Dorothei Alimari ... Longitudinis aut terra aut mari investigandæ methodus. Adjectis insuper demonstrationibus, & instrumentorum iconismis

141쪽

dies' undecim Lunae completos, producenx variationem longitudinis gr. 3 17 . Quod si Ascensio recta Lunae tempore Observationis, fuisset ex. gr. gr. 78. II . ita ut additis ei gr. 36o. conflati fuissent gr. 433. II . e quibus deducta Ascensione recta Lunae tempore conjunctionis, quae fuit gr. 2I2.26 . remansissent gr. 22 . qs . quibus aequales sunt gradus aequatoris, in quos conUeris fuerunt horae d. m. conjunctionis, signum esset evidens, observationem factam fuissem ipso primo meridiano, & propterea nullam esse loci observationis longitudinem. Ast si Ascensio recta Lunae observationiS tempore fuisset exempli gratia gr. I 28.4I . Ita ut additis gradibus q6o. conflatum fuisset aggregatum gr. 488. 4i . e quo dempta Ascensione rect Lunae de tempore conjun

tionis, graduum nimirum a I p. 26 . remaniassent Arcus gr. 276. Is . vel alter major gradibus a Io. ηs . argueretur indς quoqlocus observationis fuisset ostentatior meri. diano primo, proindeque sit bductis gradibus 2 a C. 43 . e gradibuS 276. Is . re.

siduum, quod est in summa gr. 3s. 3σό' esset

142쪽

esset quaesita loci longitudo a meridiano primo numerata versus Ortum. Eadem mutatis mutandis) si aliis in casibus observentur, quorumcumque locorum tempore, quaevis haberi poterit longitudo.

Inoenienda

143쪽

Inveniendae Longitudinis C ita. tum, locorum UniCes Ter. raquei Globi, indubitata Methodus D OROTHLIALI MARI.

Ion Iam sermo noster ad eos est directus, qui in Cosmo graphia, Astronomia, aliis que Mathematicis sunt exemcitati, non immorabimur in exponendis rerum terminis, definitionibus, atque principiis, sed ex abrupto rei ipsius substantiam pggrediemur. Primo loco in promptu sunt habendae Ephemerides diurni motus Solis, & Lunae in Longitudine exaratae in gradibus, minutis,ia secundis ad Meridianum primum, vel alium quemcumque, quem pro primo hahere cupimus opus semper alicujus diligeniissimi Astronomi, ia cum observationibus

144쪽

convenieus . Habeantur secundo Ioco diligentissimae Tabulae Ascensionum rectarum plurium Stellarum fixarum, insigniorum,& magis notarum in diversis Coeli partibus positarum, & hae pariter expressae in gradibus, minutis, atque secundis, ad tempus Observationis faciendae 3 item Tabulae Mcensionum rectarum Solis ad singulos Eclipticae gradus pariter in gradibus, minutis, atque secundis: Sit Sc optimum Horologium exprimens tempus discessiis &'reditus alicujus Stellae fixae ab uno ad eundem in

ridianum in horis a , ia harum quamlibet in minutis sexaginta, & horum quodlibet in secundis pariter sexaginta: Sint & in promptu Instrumenta propria ad iter Navis quam certissime fieri possit dimetiendum . Habeatur demum & Pyxis Nautica optima

cuspide munita: Quomodo autem haec mania parentur infra dicetur.

Hisce paratis antequam Sol, vel Luna ad Meridianum loci observationis deveniat inveniantur eorum Ascensibnes rectari demore in gradibus, minutis, atque secundis. ad ipsorum Luminarium loca in ipsis Ephemeridibus expressa in Meridie antecedente,

di in Meridie subsequente Observationem M. S. ' ' . cservata

145쪽

servata semper in Luna latitudine, quam in Meridiano. Ephemeridum obtinuerit ue

cumque hae in promptu fuerint, observetur Sol, vel Luna in Meridiano Mundi, & eodem temporis momento aptetur Index Horologi ii ad ipsius Meridianum,h& decurrere permittatur: observatio Solis interdiu, Lunae noctu fieri debet:) expectetur dein adventus alicujus Stellae fixae cognitae ad Meridianum eundem, & momento eodem o servetur tempus elapsum inter transitum Solis, vel Lunae, & Stellae per eundem Meridianum, convertaturque de more) in gradus, minuta, atque secunda AEquatoris, eritaque Arcus iste differentia inter Ascensionem rectam Solis, vel Lunae, ia Stellae in ipso observationis Momento ue propterea si suta ducatur abiAscensione recta Stellae, nota remanebit Ascensio recta Solis, vel Lunae, pro ratione scilicet eorum alterutrius in Meridiano observati. Hic duplici ratione uti possumus ad inveniendam loci Longitudinem, vel scilicet, . adinventae Ascensionis rectae opera inquirendo loca Solis Q vel Lunae respective in Ecliptica, aut Zodiaco, eaque conferendo cum eorum locis in Ephemeridibus expressis, ut eorum resultet diis rentia

146쪽

reutia, qua mediante, M mediante eorum manetarum motu diurno in Longitudine, optata loci Longitudo habeatur;' vel ad inventam Ascensionem rectam Solis vel Lunaelcomparando respectiVe semper cuna ea, quam in Meridiano Ephemeridum retinere comperti fuerint, ut earum resultet dict-rentia. His peractis, subducta Ascensione itecta, quam Sol, Vel Luna habuerit in Meridie antecedente Observationem ab ea,

quam habuerit in Meridie subsequente habebitur motus,diurnus eorum respectivae Ascensionis rectae, tumque fiat, Ut motus

diurnus antedictus ad integrum AEquatoris Circulum, ita adinventa superius differentia ad Arcum AEquatoris interceptum inter Meridianum primum, seu Ephemeridum,ia Meridianum loci observationis : Tunc advertendum est, an loca Luminarium observata sive in Longitudine, sive in Ascensione recta sint minora, aequalia, Vel majora existentibus, sive resultantibus in Ephemeridibus Meridiei antecedentis: Nam si' minora sint, signum est, locum Observationis Orientaliorem esse Meridiano primo seu Ephemeridum,.quo casu Arcus AEquatoris stipra compertus est: vera loci observationis

147쪽

' nis Longitudo: Si loca praedicta sint aequalia, signum est Observationem factam fu- Ne in ipso Meridiano primo, sive Epheme

ridum, quo casu nulla erit observati loci Longitudo: Ubi vero sunt majora, signum est Iocum Observationis esse Occidentali rem Meridiano primo, quo casu Arcus I quatoris supra compertus subducendus v nit a gradibus 36o, quodque remanet est vera loci observationis Longitudo numerata a Meridiano primo Versus ortum.

Hic pariter advertendum venit, quod si quis in Observatione ipsa facienda non usus si Ephemeridibus conditis ad Meridianum primum, sed ad alium quemcumque, notam habere debet saltem per Chartas Geographicas bene correctas loci Ephemeridum Longitudinem a Meridiano primo sibi bene pIacito, ut adinventam loci Longitudinem per ejusdem Additionem, vel Subductionem

opportune corrigere queat. Ut autem praedicta omnia eXemplis a nobis illustrentur, duo dabimus exempla 3 aIterum scilicet observationis factis Venetiis

in Sole sub die terti 1 mensis Aprilis Annia o8, in qu 1 facienda usi sumus Ephem ridibus Solarium motuum a nobis conditis

148쪽

ab Anno I7o , ad Annum I7I3 ad Kal. Januarii, ad Meridianum Insulae Ferreae, quem pro primo posuimus, utentes ipsius Solis Longitudine, & Ascensionibus rectis Stellarum fixarum a nobis pariter calculo exaratis ad Kal. Januarii Anni IIIo ; alte- Tum vero exemplum dabimus in Luna, quam facimus1observatamn fuisse' Byzantii sub Die 28 Martii Anni I 6 o, pro qua Observatione facienda, cum in promptu non essent Ephemerides diurni motus Lunae exaratae ad Meridianum primum, placuit nobis uti Ephemeridibus conditis ad tempus praedictum ab Andrea Argolo ad Meridianum Romae, prout & Tabulis Stellarum fixarum ab ipso datis ad Kal. Ianuarii Anni I 6 o. in quo exemplo, loco Longitudinis ipsius Lunae, inservienta nobis ejusdem Astensi nes rectae, pro quibus exemplis elucidandis

Sit igitur primo loco facta Solis observatio Venetiis sub die 3 Aprilis Anni 17o8;8c quia intentum nostruna assequi intendimus non per Solis Ascensiones rectas, sed

per ejusdem loca in Ecliptica neglecti Ascensionum rectarum Solis inquisitione in Meridie

149쪽

Meridie antecedente, & in Meridie sula

sequente observationem) ad ulteriora proincedemus per loca ejusdem in Ecliptica.

Cum igitur sub die 3 Aprilis Iro8, observatus sit Sol in Meridiano Venetiarums& Horologio modo congruo disposito) post

horas 9:c: Ic: in Meridiano em dem observatus sit Regulus, seu Cor Leonis j cuius Ascensio recta ex nostris Tabulis ad idem tempus fuit gr. I 8. 4s . 26 . conversis propterea horis q. c. I V. temporis horarii observati inter transitum Solis, Si Stellae per eundem Meridianum in gradus minuta, atque secunda Muatoris 336. 6 Is V si subducantur hi ab Ascensione recta Reguli gr. 148. 4 . 26 . remanebit Ascenso recta solis gr. II. 39 . ao'. quibus in Tabula Ascensionum rectarum Solis respondere comperiuntur gi. I 3. 4ς. 44'. signi

Arietis. Hi collati cum Longitudine, quaret Sol habuit ipsa die in Meridiano primo, scilicet Insulae Ferreae, quae fuit gr. 13. 3Iet': 8'. apparet illico differentia Longitudinum gr. O. s . 4 motus vero diurnus Iejusdem Diei ex Ephemeridibus ipsis inventus est gr. o. s8 . 57'. seu secundorum 333 ,

150쪽

quare si gr. o. 38 . 37'. seu secunda D 7

dant totum AEquatoris Circulum gr. 36Ο. seu Minuta II 6OO, motus proportionalis gr. O. s . 44'. seu sec. 344 dabit pro qua . sita Longitudine Venetiarum minuta IIO , hoc est gr. 33. q. e. d. ; Fuityenim locus Solis in Ecliptica tempore Observationis minor loco Solis in eadem Ecliptica in Meridie ipsius Meridiani primi.

Mox exemplum daturi de Luna cum nos ponamus Ephemerides nona habere exprimentes motum Lunae diurnum in ipso Meridiano primo) utemur ad placitum) Ephemeridibus Andreae Argoli exaratis ad Meridianum Romae pro invenienda Longitudine Constantinopolitanae Urbis, in qua nos effingimus inter Meridiem Dieira , & Diei 18 Martii Anni 16 t observatam fuisse Lunam in Meridiano, & post Horas g. xj I 8 . in eodem Meridiano apparuisse insignem Stellam Agimech, seu spicam Virginis inspectis propterea ante ipsam Observationem locis Lunae in Meridie antecedente, iain Meridie subsequente in Zodiaco sub Diei