장음표시 사용
131쪽
diligentissime fabrefactum, magno aerit emolumento & usui in investiganda fa- ili negotio ontata longitudine ue Et si vel horologii usus deficeret, vel id cursu ni suum alterationi obnoxium essiceret, in pristinum statum restituetur per novas Observationes, regulis a nobis supra traditis faciendas ue quod cum facere nesciverint, vel non potuerint, vel non anim/dverterint, qui in inquirenda lo-b rum I gitudine Horologiis usi sunt, eo-Xum propterea adinventum inutilitate labo
3 Restat denique, ut pro istius Tractatu conclusione circa rem satis magnam, lect
Dubium non est, quod in observationibus Solis, & Astrorum faciundis, maximi momenti sint parallaxis atque Refractio. quarum prope contrarii sunt effectus; Parallaxis etenim semper apparentem Solis altitudinem vera minorem ostendit ε oculo enim in supersicie terrae constituto, semper Sol depxessior apparet, quam si oculus ex sentro terrae eum intueretur, quae diversitas potissimum accidit, ob terrae semidiam pruna, quae dictam aspectus diversitatem inducit, modo majorem, modo minorςm, duR-bus
132쪽
l Io9 Jbus de caulis, vel scilicet ob majorem vel minorem Solis distantiam a centro terrae, vel ob diversum ejus positum supra Horizontale planum ; cum enim Sol fuerit in Perigaeo major accidit illa aspectus diversitas, minor
ero cum fuerit in Apogaeo, media vero in media ejus distahtia a centro terrae. Haec tamen diversitas inter maximam & minimam Solis distantiam a centro terrae, Paucorum est minutorum, secundorum : Nam Apogaea Parallaxis est gr.'O. I . isti Perigaea Vero gr. o. 247'. media autem gr. O .a . IV. quapropter sine sensibili errore media ejusdem Parallaxi nobis uti placet. Secunda causa diversitatis ipsius aspectus, &. quidem major, accidit Sole posito in Horizontali plano in minima, imo vero nulla, ipso in vertice collocato : In eo enim Sole posito lineae veri & apparentis Solaris a Dpectus maximum constituunt angulum incentro Solis, minimum Vero, imo nullum . cum Sol fuerit in Vertices: Tunc enim dictae lineae co-incidunt. M in centro ipsius Solis
DCurrentes, nullum constituunt angulum. Contrario Vero modo refractio, quae ac-eidit ob incidentiam Solarium radiorum insuperficiem circuli, seu Atmosphaerae Vapo-LM . I a Tum,
133쪽
rum quippe quod ipsa est communis super
ficies duorum corporum diaphanorum diverta densitatis semper Solem, vel stellam altiorem supra Horizontale Planum repraesentat, quam revera sit ue adeo ut Sole. vel stella positis in Horizonte, plurimum discrepet Vera Solis, vel stellae altitudo ab apparente 3 minimum Vero, eis supra Horizontale planum constitutis; quod evenire
Creditur, ex eo quod Vapores aerem occu-Pantes, quo crassiores fuerint, objectum semper vero majus repraesentant, qua-Propter, & major ejus altitudo supra Horizontale planum apparet, ubi Vapores crasesiores sunt quam in sublimi. Placuit propterea nobis, duas concinnare . Tabulas, alteram scilicet Parallaxium pro triplici Solis a terra distantia. & ab Hori-Σontali plano ad Verticem, per quam ex apparente Solis altitudine comprehendi - . valet differentia inter veram & apparentem altitudinem, in gradibus, minutis, at que secundis r Alteram vero Refractionum bulam pariter ordinavimus, prout ea a Tychone Brahe relata est. Harum Tabularum usus talis erit.
134쪽
Habita per observationes diligentissime
factas apparenti Solis altitudine, cum ea in utraque tabula de moro quaeritur tum
Parallaxis, tum refractio, minorque a majore subducitur ue si refractio superfuerit,
quod ut plurimum accidit, haec enim re gulariter major est Parallaxi ) venit ab apparenti Solis altitudine subducenda, & rein manet vera Solis altitudo : Ubi vero Paral- Iaxis refractione major foret, quod perraro, & Vix evenire potest, alto existente Sole paulo minus gradibus 43., tunc quae superfuerit Parallaxis, apparenti Solis alti- tudini adjicietur, ut vera habeatur. Ubi vero Sol observatus fuerit altior gr. 43. inventa Parallaxis. tunc enim nulla habetur refractio, sine haesitatione additur apparenti Solis altitudini. ut habeatur
Exemplum daturi, ponamus observatam fuisse Solis altitudinem supra HorizontaIePlanum gr. 7. 3O . in media Solis distantia a centro terrae in Tabula parallaxium, in Columna mediae Solis distantiar, ut supra, quaesita Parallaxis erit gr. o. a . 4i'. In Ta- bula vero Refractionum invenietur Refractio
135쪽
gr. O. a . M. si propterea gr. o. N. 4 subducantur a gr. r. 4O . 36V. remanebit Refractio sequata gr. I. 38'. I 6 . quae si suba ducatur ab apparenti Solis illitudine, gr. 7. go . remanebit altitudo Uera gr. s. sI 44 Eadem mutatis mutandis operabere in ca teris, ut Veras Solis di Astroruin altitudines nancisci queaS.
Infra a nobis posita est Tabula quaedam, is etper quam ope cujusdam simplicissimi instrua
menti, observata in gradibus praecisis apparente Soss altitudine, illico vera haberi poterit in gradibus, minutis, atque secundis A quam inferius una cum aliis Tabulli infra positis explicabimus. Quae a nobis longa operatibne, M DAtasse intricato calculo ad inveniendam locorum longitudinem digesta & exposita sunt, nautis non bene in Astronomica, & Mathsmatica facultate instructis, difficillimae qui- dem praxis videri possunt, nec nos inficiasimus: Eapropter placet nobis, aliam n 'Mam methodum tradere, per quam brevi,& facillim1 supputatione voti compotes fim
136쪽
Habeantur ephemerides coelestium mintuum diligentissime compilatae ad Meridianum quemlibet, licet expeditius foret eas ordinatas esse ad Meridianum primum res In his observabitur primo loco, tempus a Me ridie alicujus luminarium conjunctionis, cu ius temporis beneficio investigabitur in Ecliptica punctum ipsius conjunctionis, una cum lunae latitudine, & per has demoro invenietur Ascensio recta Lunae ipsius conjunctionis tempore i Subinde horae post Meridiem, momento ipsius conjuncti nisi more solito a convertentur in gradus, S minutal Equatoris, asservanda ad usum
infra scriptum t Ad datum aliquod deinde tempus post ipsam conjunctionem, quaeratur in ipsis ephemeridibus. beneficio horarum posth Meridiem conjunctionis Iocus Lunae in Ecliptica, quo tempore scilicet Luna ipsa observatur in Meridiano supra terram; una simul cum ejus latitudine, iacum his in Tabulis Ascensionum rectarum
quaeratur de more Ascensio recta Lunae tempore ipsius observationis: Ex hac addito si opus fuerit integro circulo dematur Aste
sio recta, quam Luna habuit tempore con-
137쪽
junctionis, conseraturque earum differentia cum gradibus, D minutis AEquatoris confectis ex horis post meridiem conjunctionis: Si enim Arcus praedicti fuerint inter se aequales, signum est observationem factam fuisse in ipso Ephemeridum meridiano, vel meridiano primo: si ad ipsum ordinatae fuerint Ephemerides : Si vero differentia
supra enunciata major fuerit, locus obse vationis orientalior est meridiano Ephemeridum, seu.primo, ut supra: Proinde minori a majore subducto, erit residuum Arcus AEquatoris interceptus inter meridianum
Ephemeridum, seu primum, &emeridianum loci observationis, quaesita nempe longitudinis differentia, vel longitudo ipsa. prout Ephemerides fuerint ordinata ad alium, vel ad primum meridianum, numerata scilicet versus ortum. Demum si disserentia ipsa minor fuerit supra enunciatis AEquatoris gradibus, erit locus Observati nis Occidentalior meridiano Ephemeridum seu primo, ut supra, subductoque minori a majore, si residuum subducatur a gr. 36O. remanebit quaesita longitudinis differentia, vel longitudo ipsa prout fuerint ordinatae Ephemerides numerata versus ortum.
138쪽
Ut autem res ipsa exempIo illustretur, ponatur in meridiano aliquo supra terram observata Luna, quo tempore explebatur Undecima dies post conjunctionerti luminatium secutam, die 28 Octobris anni I 693, horis I 7. m. II. post meridiem in gr. 6. 22'. 4M. signi Scorpii, habente Luna meridionalem latitudinem gr. 4. 3 . temporeque observationis ope ipsarum hor. 1 1. m. I7. de more ponatur adinventa Luna in ipsos observationis Momento, in gr. s.' 6. Arietis, cum Igtitudine septen Dionali gr. q. 33 quaeratur autem longitudo meridiani huius observationi S. Reducentur primo loco hor. I f. m. is postmeridiem conjunctionis in gradus, & min.
AEquatoris' de more 'scilicet in gr. Is 9. 1 s . ia quia Ephemerides Andreae Argoli. quibus pro gratia exempli uti intendimus. ordinati sunt ad meridianum Romah, cusus longitudo a'meridiano primo ponitur gr. 38. go . ad effectum reducendi ipsas Ephemerides ad meridianum primum) ex ipsis:
139쪽
meridianum conjunctionis versus occasum: Inveniantur dein more solito, duae Ascen- . siones rectae Lunae positae scilicet in gr. 6. 22 . 4ori cum latitudine meridionali gr. 4.39 . & in gr. 3. 36 . Arietis, cum latitudine Boreali gr. 4. illaque Ascensio recta p. natur, quod fuerit gr. II 2. 26 .Qhaec Verogr. 3. 3O . additoque .integro .circulo,gad
effectum infra positae faciendae subductionis
erunt gr. 363. 3O . ex quibus demantur ipsi gr. 2I2. 26 . eritque ipsarum Ascensionum differentia gr. Is I. c. haec si conferatur cum supra asierVatis gr. 22Ο. 43. cum sit illis minor, indicabit locum observationis occidentaliorem esse meridiano primo, gr. 69. 4I . quibus propterea subductifra gr. 6o. remanebit quaesita loci observationis langitudo, numerata ab occasu ad Ortunt
Quod si praeter integros Lunae dies, adfuissent & horae atque minuta, has addemus horis post meridiem ipsius' conjunctionis,& cum earum aggregato in ipsis Ephemeridibus, quaeremus locum Lunae in Ecliptica ipsius observationis tempore, die eadem ubi aggregatum praedictum non excederet
140쪽
horas viginti quatuor vel die subsequenti ubi eas excederet indeque in Tabulis ,
stensiorum rectarum, quaeretur ejusdem Lunae Ascensio recta cum latitudine, M in reliquis modo supra enunciato, Procedetur. Exempli gratia, eadem durante Lunatione diei di 8 Octobris i 693, si praeter dies integros Lunae completos habuissemus & horas quinque, &bminuta quatuor, has addere fas esset horis d. m. conjunctionis II. III. II.& cum eorum aggregato Horis nimirum 22. m. II. eidem observationis die, quaeramus in Ephemeridibus locum Lunae in E. cliptica, qui erit gr. 9. 4t Arietis, & h rum ope debita servata latitudine) inquiremus Ascensionem rectam ipsius Lunae, quae erit gr. 6. 47 ..huic addito integro circulo, habebimus gr. 366. 47 . e quibus deductis supra scriptis gradibus III. 26 . ade runt pro residuo gr. Is I. a Ist hos si subducamus e gr. 22o. 4s . supra adinventis, remanebunt gr. 66. 24 . iterum subducendi egr. 36 C. & remanebit longitudo Ioci obse vationis quaesita, numeranda versus Ortum gr. 293.36 . hocque pacto hora: s. m. 4. ultra