De mytho Helenae Euripideae [microform]

51쪽

simile videtur, nec ullum eius modi famae exsta vestigium. Quum vero et Sacerdotes Aegyptii apud Herodotum, et Euriindes in Helena fabula finxerint Helenam in Aeopto versatam esse tempore belli Troiani, quidni ipsum quoque Stesichorum idem ecinisse arbitremur Euripidem certe, constat, ex Stesichori P linodia hausisse, non ipsam Helenam, sed eius εἴδωλον Troiam venisse, -- quidni ex eodem hausisse potuit miram illam verae Helenae per aerem in Aegyptum transvectiomem etyp . Neque fortuitam quis dixerit Aegyptiorum narrationis cum Stestinore convenientiam aut Stosichorum hausisse arbitror ex Aegyptiorum fama . aut hau ex Stesichori ductam emo

Palinodia. Quodsi ah Aegyptiis hanc famam accepit Stesichorus, quidni ipse quoque , ut illi, in Aegypto versantem Ricit Helenam si Aegyptii ex Palinodia hauseruat, nonne hoe ipsum etiam, Helenam in Aegypto versatam esse, inde hausisse eos, verisimile est pol quo modo factum est, ut soli Aegyptii hanc de Helena famam cognitam habuerint pInde, puto, quod Stesichorus in Aegypto collocaverat Helenam sic enim, et facile Aegyptiis hanc famam

innotui se, et deinde more solito variatam atque exornatam enarrasse eam sacerdotes illos, nemini videbitur mirum. Ut paucis comprehendam, non alienus sum ab hac sententia, et Stesichorum in Aegypto collocasse Helenam, et

1 Minus recte elcherus, Euripidem primum in Aegypto versantem secisse Helenam , confecisse videtur ex Aristoph. Thesmoph. s. 57., ubi Euripidis Helena appellatur 1 αώνη hoc enim nihil aliud signis scare , quam πονυον δεδιδαγιιένη recte monuit Scholiasta ad h. I.; es quos laudavit Zirndorser Chronoἰ fabb. Eurip. p. 75 adnot. 5.

52쪽

Aegyptiorum sacerdotum apud Herodotum narrationem originem debere Palinodiae. - Ut autem in εἰδωλου commento ob oculos habuisse Stesichorus videtur Aeneae .Hδωλον in Homeri Iliade I), vel similes traditiones; ita quum Helenam in Aegypto collocaret, respexisse videtur locum illum Homericum, quo Menelaus cum Helena in Aegyptum venit post bellum Troianum. Fortasse, quemadmodum Euripides, ex Aegypto repetitam esse Helenam ah enelao, finxit Stesichorus; fortasse Spaditam reversa Helena, quum peteretur ab Argivis et , qui in Troiam venisse eam putarent, iterum ab Diis in aerem sublata, ea facta legebatur, qua in re Stesichorum imitatus suerit Euripides in fine Orestae somtasse in Leuce insula Deam factam esse Helenam 3 , finxit Poeta et sic porro multa licet coniicerm Pauca affirmare neque facile quis lucem asseret his tenebris, nisi qui novos de Stesichori Palinodia exploraverit somtes; quod vereor, ne in tanta veterum scriptorum iactura unquam sit laturum.

1 Biad. F. 44s. s. supra p. 13. ubi male impressum LI. I.

2 es supra P. 24. 3 Me fere magni Hermanni fuit sententia in prae . ad Resen. P. X., ita tamen, ut non primum in Aegyptum, sed statim in Leucen insulam ab atmo deorum esse translatam Belenam, finxerit Stesichori

et supra P. 27.

53쪽

oblivione fere iacuit altera haec de Helena fama, quam Euripides cognomini Fabula secutus est neque facile, puto, παράδοξον hanc traditionem in scenam ducturus fuisset Tragicus, nisi nuper similem commemorasset, quin etiam defendisset Herodotus libro II.

x. Quod enim ad hunc Herodoti locum scripsit

Valchenaerius Euripidem legerat, ni fallor, Herodotus, minus recte eum scripsisse, ex Herodoti aetatis computatione ostendit Hermantius in Praef. ad Helen. P. VIII. - Herodotus scilicet quum Olympiade sere 74. r. natus sit, Helena autem sabula docta Olymp. 91 4.; vel statuendum est, Herodotum Post septuagesimum aetatis annum in Aegyptum prosectum ibi, quod legisset Euripidis tragoediam ex sacerdotibus quid veri esset in illa fabula esse sciscitatum,' quod Valaenaerius putasse Hermanno Videtur vel credendum erit, illum totam suam narrationem ex Euripide hausisse, quod multo minus veri simile est. Praeterea, quum Her dolus Historias suas, specimen certe, praelegisse dica-

54쪽

tur Olympiae Olympiaderas. I. Athenis Olymp. 83.

3. aut . 1 i. e. triginta certe annis ante Helenam actam dudum absolutum Pu suerit, quo tempore Euripides hanc Fabulam docuit; secundus certe liber, ex quo sua hauserit Euripides, absolutus suerit atque editus. Hoc ex eo quoque apparebit, Si Probavero, diu ante Helenam actam ex tertio Herodoti Historiarum libro hausisse Sophoclem in Antigono fabula, quam docuit Olymp. 84. . aut 85. I. Herodotus III. I I9. narraverat haec: uxor Intaphe nis, quum a Dario impetrasset, ut, quem ipsa elegisset

cognatorum, ille Servaretur, non Elegit maritum, neque liberos, sed fratrem interrogata autem, qua re, τινα

εχουσα γνώμην, hoc fecerit, respondet illa ἀνὴρ μέν μοι ν ὰλλας γένοιτο, ει δαί- ἐθέλοι, καὶ τέκνα αλλα, εἰ ταυτα ἀποβαλωμι πατρος δ και μητως Ουκετι μευ ζωοντων, ἀδελ - αν auo οὐδενὶ τροπιογένοιτο ταύτI τῆ γνωμη χρεωμένη, λεξα πι ταυτα. Apud Sophoclem Antigone, in cognomini Fabula s. 9oa sqq. Se defendenS fratrem quod sepeliverit, e dem plane modo iisdemque paene verbis:

55쪽

Multi utriusque loci similitudinem observarunt, Sed

uter ex utro Si desumtus, non convenit inter eruditos.

Erroris auctor fuit Clemens Alexandrinus, qui μυm. VI p. 6a5. . loco illo de surtis Graecorum haec

habet: Σοφοκλέους τε ἐν Ἀντιγονη ποιήσαντος μο- τρος - λώστοι ποτ 'μοδοτος λέγει μητρος καὶ πατρος - ε, δντων, αλλua ovat ξω. Haec sane verba lacus communis, ab unoquoque facile scriptore sine imitatione, nedum sine surto, Poterant uSu

pari quo nomine Clementem, qui furtum hoc appellaverit, reprehendit obetus in Platonis Comici liq. p. 69. sed integer uterque locus, tam Herodoti, quam Sophoclis , inter se invicem erat conferendus, neque audiendus Clemens, qui Herodoto Sophoclea obversata fuisse dixerit. Hunc igitur Clementis errorem quum iam correxisset, selingius Dissere. Hemd. p. 76. , ex Herodoti imitatioue propagatum Sophocleum ' dicens, consentiente lac Tollio in omtuitis c. d. Valchenaerius tamen adier. l. l.hrum rus maliter, inquit, Censeo, rationes habens sorte non adspernandas, quae hic commode non possunt expli- eari. Qui Longino dicituri ιηρικωτατος in. 7. II rodotus, Homerum quem Polemo Laert. IV. ao. vocabat Tragicum Homericae certe magnificentiae proximum Sophoclem habuit in deliciis.' Doleo, summae doctrinae Virum ratione suas, non adspernandas

illas, neque hoc loco, neque alibi quod sciam, prodidisse; quibus quum caream meam sententiam meo peH-culo tueri cogor Veschenaerii nempe in his error idem

videtur esse, qui de Helena Euripidis, de quo init. h. eap. diximus, per tempora licet acilius excusandus, quum erodoti mistoriam non ita diu ante actant

56쪽

Antigonam sabulam editae esse videantur. Neque persuadet Bothius, qui fluctus ut Componere stindens, communi utrumque scriptorem fama usum esse existimat: nullum enim est dubium, quin propagatus sit alter ex altero locus, iisdem paene Verbis expressus uterque, nisi quod altera sunt historici, uera Poetae. Herodotus non facile hanc sententiam nuperrime a Sophocle proditam ita istoriis suis immiscuisset, ut

unusquisque esset perspeeturus undenam eam mutuasset quod sane facere non poterat sine gravi periculo, ne totam illam Persicae mulieris historiam finxisse videretur in gratiam sententiae Sophocleae, neque igitur Sine magno φιλαληθέας, cui studebat, famae detrimento. Quis autem credat Herodotum, quum hist riam illam respexisse Sophoclem opinaretur, singula huius verba singulis reddidisset Ipse enim sine dubio Herodotus, qui singularia quaecunque Congerere amat, et hanc primus protulit narrationem , nutiva historici simplicitate insignem. Huius autem narrationis propria sunt illa verba aptissimeque in ea dicuntur in Sophoclis contra ragoedia alienum quidem non tenent locum, Verum tamen aliunde esse hausta facile quis per. spiciat Verbo poeta ex historico hausit, non hic ex illo. Sa. Neque diutius opus esset huic quaestioni inham rere, praesertim quum novissimus Sophoclis interpres, Wunderus ad h. l. quaestionem etsi non exploret, non dubitet tamen, quin Sophocles ex Herodoto sumserit:

nisi Ad Schollius eo libro et , quem de Sophocle

57쪽

nuper scripsit, quum recto Herodotum certe non hausisse ex Sophocle concedat, totum tamen Poetae locum spurium iudicaret inde a M. O4, καιτοι ' ἐγω - , si Dis placet, usque ad s. 92ο - κατασκαφM. Quibus novis fluctibus, periculum est, ne omnis haec nostra disputatio obruatur; at libere confitear non magnopere me movent eius argumenta. Plane enim nego quod illo contendit, omnia haec Antigonae verba ipsius in tragoedia partibus minime apta, et quaesita esse quam maxime, Verbo, infelicem esse imitationem narrationis Herodoteae. - Non lubet singula Schssilii refellere argumenta, quippe ne sponte nata, ne Satis perspicua: meam potius Sch6Ilianae opponam disputati nem, qua mihi quidem constabit, peritissime Herodoti verba in suum usum Vertisse Poetam Scilicet hoc tenem dum erat Sophocles Antigonam sabulam scribens, quae tota in Antigonae erga fratrem amore versabatur, in quo amore ratemo totius fabulae erat cardo, a quo tota tragoediae pendebat oeconomia, - eius modi, inquam, tragoediam quum meditaretur, non potuit non meminisse Sophocles loci huius Herodotei, in quo tam illustre frater, ni amoris exstaret exemplum quoque tam insignis redd

58쪽

retur ratio cur frater prae omnibus sit diligendus atque aestimandus, Parentibus nimirum mortuis. Sophoclem

in primis hic locus latere non poterat, qui sine dubio Herodoti istoriam nupre legisset, fortasse praelis gentem audivisset ipsum Herodotum in huius praeterea gratiam, quo familiari utinatur et amico x , facile

hunc locum egregiamque hanc Herodoti sententiam ita Antigonae conditioni adaptare potuit, ut unusqui que Herodoto lecto, sponte intelligeret, cuinam haec deberet quod ingenio poetico non tantum licere, sed magno etiam plausu exceptum fuisse puto. Quod etsi

non ita facere potuerit, ut omnibus numeris consentiret cum narratione Herodotea, alia atque Persicae illius mulieris quum sit Antigonae conditio, egregie tamen et ingeniose illius apud Herodotum verba Antigonae suae tribuit, eandemque fraterni amoris a sam, qua illa incitata sibi servaverat fratrem, Antigonae fuisse finxit, ut iusto sepulturae honore eum ἡλceret. -- Nihil autem in his esse quaesiti et inepti, omnem contra disputationem quam maxime dignam Sophoclis φαντ- ingenioque, optime apparebit, si toto doces Latinis verbis expresso, russi conte tum in primis Antigonae disputationis attenderimus: Moritura iamiam Antigone , Gratum , inquit, Spero adventum meum ore patri, Iratum matri quoque, gratumque etiam tibi. Date carissime: vos omnes

enim iusto honore sepulturae affeci nunc Ver tuum, Polynices, Corpus curans, mortem Propter ea accipio

τοιαδ αρνυμαι : et tamen iure te honoravi secundum eorum sententiam qui sapiunt καιτοι ' θωωέεινσα τοῖς

si quod ipse Sehestius probat p. IIS. V.

59쪽

φρωρουσιν H. Nam neque inliberorum profecto gratiam, mater Si essem, neque in mariti mortui contra civium voluntatem hunc susceptura fuissem lassiorem i. e. alia esset causa, si in liberorum aut mariti gratiam suseipere voluissem, invitis civium: tum non iure id fecisse viderer

sapientibus . Qua autem 1eg nixa haec dico Quare

stater Iduris aestimandus videtur sapientibus quam liberi aut maritus P Ideo scilicet, quod maritus et liberi mortui recuperari facile possunt, frater contra, Parentibus mortuis, nullo modo restitui potest: frater igitur, quem semel tantum amittere possis, pluris Restimandus maiorisque faciendus, quam reliqui . ac lege nixa quum te honoraverim et iure honorasse Ldear sapientibus qui et ipsi hanc imem agnoscant si , Creonti tamen qui ipse quoque, si sapiens esset, hanc legem cognitam habere debuisset ea re peccasse, mque iure te honoravisse videor boιφδε μέντοι ' εκπροτιμησαο ἐγω νορι , Κρέοντι ταυτ εδοξ' ἁμαμανειν. Sio hae quoque Schollii difficultas tolletur a), Creontem illam non cognitam habere potuisse causam, quam nunc demum prodiderit Antigona, neque, si cognitam habuisset, exspectari potuisse, illam ipsi probatum iri legem; - iure nempe exspectari poterat, Creontem

tyrannum esse inter sapientes sapientes Butem cognitam habebant illam causam et probabant. - Neque reliquae mihi persuadent, quas movet Schollius, diffi-

I Respieere sum videtur ad Berodotum, qui, metu primu hane legem prodiderit in narratione illa ipse quoque eam agnoscat ademe in sapientibita sit habendus. iri P. 122. a ala ob irgendiaeon das nun erat vomebratate Notis haltemisse uia, en er' Wussis, ium urcimen hau magemustet .erdenktanen, geriae dieses ingestanden Mistiatae Motis a uertamen.

60쪽

cultates. Concedo quidem per reliquam Fabulam incitari Antigonam solo sacro ossicio, eximiaque in fratrem pietate I): at nonne hic eadem pietas, nonne haec iusta illius pietatis causa Non inconsiderata, neque amen eum laborem Susceperat, sed

explorata habebat officia et hoc ipsum, quod frater

restitui non poterat, Antigonae erat fraterni amoris incitamentum, eoque magis sacrum ei incumbebat officium, ut iusto fratrem afficeret sepulturae honore: haec praeterea ipsi erat excusatio peccati, quod fratris Causa peccaverat. - Neque intelligo, quo modo hos versus alienos a Sophoclis scribendi ratione iudicaverit Schollius α): neque quas in fine annotationis rationes addit, magnopere me turbant. In primo enim versu 3 illud ευ recte ad τιμησα refertur, Sed ἐμφατικῶς in fine Versus post τοις φρονουσιν additur; quoniam statim in sequentibus ratio redditur, cur iure fratrem honorasse ipsa videatur sapientibus. Sin autem coniunxisset Poeta υ'τέμησα, vereor, ne fuisset sententia bene l. e. bona