-m , 5bj utrunque verbum ab eadem praepositione compositum est, nisi quod in altero mutata est litera, ut &in Diuidere&Diffidere. fHinc breuiter&illud addam,ouosdam . non attendentes ad hanc distinctionem tradidisse satis
esse definitionem generaliter procedere, x quod alij re
prehendunt: Cum omnes casus desinitio complecti debeat, quos continet distinitum; hoc est, vox ea, quae ' bdi Tnitur. Etenim si de regula agimus, verum est satis esse, t generalia complectatur,Ratq; etiam in alijsquibusdam diffinitionum generibus idem admitti potest, veluti clim dissinimus , furtum esse contreetationem
fraudulentam rei aliena ,hinuito domino; S tamen aliquando furtum videtur seri sine contrectatione, item - Φrei suae, item volete domino: At in illa dia sectica & propria omnia conuenire debent, neque plura complecti definitio, quam definitum, neque pauciora. ' Sed vide quocunq; unum dicitur, dicatur&alterum.' i Non tatae vero idem testamentum & codicillos, manifestius est, quam ut probare sit necesse; &tamen his omnibus Go LMm testamenti definitio videtur conuenire ; neque tollit dissicultatem; quod iusta&perfecta sententia codicil ob te lorum dici nequit,relatione icilicet testamentariae persectionis. Perfectionem enim non consideramus alterius respectu,sed per se; ut nec illud probe, quod quida da i t f Ii adserunt,definitionem de aere intelligi secundum na- s
turam definiti, id est, testamenti; in quo requiritur haeredis institutio; at hoc in testamento certum est; sed in e . r 'desinitione idem exprimi debebat;cuin enim conuenit cop I lib. sic perfectam esse, ut per se idem indicet, quod definitum. apropter 'hic nodus aliter fortaliis dist olue 1 Fi .ru H-tur melius videlicet, ut iustam voluntatem interpret , ret, iud-mur, non qaidem Thersectam itum enim procederet, i. i. '. eo quod in contrarium inductam est sed Iblennem,atque g L J eea ipsorum Iurisconsultorum Ssuit interpretatio. Co- inium dicilli autem non iustam,id , solennem c tinet sen- τ p.
55쪽
hs n. in f tentiam, cum in ipsis nulla ordinationis sit selennitas; ut clare dicit Imperator,&hninite es in ipsis possint est ecit testes nec scio,an olim desiderati fuerint quinq; testes, i mr. in L hodie non est dubius sed tamen notales sunt isti testes, f. C. deco quales in solennibus & iustis actionibus requiruntur, dicit. id est, ciues Romani puberes cum alijs antiquis quali serael. f. talibus: Et cum in his legata&fideicomisi ascribant i
in o. Pari nec ipsa quidem dicentur solennes voluntates esse; ma hic. gis enim indicare videtur res de quibus voluntas haec m L. quae-- concipitur, quam ipsam Voluntatem; unde legatariosdam. . is corporum successbres,' haeredes iuris dicimus. Et qua aurem is quana aliquo lin ipsis ius consideratur, 'nsi inde tamen de Men. vicitur iusta voluntas. sic est legitimum&illegitimii 3 in L. id rep. matrimonium,iusta&iniusta uxor &tamen iniusta '. i. st de xora concubina aliquo iure distinguitur: At iusta illa et si cap. tantum,quaeritu, moribus solennibusq; omnibus Quia o L. maeor ritum seruatis ducta fuit, dc in manumconuenit,quam 'adleg. Veteres matremfamilias vocabant. pi Haeredis verbinia si Itil. deata stitationem iure ciuili in testamentis introd stam ex dube. Vulgata regula ius nostrum, i&c.constat: de miles deh iis testari potest cum pagani haeredem, id est, uni- To . Ge. uersorum bonorum succedorem relinquere debeant; iso militibus enim selennitas omnis remisia est. Erit itaq; si, M. go solennitatis, non substantia primaevae haeredis institi
restu itiri quae in testamentis aliarum gentium non requiri r L i ο--minima re declarata voluntas sinebis, Afri ccrescendi iure obseruatur, caetera bona ijs occupan-
Hii, Est propiores sunt ab intestato. Illud tamen non, Dies ista i Uau rim; Legandi verbum olim sequὶ late porrectu 3 3 ri, a , Dalse, atque nunc testandi quod ex lege duociecimi bularum probatur, v vii quisque legasset suae rei, ita ius b Sic Liui. Numitori gentis Syluiae regnum legat. ς γρα Hodie ad selas singulares isonationes pollinc hiemab; m ψυ haerede praestandas refertur. rLongior in his sui, quam
uorundam sortEstomaclitis serat, sed cum ista toties t in Listholis ventilentur,&permultos saepe dies disputemtur, operae pretium me facturam duxi, si paulo distin ML. mer- Gus lucidiusque enarrarem. Nunc ad reliqua pergam,
56쪽
Eduinihil antiquitatis penit is ignore. tur,sciendum est, olim quidem duo gon nera testamentorum in usu fuisse; qu rum altero in pace Sc otio utebantur, , , quod calatis comitus appellabant; altero quum in proelium exituri essent, quod procinctum
r abolitae leges leges dicendae sint.
a e n leges correctae allegari positat. 3 Posse Wreres leges non emim corpori insinas adduci ad nouarum expositionem.
Si veterem extarent monumenta inorem in istibus obscuritatem fore. s. Detestamento, quod calatis comitise fiebat. c Comitia quomodo a consilio disserant. 7 testamentum,quod cantis comitisesieba po
a Procincitam testamentum Pnde trictum, edideantiquitate eius ex bonis authoribus. a L. mnis. Irar hic ex Iustiniani costitutione contrariam sei itentiam Accursius, quae nihil opus esse censet v 'plici Cteris iuris prolixitatem reuoluere, nec quicquam ipse Me ad tot Iespondet. Faber & Angelus in verbosa antiquitate id V μμ concedunt;ea verb,quae non prolixa sunt&intelligen- i inpritiam adiuuant,legenda censent. Eg' nec obprolixita- s de cov. xem negligenda puto, si utilitasinae aliqua dc diluci- έμmema.dior sensus hauriri potest. Nec quicquam Iocus citatus sic glos obstat,ibi enim idebopus non fuit reuoluere iura an- contra iutiqua, ludd casus illi nouo iuri inserti essent; qubdsi L nici C. omissi fuissent,non negat Imperator debuisse ex anti- de lat. b.
quo iure repetiue cuius loci argumento ti aduersus eos tonsoleo, tui Iustinianum salsb tradunt vel credunt vete- c In l. D. rum concremaste volumina. 4' Vtriim verb leges anti- fal. quatae correctaeque allegari possent, non satis sibi con- nota. Mo.iensit Accursus, Bartolus, caeterique ad decisionem hic. .
57쪽
quidem eatissarum,quasi ipsarum dispositio adhue vitigeat,allegari citra falsi crimen non posse, existia L mui . mant: Recitatio enim incognitionalibus 'certaminiis hunc - xamcn simplex citatio prohibita est, dollimq;
stitur C. Oportet interuenire,Vt illi poenae locus 'siat.Atinargi de Botio mentum trahi posterunc consentiunt, cum leges,quarc eousis correctae sunt, eaedem in iuris corpore adhuc extatici
emblum ' Thςodosianus Codex, cum Caij instituta. c Io cisi xiones,cum Iuli j Pauli sententiae,in lucem redierint, α plures xeterum libri aliquando sint prodituri, mora
Jalisi L. Occultatores antiquorum authoruns, ab GL merith Ziῖλiοταφους appelles,nescio quantum Baitol. opinio probanda sit, inde cerid argumenta non leuia sumi possunt: Nam & quioq; pedum praescripti re nem santea incognitam patefecit integra constitutio φhe. l. qui apud Agennium Vrbicum relata. id igiturZanBarto otio edit' probabimus opinionem Z Mihi sanis non satis magna c. u. rer. pppar*x adsta,quare magis ex legibus expressὰ corre et is sumi argumentum diu eat, quam ex omissis&nouo corpori non inscrtis, cum hae tacitd tantum sublatae videantur:Nec satis etiam scio, an penitus sublatae sint, quanquam plenam authoritatem iton habent. Etenim quod correctae leges Corpori adhuc insertae maneant, caest caussa, quod nouae copilationis vel molesti an
vel iuuidiam principes fugiat ue alioqui si de integro ius resarciretur, & illae proculdubib leges, quae correctae
sunr, resecarentur. Si ergo ex correctis legibus licet ar 'gumenta umere,cur non ex omissis λ Nam & Grat, num in retorrum compositione constitutiones alia quas allegare scimus,quae non exta iit in iure nostro , α a 2. tabularum fragmenta curiose inuestigamus, psit si 'phorumque&oratorum authoritate nonnunquam lmenter uti muricur ergo nostra adeb rcij cimus; ma i- NE cum non sic allegentur,tanquam legis vim obtin rant, sed ut in re dubia vel obscura vel iudicis cognitio- A mi. mLinem instruant, vel ad intelligendum viam aperiant. creudum Iam&nouae leges per antiquas distinguuntur, & m . nicipi omni inititutis plerunque ea, quae in iure ciuili . t ita. correcta fuere, iterum sirut receptae, &ipsa correctoria
58쪽
tu aetatiorem interpretationem accipiunt, quoties ad antiquius aliquod ius redimus. Ego itaque generaliter censeo poste nos leges vel desuetudine abolitas, vel i mi. inare ob compositioiiis compendium resectas&omissas, vel the. quas expressi e correctas,adducere in qualecunque argumen actiones. tum;modo tamen citra fraudem noc fiat. Multi enim C. de fata imperitis iudicibus correctarum legum allegatione cro . Eccl. imponunt; i atq; utinam plurima extarent hodie an- Alcia. h. liquitatis monumenta neq; enim de plerisque Ob Vetz- a.demerirum legum ignorantiam tam immensa creuissent no- fi mitis ratium interpretum commentaria. De iurisdictione, I Barto. Hi de mero mixtoque imperio, quina confusus nunc tra- d. l. hia. f. ctatus,quam multa circa substitutiones sunt intricatat aefulsene infinita alia enumerem, quae breuissimis eterum sententque elucidari possent. Sed redeo ad rem. Calatis. omius 4 Acciustu hic manifestior est error, quam ut reprehensione egeat: Calata quippe dicitur, . . quod classes per ordinem calarentur, hoc est vocarentur : Explicat autem h aec testamentorii in genera ex La lio Felicς A. Gellius .i Vixit autem Laelius sub Hadri no, 'ciasque authoritate Iureconsulti etiam utuntur, ' illo maior nobis authoritas illius esse debet. Vocant autem Romani, com tum locum, in quem populus suffragiorum causiacon eniebais pro actu ipso, plura-- liter tantum sui C. Caesari placuit j x veteres utebantur. i. f Differtati e ab comitijs, couentus. Etenim dum comitia calabantur, id est conuocabantur,totus populus ' , rer cornicinem adesse iubebatur. Couentus 3utem
Iouo iv ρικω ' ε rivsvοκμ ει os,id est,ut rest' ait, cuin hi pra. a magistratibus iudicij caussa populus congregatur, quibus ex nitabat autem consilium Romae,ex senatoribus α cares, na. equitibus; in prouincijs, ex assessiorib'; 'quosnunc quip Deo μαdam consiliarios vocant, praesidi vel iudici assistentes; ' is fies . nde crebra mentio manumissionis apud consilium. Huiuscemodi autem testamenti sectio, bis inani Q a iiDd.
contingebat, praecone uniuersam circumeunte ciuita- ti per ιο tatem,populumque calante,hoc est conuocantriatque
'ibi, ut v lebant populo audiente voluntatem e tre- Theo. hla
59쪽
' mam exponebant, obtestabanturque Quirites,nr o tam eam seruarent.' Cum autem populus omne imp
1 f. sed cir rium in principem contulerit, vulgata lege regia,t quodprin stamentum colam eo,tanquam coram populo factum, ripi. supri hodie etiam obtinet; ut hic testandi modus non penitiae iure tiis sublatus,sed solum mutatiis vigeatur. nat. Non 'qubd succincte fieret, ut diuinati L. Omni- Accursius, sed qubd procincti dicuntur militesv authoum. Ceo. re Festo Pompeio J quasi praecincti & expediti: Fiebatu Facit i. enim pςr nuncupationem in ipso militu adexpeditione. inici apparat ob dubia belli alea. De hoc sicscribitinCori ιο po f. lano Plutarchu*:κla δέ τοτι πισκαθιSρ μενοις, Idus
morem scilicet fuisse Romanis, ut in acie constituti,α iam clypeos sumpturi,tosamq; praecincturi, haeredem tribus,quatuorue exaudientibus nuncupantes, test menta simul conderent.Meminit&Ciceroti.I. deor tore: Reprehendebat, inquit, Galbam Rutilius, quod isse,tanquam in procinctu testamentum faceret, sine libra atque tabulis , populum Rom. filiorum orbitati tutorem instituer lxistet. Est enim & tutorum constu' tutio pars testamenti,ut&haeredis institutio,& legatorum libertatisque datio. Differt tamen haec test mentix L. r. de species ab militari, quod militum priuilesia non sint testa.= nil. antiquiora Caesarum imperio; cum procinctum antes . dicam leges ii. tab.fuerit,uticit supra scripta Plutarchi authoi, fra de ritate coli igitur.
mi usu Ccas siT deinde tertium genus test mentorum, quod dicebatur per aes Alibram; scilicet quia per emanci, pationem, id est,imaginariam quan/dam venditionem agebitur quinque testib. Eclibripende ciuib. Romanis, puberibus praesenti hiis,de eo, qui familiae emptor dicebatur.Sed illa quidem priora duo genera testamentorum, ex
60쪽
m TI . DE TEST. ORS. 21 veteribus temporibus in desuetudinem ahie. runt.Quod vero per aes re libra siebat, licet diu lius zmaserit,atrame partim&hocvsuesse desht.
i Ex qua caussa Am testamenti genus per aes
5ram inuentum fuerit. a Qualis hic emancipatio interuenerit.
3 Familiae emptor loco haeredis. Libripem quis dicatur. s Emptio olim appenspecuniafiebat. 6 Imaginariam emptionem per num assem, Alia
7 Quare hoc testamentuper emancipationem non donationem fieret.
8 cibre sublatum fit hoc genus tesamenti. 9 Pacitam de futura successione olim ritu se conssetudine pos confirmari.
Cur tertium hoc genus testamenti olim fuerit, eleganter Theophilus explicat. Eueniebat enim ut multi intestati decederet: Nam cum mali existimetur ominis, valenten & sanum de morte cogitare,plerio uetestamenta ad mortis vel ad aegrotationis tempus aifferebant, & quia tum nondum comi- . . tiorum tempus instaret populusque difficulter & rar, conueniret, intestati moriebwtur, neque stam sena per bellum erat,nec scio,an &mulieres in procinctu te- i Harentur.Bene itaque tertius hic modus inuentus fuit, omni tempori,omnibusque personis artus, neque t men hic videbatur tam testamentum esse, quam cotra P si Wφ'
f;fiebat enim per emancipationem, id est, imagina riain venditionem. 'Quidam h intelligunt interue- , nisi e filiorum emancipationem, sed ne se quidem om b b hi nibus c5cessalaisi et testandi libertas: nam plerique no ς habent liberos, mulieres verbetsi habeant, tamen eos non habent in potestate,nec inuitus quis emancipari