장음표시 사용
71쪽
CImile est illud quod alibi in Tuscil refert , hisce Cie.lib. 3. TucD Verbi Qui spotest videri magnum in rebus hu- quaestionum.
1, manis, cui aeternitas omnis, totiusq; mundi nota sit ,, magnitido; nam quid aut in studijs humanis, aut in is tam exigua vitae breuitate,magnum sapienti videri pq teli,nihil inopinatum, nihil omnino nouum; Atq: ide, , ita in omnes partes aciem intendit , ut semper videat ,, sedem sibi ac lacum sine molestia atq; angore vivendi, ut quemcumq; qisium fortuna inuexerit , hunc apte is atq; quiete serat &c. Monet itaq; Auus Nepotem, ut, omni lavde hamana postposita, praemijsq; hominum spretis, se totum cauestium contemplationi, virtutuq; exercitio dedat, quod si praestiterit, fore adseuerat, ut unicam illani honestatis sormam cognoscat, quae ex omni parte sui ysquea ita est pilicra, ut vel solo suo splendore ad sui amorem, quemlibet virtutis amante Virtus suis ille
Pertrahere queat &c. cebris trahit ad veru Decus.
Tu vero enitere & sic habeto, te non esse
Docere vult cum Platone,hominem non esse exter Plato in Alarunam illam sorma corpoream, sed Hominem sua bia .r. ac alia animam esse, cuius immortalitatem, ab hoc loco usq; h 'ad finem operis comprobare intendit, idque hoc fi- ne, ut bona haec caduca, quibus hisce in terris dutaxat frui licet, contemnat Africanus, &ad aeterna illa quae 'vocat bona,corpore deposixo contendat: corpus siqui- Cie. in oratio - dem hoc ut loquitur alibi) est mortale, Animi vero ne pro festio. motus sempiterni. Caeterum huius atq; Platonis opi Platonis ac Cinioni,pxςserenda est Aristotclis, adseuerantis,non Ho cer. lantentia minem esse A nimam tantum, sed ex anima & corpore xς- v consti tutum . Et sententia varronis adstruentis, H Arigo. Varrominem nec assimani nec corpus, sed ex utroq; constam niso; sentcntiatem, Atq; ob id Iu de Ciuic Dei commendatur ab Augustino, quem cum Diuo Thoma I. par. q TI. art. Varro 'sen-Uq. 76. art i. ac Philosopho lib. 3. de Anima hanc tentia probat. sint ia in tibiis, legeressi bis.. . . P ThQm Deum AnstotelM.
72쪽
Deum igitur te scito esse : siquidem est Deus qui viset, qui sentit,qui meminit M.
Via Anima Immortalis est, & corpus boe suum ' renit atq; gubernat, quemadmodum & summus illa Deus immortalis & aeternus,mouet, moderaturq; in ''m bune mundum: iactum est, ut persi luudin
quandam earum rerum, quibus Anima Deum re Glantare videtur, cum Philosophis quibusdam priscis , Cie.lib. s.Tusc. ipsam Animam Deum nuncuparit. Hinc quoq; in Tu iqvastionun - culanis quaestionibus , dicit Humanu animum decerptum ex mente diuina, di cum alio nullo, nisi cum
ibis Deo, si hoc fas est dictu, comparari posse. Et vin iisdem Quaestionibus alibi; Ergo animus, qui ut ego dico diuinus; ut Euripides indet dicere Deus est
Et ut Mundum ex quadam parte mortale dc
quomodo im-dum Philosephiam: Mundqm si respectus ad Co
m0xx ' pora caelestia fiat per se totum immortalem esie,tiquao Iem illi teste Aristotele a. de Caelo, cum contrλrio reant, interitus sunt expertia; Ex parte immortali gest in Elementis, quae secundum se sunt immortalia. At secundum partes interitui subiecta : Maoad vero
haec inferiora, docet Philosophia ipsaq; rei Veri ... firmau Infra Lunam mortalia atq; caduca esse omnia.
praeter Animos hominum, ut supra est ostensum, adprobatumq;. Atq; hinc Macrobij conuincitur Error
F h μαμ asehen ii, in huius loci explicatione nihil p*m in hoe mundo interire &c . Nam quod semper mouetur aeternu est, quod autem motum adfert alicui &c. HAee eo speeunt, ut doceat Animam hominis esse immortalem; Est aut- prima haec ratio add i cta
73쪽
esta a socrate in Phaedro, &non in Phaedone platonis haedri &non quod ramen videtur voluisti Macrobius & a Cicerm Ebne in sexto lib. de Rep. usurpata,quod & ipse de ist pri bium .ino Tusc. Quaest. confitetur, ubi e verbo ad verbum, haec ipsa quae hic adducuntur refert. Poterit vero Prior pars huius,ad hunc explicari modum ; soni no Vtrius' partis nulla quae ipsa res alias mouent, & interim ab alijs ' e Igmouentur, Exempli gratia: In magno hoc mundo, . Planetae mouent ipsi quidem Elementa, de mouentura primo illo impulsu contorquentis omnia secum trapientis caeli: in corpore quoq; humano, calidum δρhumidum, totum corpus salutari atq; vitali motu cient, mouentur tame haec ipsa ab anima 3c mente. Haee igitur quae alijs praebeor, ab alijs accipiunx cumq; ab alijs non amplius accipiunt, etiam beneficia alijs impertiri cessant, liriereuntq; &c.
Petitur quibus Argumentis Plato ac Cicero Animorum probent Immortalitatem Z
A Rgumenta P latonicorum quibus & Cicero m MLxime Sin loco ad Animae humanae ' orta. 11 atem probandam utitur,si in formam debitam reducontur, sere eiuscemodi videbuntur,cuiusmodi sunt illa de quibus in Analyticis suis agit Aristoteles, quibus scilice quid in Orbem probare docet: Colligi- immortallinutur autem eorundem Arma talis . ad Anima ex se mouetur, Quidquid vero ex se mo i ' us . tur. semper mouetur, Ergo Anima semper mouetur Ex huius conclusione, nascitur alia Argumentationis forma, haec: Anima semper mouetur, quod vero semper mouetur, immortale est: ergo , Anima est immortalis. Vt autem priori ratiocinatione, Animam se p. r moueri, ita posteriori, eandem immortalem esse probatur. Sequentia eodem Argumentandi genere
Anima ex se mouetur , Quod autem ex Ie mouetur
in principium motus: Ergo, Mima est principium
74쪽
Demonstratio. nes Platonicae xeducuntur ad soritem. Platonis Vedi
Rationib' Platonicis, Aristoteles, ipsaq; rei
Aristoteles contra Pl r. c Cic.
motus. Atq; hinc colligitur, Animam non e enata. eamq; ob id immortalem, Hoc modo: Anima est principium motus, quod autem principium motus est, natum non est: Ergo, Anima nata noest, Quod natum non est, immortale est: Ergo Anima est immori l1s. Poterunt tamen ha= Ratiocinationes, similesq; Platonicorum 1 emonstrationes,unico colligi comprehedique orite tali ; Anima ex se mouetur, Deinde, quod a se mouetur , a nullo alio mouetur, QSod a nullo alio mouetur, Est principium mouendi, Quod Principium motus est, non fit ex alio alias enim rationε Principij perderet si non fit ex alio, sed alia ex eo,n5 est natum : Si non nascatur, neq; occidit nam sic motus Principium periret Quod natu non est, omnisq; interitus expers, est Immortale; Ergo Anima est immortalis Sc. Porro quantum ad ea attinet quae in hanc partem ab eo loco qui incipit: Nam quod semper mouetur&c. usq; ad illu ; Hanc tu exerce optimis in rebus 8cc. adduxit Tullius; Sciendum est, ex platone desumta omnia, & quidem e verbo quasi ad verbum ex Phaedro eiusdem expressa,& in Catone Maiori repetita Ceterum, Aris pretes ipsaq; rei veritas in plierisq; adductis refragantur: Neque enim verum est quod dicitur ; Animam hominis natam non esse, Nam sic queretur, illam ab aeterno fuisse, quod absurdum simul & falsum esse commonstratum est supra, ubi ostendebatur, Animas ante corpora non fuisse. sol 3I. Deinde quod hic adieratur, Animam ex se moueri, Aristoteles apertissime negat, 'alidissimist Argumetis refutat, maxime lib. I. de Aiarma, cap. 3. & lib. I.
de Naturali Austultatione, cap Vel concidat omne Caelum, omnisq; Natura consistasi necesse est &c.
Hoc ideo dictum videtur; Nam cessante, quiescente, aut illa excelsissimi Caeli mente mortua;neq;
75쪽
vlla alia erratura, ab eiusce mentis impulsu, morum , vim ac vita recipere posset quippe quae aut quies xer, ut exstincta iaceret .
Quod enim est Anima, id motu cietur, interiori &suo&c.
ANima secundum Philosophos , etiam eorporis AnIma temper
Somno pressa, motu movetur aliquo,non quidε aliquo moam externo aut locali ut dicunt sed interno & suo: Semper enim cogitat, i ntelligit, contemplatur,imaginatur1peculaturque aliquid, nullo temporis momento seri rur, interquiescitque.
Hanc tu exerce optimis in rebus &c.
Postquam de Immortalitate Animae, eiusq; motu multis egit, iam quo pacto, ea, eiusq; exercitiis uri
conueniat, sub persona Africani Senioris ostendit, &sane admodum opportune virtutes suadere videtur, Paraenesis ad polleaquam quanta quamq; diuina virtutibus debeantur praemia edocuit. Huiuscemodi etiam in Conci sione Libri Decimi, De Rep. utitur Paraenesi Plato, in Plato. ν, haec verba; QSamobrem si sermonibus meis obtem- ,, perabimus, immortalem sore Animam arbitrantes, ta- ,, lemq; ut & mala possit & bona omnia sustinere, viam . ,, semper ad superiora ducentem sequemur , iustitiamq; , , cum prudentia omni ratione colemus : ut & nobis i pii 2 ,, simus &dijs amici, dum hanc ducimus vitam, &pomquam virtutis praemia reportauerimus, tamquam p tici victoria N triumphis, & hic de in millenario anno xum itinere, de quo diximus,seliciter habeamus &c.
Sunt autem hae optimae curae &c. DIcere vult curam & tutelam Patriae, praepotenti Deo Ionge gratissimam, quippe qui animos a se
76쪽
erratos eo fine in humana corpora 'infuderit, ut essene qui terram inhabitarent, eandemq; tuerentur: Finxit autem hominem, natura atq; ingenio quod idem Plato facit ad ciuilem conciliationem aptum,& ut ciuitates incoleret,hominui societates frequentaret, propens
Namq; eorum animi,qui se voluptatibus corporis dediderunt, earumq; se quasi munistros praebuerunt &
Cocrates ut Primo libro Tusculanarum Quirit Platone resert Cicero ) cum paene iam in m
Duae viae, duplicesq; curs' animorum e corpore excedeu-tium. secundia Platonem,ac C-ceronem.
mortiserum istud teneret poculum, loquutus ita est ις ut non ad mortem, Verum in caelum Videretur adscen ccdere, ita enim censebat; Itaq; disseruit duas esse vias, duplicesq; cursus animorum e corpore excedentium: cc Nam qui se humanis viiijs contaminavissent, set to- cctos voluptatibus corporis dedidissent,& earu se quasi ceministros ut hoc in loco disserit praeclare Tullius cepraebuerunt quibuS caecati, veluti domesticis viiijs atq; ce flagitijs, se inquinassent, vel in Rep. violanda, fraudes ceinexpiabiles concepissent, iss devium quoddam iter ecesse seclusum,a Concilio Deorum. Qui vero se inte- cegros castosq; seruauissent, uibus fuisset minima cum edcorporibus contagio, seseq; ab ijs semper seuocaui L .eserta, essentq; in corporibus humanis vitam imitati .e Deorum, ijs ad illos, a quibus essent prosecti, reditum ee facilem patere &c. Hisce non admodu dissimilia sunt, iaquae idem in lib.de Universitate,in haec 'erba recenset. Qui recte &honeste,curriculum vivendi a natiara da-
tum confecerit, ad astra iacile reuertetur, non qui aut immoderate aut intemperanter vixerit &c. Et haec pro ΝεCaio Rabirio : Bonorum virorum mentes, mihi diu - nae atq; aeternae Videntur, & ex hominum vita,ad deoru
religionem, sanctimoniamq; demigrare &c. Sic in Paradoxis; Improbo nemini bene potest esse c. Et lib. 1 de Inuentione; Impijs apud inferos, sunt paenae prae parate &c. Et P hilippica i , Impij apud inseros peto is luunt
77쪽
Iuunt M.Atq; haec praeclara sunt Documera, neq; Christianet veritati multum repugnantia, licet ex Ethnico Sectore depromta, longeq; veriora ijs, quae de homLaium excessu,aut potius Transmigratione,in Phaedro. atq; Phaedone, cum Pythagora sensisse visus fuit Plato: cuius quis sit sensus, quantum consequi potuimus , Quaestione subiecta aperuimus.
is es Plato reuerat huiuscemodi siue Animarum Tran strationem sen- serit, ad emerito '
Dq hoc tametsi difficile sit quid certi contra Plato- .
nem vel pro eodem determinare, tum propter a
ditos subinde sensus Diuini illius Philosophi,ut quo pacto intelligi debeat,non satis semper perspici possit;
Partim etia, propter diuersorum discrepantia ingenia, ' hanc atq; illam partem tuentia . Tamen ne dum iusta sese offert,ea de re aliquid Commetandi occasio dicere videamur nihil, ut certi quid statuatur, reseram loca Platonis principaliora, cuiusmodi sunt Phaedri atq; F quibus Ioela Phaedonis, ex quibus solet huiusmodi αετσudbis ne Plaxoni eis so- comunci,ac postea uid ipse cum piae sq; filiis proba- , biliorem verioremq; forte sententiam sumnentibus te nendum censeam, libere proferam. Ac primo quidem m Vt de re , o mersa costed Plato in Phaedro, paullo post sententia Pl Princi tu i sic habet, sub persona Socratis: Sed meip x' -- Phqdro. , , sunt cori sidet D trum ego sim bestia aliqua Typhone, , multipi prior, ardentior l, , 5 fumosior, siue placatius quoddam x simplicius Animal, diuinae cuiusdam,mio, iisq; sortis natura particeps &c. Ide,ibide, quasi circa medium, ponens nouem An marum conditiones, tande, , infert haec Verba; In idem unde prosecta est cuiusq; ani P, . ma, annis decem millibus non reuertitur, na alas ante i somnii is hoc spacium non recuperat, praeter illius animam qui adducit Cicero se Philotophatus est sine dolo, Vel una cum sapientiae stu his verbis Nec is dio pulcruudinem amarat. Hae quidem tertio ambituis an unorum mille, u Ny bλnc xPum dςinceps Q ζgςrint itali saeculis
78쪽
ioco. annordponitur in Io. de Rep. tempus
sertione, visus fuit errane. Excusatur PI to, atque Ploti
vitam, sic recuperatis alis, post tria millia annorum euolant, abeuntes. Aliae vero primae, vitae finem conse eum: iudican tur, iudicatae autem, aliae sub terra in iudicii locum euntes, meritas illic pamas sustinent, aliae in caeli quendam locum per iudicium eleuatae, ita de- gunt, ut dignum est ea viri, qua in hominis figura vi- cexerunt. Millesimo anno ambae redeuntes, sortem cretectionem secundae vitae suscipiunt, deligit unaquaeq cceam vitam quam velit. Hinc & in bestiae vitam, huma- cena anima transit,&ex bestia rursus in hominem, si cemodo ea anima, quandoq; prius fuerit hominis: Nam ce quae numquam veritatem inspexerit, in hanc figuram cedeuenire non poterit &c. Atq; haec ex Phaedro. In Phae ce
exprimi apertius ex sententia bocratis dicit, Maloru ceanimas dantes paenas improbe anteactae vitae, tamdiu ec circa monumeata sepulcrassi reuolui atq; oberrare, cequoad cupiditate naturae corporeae comitante, rursus
induant corpus. Induunt autis inquit ibi ut deces est eiusmodi mores,quales i vita exercuerit Quales dicis' mores O Socrates, Eiusmodi, eos quide,qui ventri dediti, per inertiam atq; lasciuiam vitam egerunt,neque s quidquam pensi pudorisq; habuerunt, decens est asinos similiaq; subire &c. Qui autem iniurias, tyranni des, rapina prqcaetcris secuti sunt, in luporum, acei ' pitrum, milvorum genera,par est pertransire, dcc. Similiter & in caeteris; Abeunt enim in genera quelibet, quibus in vita mores similes contraxerunt &c. Plura eiusdem Materiae atq; sententiae, ibidem,ae in Timaeo similiter & Decimo de Rep. reperire licebit. Et propter EF, se errore Platonis si modo illius insimulandus sit transcribi passi fuere plurimi, Ac inter alios quidem, Plotinus alioquin nobilis Philosophus, &inter Platonicae sapientiae sectatores facile Princeps dignu; qui cum Timaeo ut loquitur ille potius stupedia faciat,ac ubiq; Triarium, neq; quandoq; rorariuagat. Interim & hunc & eius magistrum Platonem 'excusabimus, illumq; haec figurate ac aenigmatice sub persona Pythagorica, excursu quodam Poetico
79쪽
COMMENTARII. cyde Transmigratione animaru ex uno in aliud corpus, persequutum suisse, censebimus atq; dicemus, cum Trismegisto illo Aegyptiorum Pontifice, adseueram sententia Tri iste inter caetera, diuinam legem non permittere, hunc megistit Pi M humanarum animaris,in bestias transitum. Timaeus P.Rς ' - .certe Locresis Pythagoricus clarissimus,lo libro siue go eiu de Mundo & Anima conscripsit' cuius ipse postea in tone. , , Timaeo exstitit imitator Plato migrationem hum, is narum animarum, adserit falso induci, ad hominum ., impiorum terrorem : ut si non virtutis amore, saltem isormidine poenae, a vitiis actionibusq; improbis, sese abstrahant, ac bene beateq; vivant, M. Haec ille. Atq; , hodie quidem eiusdem est Sententiae, in omni disciplinae genere absolutissimus, D. Guillelmus Sirletus Ca- sententia cuia laber, S. R. E. Cardinalis amplissimus, Et ingenio ae lielmi sirlexu, doctrina clarus, D. Philippus Gerius,Assisiensium An 'i'. tibi, Itistes vigilantissimus, qiros tamq dignissimos,mibid; ne Dominos semper obseruandissimos . hic honoris ossichm causia,nominare visum fuit. Et sane non imme ruo suscipitur tanti Philosophi Patrocinium cui tantum tribuit posteritas praesertim in Refutatione quae vana simul isu αδυνατις ab om- TransmigrMIonibus vere doctis, ingenuisq; dici solet: Vana qui- Anim xum V dem, eo quod, necesse non fuerit, animas in noua inducere corpora, cum idem Artifex qui aliquando Primas secera semper & nouas producere potuerit; A διανατὴ siue impossibilis ut ita dicam confirmatur, eo quod rectae rationis Anima, tam immutare naturam sui status non possit, quam ignis aut deorsum niti ut loquitur Lactantius aut in transuersum fluminis modo, flammam suam fundere. Quare ut finiam , Nos Christiani, ipsi veritati adhaerescemus cutius, & duplices illas ex hac vita emigrantium vias Quarum paul- . .lb ant tum ex Platone tum ex vari jς Ciceronis locis mentionem fecimus ad verum Catholicumq; sensum
traducemus: Unam bonorum, alteram vero malorum
statuendo De quarta utraq;,apit apud Mathaeum, Chri- Matth. is. t.
stus dum inquit. Et ibunt hi qui bona egerunt in vi
80쪽
7o GERARDI V o s s et rtam aeternam, illi vero qui mala fecerunt In Ignem
aeternnm&c. Atq; hac Vera Philosophiae fide, Com mentario nostro finem imponimus, & ad Paraphrasin nostram, recta pergimus.
Luculenti via in Scipionis Somnium Patraphra sis , is qω quibusdam mutatis atque adi ctis, quae Historiam concernunt,iseisia ter aperi mr , ct res ipsae, paullofusius dilucidius is