장음표시 사용
81쪽
sunt. Agitur enim de personis, quae testes esse in mento prohibentur : Omnes, autem qui non prohiben-at , tur,a linitti' possunt. Et principio definit Imper. G 1 de festi. Dcraliter eos esse testes posse, quibus cum nobis test menti factio est,id est ut vulgo accipitur in qui haeredes iustitui possunt; etsi enim testamenti factionem etiam Γ s. testu. ij habere intelligantur, qui facere testamentum i)pos. asit. i, r. sunt, hic tamen eas nificatio non congruit: Nam im de haere. pubes, servus,surio isque inepte exciperentur; debelli quali. enim casus excepti sub generali regula contineri,ς etiadiso. si liuersum ius inducant;& qui omnes libros te at, ii cDec in L epte domum excipit;&qui omnibus, qui haeredes esse. i. st.dere. post uni, testimoni j dicendi ius permittit, non setis re de personas ab ea delinitione excludit, qtiae stib ipsam non cadunt. Quapropter voluit Accurispassiud tantuni hic intelligere testamenti factionem, quod egoquidem Mon reprobo: Etsi enim habere testamenti factionem dicaturis,qui testari,&cui in testamento relinqui pi test; cum tamen dicimus, est mihi cum illo testamenti factio, ipsa oratio illius respectu, passivam vim ha bet, significatque illi poste a me relinqui;&hunc sc sum obseruaui semper ad hanc orationem Accur. etiam accommodasse. ' Suapte igitur vi, non exceptionis gra tia, intelligem hic de ijs, qui haeredes possunt institui.
Graecus tamen interpres utroque modo accepit; sed ne haer. qita- sic quide bona erit exceptio, siquis omnia epra exci h. . lega- tiat.' Improbus cm intestabilisq;, nec facere testam
f. de tum potest, nec haeres' institui, cum illi testimonjum
M. dici nequeat, i cuias effectu haereditatem consequa-. 4 e Glos in L tur; uod&Alciat. ssensit,&Theophilus explicat, D i
is cuilege. cendum itaque est,non volui se Imp. te pradicia regu la excipere; cum et si quidam casus conueniant, ultinius tum is tamen apte includi nequeat,&copulae vis,quae in ne se. f. eod. xione cotinetur, exceptiuae dictioni subieci avnniplaus a Iul.iute- immutet. Progreditur itaque Imper. per enumerati flati . f. nem certorii casuum clarius explicaturus, qui testesae et . . se in testamento non possint, cum enim dixisset cost stes esse non posse, qui haeredes esse nequeunt, addit ib I. lexam sed etia mulier testis esse no potest,&c. Multi aut sunt, qui ex testamento capere nequeut, ut deportati,hostes,
Peregrini : De quibus alibi Accursi Sed
82쪽
3 Sed neque mulierJ ' Mulier in caeteris omnibus a-
ctibus testis esse poteti iii testameto , ac nonnullis alijs' i non potesi: Rationem vulgo reddunt, ob sexus imbe- δ Deci in Lcillitatem&inconstantiam. Sed haec ratio cum gene-- . de reo ralis sit, prohiberet etiam in contractibus illarum in- tur nus Aterponi testin nium. Ego arbitror id inde prouenire, C. sorus. quod veteres adsolennia, nec mulierem, k nec seruum, extra denscimpuberem, nec peregrinum admittebant. Testi- merb. b.
um vero qta alitatem ex antiquis testamentorum gene-l L. itiit
ribus constat descendisse. In emancipationibus verb, sla. .e, foemina testimonij caussa non interueniebant. Nec uus .eo. - anal Eait Faber, testimonium testamentarium, ubi subscriptiones stibsgnationesque fiunt cum veteres in scriptis fer)testarentur ollicium prope esse virile ci- m L. curet. uileque i Noli mirum itaque, si in ij, testamentis, quae Udetest. citra iselenniti tem fiunt, mulier inter uenire potest: Cu ius generis sunt quatuor fere species,militare, inter li- beros,ad pias caussas,&Pontificium vel munisti pale, id est,cum aliqualese,iuris communis selenniaabrogantur,ut est in Pontificiali ditione, nonnullisq; munici-n C. campijs. Sed&in donatione caussa mortis ac codicillis,'c5 es'. c. cui ni assensu interpretum, mulieris valere testimoniu relatam. receptum est. i De codicillis tamen ambigit Decius, extrieod. P quod Iustinianusqalibi dicat eundem modum debe- o Not. tutire obseruari in codicillis,qui praescribitur intestamen- f. C. de critis. Sed respondeo, hoc non ad testium qualitatem re- p D. a. mι- .
ferri, sed aὸ tabularium&subscriptiones; caeteraq; quae me.ρ . ecialiter in caeci testamento ultra vulgarem restandi . 7 L. haec; formam, interuenire necesse est, quae & ipsa debent in fult D. C. c codicillis obseruari. f runt etiam hic, an rcstimo- qui topa. tum mulieris in caussa criminali valea G Quod ego iu- . fucer prire satis expressum existimo, & inde etiam colligitur, r L. o. Q. equod nusquam prohibeatur: Nam quae Obij clx Porcius ac Duisio. ab Fabro prius notata diit olutaq; sunt, Decius etiam iuris canonici, quo mulierula testimonia in criminali , Iti l j. caussa reprobari aiunt, non valde firma argumen ra est Q ff. ab . di
ostendit' Certe in testamento longEalia est ratio, pro- pter solenta, ut diximus quutamen in criminali caussa, testes omni exceptione maiores esse clibeat. No est aut D
83쪽
bitate matrona sit.Antiquissimos autem iure nullius et testimo iiij ius mulieribus sui A., ex Aulo Gellio appa- ret; quod in sblennibus t stamentoru perna an sit. Scri-M Li. c. c. p. bit enim v lege Horatia Caiae Tarratiae virgini Vestali ius testimoni j dicendi tributum, testabilisq; una omniu um eminarum ut esset, datum. Neque Vnde lut supra dictum cstin & in s sanancipatione ciues Romani puberes esse dcbebat. Est autem generale ius, impuberis testimonium non vale- re liuia tamen speciale in testamentis, debere tunc esse puberem, non modo cum testimonium dicere iubetur, verum etiam cum testator coram eo voluntatem suam x GA. in I. exponit. Cum tamen in caeteris illud tantum tempus ad testiu. inspici soleat,quo examinatur. Nam etsi aliquando tos . eodem stimonium dicere non potuerit, quia pubes; si tamen inpraesentia potest, sufficere id debet. Topus enim pro sens inspicimus, ut etsi nunc non sit idoneus, ne conc
dendam quidem putem dilationem in tempus,quo te- L. No- stari potetit; idque est, quod dixit Vlpianus,r Teste '. tionem. M appellatione instrumentorum contineri, eorumq; n fu i de mine dilationem recte peti posse, si in praesentia instrue mei b.R. re possint: Etiamsi ergo quis actum in seruitute gessit, cum nunc tamen sit liber,recte attestatur;&sic ego illa verba:In praesentia, exaudio in Vlpiani responso etsiA cursus aliter, cuius intellectum secutus Alciatus, In praesentiam, legit. Sed mihi religio est, a vulgata lectione recedere.' Quod tamen dictum est, polle aliquem iod. l. r. de eo testari, quavidit impubes, Decius 'indubiii x A. vide uocat, cum testimonium ad pueritiae tempus referatur, Deci quo iudicio caruit; cum secus sit in servo,qui tametsi in Ioa. And. seruitute testimonium dicere non potuit, tame quod in titu. de gebatur intellexit. Sed si quis communem opinionem restib. f. i. recidinspiciat, non obstare id videbit: Nain non aliter pubes factus de eo testificari permittitur, quam si tum, cum illud vidit, tametsi impubes utcunq; intellexit,ut ruta pubertati proximus, ut&iecte hic Faber sensit: Naam pubes non obsolam impetitiam rehcitur a testim
nio, cum plerunq; etiam intelligat quod agitur, veri; neam aetatem simpliciter veteres a testimonij dictione repulerunt,ut & seruum. Proximum autem pubertati Ir
84쪽
IN TITYI. DE TEST M. O IN. 43'accipe, non qui decimum annum cum dimidio comple, uerit,ψ sed ex iudicis arbitrio.In pueris enim, unus alto o Glo. mro praecociore est intellectu ; citiusq; dolum capiunt, popil . vi in urbe, quam qui ruri educantur: Vnde & astuti de inui Licuntur,& una gens altera callidiore, habet pueros,ut sy p. inser. Accursi ualibi δ notare memini de pueris Norma unis, a Glos in LRomanis & Longobardis. Et proximum pubertati ali- sicquitur. quando vocant iureconsulti hcum, qui parum abest a s de rusupubertate: Quae propria interpretatio est..Alioqui e- capio. nimis probaeuet Accursj expositio, propior puberi a- b L. excipiti,&propior infantiae potius dici deberet ad alterutrius unti. r. f. comparationem,quamproximus quodvicinam magis ad Sasiaconiunctionem significat. Et hanc etiam sentem iam is a. aduei sus Accurs.vulgb receptam interpretatione Phi- c In L pu lippus Decius probat. In Graecorum quoq; interpreta- pisium. f. tio hibus obseruaui proximum pubertati dici cum, qui de reg. u.
duodecimum agit annum. ἁ F. H. pl. mmqt Gertiti 1JSed an adscripti iij dc proprij ut apud isti heu sinos vocatur) homines,item monachi ac ij sodale S, qui testo. C. se fratres vocant,Franciscanorum,DOamnicanorumq; desoLb. relinioni deuotiὶ nam in ijs est quaedam seruitutis ima- e Ia u. tuim; de in adscriptitijs quidem id admittit Faber, in ino iῆ ῖnachis, non aliter, quam si id cum Fenia faciant corum, ii ima. Cquibus eos obtemperare fas est; caeteri tamen mihi Vi- obdo,, dentur sine distinctione, monachorum restimonium istier recipere in testamentis Quod & mihi probatur, his reum non sint prohibiti,f& coueniat probationum fa- ὰ Adti cui talem ampliare potius, quam restringere,. maximu thetis
ne ultimae voluntates concidant ; cum maiorem etiam iiso,iaohsidem professio ipsa promittat. Scruus autem&ideo no .
admittitur, quod non sit ciuis Romanus: Nam quod in haeres institui de stipulari possit, dominorum gratiam ius ciuile concessit. J3 . h L a litio Neque is, cur lionis interdictione cnJ De prodigo hoc sere solemus intelligere, qui haeres institui potest, etsi
testari nequeat. Accursius intellexit etia de eo, qui ma- testaten ita sit; sed ille nullam habet testamenti omni- no factionem,ut nec intestabilis Seci indum quem sen- sum nec hoc exemplum congrue de praecedenti regula 33 excipi videtur. i intestabiles autem no omnes quoquo molo
85쪽
tum,quos ipsa lex tales esse iussit,ex i 1 autem tab. citat Gellius, inprobus intestabilisq; esto.&Horatius τsacer intestabilis esto. Acron detestabilem interpretatus eii in qua significatione & Plinius ''masicam intestabilem dixi si evidetur. ruerunt autem sorte in t M L. et Aepinnis. a G. 'b. 6stabiles ijdem &sacri, de quibus eleganter annotauit ex seruio MMacrobio Bud s. ' Vna vero tantum species reperitur, ex qua intellabi ijs hodie quis fiat, scilicet clim quis ob carmen famosum damnatus est Theophi-
lus tamen eam vocem aliter declarat. Geillius, ψ intest
bilem, qui non est testabilis,interpretatur,uti&Iurisc. Sed res iii idem fere incidit. Ed cum aliquis ex testibus testamenti quidem laciendi tempore liber existi nrahatur, postea autem sexuus appa ruit; tam Diuus Hadrianus Catunio, quam postea Diui Seuerus& Antoninus restri ysrru iar subuenire se ex sua liberalitate testamen/to, ut sic liabeatur firmum,ac si ut oportebat, saetiim esset, cum eo tempore quo testamentum signarctur, omnium consensu hic testis liberii co sit criti neqtie quisquam esset,qui status ei quae stionem mouerct:
I Extensio holus T. . et Modo a critatem modo opinionem lassici.
3 si annus aliquis sciat testis non idonei condia
Duplici tempore restem debere esse lidoneum. cur j consilium. c Doctorum cautela iure antiquo fuisse incognitam
ὀ Diuerse do Arum in E Pultate huius T. Omini
86쪽
s Cno ex testibus monuo,non ideo tamen concide re penitus testamentum contra communem
opinionem doctrinam glarto in quema modum testamenta aperiantur, Io Tuntum interdum fere permitti. Diris Hadrianus Catonio J Haec adhuc extat
constitiuio,'cum tamen in seruo loquatur,nomia a LI. caeo. gnam habere utilitatem videtur. Servitus enim morib.
nostris prope est abolita;& quos proprios homines Germania noura habet, ij eodem iure adhuc vivunt, quo olim,libertis scilicet magis similes,quam macis ijs. Sua enim quis'; sedem, suos penates regit;stumens modii
dominus,aut pecoris, aut vestis, ut colono iniungit, Aseruus hactenus' paret Inter fomnes tamen sere con- 5 Cor. c. uenit,vilicetseruorum mentio in hac costitutione fiat, de mori.
idem tamen in qualibet persona observetur: ς Veluti si Cerni. quis communi opinione crat probus & testabilis, vel c A I pe. pubes, vel ciuis; ac deinde copertum fuit, intestabilam s. . . impuberem, leportatum, vel peregrinum suisse, qui iti. et suae. tabulas signauit, ex eadem aequitate&tunc xcstamen- igno. to subueniatur, ' eadem enim ratio est, testamenti lite d DOLI. ius ustinendi fauor id suadet. stricto autem iure, non est Alc. l. i. per dubium, vitiari testamentum; ex liberalitate laine sua, olo not.mα ut dicit Theopilus) εκτη. pi λοτιμ ιας principes L cumlege ipsum sustinuerunt.Accursporid videtur legisse ex sua j. eo. ixisset.
libertate , quod non conuenit; tametsii verum est,hic nos magis opinionem sequi, quam veritatem, reuera enim cum estet seruus, non valebat testamentum; sed ob communem opinionem sustitietur. Perplexi autem
iuris est ille articulus: f Veritas ne an opinio praeualere e se is debeati in quo ab lute nihil definire licet sed ex casu- a. um varietate,ius quoq; mutatur. Nam si quis suam rem Difra aeIegat,credens alienam,valet; salienam, credens sua, Monvaleis si quis fundum Tusculanum legat, uisem- f non bol. Pronianus appellatur, error non nocet; si vestem quis in dele. lcgat,librum intelligens, nihil valet s legatum: Si oes V L. . de crputabant ess esseruum,qui crattamen liber, veritati ad U Alex. Q aeremus, aletq; test entu, si omnes putabat liberu, D. in il l.
87쪽
ipso iure testamentum Ex caussae enim qualitate ius v- i
errorem sustineantur tabulae, cessabitne constitutio, si Q unus aliquis & alter conditionem eius scies atZquod vi-
ii inaursibi imputet, ut vult Aretinus'; verum diuersa sententia. magis μ' pcobatur: Elusoria enim fiet haec liberalitas,
ab Ut non unus aliquis sit ccinscius , nec est improbabilis. igilorantia, si hoc quis nescit, quod unus latum vel duo Imm y probabilis error.c viri inultis scilicet ei com- munis cum leges multorum opinionem consensumq,
, sic habeatar 'mani, ac Litoportebat ,factit e et Velitrii, haec constitutio non videtur omnem diruta
to,ut qui liber habebatur, potuerit testamento adesse, i lita V '' propter communem errorem, cum tamen iam derecta iiii
et eius sit conditio,acob id testimonium dicere prohibear D 7 sq. peffectu earebit liberalis haec & humana imperato
rum coiistitutio. i Sciendum est enim i siue testamen- dici δεῖ os /ς seribitur,sive nuncupatur,debes e duplici temporc rc τ t ζψμ' idoneum esse testem , & cum testamentum fit,&cdin seipsum aperitur, seu publicatur; nec susticit aliquando Ψηρ WH fuisse idoneum, si in praesentia aliqua ex caussa ab testu or ἴ- μα monio repelli potest. Quamobrem, tametsi temporam η cir facti testamenti, admitti ob communem errorem p
tueritὶnunc tamen cum seruum cum esse constet,n -
88쪽
testamento,seublica pernotariu fiat scriptura; sic enim fore,ut satis sit, testamenti facti tempore idoneos fuisse
testes. Nam cum testamento facto rogatur tabellio im frumentum de eo actu conficere, etiamsi deinde vel moriantur testes, vel fidem amittant, nihil nocebit;
iterum enim examinari eos necesse tunc non erit, nec
debebunt signa recognoscere, cum tabellionis p blicum documentum iidem abunde de eo faciat. y Vn a L.m δε- de introductum est, ut qui testamenta hodie faciunt, Nati. C. siue nuncupatiua, siue in scriptis, ne ob testium mota de donaritem, vel ob mutatam eorum conditionem corruant, cu simi semper notarium adhibeant.* Quod tamen ex Agonis alis . opinione Accursius in nuncupatiuo testamento iure glos. si fieri negat,' in alia specie conce it. Sed Barto. h&cae- z fart. l. titeri,utrobique&consuetudine d iure eam cautionem V. quem- sustitieri respondent. Ego tamen puto nusquam in iure ad. te . hanc testandi sormam reperiri,ut invita testatoris, no- aperian. rarius publicum de hoc monumentum conficiat; quo a Gle in penes achium est,ut vetus omnis testandi solennitas,no- glo .LA C. diei intimitata, ac propemodum sublata sit,prisco simul de Dei-1 publicandorumς testamentorum more collap . i Erat commienim olim publica tabularia,quae&Archiva vocamus, ἐν In d. I. a. xb conseruari insinuarique instrumenta omnia memo c L. I. c. eo. riae caussa solebant; unde& fides testamentorum repsti poterat, si forte primae tabulae intercidist ent. Sed ut ad
rem redeam: Accursius ψ i ta testamentum posse sustinea amocin iisti,detecta huius serui conditione tempore apertarum s. r. c. eod. tabularum,censuit, si per tabellionis scripturam fides ide solennitate testamenti fieri possit, cum tunc noua testamenti examinatione minimE sit opus: V
rum ex ijs , quae diximus, satis liquet incognitam olim eiusmodi cautionem fuisse; praeterea ad hunc casum restringere hanc opinionem, nimis est di t mm. Notat & alios quosdam casus alibi Accursius o l , exquibus utilitas huius costitutionis pareat;sed neq; filii xidentur sussicere; quamobrem alijt tradunt, seruu 1, 2. hic posse testimonium dicere, qudd citra suam culpam detecta sit servi tus; idem tamen ei non licere,si fidem ipse suo peccato amisit: Verum ea distinctio posset pro- ὰ .ς dere,nde ipsius utilitate ageremus; at hic de alterius D re qua-
89쪽
qL si. C. de edi. diui. Adr. rotre quaeritur,scui ipse non debui t sua culpa nocere. Alii hie seruum' agnoscere signum suum polle putant,quOniam togatus tuerit.Alij,ob id qudd nudum sit factum, recognoscendi sim Communis illa ridetur esse seniatentia,quod specialiter sit introductum, ut hic eius t stimonium admittatur, cum solenitatis non probationis gratia denuo examinetur. Sed nec hoc omnino cauillis caret.Ego crediderim ubi sigilla subscriptiones se serui esse constat,iudicem nihil debere morari, quominus instituti haereditatem capiant.' Quinimo defendi 'post eputo,etiam mortuo aliquo ex testibus, volunt tem tamen defuncti exitum habituram, etiamsi eo casii penitus sigilla cognosci nequeant dummodo tamen appareat a mortuo subscriptum subsignatumque testa mentum esse.Iniquum enim est, unius testis fato,illud simul perire,cum alioqui de voluntate certi esse possimus per subscriptionis literariique comparatione, luae non simplicem nic praesumptionem inducit, sed si Llorum adminiculis, caeterorumque testium indubit in fide,&testatoris subscriptione adiuta plenam propὸ probationem efficit.' Nec video quomodo ante decet nium scriptum testamentum durare queat,in tanta hominum mortalitate, quod inconstitutionibus 'lestitur; nisi dicamus testium morte,ipsum tamen non an- firmari. Nam si communiter recepta opinio vera est, preculdubio periculi pleia' hic testadi modus erit. Nec ego alia magis ex caussa abolitam esse veterem hanc t stamenti sormam, quam ex isti ac persuasione existia mo. Videamus ergo an ab omnibus reiecta 3 sententia
probabiliter defendi possi: Nam aequitas sane sust gragatur,quod nec aduersacij negant;cum haeredi institi to licere, tantum non furto, imb etiam circa crimen, defundii bona, quae iure actionis consequi nequit, iniustis successoribus extorquere fateantur.ς Et cuim di- Itacant dubitante obsignatore valere tamen testametum, P si ipsus esse sigillum probetur, cur non idem etiam concedamus eo mortuo, qui ut iapnagno cere, ita nec
scrupulum huc iudiciiiiij cere potestZMouet me ctiam Iustini. constitutio, q quae vult haeredem, qui ostenderit iudici testamentum integrum d prototypum, legi
90쪽
timo testium signorumque numero vallatum, nulla agnoscendorum sigillorum facta metione in possessi nem haereditariarum rerum esse mittendum ; quod S Pau. Castr. opinioni vulgatae obstare subodoratus, in petitorio tantum iudicio de sigillorum recognitione agendum censuit; sed cum costiterit,dubioprocul eam este solennem & veram defuncti voluntatem, cur non retinere bla ei liceat,quod&furari poterati Mare nec Secundilpetitio meo iudicio tenebit. Idem ex Valeriani Galieta otinio. nique rescripto confirmatur, qui absentibus testibus Ba QM. aperiri tabulas permisςre, modo eorum loco honesti ac alioru- viri adsint,qui earum fide cum indice inquitant, ut dea t L. a. C. inde in patriam latae tabulae illic insinuentur; nec veru quemad. smile est,quod voltiit Alex. inde iterum eas remittem testa. e. das ad testes, ut signa agnoscant;cum simpliciter prin- u Iu do.
cipes concedant,a iudice inspectas posse in patria insi- x L. hed si
nuari.Item si amissis tabulistestamenti duo testes testa- quis is mentatij plenEvoluntatem yprobant,cur non idem di- qu. te. v. camus mortuo aliquo ex testibus ZSed & ad quem usum a Nobis l. r. fit inscriptura testamentum, si per eam Voluntas pr. C. debon.
bari nequit3 vel quid differiit tabulae ab nuncupatione, p .a.rab.
si&illae a testium voce aequaliter pendentὶ Non leue quoque in textu nostro huius opinionis est arguinem ' - tum,cum enim seruus mortuo similis sit,solum etesta menti facti tempore principes rescripserunt de sigilli'. xum recognitione velut minus necessaria sublicente cum is, ut obhcit,-tempore 'estamenti, facti non po- tuisse testimonium perhibere eum,qui seruus erat, art. exlunt emin dubium non vocet, dide solennitate tan- AM. in L. . tum disputet: Ex multis autem legibus constat, ipse M. i. subscriptione subsignationeque test oniam perhibe- a L. haerere testes de voluntate ' defuncti;ac propterea cum in des.f. te. alijs actibus quod quis uno tempore vel vidit, vel f . eod. audiuit, de eo alio testimonium dicat, in testamen- b L U. C.
to quasi in re praesenti per ipsa signa & subscriptio- de Mi.di.
nes , videtur de eo, quod coram te gestum est, Uno Adri toll. tempore perhibere R deponereque tzstimcntum , cL.ci mas iide & hae subscriptiones testium , depositiones initio. οι laliquando vocantur. Obstare vero praecipuu huic se . que