장음표시 사용
161쪽
INsrIT. LIB. II. t eius' pro par
ta retenta,rogatus est bae res restituere hareditatem o restituit,scluduntur actiones , O pro dodrante quidem transferuntur ad eis,mitorium, pro quadrante remanent apud baeredem . Quinetiam licet una re aliqua deducta , aut praecepta restituere aliquis haereditate rogatus si, tu qua maxima pars haereditatis conti neatur aeque in solidum tra et erutvr actiones.
Et secum deliberare debet is cui restituitur hae reditas,an expediit sibi restitui. Eadem scilicet interueniunt, ct si duabus pluribushe deductis
praecepti e rebus restituere haereditate rogatus st. Sed mi certasumma deduecta praeceptave , qua quartam uel etiam maximam partem ha reditatis contiuet,rogatus si aliquis haereditatem restituere idem iuris est. Quae aut e diximus de eo, qui ex asse illi tutus est: eadem transferamus,ct ad eum, qui ex parte heres scriptus est. Praeterea intestatus quoqψe moriturus, potest rogare eum,ad que boua sua uel legitimo iure, uel bouoraris pertiuere intelligite ut hereditate suam totam,partemve eius, aut rem aliquam uelutifundum, minem,pecuniam)alicuir pituat, cum alioqui legata , nisi ex tes3amento non ualeant. Eum quoq; cui aliquid restituitur potest rogare, ut id rursum alii aut latum , aut partem,ueli etiam aliquid aliud restituat. A R G V M. Quis sit huius literae sensius, acerrime inter
iuris commentatores pugnatum est , ad extremumq: anhelitum usq; laboratum : iuxta tamen rece ptiore & communi calculo probatam sententiam, hoc dicat: Si quis legum leunia ob struare nolens,haeredi fide ac legalitate fretus, fideico minuasim reliquerit, iusiuranduin subire cogitur haeres: num tale quid relictum fuerit:
162쪽
quod si recuset, ad fideicommissi solutionem . . .... arctaturi nec audiendus est si minus inlennem noluntatem alleget. . .
Et quia prima fideicomissorum cunabula a de haeredis pendent,o tam nome, quamsubstantia acceperunt, ideo diuus Augustus ad necessitate iuris ea retraxit p. Nuper O nos eunde I aetr principem superare contendentes ex facto,quod Tribonianus uir exeellentissimus exquaestor sacri palatqsuggessit',costitutionem fecim ii per sit. . L quam disposuimus , se testatorfidei haeredis sui
commisit,ut uel haereditatem, uel eciali fidei commissum restituat,θ neq; exscriptura,veqyex qi inque testium numero qui ius letcontigis legitimus esse noscitur possit res malifestari , sed uel pauciores, quam quinque uel nemo penitus testis isteruenerit tue siue pater baredis siue alius quicunq; sit,quisitem haeredis elegerit, O ab eo res 3itui aliquid uoluerit ,s haeres perfidia tentus adimplere fide recusat, negando rem ita esse subsequutam dἡicἄmqsarius iusiura mei detulerit tum prius ipse de calumnia iurauerit necesse eis habere uel iusiuradus bire, quodn hil tale a testatore audiuerit,uel recusaute ad siles Missi uel uniuersali, , Meldecialii is η Lishω.stion em coarctari, ne depereat μίtima uolunta c . t euelatoris mei haeredis comi sa. Eade obseruari censuimus, o lsi a legatario uel f dei comissario L. iacialiqui militer reli Iusit. Quodsi is,a qua relictum dicitur postquam negauerit, confiteatur
quide aliquid ἀ se relictum esse sed ad sexis sub
tilitatem recurrat,omnino soluere cogendus est.
De singulis rebus per fidei commissum relicitis.
163쪽
fideicommissum relinquere Deluti fundia, a retentia homine usi e et pecunia numerata :et uel ipssi haerede rogare ut alicui restituat, Mel legatarii quavis a legatario legara no possit ' Adnota, Eatenus quem fidei commitasis grauari posse,quatenus honora tur. l. 3.
f. Iulianus. D. de lega. i.& ibi not. & notain l. ab eo. C. de si deico m. Potest aut e no solum proprias res testator per fideicomissum relinquere, sed ct haeredis aut legatari, aut fideicomissar', aut cuiusibet alterius. Itaque Θ legatarius o fideicomm serius no solum de ea re rogari potest,ut ea alicui re Iituat, qua ei relicta sit,sed etia de aliasiue idisius siue alienast. Hoc solum obseruandi est,ne plus quisqua rogetur alicui reΠituere, quam ipse ex testameta ceperit. quod amplius est,i utiliter relinquitur.Cum autem aliena res per
fideicomissum relinquitur:necesse est et , qui rogatus est, aut ipsam redimere O praestare , aut aestimatione eius soluere. Libertas quoque seruo per sdeicomissum daripotest, ut haeres eiι roge tur manumittere,uel legatarius, uel fideicomissarius, nec interest, utrum de suo proprio seruoresator roget,an de eo, qui Usus haeredis,aut legatarii, uel etia extranei sit. Itaque ct alienus seruus redimi, ct manumitti debet. Quod si dο- minus eis no vetits modo nihil ex iudicio eius, . . si reliquit libertate receperit':ηο statim extin
quo a positi tempore procedente,ubicunque oeTγη cisso serui redimendi fuerito Curi libertas . A R G V M. Directae liberati datus, testatoris libertus es
164쪽
sicitum. fideicommissariam autem adeptus libertatem, haere dis est libertus .
Qui aute exfdeicomissi causa manumittiatur,no testatoris fit libertus,etias testatoris seruussi ed eius,qui manumittit. At is,qui directo ex teLumeto liber esse iubetur, se a testatoris libertus st: qui etia Orcinus' appellatur. ',ide AlNec alius ullus ἀrecto ex testimeto libertate ha si v si bςre potest,qVam qui utroque tempore te tosti P ε ς 'fuerit,m quo faceret testamentu, O quo moreretur. Dire Iotaute libertas tune dari uidetur , eum uo ab alio serui; manumitti rogat,sed ue . Iut exsuo testameto libertate ei copetere uult. Verba aute fideicomissorum bae maxime in usu habetur, Peto, rogo,volo, mando,fidei tuae committo. quae perinde singula firmasuur,oques omnia in unum congesta essent.
Codicillos etiam non testatus quiuis sacere potest porro ante testamentum facti, nulla e presta confirmatione notio iure indigent.
AN 8MUi tempora coiiat codicillarsi ius iis usu non fuisse eorimus Lucius Lentulus ex cuius ona etiodei comissa esse coeperunt codicitis introduxit. Nacum decedereti in Astica scripsit codicillos lsamento confirmatos , quibus ab Auxurio p x t perfideicommisum, ut faceret Eliquid. Et cum diuus Augustus uoluntate eius implesset, . deinceps reliqui eius auctoritatem sequutifidei commissa praHabant: Ostia Leutuli letata r u e iure non debebat soluit. Dicitur aute Au- ausim conuocasse sapientes t uiros, interj eos Trebatium
165쪽
Trebatium quoaue, cuius tuo at floritas maxima erat et quasi se,an posset recipi Iuc,nec abson us a iuris ratione codicillorum usus esset: in
Trchatiis seu se A umis, quod diceret utili
1- O nexossariis hoc ciuibus esse propter magnas togas peregrinationes, quae apud uet res fuissent. is quis testamentu facere no posset,iam e codicillos posset. Poti quae tepora cu O Labeo codirissos fecisset ia nemini dubisi erat, quin codicilli iure optimo admitteretur. No tantii auteteHameto facto potest quis codicillos facere,Jed ct intestatus quis decede deicὁ mittere codicillispotest. Sed cὐm ante teLlametu facti; codicilli facti erat Papinianus ait non aliter uires habere quam si speciali postea uoluntate obfrmentur. Sed disti Seuerus ct Antoninus r cripserat rex qs codicillis, qui testamentii pre
cod i posse fideicomi peti, si appareat eμ qui
teHamentum fecit a uoluntate quam in codicillis expresserat, non recessise . Α R. G U M . Codicillis nec dari nec adimi directo haeredi eas potest nec instituto haeredi conditio adiici, nec directo substitui fideicomiti aute potest. Codicillis aute haereditas, neque dari, neque adimi potes. ne co 'niatur ius testimentorii et eodiciliora: ct ideo nec exhaeredatio scribi. D vecto aute haereditas codicillis,neq; dari, neque adimi pote, i. na per fideicomissum haereditas,codicillis iure relinquitur. Nee conditione haeredi institisto codicillis ad cere neque jubstituere directo quis potest Co dicillosaute etiam plures quis facere potest, er nullam solennitatem omonationis desiderant. LIBRI sECUNDI
166쪽
De haereditatibus, quae ab intestato deferuntur.
N T EST A Tvs' decedit, qui aut omnino testamentum 'I. I. D.de non fecit: aut non iurefecit e su is & . ealit, id quod fecerat,ruptum, g ς' irritumve factum est: aut sex eo nemo lueres extiterit.
Intestatorum lia reditates suis haeredibus staprimis deserim tur: in quorum numero sunt naturales liberi, quam primum legitimi secundu kl praescriptos in lege modos sunt effecti. Intestatorum autem haereditates ex lege duodecim tabulari primum ad suos taredes pertianent. Sui aute haeredes existimantur ut supra g. sui. su- diximus qui in potestate morientis fuerint ue- pra de ligluti filius siliaxe, nepos nepti γε exsilio, pron IV
pos proneptisve ex nepote,eolis nato progna φ 'tus Prognataνe. Nec interest, utrum naturales fui liberi an adoptiui. Quibus connumerari ne. cesse es etiam eos, qui ex legitimis quidem nuptιis euel trimon νι non sunt progeniti,cur s
167쪽
ramen riuitatum dati secundum diualium eousii utionem, qua super bis posita sunt tenorem ,
haeredum suorum iura nanciscuntur. Necno eos,
quos Lirae amplexae suut constitutiones, ' per quas iugimus, ut si quis mulierem in suo contis bernio evulaueris, no ab initis affectione maritali,eam tamen, cum qua poterat habere conlogium, O ex ea liberos suitulerit , poHea uero ossinione procedente, etiam nuptialia instrumenta cum ea fecerit ictfilios uriflias habu
rit:non solum eos liberos, qui post dotem editi sunt,iustos,ct in potestate patris esse: sed etiam anteriores, qui ct iis, qui postea nati sunt, o casionem legitimi nominis praestiterunt. Quod obtinere censuimus, . s non progeniti fuerint post dotale instrumentum confectum liberi, uel etiam nati ab hac luce fuerint subtracti . A R G V N.
Nepotes & infra hos etiam posteriores tum demum suorum nomine digni sunt,si in potestate constityti, primarias etia parteis in gradu occupent,quod accidit si qui eos praecedebat. uiuo adhuc parente desierit, in potestate esse. Ita demum tamen nepos,nepti e, pronepos
proneptiise, suorum haeredum numero sunt, si praecedens persona desierit in potestate parentis esse e morte acciderit ,sue alia ratione, ν luti ematicipatione. Nam si per id tempus , quo quis moritur lius in potestate eius fit,nepos exso suus haeres esse non potest. Idque O in caeteri deinceps liberoru personis dictum esse intelligimus. Pos humi quoque, qui si uiuo parente nati essent. in potestate eius futuri forent ,sui haeredes sunt. Sui autem haredes sunt etiam ignorares. O licet furiosi sint baredes possinit existere: uix
168쪽
uti quibus ex causis ignorantibus nobis adquiritur,ex his causis,ct furiosis adquiri potest. Eν statim ἀ morte parentis quasi continuatur dominis1m ct ideo nee tutoris authoritate opus est pispillis , cum etiam ignorantibus adquiratur suis haredibus haereditas.nec curatoris assensu t ad
Qui ab hostibus captus,suus esse desiit, etiamortuo parete regrevus, beneficio postlim iiiii retro semper suus fuisse fingitur. Item patre et post obitum maiestatis damnato, filius rure tuitatis priuatur. Interdum autem , licet in poterute parentis mortis tempore suus haeres non 'erit, tame suus
haeres pare iti eocitur: uelutis ab hostibus quis reuersus fuerit poL3 mortem patris sui. ius enim postlimimi hoc facit. Per contrarium autem hoc euenit, ut licet quis in familia defunctisi mortis tempore, tamen suus haeres non sat: ueluti sp 3 mortem Dam pater iudicatus fuerit perduellionis reus, ac per hoc memoria eius damnata fuerit.suum enim haeredem habere no potest,
cum fiscus eisuccedat, sed potest dici ipso qui' dem iure suum haeredem ese, bed demere. Φ
A R G V M. Nepotes ex praemortuo filio eorum patris Iocum assumetes simul cum patruo,uel amita aut iuccessionein consequutitur in stirpes scilice: non in capita, quod si ex praemortuis statribus nepotes tantum supersint,quaeq; proles in eam duntaxat partem succedet, quam pater si superstes esset,adsequutus suisset.
Cum filiusfilia,e, ex altero filio nepos neptisve existunt, pariter ad haereὐtate aui uo-ntur nec qui gradu proximior est, ulteriorem H exoluit.
169쪽
rro INITIT. LIB. II i. excludit. Aequum enim esse Midetur, nepotes ineptesque in patris bui Iticum succedere. Pari Iratione ses nepos neptiste sit m flio , ct e, Inepote pronepos proneptis e simul uocantur. Eo i
quia placuit nepotes, neptisve, item pronepo' 'tes proneptesve tu parent is sui locum succede -6: conveniens esse uisum est , non in capita , sed iustives haereditatem diuidi e ut Iliso par tem dimidiam haereditatis habeat, ct ex altero ifilio duo pluresve nepotes alteram dimidiam , Item si ex duobusfi s nepotes neptesve exiLUt,
ex altero tres aut quatuor: ad unum aut duos
dimidia pars pertineat, ad tres uel ad quatuor altera dimidia.
Vt quis suus dici queat, etiam destituti testamenti tempus inspicitur: quo fit, ut qui nepos
mortis auitae tempore suus nuri erat, si tamen Aestituto testamento priorem locum occupat, sui haeredis iura nanciscatur: modo vivo auo conceptus fuerit: alioqui nullatenus admit- Mur.
Cum autem quaeritur,an quis sevus nares exspere psit: eo tempore, quaerendum est,quo c er 'rum est,aliquem sine testamento decesisse. quod accidit, ct destituto testametito. Hac ratione sistius extaredatus fuerit, se extraneus haeres institutu,, inflio mortuo, poHea certum fuerit
haeredem institutum ex testamento non feri bae . redem, aut quia noluit esse haeres , aut quia non totuit, nepos auo suus haeres existet quia quo tempore certum es intestatum decessisse patrem familias solus inuenitur nepos , cr hoc certum est. Ei licet post mortem aut natus sit,iam auo iust , conceptus, mortuo patre eius, p seaque
deserto aut telamento, suus haras Uychur. Pla
170쪽
rr TVLivs I. et rnesio conceptus, ct natus fuerit ροῖ7 mortemaui: mortuo patre suo , desertoque poliea auit flamento suus haeres auo non exisset: quia nullo iure e nationis patre sui patris attigit. sed nee ille est inter liberos aut, quem situs emancipatus adoptauit. Hi autem, i una non me
fui quantum ad haereditatem yiberi, neque bonorum post Honem petere possunt, quo si prox mi cognati. Haec de suis haeredibus. Emancipati autem liberi, iure ciuili nihil iuri, habeni neque enim sui haeredes sunt, quit in pol sate pa- .rentis esse dseruui)neque ullo alio iure perle-
σem duodecim tabularum uocantur. Sed Prae
tor naturati aequitate motus, dat eis bonorum
possessionem V nde liberi, perinde ac si in po
testate parentis tempore mortis fuissent siesolismi siue cum suis heredibus concurrant. Itaque duobus liberas existe mibus, ' emancipato uno , , ψ eo qWi tempore mortis in potestate fueris sa e t ivt qi idem is, qui in potestate fuit,stu, iuri ci - Guili haeres est, er solussuus haeressed um emancipatus beneficio Praetoris in partem admittiatur: euenit,ut1seus haeres pro parte haeresfat. A RiG V M .
Emancipati filii, qui sese adoptandos extrLneo dedere, ita demum naturali patri olim succedet,ant, si eo vivo finita esset adoptio: quae si eo mortuo disso literetur, nec ad eius, nec adoptiui patris successionem ullo iure peruenire
At hi I qui emancipati a parente in adoptio nem se dederunt, no admittuntur ad bona naturalis patris quas liberi si moti, cum is moreretur, in a Ut tua familia fueritat. Nam viso eo emancipati ab adoptiuo patre , perinde admittuntur ad bona naturalis patris, eos emancipari r ii ob