De vsuris libri tres, per Conradum Paulum Bruinsuicensem, i.v.d. Iam recens in lucem editi. Adiecta est consultatio de excommunicatione, eiusdem. Cum praefatione Philippi Melanthonis, ad autorem

251쪽

tia non rectituentis, uel exhibentis Punitur, quanti uilitem iurauerit a storinto I.θς sed in his certa suam iudex praefinire potest; usque ad quam iuretur, ut L in actionibus. in M.tur. terii an illud quod intersit iure actionis, uel iudicis officio in codemnati em ueniat, rhatEtradu Iasonant praud dem. Demum illud generalia terseiendum, id quod interes ple- .rans boni uiri arbitrio consistere, nec certis quibusdam regulis dissuniri posse , ut Fb-aefides. Inst.deiatio. & perdiffi/rilis illius probatio Vsi de vera c. obiri Ita illud inprimis is qui

iurisdictioni praeest animaduerteε re debet, ne quid in hae re quod le/

252쪽

DI Vs VRas. LIB. Iu. io, usu etfruct scripsit. Cum enim inquit in iudicijs honae fidesdisce'ptetur, usurarum modus ex more regionis,ubi contra stum est, constituitur , ita tamen ut legem non offendat. R idem I generaliter. estae obseruare conuenit,bonae fidei tu dicium non recipere prsitationem, quae contra bonos mores desidera retur.Et sub titi M .oblis Igeneraliter. Nouimus inquit, turpes sti/pulationes nullius momenti esse. Quod nunc temporis, maxime ab

his qui Christi traditionibus iustis tuti sunt, de lege diuina ac ea fide,

morum, integritate intelligedum est,quae homini Christiano conue/niunt, &hac in re id potissimum obseruandum, nequid contrapraecepta Dei charitatis, normam coinmittatur.

253쪽

Cap supra dictum sit, poenae v pellatione usuram eontineri, sed generaliter id accipi an debeat, re quibus casibus poenae locussit,uellicitepetatur, hic subsequenis ter definiendumaeniti

Et inprimis sciendum, quod ea Poena,quae legeconstituta est lieitEει puraeonscientia exigi possit,ut x,'.q s pideinceps..coeg c. feriistunt. Dod enim-

tente iit, meratum esse non censeo

tur, W iij. 'siq.c. ι peccae. inhviae.de ad ea ne Impera/tor in fine suae constitutionis,dicit, Naturae eongrusi esse, eas tantummodo poenas exigi, quae uel eum λ competenti moderamine profer

254쪽

DE USURI s. LIB. HL a m uera legibuscerto fine statuun ἰ tur. Idem etiam censendum, quae consuetudine quadam introductae sunt,ut cisectusa.σὶ io orsinas.c.θ.de desiλpue. modo haee naturae uel rationa conueniat, utc. Ademtsue. libus generaliter cognitis, demum admonendi sumus huiuLmodi poenas diuersi generis em, Et primo, qus contumaciam punia ant,& ab eo, qui potestatem ordis nariam habet, licite has imponi. D& erigi posse, dubii iuris non esse,

quisitu di.non ob. c. i.de homulib. iae. si eaext. de poenis. De legato a tem dicendum, ut notatur in c. de 'ca .de σι dilega. de arbitro a tem s.cundum ea quae traduntur incaei maled exi. de acti. Sed imprimis

255쪽

primis cauendum, ne iudex in hae Ire quid statuat, quod auaritiae suo spitionem pariat, unde consultuiri est, poenas exactas in pias causas couerti debere,ut notatur in c. i. se homici. cIiceiade ρα.Sed alter ab altero secundum Homenmon plus exigere hoc casu permissiim ultra Tquam ipsis intersit, ut Isancimtu. C. de iudic quoniam. Fin alijsinthie non contest. Secundo,quae ad aestimationem

iniuriae pertinent, etia impune exis

igitis, qui iniuriam passius est, ut iae. g. de dolo γ' contu. cis manseri de iuretia. Sed cui haec poena adplicari debea est o inci

256쪽

ea punitur contumacia, uti dolus illius,qui data fidem uiolat,ae noL. I. stare patito temerE contendies Ideo ut alterius parti expensariis

ac laborum ratio habeatur, inertito exigi potest, Sed tamen aliquarti. do etiam eo casu,Ioco rei promisi cedit. At hie obseruandum uenit, quod si aduersa pars ex integro lairdem adimplere propter inopiam nequeat, licet de rigore iuris conia

mittatur in totum, de aequitate tam men Canonica non debet exam , nia

si quatenus interest, ut haec secun dum Hostien.in titidepa..c. . Quarto, quae ex conuentiona Proueni Et haec quatenus uer pulantis intersit , & non ultra peti Potest, ut tradit Hostian. intita de ambissit A nto.de Buddem Innocem

257쪽

na conuentionalis , dummodo in Baudem usurarum apposita non sit,in totum exigi possit, etiamsi id

haec maxime procedunt , si poena apposita sit,ut temeritas no seruanotis pacta refrenetur, cum nihil tam naturale sit, quam ut quod inter Partes conuentum prMetur ut L iajdepact. Vnde legislator difficulatatem, quae in probando id quod

latersit,cosistit,prete oculis habens, consuluit,ut loco illiuscerta adponatur pGna, quae stipulantem ab onere probandi releuat In Ldeue illissit haec omnia Pr cedunt, ni poena adiecta fuerit infravdem usurarum , quia tum mis

nimὶ exigi pqsse supra dictum est, ut caelo vos. de pino. c. ad ramde

258쪽

ae e . - uendia cum allegas deusima Sed merito hic dubitatur quibus argumentis liquere possit poena in fraudem adiectam esse,in qua quo

stione ita distingui solet, quod aut apposita sit, super solutione qua i/titatis, & tunc in usurarum frau/dem adiecta praesumitur, puta siquantitas in termino non fuerit so luta. it cum allegas. 8c ibi communiter per scribentesa. Iulianuου ict Napinia.de actio. e Bartis rogam. cera, peta. & hoc potissimum si consi iterit, stipulantem poenam usurarium esse,ut per Bar.m es tr P sit. Aut poena apponitur promis sioni facti seu dandi certam speciem , nulla praecedente obligatione quantitatis , & hoc easu fraudem

259쪽

cto. nisi ex aliis coniecturis usura. rum fraus appRreai,cuius rei certa docttina uix reddi potest sed iudicio rectae rationis ac arbitrio boni uiri diiudicandum uenit. De usurariorumpoensti p.

I Eliquum est nunc, secundum a instituti nostri propositum de

Poenis ustirarioru dicere. Et Ioan. in suaCano. cap. iij. tradit, ex dia-holo esse eum,qui peccata committit: usurarios autem contra Praec pia Dei committere ac peccare , me

his qus supra dicta sunt liquido asParet Ergo negari non potestinius rarios ex diabolo , uel ipsius mini

stros esse. Et r&num Dei ad ipsos non pertinere aulus ad Corinth. vi test

260쪽

DE VsvRIs. LI s. ΠL icovi. testatur,cum inquit: Nes fures, neq; auari, regnum Dei possid bunt. QSod uero usurarii

prie auari ac fures sint, ex eo patet, quod nulla re, nulla arte, nullaque fraude, proximi facultates imagis expilari, magis* exugi posse uidemus,quam usurarum studio Prae/terea ad Ephe. cap.v.monet,auaristiam ne nominari quidem inter eos debere. Auaritia est inordinatus appetitus tum habendi tum retianendi rei cum alterius incommodo atque iniuria, quo uitio nullum tetrius ae scelestius inueniri po'ts,cum sit radix omnium mesoris tenim auari ac usurarij homines κυπρι, immanes. crudeles, qui φmniu hominum uitam ne obolo quide,si possent,redimerentiQua

re praeclare alibi dictum legitur,