장음표시 사용
161쪽
s hi constitutum iuxta 'postum Coeli, &Mundi ridem hora: observatis dein Me tismis in 'Meridiano ipso; vel prope in Globo suo de riptis cum Stellarum Figuris,
Minominibus in ipso Globo notatis, e r none ipsis in Pirmamento respondente ob. servabit Mellas fixas, quarum nomina, mium dextrum, vel sinistrum, antecedentem;
subsequentem, Vel medium, aut in ipsa Asterismi parte positum distincte ex ipsius Globi inspectione cognoscet g inde circum-
gyrans Globum suum prout horae creverint) eadem Methodo succedentes Meridiano Stellas diligentissime observans plures per Noctes, & diversis Anni temporibus, uberem Stellarum ipsarum fixarum notitiam sibi comparabit. Qua autem ratione Nauta n ster, etsi minus in Astronomia versatus, Stellarum fixarum Ascensiones rectas examtissime habere queat etsi in Triangulis Spha ricis supputandis, ut caeteri Professores facere consueverunt, non admodum sit edoctus) ita se expediet. Primo loco habeat in promptu Ephem rides alicujus boni Astronomi, D in Meridie ejus diei, in qua Ascensionem rectam Solis habere voluerit, observet motum Solis du
162쪽
urillim in Longitudine: Habeat dein togunitani differentiam Longitudinis inter. --ridianum loci observationis, quam elicere
poterit vel ex ipsis Ephemeridibus, solent
enim Ephemeridum conditores eam in I bulis Civitatum exarare vel ex Chartis Geo graphicis bene correctis et Hisce comparati
per regulam Auream fiat, i ut totus aequat .ris circulus gr. 36α seu min. a Is ad mo
tum Solis diurnum in Longitudine habitu imul supra ex ipsis Ephemeridibus, ita disserentia Longitudinis supra comperta ad partem proportionalem dicti motus subducen dam a Loco Solis in meridie Ephemeridum si Locus observationis fuerit Orientalior addendam, si fuerit occidentalior, Meridiano Ephemeridum, fla consurget vera Solis Longitudo in gradibus, minutis, atque seacundis, cum qua injTabula Ascensionum rectarum Solis de more ejus Ascensio recta comparari poterit in gradibus, minutis alique secundis: In hoc autem operator debee esse sollicitus, ut haec Solis Ascensio recta, prout & sequentes Stellarum Fixarum obseris vationes, fiat in Meridiano vero Mundi, Min lo stabili, non autem in Navi, ne minimus aliquis error in observatione inter
163쪽
niat: observato Sole in Meridiano, illicommIogio suo AEquinoctiali, velut supra
diximus, opportune disposito, attendet adventum alicujus Stellae fixae ad eundem Meridianum, & illico observato diligentissime tempore horario decurso, illud convertet in gradus, minuta, & secunda AEquatoris, &addet inventae Ascensioni rectae Solis, & ex aggregato consurget Ascensio recta Stellat quaesita. Habita unius Stellae fixae Ascensione recta, facili negotio aliarum omnium Ascensiones rectae comparari poterunt ue si enim Stes Iacognita minorem in Zodiaco Longitudinem obtinuerit incognita, observabitur in Meridiano Stella cognita cum tempore horario decurso usque ad adventum Stellae incognitae ad eundem Meridianum, hocque addito Ascensioni rectae Stellae, consurgit Ascensio recta Stet Iae incognitae: Ubi vero Stella cognita majorem habuerit in Zodiaco longitudinem incognita, subducetur horarium tempus ab Ascensione recta Stellae cognitae. &aderit Ascensio recta Stellae incognitae quin
Sit, exempli grada, cognita Ascensio recta Aldebaran, quae ex nostris Tabulis ad Kal.
164쪽
Januarii I Io, est gr. 64. II . as . quaera turque Ascensio recta Capitis Meduis minorem in Zodiaco Longitudinem habentis uefacta primum obseruatione Medusae in Meridiano vero, inde temporis horarii decursi, quod ponitur fuisse hor. I. 33 . 48'. quibus respondent gradus AEquatoris 23. 27 . Gχ si hi subducantur ab Ascensione recta Ald baran gr. 64. 3I . Isq. aderit Ascensio recta Capitis Medusae graduum 4 I. Ic. 23 Quaero inde Ascensionem rectam Sirii majorem in Zodiaco Longitudinem habentis, quam Aldebaran: Hanc primo observo in Meridiano, inde tempus horarium decu sum, quod fuit hor. I. I M. Ia'. seu gr. I quatoris 33. 33 .,hos addo Ascensioni rectae Aldebaran gr.6 .sI .as'. &consurgit Asceniasio recta Sirii gr. 9 I. I . as'. Eodem modo operabimur in caeteris, & facili negotio voti compotes erimus ; sussiciet autem harum Stellarum magis notarum, & variis in Globi partibus dispositarum Ascensiones: rectas
Quinta dissicultas, quae versatur in inve nienda itineraria distantia, emersa ex motu
Navis de prioris observationis loco ad I cum secundae, etsi in rigore Geometrico plures
165쪽
plures contineat dissicultates in ejus Praxi, attamen eam etiam Nautae minus periti praeterpropter cognoscere pluribus modis '&Instrumentis, ac etiam per Solis motum, &ptatum rectificare didicerunt, adeo ut su- Perfluum ducam i ulterius . instruere Miner.' am; agitur xuim de tritat Praxi, navigam
ti s omnibus passim nota. . . Demum Nautam Lectorem hujus competa dioli nostri monitum volumus, ut diligentissimis. atque correctissimis utatur Ephemeis ridibsis l&i Tabulis; atque in observandis tym Luminaribus, eum Stellis fixis praecise in Meridiano, tum in horario tempore conpparando, aliisque supputationibus ineundis utendum esse diligentia, non ne . lectis secundis, multo minus & minutus unius enim secundi neglectio in obseruatiminibus faciundis supputationes ipsius Longi tudinis cerasiderabiliter augere, vel in P
valet. quae discretuso& prudens NautUre 'se comprehendere & corrigore va Iebit ira a
166쪽
Placet nobis hoc loco Methodum tradere' qua plerisique in locis lora marini aestus fluentis, vel defluentis deprehendi queat. V
s ST communis opinio Maris naxum, defluxumque Lunae motui accommodari, ita in pu in Novilunii, ti Plenilunii,maxi
mum eveniat Aquarum maritimarum incrin mentum, minimum Vero In quadraturis:
Praeterea punctum quotidianum incremst Aquarum bis in die Lunari recurrens evenire, quo tempO' Luna reperitur in diano supra, vel infra terram, seu horizon tale Planum, decrementum Vero quo tona pore Luna distat a Meridiano per quartam AEquatoris partem : Quae tamen Regula, ite 'per totum Mediterraneum cum consiUFeientibus in eo Maribus pro certa assi pt.s,
167쪽
aliis tamen in Maribus exceptionibus pluri
Regulam hanc tamquam certam ponentes, ut inveniatur hora incrementi aquarum, quo tempore Luna versatur in Meridiano supra terram, habeantur in promptu Eph merides curxςntes motuum Planetarum, pra
sertim Solis, & Lunae ordinatae ad beneplacitum Meridianum, seu quas dedit ue exempli gratia, Andreas Argolus ad Meridianum urbis Romae accommodatas licet fortasse expeditius foret eas ordinatas esse ad Meridi, num primum cujus urbis Longitudo pon, tur graduum 38. go . observeturque in eis, qua die, hora, atque minuto praecessit luminarium conjunctio, quae Omdia invenienture regione altera, in qua notari consueverunt aspectus Planetarum, &. ex horis post Meridiem conjunctionis ibidem notatis res duas assequemur 3 scilicet quantum Conjun tionis locus occidentalior sit loco Ephem Tidum, gradus quindecim pro singula hora,& gradum unum pro singulis quatuor horae minutis tribuendo ue altera res erit cognitio
loci luminarium in Ecliptica de tempore i insius conjunctionis, & per hunc in Tabula Ascensionum rectarum habebimus Ascensi
168쪽
nem rectam Lunae eodem momento servata ipsius Lunae latitudine) 3 quoniam autem
aquarum maxima elevatio ponitur Luna posita in Meridiano supra terram, concludemus ipsam1maximam aquarum elevationem
tempore conjunctionis in eo fuisse Meridiano, cujus distantia a Meridiano Ephemeridum nota facta fuit ex horis atque minutis
post Meridiem ipsius coniunctionis in ipsis Ephemeridibus notatis ; quia autem singuI1
die ad eundem Meridianum tardius deducitur circa m. 48, sec. 48. M teri. 49, si lincus observationis loco Ephemeridum orientalior fuerit horis ibidem repertis addentur hodie, & minuta differentiae in Longitudine inter Meridianum Observationis, &'meridianum Ephemeridum 3 ast, si occidentalis fuerit, dementur horae Sc minuta ipsius differentiae, ia erit compertum punctum et vationis Aquarum, seu Lunae in Meridiano existentis ipsius observationis supra terram. Nunc scire volentes, qua hora, exempli gratia, aestus marini elevatio erit in Meridiano observationis die quinta expleta post novilunium. pergemus ad Tabulam signatam B, ia ibi respondere inveniemus h
169쪽
λras 4. 4 . c. post meridiem pro tem- .pore qua ito: Abinde post horas 6. Ia . V. 3a' erit punctum decrementi ipsius astus, distabitque Luna a Meridiano ipso Per gr. 9o. abinde ad horas II. 24 . a se a s q. erit punctum incrementi secundi, Lunaque motu suo diurno ad meridianum eundem intra terram deducta comperietur. Illinc ad horas I 8. 33 . 36'. eodem in Meridiano succedet aestuum maritimorum decrementum et Luna enim motu ipsius diurno ab eodem distat per gradus 9o. Demum post horas 24. 48 . 48'. 49 . Luna, seu aestus marini incrementum ad eundem Meridianum devenisse comperietur, expletaque erit altera Lunationis dies hor. 4. qa .sa'. 34'. , . 'Hoc loco animadvertendum est, quod, eum Luna singula die, seu horis 14 serius ad eundem deveniat Meridianum per m. 48 . 49 ideo singulis horis sex adduntur minuta Ia. Ia'. II . singulis. horis duodecim minuta 14 . I as ' singulis horis decem octo min. 36 . 36'. & demum singulis horis viginti quatuor min. 48 . 48'. 49' . quae eX eadem eruuntur Tabula siv
170쪽
natasB, ad praesentem usum compilata ;- dies enim Lunaris, qui computatur ex reditu Lunae ad eundem Meridianum solarem, seu communem diem excedit ipsis minutis 48'. 43'. 49' . ut ipsa ostendit Tabula, iasic proportionaliter de horis. Ut praedictorum omnium exemplum P beamuS, ponamus velle nos scire, qua hora Luna fuerit in meridiano Byzantii, seu supremi incrementi marini punctum unde cima die completa Lunationis inchoatae die: 8 Octobris Anni I 693. utimur Ephemeridibus And rear Argoli exaratis ad meridianum Romae, cujus Longitudo ab Archimeridiano ponitur gr. 38. 3O . seu hor. a. min.
34. M in ipsis in proposito mense Octobris
ex parte faciei continentis Aspectus Lunae cum Planetis observabimus Novilunium. seu luminarium conjunctionem secutam esse sub die a 3 horis I 7. m. II. post Meridiem ; his addemus horam I. 8. qua Byrantii Longitudo superat Longitudinem Romae, quam habemus ex Tabula Civitatum ejusdem Argoli, & erit earum aggregatum horarum I 8. I s. ante conjunctionis punctum lunam, seu elevationem marini aestus fuisse