De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

201쪽

inem dixit. Sed ut inquit Alciatus ita , tra statu que de eo quod ime. scri in Psat, omnes hae definitiones. re si quae sint aliae ab aliis traditae, rn tuis telis se conficiunt , cum certacius rei definitio tradi non possit. Siquidem Paul Iurecon.de reg. imquatenus cuius': intersit, in facto, non in iure consistere ait & definitationes no quae facti, sed iuris sunt, determinari solere. Itaque frustra ambigi, certa uerborum sormula hoc describere uelle,modicae* uti sitatis es se. Verum & hanc sentemtiam improbari ea ratione reliqui tradidere, ut quatenus in facto e sistat , incertum quidem esse , sed quia certificandum uenit per Prois halionem ac sententia Iudicis prois Pter quod condictionem certi pro eo competereconstat,uti certi conis

202쪽

non ueniret et nisi rursus dicatur, quod, dum certificandu primo ueεnit,quomodo illud definiri possit, cum non entis nulla: sint partes. Sed respondetur ex Baldi sentenistis,quod Interesse praeteritu & futurum, eodem iure ueniat, re pro utroq; codictione incerti intelari, nec quicquam obesse quod a principio non sit certu,quia id quod in

processu causae certificatur, retro certum esse fingitur, ut habetur

deposui. si inargentu.Ac ideo id

uod interest damni datii uel lucri cess/ntis aestimationem esse , re'cte definiri posse traditum est . Et hanc definitionem ex uerbis Patiali Iurecon. in I . si commisse . J. retiiratam M. elici, ubi si commissa,

203쪽

inquit,sit stipulatio rem ratam hasbiturum, agitur ad id quod inter est , id est quantu mihi abest,quantumque lucrari potui: nisi dixerit quis descriptione potius hanc esse, quam iustam ac legitimam quandam definitionem ei illis etiam ueteres Iuriscon.potissimum usi sunt, in Loe de re Catonia cum alioqui dici soleat , Desinitiones omnes in Iure periculosas esse.

Aeterum triplicem eius esse speciem tradiderunt Docto/res,ut singulariter, quod in pers na petentis consideratur Commu niter, quod communi sstimatione,& ex conuentione. Vt finge uendidi tibi fundum reditus aureorum sex

204쪽

sex in annos, dein accepta pecunia non trado,tu tandem mecum agis,

Iudex id quod interest aestimabit. Si singulariter sstimaturus, accide.. re posset,lua xx. interfuisse, quod statim non tradiderim, ues ex proν babili aliqua affectione, uel ducta alicuius damni ratione, quod tibi euenerit. Si uero comuniter inea,tur,fortasse tua non referret xij. &s in eo contractu adfuisse pactionem constiterit, ut si e uestigio non traderem , dena tibi reperulerem.

dicetur ex conuentione decem in

recentiores has diuisiones iure probatas non esse docuerunt, ueterisbus autem prorsus inusitatas, nee

205쪽

pecuniae recipit, ut eam alio loco pendat, tum si inibi minus ualeret ea pecunia,quae restituenda uenit, quam loco quo data suerat, nonaniqua ratione id campsori lucrocedit. Insuper cum ea in re suam mPeram prestet,ut transportandi M. riculu evitetur. ae institores aliosh:

ministros in eum usum & uere

ac alere nectile habeat. ideo &xatione tuite alἰqAd ab eo accipsi ultra lummam depositam,proaide Tut doctoresata tame ne leaitimus excedatur modus, quem pro qu. litate rei loci,temporis,personarii, uiarum longinquarum , aliarum pcircumstantiarum, ac boni uiri ar/bitrio moderari debent.Quapropter perperam ac peruerse agunt auari mercatores, qui cambia nostmine plus aequo,& uel tres uti etiam

206쪽

am quin , aureos a centum, prsciis Pue a miseris scholaribus studio optimarum artium operam danistibus in longinquis partibus,acciapiunt.

De societate. CU. IX.

Aeterum & contractum Socie --tatis lieitum esse, & acquiren/ds rei aptissimum,nemo est qui ambigat,ut tot C.pro ociolaumodo in eo aequalitas seruetur, tam ita lucro quam in damno como municando ut Isin insuerint.'feo. Vnde si pactu fuerit , ut unus clamis num,alius uero lucrum sentiat,nullo iure subsistit . sed leoninam ae iniquissimam eam societatem esse Aristo ri seri, Cassium reprehen .dens, ut d. l.sinon fuerint. - resis. Hinc subsequent apparet, nec il- tua

207쪽

iud pactum,ut unus sectorumas partes lucri ferat, dc tertia damni &econtra, ut unus duas partes 'damni.& tertiam lucra sentiat licitum,sed usurarium esse, cum lucrii non intelligatur,nisi deducito damno,ut est textus in L Mutim j pro ocile nec illud ferendum, ut unus tres, & alius quartam lucri partem reportet, ac periculu capitale sit comune , cum lucru cum maiori par- ite, & sortis damnu tantum pro di, midia sentiretur. Merito igitur tale pactu tanquam usurariu reprobatur,ut est glo in I. induob. si aliar Pupinianus. J eo. Semper enim insistendu regulae ut squalitas seruet. Hinc decisum extat ut si nihil dicta sit de parte dani ues econtra. intelliguntur tales esse factas,quales sunt

lucri partes, dc ecotra, ut d , i rus

208쪽

DE USURI S. LIB. II. so

Sanὸ illud constat si unus socios miri pecuniam solum, alter uero operam uel industria praestet, licituesse pactum, tam iure ciuili quam Can .ut Ii. Geroso. et Lust eoaeuin pauperior,ut inquit Vlpianus,plis rans opera suppleat, quantum ei Per coparationem patrimonii de rit, probatur in taper uestras. nam iter vir. . ura. sed quid si conuentu fuerit,ut unus duas partes lucri ac damni sentiat,alius uero teris

tia tantum, num & hoc pactum si citum sit: Et constat esse,si ille plus sperans lucri etia plus societati, uel

Pqcuniae , vel operae industriaeue contulerit,ut aeui noluerint mmis.

trio enim boni uiri aestimabitur O

iud, quod plus societati collatum

fuerit,ut in L propositae. ' sed

209쪽

Sed rursus , num ponenti pecuniam,cum altero praestante, opera 'pacisci liceat,ut summa capitalis sit sibi salua, lucrum uero diuidatur. Et constat licere, ut & glo. inplaris doceri Bald.in LLC.prore. & ibi etiam per Sali. At contra rium docet Hosti. iii summa de usu.hocq pactum non ualere iure soν cietatis,sed potius ui pacti.Insuperre male acta iniquum foret, hunc operam, oleum perdere,illum uero qui pecuniam tantum collocastrat,indemnem seruari. Quare anuplius hae in re deliberandum so- .re nisi rursus dicatur si summa caρpitalis casu deperdita esset, tunc eti .am in illum, qui pecuniam cotulit, solum damnum redundare , ut est

sto. in disi non fuerint. so.

est doctrina Bar.in D c. eod. Ei hoc

210쪽

DE.VSVRIs. LIB. II. si hoc casu, quia par utrius p conditio iuperior sententia defendi posesset. Sed quid si pecuniam coserat ea conditione, ut summa salua sit,& lucru ad discretionem socii cum inittature Et putant quidam ualere paetum,& hoe per textum in c. Murea uallis.exi de iureiu. sed quia sub ilato praetextu uariae usurarum hau

des exerceri possunt,& miserimercatores uel artifices ab ijs, qui pecuniam conferunt, etiam ad iniqua lucra urgeri, cum summam repesttant, ideo glo. in c. pleris. hoc p ctum improbare uidetur,& Bald. Salicetust in GiCφr b.di cunt hunc sucum scelere

xi ad astra.