장음표시 사용
181쪽
xta I NITIT F. LIB. II nos nibit perfecZisi imo iuri deesse cupientes, nostra constitutione qνam de iure patronatus, mauitate suggerente protulimus,sancimus De cessionem , in adgnatorum haereditatibus nomesse eis denegandam:cum satis absurdum erat, quod cognatis a Praetore apertum est, hoc a gnatis esse reclusum: maxime cum in onere quidem tutelarum ct primo gradia ὀ ciente se iacthi, qης 'i s cedit i , ct quοδ in onere oblitiebat , non erat in lucro permissum. Ad legitimam successionem nihilominus 1 ocatur etiam pares , i non con quit contracta Idacia filium uel siliam, n*otracta tem uel neptem, ac deinceps emancipat, quod'.2. C. te ex nostra constitutione omnino inducitur, ut ema. lib. emancipationes liberorum semper uideantur quasi contractamuelaserie cum apud ueteres: non aliter hoc obtinebat,nis specialiter e Ontractasducia pareus mammi sisset .
i De senatusconsulto Ter-. tylliano,
T'IT. IO. Adnota , Filiam etiam nuptui datam in paterna semper residere potestate. l. si V Xorem. C.de condit. insert. & hic & utrobique Docto.& Prateius ad consuet. Marchian. g. 29 r. inci p. la femine ait son pere.
Ex DVdecim Tabularsi ita IF icto iure
utebatur,ct praeponebat masculoris progenie: eos,qui per seminini sexus nectitudine sibi Hugutur,adeo expellebat, ut neq; ide inter matrem ct situm filiamve ultro cit daretur tros haereditatis capiendae ius daret. nisi quod
Praetores ex proximitate coguatorum eas per
sonas ad successionem,bo rum possessione Vi de coanau
182쪽
de cognati , adcommodata uocabant. Sed beluris angustiae postia emen alaesulit. Et primus quidem diuus Claudius matri ad solatium liberorum amissorum, legitimam eorum detulit bareditatem. PoHea autem senatusconsulto Ter-tγlliano, quod diui Hadriani temporibus factsi es , plenissime de tristi successione matri, nouetiam auiae deferenda cautum e Aut mater ingenua trium liberorum ius habens, libertina quatuor,ad bonastiorum fliarumve admitto tur intestato mortuorum,licet in potviate pa rentis st:ut scilicet cum altem iuri subiecta est iussu eius adeat haereditatem, cuius iuri subiecta est. Praeseruntur autem matri liberi des necti, qui sui sunt,qui suorum loco sunt,siae primi gradus, siue ulteriores. Sed ostias
mortuae filius,uelflia praepouitur ex constitutis nibus matri defunctae,id,est auia . Pater ueroi utriusque non rei m auus proauus m tri aut onitur,scilicet cum in ter eos solos de haleditate agitur. Frater autem consanguineus eam sit quamfliae excludebat matrem: foror autem consanguinea pariter cum matre admittebatur.Sed si fueraut fater,ct soror conses anguinei, ct mater liberis onerata, 'faterquidem matrem excludebat comm is autem
erat haereditas ex aequis partibus fatribus, sorori P. A IL G V M.
Abiecta antiqui iuris tinpietate,hoc iure vitImmut quaecunque imatres etiam si ter enixae ii5 fiterint intestatorum filiorum successione exclusis adgnatis consequantum exceptis tamedefuncti filii fratribus ex utroque vel altero Parente natis, qui una cum matribus sorma hic tradita succedunt.
183쪽
sed nos opstitutione, quam in codice nostro nomine decorato posuimus, matri subueniem dum esse existimauimus: ressicientes ad naturam ct puerperimbct periculum, saepe mortem ex hoc casι matribus illatam. Ideos impium esse credidimus , casum fortuitum in eius admitti detrime itum si enim ingenua ter, uel libertina quater non peperit immerito desta dabat ηr successone suoru liberorum. quid enim peccauitsi non plures,sed paucos peperit'Et dedimus ius legitimum plenum matribus siue ingenuis siue libertinis) ct si no ter enixae fuerint uel quater,sed eum tantum uel eam, qui que vem Orte intercepti sunt,ut i sic centur in liberorum suorum legitimam successionem. Sed cum antea con stitutiones iura legitimael*ccsienis perscrutantes,partim matrem adiuvabant partim eam praegrauabant ,nec in solidum eam uocabant sed in quibusda casibus tertiam eis partem abstrahentes ,certis legitimis dabant personis,in a*s autem contrarium faciebant: nobis uisum' recta ct simplici uia matrem omnibus personis legitimis anteponi CUDie ulla diministionestiorum suorum succesi oncm accipere excepta fratris ct sororis persona , siue consanguinei sint sue sola cognationis iura habentes : ut quemadmodum eam toti alii ordini legitimo praeposuimus,lta omne atres O sorores, siue legitimi sint ue oon,ad capiendas haereditates simul vocemustata tamen, ut si quidem solae sorores adgnata,vel cognatae, o mater defuncti uel .Lfunctae supersint, dimidiam quidem mater,alteram uero dimidiam p rte omnes sorores habeant . Si uero matre superstite Osratre, uel patribus1stis uel etiam cum sororibus , iue is,gitim
184쪽
1TITV, I, Vs VII. 13 sitima, uesti cognationis jura babentibus,rnte I latus quis uel inteflata moriatur: in capita distribuatur eius haereditas . A R G U M. Que filio suo impuberi intra anni spatium tu
torem petere neglexerit, ab eius successione
si intra pubertatem decesserit prorsus sit
Sed quemadmodum nos matribus prospexi- l. sciant. mus,ita eas oportet Dae soboli consulere: scitu- C de ieg. ris eis qsodsi tutores liberis non petierint, vel . yμμ' in locil remati uel excusati intra annil petere neglexerint .ab eorum impubersi morientiti suecessione merito repelletur. Licet aut e uulgo quasi ussitfliusfiliave: poseli tamen ad bona eius . mater ex Tertylliano senatusconsulto admitti .
tie legitimi sint, siue uulgo concepti, exesusis quibuscunque adgnatis, quς successio minima capitis deminutione non perimitur.
PS r coutrarium autem tiberi ad bona matrum intestat arum admittuntur ex senatusconsulto Orfitiano quod Osto Rufo eobubluis effectum est diui Marci tepori .est data est O filio,quam filiae legitima haereditas. etiamsi alietio iuri subie Asotro praeferutur
consanguineis, ct adgnatis defunctae matris. Sed cum ex hoe senatu consulto nepotes, o ne pies ad auiae successionem legitimo iure non uocarentur, postea hoe coisstitutionibus principam . .
. libus emandatum est , ut ad ilitudinem filio ' autum rum filiarum, O nepotes, ct neptes uscentur. t Sciendum autems huiusmodi successiones lGcarm quatur
185쪽
duodecim Tabularum inter legitimos no babeuturoed a Praetore tertio ordine uocantur: exceptis solis tantummodo fatre, ct sorore emane patis ion etiam tiberas eorum, quos lex Anastasiana cum fatribus lutegri iuris consituιis , μοcat quidem ad legitimamstatris haereditate sue sororis, non aquis tameu partibus ,sed cumatiqua deminutione, qua facile est ex ipsius corastis ut imis uerbis colligere. A 's uero regnati, inferioris gradus uicet capitis deminutione pastine sunt,tamen anteponiι eos, ct proculdubio coguatis. Eo tetis, qui per Demininisexus personas ex transuerso cognatione iunguntur,tertio I gradu proximitatis nomine Praetor adsuccessionem uocat Liberi quoque,qui in ad ptiuafamalia suis ad naturalium parentum haereditatem hoc eodem gradu vocantur.
Vulgo quoque quaesiti idest,incerto patre vagoq; concubitu nati cognati, nou etiam adgi ali dicendi sunt:quo fit ut eis bonorum potiessio unde cognati,a praetore concessa sit.
Vulgo quaesitos, nullos habere adgnatis, manifestu elii quum adgnatio a patre it, cognatio nullam a matre,bi autem nullum patrem habere intelli agnatumguntur. Eadem ratione ne inter se quidem po sunt uideri consanguinei esse,quia confinguinitatis ius, species est adgnationis. Tantum ergo cognati sunt sibi , cui ct matri cognati sunt. Itaque omnibus istis ex ea parte competit bono ,ri in posse io,qua proximitatis nomine cognati
Adgnati ad decimum iisque gradum cognati vero in sextum,ad haereditates ex lutestato a ta
186쪽
138 INITIT LIB. III. Hoc loco ct illud necessariὸ admoneudis
mus adgnationis quidem iure admitti aliquem ad Lerelitatem , c si decimo gradust sue dele te duodecim Tabularum quaeramus, siue de edicti, quo Praetor legitimis heredibus daturi; . se bonorum postsione pollicetur. Proximitatis uero nomine qs solis Praetor promittit bonorum polysionem, qui usque ad sextumgradum cognatioui, si ut, ct ex septimo asobrino sobri-
Quo huiusce tituli persectam notitiam , ueramq; graduum cognitionem rintuet &in cute oculari quadam inspectione adsequaris,ad cuiusdam arboris figuram, ρος non ab re hic inseritur, adcurrito. Ad hec si quid sit cognatio, quid gradus, quid linea,quid adfinitas,ac plurium denique vocum significationes scire concupiscas, amplissi uriis de gradibus adfinitatis tractatus, ex Pandectarum trigesimo octauo libro decerptus, omnia egregiε tibi sup- . , peditabit .
Hoc loco necessariis sit ex ouere, queadmodά gradus cognationis numeretur . Quardiu primis admonet sumus , coro gnatioue alia supra numerari aliam insta.alia ex transuerso,quae etiam a latere dicitur. Superior cognatio est parentum: inferior liberoru extra iseerso fratrum sororumve, ct eorum, qMiquave ex bis generantur:ct conuenienter patrui,amitae ausuculi, materterae. Etsuperior
quidem Θ inferior cognatio a primo gradu incipit. at ea,quae ex tia erso numeratur: a seci L. Prim . gradu est supra pater mater: in f .
187쪽
nepos neptis: ex transuerso fater,soror. Tertio . -
gradu si pra proauus,proatria: in la pronepos . proneptisu ex transuers atrissororis filius .flia,ct couenienter pater patruus amitabavunculus, matertera Patruus Ufater patris, qui Graece πατραδελπφος appellatur. Avunculas . αε ater matris , quι Graece
dicitur, es uterq; promiscue θειος apellatur. Amita est patris soror,quae Graece πατραδσλ- i ρ σοφη appellatur . Natertera uero matris sorbe, tb η ἔρ- qua Graeca μαπράδε rapi i dicitur, O utraq; ρ promiscue θεια appellatur. Quartogradu supra abavus,abauia insta abnepos,abneptis ex transuersi fatris sororis, nepos nepti e 'O conuenieter patruus magnus,amita magna,id est aut faterinsoror. Ite auunculus magnus et matertera magna,id est, i ater Osror.consobri nus,consobrina id eff, qui quaeve ex sororibus , aut tribus procreantur. Sed quidam recte c; sobrinos eos proprie dici putant, qui ex duabus
fororibus progeneratur, quas co rorinos. svero, qui ex duobus atribus progenerantur,pro- prie fatres patrueles uocari. Si autem ex duobus fatribus filia nafuntur, forores patrueles appellari. At eos, qui ex fatre ct frore progener virer, tamitiuos proprie dici putatii. Amita ' ρ σε tatuae fui consobrinimi te appelitne, tu illos νυ 'ramitinos. Quinto gradu supra atauus, atauia: Disa atnepos, at neptis 2 ex transsuerso fatris sorori di pronepos, proneptis ct conuenienter
patruelis uelsororis patruelis,consobrini b e; subrina a
188쪽
xso INITI TR LIB. 1 tr. sobrinae,amitini ct amitinaestius Aia, propius sobrino propius sobrina albunt patrui magni,
gooliui silia. Sexto gradusupra tritavus, tritamae insta 1 rmepos , trineptis: ex transuerso fratris sorori j abnepos, abneptis e ct con-Men enter a atruus, abamita,id est abavi ter,ct soror,abavunculus, abamatertera,ides. aba istae. stat er ct soror. item propatrui, pro mitae,proauunculi,promatertera flius lia. ite
propius sobrino subri laxestius fila item soιrinisbrina,id est,qui quaerue exstatribus uel so
roribus patruelibus uel consobrinis,uel amitinis progenerantur. Hactenus OZiendisse fusyciat , quem et odum gradus cox'ationis numere tur. Nanque ex his palam est intelligere,quem' admodum ulteriores quoque gradus numerare debeamus:quippe se mper generatast persona gradum ari,cit , ut longe facilius fit respondere, quoto quisque gradu fit,quam propria cognationis appellatione quenquam deuotare . Adgu rionis quoque gradus eodem modo numerantur. Sed cum magis ueritas oculata fide, quam per aures animιs bominum infigatur: ideo neces rium duximus post narrationem graduum , eos
etiam praesenti libro inscribi, quatenus psinto auritas, ct oculorum in pectione a dolesceutra perferirissimam graduum doctrina adipisci.
Cognationem seruilem idest, sanguinis nece,studinem , quam seruorum silii, cum parentibus habent antiqua iura uon adiuvabant hodie autem serui nati & deinde manumissi nomodo
189쪽
modo parentibus etiam libertati donatis ex intestato inccedunt,&parentes eis, sed etiam sibi inuicem,& cum reliquis fratribus ex legitimis nuptiis atq; in libertate procreatis ad suc
Ii rui certum est,adseruiles cognationes itala partem edicti, qua proximitatis nominebιnorsi post is permittitur, no pertinere , nam nec ulla antiqua lexe talis cognatio computabatur. Sed nostra constιtutioue,quam pro ιure patronatus fecimus quod ius usque ad Do-Lira tempora satis obscurum,atque nube plen si O undique cofusum fuerat Θ hoc humanitate suggerente concessimus, ut si quis in seruili
constitutus eonsortio, liberum, uel liboros habueris iue ex liberasime ex seruilis conditionis muliere. uel contra serua mulier ex libero, velfr-no habuerit tiberos cuiuscunque sexus e ct ad libertatem bis peruenientibus q, t qui ex seruiti uentre nati sunt, libertatem meruerinι , uel dum mulieres libera erant, ipsi in seruitute eas habuerint,ct postea ad libertatem pereenerint: ut hi inues,ad successionem patris, vel matris ueniat patronatus iure tu hac parte sopito. Hos enim liberos nou solum in suorum parentum successionem,se s etiam alterum in alterius suecessionem mutuam vocavimus, ex riti late 'ecialiter eos uocantes: siue soli inueniantur, qui inseruitute nati cr posita manumisii sunt fueuna cum alist, qui post libertatem parentum co-cepti sunt: se ex eode patre. siue ex eadem matre ue ex alvs nuptqs, 'similitudinem eorum , qui ex iustis nisi s procreati sunt. A B. G V M. Cum de intestatorii successione agitur. Iiberorum prima habetur rat O:qui etiam si gradus
190쪽
f pariter isti Iusi I T IIT 1 II.
sint remotioris, quisscuq; ascendentes&adgnatos quantumuis proximiores excludunt. Repetitis itaque omnibus, quae iam tradidiamus, apparet non semper eos, qui parem grada cognationis obtinent,pariter, uocari,eοἶ amplius,ne eum quidem, qui proximior sit cognatus,semper potiorem esse. Cum enim prima causa sitsuorsi haeredum , ct eorum,quos inter suos haeredes enumerauimus. apparetpronepotem uel abnepotem defuncti potiorem esse, quam fiat re aut patrem matrem : desunt Ii: cum alioqui pater quidem maιer ut supra quoque tra.didimus prim si gradum cognationis obtineat , fater uerὸ secundum, pronepos aut e tertio gradu sit cognationis, O abnepos quarto. Nec iu- terest,in potestate morientis fuerit, an no, quod Bel emancipatus,vel ex emancipato,aut exsa mineo sexu propagatus est. A R G V M.
Nouissimo tamen iure, adgnationis & cogita tionis sublato discrimine, omnes simul equo iure succedunt ata tamen ut eorum prior naberi sit ratio, qui sulit gradu proximiores.
Amotis quoque Dis haeredibus, ct quos iurer suos haeredes uocari diximus. adgnatos, qui integrum ius habet adgnationis , etiamsi lon gissimo gradu sit, plerunque potior habetur ,
quam proximior cognatus. Nam patrui nepos, uel pronepos aut ulo u et matertera praefertur. Toties igitur dicimus aut potiorem haberi eum, 'rei proximiorem gradum cognationis obtinet, aiat pariteri uocari eos, qui cognatisunt: quo ties neque suorum haeredum , quique inter suos haeredes sunt,neque adgnationis iure aliquis praferri debeat ecundum ea,quae tradidimus: excepti fatre, sura emancipatis, qui ad fue-e iovem