De mytho Helenae Euripideae [microform]

71쪽

Deinde, quam Sophocles expressit Helenae sententiani ap. Schol. Mistoph. Eq. s. 84. , his versibus :

easdem de δυς φημέα querelas saepe nundit Helena in Euripidis cogn. Fabula, ut M. 53

css. Vss. 66, 35,a78, 949. Quemadmoduni igitur ripidi insons erat Helena et vf. 633.)- φήμας δ' v ταλαινα Τυνδαρὶς ἄλλως κακὰς et κουσεν οὐδε αιτια

ita Sophoclem quoque insontem finxisse Helenam, suspicias. - Denique, quo flagrare videtur Helena Hermionae filiae desiderio apud Sophoclem se. 79 I.

idem desiderium eadem exprimit apud Euripidem s. 29o. coli. Vss. 7 , 5 al.

Praeterea, duo sunt versus valde corrupti ex Sophoclis 'Eλένης ἀπαιτησει, quos sic scriptos fuisse suspicatur Hermannus Praef. ad Nelen p. xxx.

72쪽

qui si de senescente iam Helena accipiendi sunt, ut accepit Hermannus, ad Helenam ex Aegypto repetitam eos retulerim potius, quam ad repetitionem ab Troianis ante ipsum bellum; nam quo tempore GraeCorum legati repetebant Helenam , Summa, puto, etiamnum florebat pulchritudine; ex Aegypto Vero repetita multo iam erat provectior aetate , praeterlapsis viginti et septem Circiter annis post aridis rapinani viginti

quippe ante I rotam expugnatam V. Hom. Iliad. XXIV. 765. , septem ero ante Menelai in Aegyptum ad

ventum seCundum Eur. HEDIl. S. II 2. . Quod si autem sententiam horum Versuum recte X-

pressit Hermannus, non dissimile veri arbitror, ad

1 Alia est coniectura Th. Bergkii in immerm. Diar. 1835. N. 114.

ilentibus turba IIenelaum. IIaec Geolius me monuit haud satis 1 elicitera Bergkio , viro Ximio, correcta esse : quumque Sophoclis vel ba ita legantur apud Erotianum: γ ναῖκα δ' ε4ελοντες , , θράσσε γένυν τε ς os με πιολον γραφίοις ἐνημμ ενοις multo propius verum attigisse videri Hermannum. Caeterum si , eiectis

tantum vocabulis του μεν, alios enim libros Erotiani praebere iωλον pro zo a. os legatur: - , θράσσε γένυντ λυν εωλον γραφιδίονος ἐνζμμένην , optimam exire sententiam. Haec denique, quippe in sabula satyrica dici potuisse de elena etiam tum Troiae morante, respicique ipso verbo εξελοντες Troiani belli molestiam.

73쪽

ipsos hos versus alludere Alexin 'Eλένης αρπαγα,

qui iocum continere videatur de anili aut Helenas si

Constaret, Hermanni Confirmaretur Suspicio, quana

Supra CommemoraVi Sophoclis Ελ. ἁρπαγην et 'Eλ. ἀπαίτησιν eandem fuisse Fabulam , duplici titulo laudatam : sic enim κωφοδεῖν videretur Alexis ἐν 'Eλ. ἁρπαγῆ versum ex Sophoclis 'Eλ αρπαγῆ

Quod autem dicit Hermannus Ρraef. ad Hele/ὶ P. xvii , ipse de argumento huius Fabulae dubitans , dirimeretur ea dubitati , si constaret, quae de Culchante in ea Fabula prodita sunt, utrum ut iam facta an ut futura narrentur. Si ut facta, in Aeopto rem agi oportuit; sin ut futura, Troiae: mihi quidem ut iam facta narrata Videntur. Verba Strabonis, quae huc respiciunt, haec sunt XIV. p. 642. : λεγει δ' αυτ Σοφοκλῆς ἐν 'Eλέ νης ἀπαιτήσει. ως μαρ-

μενον εἴη ἀποθανεῖν Calchantem , οταν κρειττον ἐαυτουμὰντει περιτt y ουτος ὁ καὶ εἰς Κιλ κίαν μεταφέρει την ριν καὶ τον ἁνατον του ἁλχαντος , et deinde p. 675. , ταύτην την ριν μεταφέρουσιν νιοι, καθώπερ καὶ Σοφοκλῆς , εις την Κιλικίαν , - καὶ τονθὰνατον δε Καλχαντος ἐνταυθα παραδιδοασιν αλλοι

1 sconiicere possis inquit Meinekius Frum. Coni. να vol. III 13. 412. Ἀκολαστος εἰ - ἐντρεπει . Nisi sorte aliquid excidit τὴν δὲ πολιαν τὴν του πατρὸς ου ἐντρεπεταώ.' - caeterum, s. vra ex lex Ἀλέ n, quos ex eadem sorte Fabula desumtos esse oon iecit Meinck. l. p. 11. - s. eleh. r. r. p. 161.

74쪽

τε καὶ Σοφοκλῆς. In Ciliciam igitur si Calchantis et certamen et mortem transtulit Sophocles , quo modo ut futura haec potuerunt narrari Neque enim praedictum erat Calchanti, ubi terrarum moriturus esset, sed hoc tantum ipsi μαρμένον ν ἀποθανειν - ταν κρείττονι αυτου μαντει περιτύχη Ih, neque mihi per 3 suadeo, ab alio vate in Sophoclis Fabula Calchanti obiectum fuisse, in Cilicia ipsum mortem obiturum, quae elcher est sententia Gr. I, p. 23. . Itaque, ut facta si narrata sunt in 'Eλένης ἀπαιτήσει Sophoclis, facta quum sint in reditu Graecorum post expugnatam Troiam a), huius Fabulae argumentum ad ipsum reditum referri oportebit aut post eum D quum autem tunc temporis, nisi ex Aegypto, nulla fusrit Helenae repetitio, ex saepto Belenam repetitam finxisse Sophoclem, sequitur Quo modo autem Calchantis fata Fabulae intexuerit Sophocles, equidem nescio potuit tamen ipse Menelaus, quum septem anno CirCumVR-gatus fuerit, vel ipse in Ciliciam profectus, vel aliunde haec cognovisse γ potuit igitur narrare hoc Calchantis Certamen, et quo modo ab Mopso victus sit: idque i, fortasse consilio narravit, ut probaret, quam vana fuerint Calchantis vaticinia, qui neque

de falsa Helena quidquam Graecis prodiderit. Hoc certe in ipsa Euripidis Helena Menelai socius Calchanti exprobrat 's. 766 sqq. :

75쪽

Itaque, in Aegypto versantem Helenam si finxit Sophocles, exemplum habebimus, hunc iam a trita hucusque via deflexisse, vetustosque sacratos fere reli quisse mythos unicum autem licet hoc fuerit exemplum, non licebit tamen a posteriori ratiocinari, Sophoclem non ex Aegypto repetitam finxisse Helenam, propterea quod alienum sit ab eius in tradendis mythis χαρακτῆρι i). Aliquando, ut arbitror, ab illo more ac sua consuetudine declinasse potuit, et adducor Propemodum, ut hic usurpem tritum illud excepti confirmat regulam.' - Simile habemus exemplum antiquioris etiam tragici Phrynichi, qui Μιλητου λωσιν docuit Tragoediam, non petitam illam ex vetustis traditionibus, sed ex historia recentissima. u. Liberiorem certe, quam superiores, Tationem

iniit Euripides, qui Anaxagorae discipulus, de scena philosophus a), et philosophandi studio fabularum

οἰκονομίαν Saepe accomodavit, et ab Homeri Cyclicorumque traditionibus ita saepe deflexit, ut nova plane proferre videatur 3 Cuius rei causa ita ipsa esti 1 v. elch. I. I. p. IIS. Dirae Sto musne ei Sophales, wen i talie etWas damus hi udeuten Schiene , das grusne B Demden erremn: so gar eis is er o dem escisae und de in inlaeristi de SophokIes i. thischen ab eichend. V t. supra p. 53. adn. 2. 2 Hine hie versiculus ap. Schol. Arist. Nub. 145. δεινὼς Σοφοκλῆς, σοφώτερος δ' ἐριπίδης ἀνδρων δε πάντων Σωκράτης σοφωτατος. Caeterum, de rura agoreis in uripide . Fala. Diatr. 3 Reete iudicat Elin Stea de Labd. ιst. p. 15 a Leschylus Homerum in primis, Sophocles Cyclicos saepe aliosque secutus est. 'am

76쪽

Graecorurn tragoediae natura: Graeci enim non quuS

cunque res Tragoedia dignas iudicare solebant, sed il

lorum tantum hominum casus et facta in scenam proserebant, quos fabulosa antiquitas et mythologicae traditiones historiae intermixtae tanquam maiores et nobiliores atque necessitudine quadam cum iis coniunctos poetis celebrandos offerebant' i). Euripides igitur saepe a superioribus praerepta si esset vulgaris fama , OVam exCogitare Cogebatur , aut incognitam adhuc proferre in scenam . in . in diversis tragoediis, quod raro Sophocles, nunquam sertasse Aeschrius, aliquoties diversos auctores sui in sabulis narrandis secutus, ut recte Valchenaerius iatr. C. XVII. in L exemplum simul proserens huius Euripidis consuetudinis ex eius non et Medea, cui plura addere licet ad manum sunt, quae habet Euripides in Iphigeniis'. secundum Tauricam enim Iphigeniam V. Vss.

8, 176 568 sqq. 779 79 cet. Graeci putabant, re

Vera mactatam esse in Aulide virginem in Aulidensi vero v. Vss. 1595. Sqq. , id certe sciebant, Cervam in

eius locum fuisse substitutam, ipsam disparuisse a). Sic in Iph. Taur. vs. 548. , ut in Electra quoque us.

quid de Euripide dicam, Fa omnia ad scenae usum adeo plerumque o navit, aut excogitavit potius, ut novam prorsus neque ante auditam exprimeret sabularum veluti imaginem.

1 Verba sunt Festrati, o Choeph. p. 121., quem vide de iis quae uripides in Electra novavit. 2 Modo haec ab Euripide profecta sint. Illa enim fabula Iphigenia

Aulidensis multis locis interpolata et mutilata, vix uripidem auctorem habere, certe totus Fabulae sinis, inde a s. 1535 non esse uripidis' videtur nonnullis viris doctis , ut Matthiae in adn. ad sh A. init et ad M. 150S: L estrik ll. p. 67. quae tamen quaestio nondum diremta videtur nuper certe dissertationem do Eur. Iph. At I auctoro seripsisse aristhium, cognovi ex immormanni Diar. 1837. 51. f.

77쪽

s 5 sqq. , praeter Iphigeniam sola Electra niemoratur Agamemnonis filia in Orestes contra 's. 23. tres nominantur, Chrysothemis, Iphigenia et Electra. In primis vero ex Helenae historia apparebit hoc variandi studium Euripidis In Helena enim et Electra de qua mox videbimus, novam , in reliquis vero sabulis vulgarem fere famam secutus est: etsi ex Hecuba quidem et Troadibus, in quibus Helena est inter captivas mulieres, nihil conficere licebit, quandoquidem

Graeci, veram se recuperasse Helenam, putabant S Cundum eam etiam famam, quam in Helena sabula secutus est Euripides. In m ibus autem quum satis saevus in Helenam fuisset Menelaus, eamque in Graecia poenas esse daturam, minatus esset v. s. 885.), secundum Orestem contra v. s. 56 sqq.), in Graeciam reversus mutavit Sententiam, summam Curam habens, ne quidquam mali illi accideret cf. Supra P. 23. q. . Ex his vero ne quis conficiat, ex Euripidis mente pro salsa ista Helena veram interea recuperasse Menelaum. In rest enim vulgarem famam secutum esse Poetam,

apparet et ex verbis Phrygis, qui, quum Helena, o te ipsi minitantibus Oreste et Pylade, disparuisset, haec proser sus. 15I5. et

In Electra contra, quum per totam Fabulam Helenae vix meminerit Poeta, sic tamen, ut Vulgarem sequi

78쪽

videretur sanaam v. S. IOPa. Supra P. 22. adu. 3.),

Quae sam plane convenit cum ea, quam in Helena prodidit Poeta, cuius vero in nulla alia tragoedia meminit. Hinc coniecturam capiens, quum nihil de tempore actae Electra constet, non ita diu post Belmnam actam esse, existimo, hanc Fabulam; ita ut, quam nuper Poeta in scenam protulisset de Helena famam παραδοξον, his in Electra versibus voluerit defendere

et in auditorum revoCare memoriam.

At vero rationes protulisse video Lirndoriarum in Chronologia fabb. Euripid. p. 63 sqq. quibus Stem

dat, actam esse Electram OlymP. 2. v. i. e. Sex annis ante Helenam eius tamen argumenta non sunt tam firma, ut mihi persuadeant. Quod enim attinet ad regulam illam, cuius auctor est magnus Hermannus, quamque fabulam eo recentiorem esse, quo maior sit numerus sollationum longarum Syllabarum, quoque frequentior usus anapaesti in senariis et octonariis,'

speciose quidem ille inde conficit annum, quo quaeque acta sit fabula, neque equidem impugnab regulam: Verum tamen, Cum grano satis,' ut ipse dicit Lirn. dorserus in Praef. p. I. eius modi utendum est argumentis. Licet enim eo maior fieret solutionum numerus, quo ipsi negligentiores sensim sensimque fierent poetam; potuit tamen, nisi fallor, idem poeta aliquandominu esse negligenS adeoque minorent in versibus

79쪽

incuriam admittere, quam in priori admiserat fabula. Praeterea, maior ille solutionum numerus Pendebat, Puto, non tantum a poetarum incuria, sed saepe etiam a fortuito vocabulorum usu fortuitaque positione pro cuiusque fabulae diversa ratione et argumento; ita ut, in diversis sabulis, eodem tempore actis, diversum

tamen esse potuisse, existimem , Solutionum num

rum; quin etiam in posteriori fabula nonnunquam minorem, quam in priori, numerum fuisse, ibi habeam persuasum. Huius rei ipse auctor asser exemplum in Medea et Hippomo; quae utraque Fabula quum acta sit Ol. 7. in Medea tamen a circiter, in Hippolyto 49 tantum esse solutiones, affirmat: quod ita quidem defendit . D. p. 23. adn. . , ut dicat, etiam si in Medea solutionum numerus in aliquanto dmaior sit, eandem tamen rationem manere, quum in Medea aliquanto maiorem VerSuum numerum, quam

in Hippomo habeamus. Nescio equidem numerum versuum iambicorum et octonariorum bona autem fido dictum hoc esse licet confidam, nonne tamen, aCta

quum sit Hippomus, eadem quidem Olympiade, tri

bus vero annis post Medeam , iure aequalem certe solutionum numerum exspectes Neque caetera viri docti argumenta admodum firma sunt, ut illud de una eademque duplici actione, altera felicis, altera infelicis exitus, tota autem felicis, quam in Electra observare sibi videtur auctor. . Quos autem Versu ad resis per gestas pertinere existimat irndorserus, iisdem

aliisque si adducitur Beroius v. elch in Addit.

1 quod in Electra Mervavit Betolus R. Fae de vanitate vatum in hae Fabula prodita sint, ea spectare ad res nuper gestas' idem in Helena iactum esse, ipse monuit iamdoclerus P. 76 eou. m. 76 m.

80쪽

ad Gr. r. p. 1587.), ut doctam esse Electram existimet Ol. I. . . . eodem, quo Helena, anno qua Beroti sententia nostra plane confirmatur suspicio, Euripidem Mectram docuisse paullo post Helenam

actum.

S . Munita hac disputandi via, acile erit perspicere, quosnam Euripides in hoc de Helena mytho

celebrando auctores secutus sit, et quo modo superiorum traditiones in suum usum verterit Poeta Argumento igitur Helenae fabulae praemisso quam brevis

simo, paucis, et quid ex illis hauserit Poeta subiicie.

mus, et quid ex aliis nonnullis mutuaverit ad suam adornandam Fabulam. In argumento autem ena rando non attendemus ad Fabulae oeconomiam af&ctumve qui dicitur tragicum I), sed ea tantum recensebimus, quae ad nostram auSam pertinent.

-- L ολογιζει Helena, Suaque enarrat fata, quae huc fere redeunt Iuno, Venus et Minerva, de pulchritudine Certantes, arbitrum sibi constituunt Paridem vincit Venus, Helena uxore promissa Paridi hanc petiturus Spartam proficiscitur aris, neque tamen ipsam, sed Iunonis fraude ειδωλον εμπνουν Helenae simillimum, secum asportat. in ortum bellum rotanum et ex Iovis consilio us Onere mortalium levaret Terram matrem Helena ipsa ab Mercurio nubi inclusa transissertur in Aegyptum, traditurque Proteo regi, omnium mortalium continentissimo, Castum ut Menelao servaretur connubium Mortuo autem Proteo, melenae

1 Multa de huius Fabulae Euripideae oeconomia disputata sunt a V DB., in diversa omnia abeuntibus : V. Pssugh prodem ad Hel p. 9 sq. , Hermann praef. P. XIV. Firnhaber Zimmerm. Diar. 1839. iiiit.