장음표시 사용
41쪽
fiat; quid in Corruptione x quomodo in his , mater1a partim desinan partiam non desinat; quomodo formab non generetur, seu producatur L sed resultet ,, ut alii respectus; uno Verbo,, haec tractatiose Cartesianis: non displicet modo, sed eam passim,, non sine: multiplici sargasmo, eXplodunt.. ab iis ergo inhac valde distentio. XV .. Quatuor elementae ibi de mcum Aristotele agnovi, nativis suis qualitatibus instructa, ni
mirum ignem, aera ,, terram M 'aquam ; ignem: Calidum,i aquam fiigidam , humidumaera, & terram siccam in summo ἔ; item pro ivrias singul oxumelementorum mi nimiς figuras attribui;: Videlicet; minimis physicis terrae sphaericam, quamstmper ita retinent, 'ut ten di, Comprimi,i rarefieri ,. densari
non Possint, nec uramillam ulla
42쪽
naturae mutare; &hoc est sic-gum esse insummo.. Aeris mini mae exse habent figuram Cubicam, quamtamen facile mutare possunt. Malienis terminisfacile contineri; item Comprimi ,, tendi ,. densari, talefieri, & hoc est esse humidum in simamin. Aquae minima ejus dem sunt figurae& conditionis; missi quoanec tenes,, nec Comprimi possunt ,, unde minus: humida est, quam aer quia tamen multam vim haben subtilis; humoris,. qui dividit partes ignis, inde in summo frigidareputatur.. Ignis, denique minima simi Cylindrica ,, oblonga, flexibilia,, ω calida in summo; quomodo Vero ,, & quibuS modis,, ignis, accendatur , nimirum per collectionem partium calidi ; Sc tinguatur,. per divisionem earundem,, uti & singulorum elemcntorum proprietates,, fuse M
43쪽
satis facile ibidem explicui : ni his autem omnibus, a Cartesio penitus mentio , qui tria illa sua eleis menta Constituit, primum scilicet ex ramentis & minutiis sis itis mi teriae, secundum ex sphaeralis in teriae caelestis 3 tertisi ex ramenstris partibus, in quas angularia & majora primi ramenta, Hem qu elam, abeunt, ejusdem omnia de
tingula materiae, de qua sciri vix possit, an sit humida, vel sicca: istas apud illum nihil aliud est, Histi primi elementi, seu subtilis illius
materiae liberior, ac proinde vehementior motus; aqua ex partihus oblongis, & quasi acubus Constat; Aer ex ramosis dissitis , quae di subtili materiae M sphaerulis liberum campum relinquunt ad motum ; Terra demum ex crassior bus contextisque tertii elementi particulis, & in crustas quasi Com
44쪽
pactis; quantum haec a nostris disia Crepent, nemo non videt. Haec autem obiter indicasse, satis esse puto; si enim singulaprosequi vellem, in quibus, quantum ad haec, invicem discrepamus, justum volumen discribendum esset. XVI. sextus Tractatus est de mixtione in genere, de multiplici Analysi physica , & de mixtis imperfectis, igneis, aereis, aqueis, & terrestribus i quae omnia discussi diligenter, & explicui eX supradictis principiis, & elementis,& adhibita dumtaxat opera calidi, frigidi, humidi, sicci, gravis, levis, densi, rari, compressi,tensi: c lidum nempe agit in humidum, illudque calefacit, rarefacit, resolvit, rariores enim partes, leviores scilicet, avolant; id est, a densioribus, seu gravioribus incubantibus oc descendentibus, seu ' prae-
45쪽
praevalentibus,t Juxta librae prii cipia, suriam extruduntur; unde fit,i ut parteς ignis, seu Calidi, ae partihux humidi ante ' diremptae congregenturia hinc Calor dicitur Congregare homogenea; frigidum. Vero segregare , partes scilicet caudi ,: unde minor calar hinC densitas & gravitas major, hinc parteS, ignis collectae majoroe vi caltaris: Pollent , & Cuncta resolvunt; se paratae vero & in filaminae ductae, cuncta suo plexu, quasi uniunt:: inthises aliisque fere innumeris,, quae ad hanc tractatione spectant a xime discrepo a Cartesi qui hi horum admittit, sed figura, mole
ratim ita ediplicari. ut quasi casu quodam eveniant , absque ullo principio figurae, motus,, moliS, siccitatis , humiditatis , graVit u ,, pressionis, tensionis, raritatis:
46쪽
ω clasticae. Unum maris aestum non omittam , ' quem Cieri vult a pressione Lunae, & illius materiae,, quae terram inter & Lunam inter Cepta, non habet liberummotum,iex quo effectus Contrarius sequeretur; ego ad inaequalem Cylindroxumaeris groitatione oram rem illam reduxi, tum inhoc tract. tum . in Dialogis.. Ventos etiam fulmina & tonitrui fragorem, ΠNem,
pluviam, grandinem, seaturigia . ues fontium,. aliaque hujusmodi lange diver ab ea modo expli
XVII.. Septimo tractatu, age de mixtis perfectis , lapidibus scilicet,. metallis & QCcis, in quorumomnium proprietatibus expligandis, a Carteuo quam mmime procul absum,. nam praeter supradicta communiae operata narura
47쪽
instrumenta, calidi sciliceritagidux humidi, sicci, & multiplex si x gularis humidi & sicci genus,agnosco ulterius prima quaedam rudimenta, vel rerum semina ab initio terrae indita ue humidum enim faci- , Iesubit, & illius quasi vehiculo i , vehuntur aliae particulae siccae ad imultiplicem percolationem, iam imentationem, filirationem,ut V ivnt 3 motus autem humidi, est ;eIa gravitate, Vel a potentia clastica, mediate scilicet, vel imm diate; in his etiam a Cartesio maxime dissentio: hic enim supradicta omnia explicat per crustas il las, in qua abeunt crassiores tertii elementi partes. In uno magnete, quantum ab eo differam perspicuum est ; nempe ad illius proprieta res plicandas accersit nestio quas particulas striatas, in spirasM cochleas, quae tibi meatus aperi-- unt
48쪽
unt& formant. Inmunere,ferr ω terrestri globo ego simplices acus primigenias, eX Communibus elementis eonsatas, ad hunc effectum, admitto, absque hujusmodi spiris, & striis, & poris Cochleatis, & circuitione gratis excogitata & ficta. XVIII. Octavo tractatu, ago de corpore casesti: In hoc argumento Cartesius adco singularis est, ut nullus, etiam per somnium, illius hypothesim mihi assingere Valeat, eosque Vertices, ut V at, quorum aliqui cessarunt abieruntque in Planetas,uno dumtaxat in sole superstite, nimirum quo ad coelum nobis Vicinius , nam ipse in stellis, totidem seles Vortices agnoscit , terram autem inter Planetas recenset, ac proinde & circa selem annuo motu , ω diurno, circa proprium centrum volui,
49쪽
volat, donee tandem una Cum aliis, ad sh Iem se recipiat , in his frustra haereo, aequibuSmea hypothesis maxime abhorret , terram quippe immobilem in centro mundi colloco, ω in Me nullam vorticem, sed verum glabum, eumque mobilem agnosco, uti & Caeteros Planetas,, quos una cum sole: di stellis, a communi medio , abGrta in occasum deferri,i diurno motu, a seipsis Vero ab occasu ad ortum, in suis orbitis, juxta hypothesim Ptolomaei, tantulum restauratam, a qua Cartesius , tam procuI abest, quam coelum a ter
ra,, non uno loco,i a me traditum
est.. sed frustra, ut dixi, in his hae- . reo , cum discrepantiae utriusque hypotheseos plusquam notoria sit, ac proinde nulIus Cartesianum in mereputet
50쪽
ictatu,tegi de manus ingeneratione animalium M Homines' in tanta rerum stiva, nihil mihi proris Commune est eum Carrino: nam reo loco,iad explicandas Plam tarum M Animalium Proprietate , adhibeo eademtinaturalia instr*-emnqua appellari supra, α quae reiicit ipse: deinde quantum ad Plantas α quaedam 'Animalia, i ac-
morganiZationis. ἱ a Deo errinti globo initio indita , quae ipse Caytesius haud dubie non admittit , Cum motu dumtaxat, figura Mmole omnia metiatura juxta ipsiam, exatin tu Ῥommotaemes ugurieresulbenti in quo ab ali. De criticis multum differt, qui mi Innt j figuras Atomis initio inditas fuisse: em vero conciperen