De mytho Helenae Euripideae [microform]

61쪽

ratione te honoravi. Ne vero quisquam tanquam τοῖς ευ φρονουσιν intelligeret, cavebat, qui Antigonae partes agebat histrio, subsistens paullulum ante Vocabulum is, eamque ipsam pronuntiatione premens a). Hoc si nos quoque faciemus, nulla erit ambiguitas, quum οἱ φρονουντες, non addita adverbio υ, per se iam significet Prudentes, uvientes Quod deinde obiicit cichoulius, in sequenti versu verba -υτ αν pessime in eius libro typothetae puto errore scriptum est Uc αν εἰ τέκνων κητηρ φυν dimidiam tantum exprimere sententiam, alteram, quam requirit ille, dimidiam et mortui si essent hi liberi, facile suppleri posse arbi

Satis frigide Poeta additurus erat, quod praeterea desiderat Schsillius, et si insepulti iacerent et nonne ex his si mortui essent, non sepelirem' satis superque liquet, insepultos esse Num omissum illud deside. ramus ' Neque me in sequentibus versibus quidquam ossendit: tautologia a in iis non maior est, quam in eius modi scenis saepius apud tragicos, neque illud

ἁλεκτρον, ἀνυμέναιον, Ῥυτε του γαμου μέρος λανυσαν non convenit Antigonae conditioni. Talem tamque acerbam mortem moriturae Virginis querela non dissimilis est Polyxenae in Eur. mo. s. IX. q. pietatis suae sibi consciae, sed praereptum iuventutis florem

1 quantum graeci tribuerint pronuntiationi, quantaque in saIsaar nuntiatione inesse saepe potuerit Muguitas, notissimum est exemplo Hegelochi histrionis, qui magno eum auditorum risu ναλ D pronuntiabat pro ναλ, s in hoc versu: v. Sehol ad My. Oreat. s. 26s. ἐκ κυμάτων ναρ αυθες απιναλ δ ρω.

62쪽

questae et ingustatam nuptiarum dulcedinem: ' quod monet Stectius de Labd. hist. p. 139. Sed tandem hanc disputationem omittamus. Suo Sehollius fruatur iudicio me vero eius argumenta non impediunt, quo minus genuinum existimem Sophoelis

locum, haustumque ex Herodoti quam memorari nam ratione.

3. Transeo ad alterum locum, quo Tragicus ill Herodotum ob oculos habuisse videtur, quem Schollius quoque memorat in fine ann. l. In Oedipo scit.

Cotoneo haec Oedipus: 's. 337 sqq.)

es Oedipi ad Polynicem verba bs. 363 sqq.

Quibuscum conseras quae habet Herodotus de Aegyptiorum moribus II 3s is τοῖσι αἱ ρ ἐν γυνακες

63쪽

ἀγογγυσι ordi ανδρος κατ' o ἔκους ἐοντες Nwένουσι - τὰ Ἀχθεα ι μεν ανδρες ἐπὶ τ ὁ κεφαλέων φορέουσι. α δ νυμικες ἐπι-- ωμον ουρέουσι αἱ μἐν γυναικες ορθαὶ, Ῥι ἰ Ἀνδρες, καταμνοι. - - τρέφειν πους κέας 'ola da ἐν παισὶ χυδεμέη ἀναγκη, μη βουλομένοισι τῆσι δἐ θυγατραμ πασα ἀνώγκη, καὶ κη βουλο- μένησι. Postrema in primis verba eum loco Sophoeseo erant conferenda, ad vae non attenderunt interprotes omnes enim Verba Herodotea α μἐν γυναῖκες inpαίνουσι huc in primis pertinere, dixerunt. In eo nimirum maxima vis comparationis esse dehebat Smphocli: Oedipi filii patrem non curabant, sed filiae, qui mos est Aegyptiorum apud quos filiis nulla est necessitas larentes mutriendi, sed filiabus. Hanc sententiam Poetam attulisse arbitror ad hanc comparationem instituendam, ita tamen, ut non singula Herodoti verba memoria teneret, et satis haberet, i verse tantum Aegyptioriam, apud quos viri faciant

quae sint mulierum et Contra morem Commemorasse.

Cogitasse inim Foetam des hac Aegyptiorum lege,

qua parentum τροφεια ad filia Pertinebant, coniicias ex verbis σφω δ' ἀντ' ἐκείνων sqq. Quominus autem οἱ γενες apud Sophoclem aecipias pro ι ρσενες παιδες et ι σύννομον Pro αι θυγατέρες et αἱ ἀδελφαὶ, obstat utriusque Vocis usus es. l. s. OO. Arist. 1ν. Vs. 2 9s neque inussiendus Scholiasta ad h. l.

posterius tantummodo est Verum n. Quod constat alterum locum ex alter esse m- pagatum, ambiguum non erit, uter alterum Sequatur,

praesertim quum edipum Coloneum Sophocles docuerit Olymp. 44. 3. Neque assensum quidviri

64쪽

Plane negaverim doctiissimo Coheto I , minus venustum esse Sophoclis locum a vero attendendum est

ad summam Oedipi indignationem, qua filios ad har-

haros aequiparat, et tamquam barbarorum morum imitatores perstringit. Praeterea cupide amplectebantur poetae quaecunque Singularia ex peregrinis terris audirent: apparetque ex hac ipsa imitatione paullo qua sitiori Sophoclis Herodote imitandi studium. Tertius est locus, quo Sophoclem Herodote imit tum esse dicunt. Ex Herodoti scit verbis I xo8): ἐωκε δέ oi Astyagi ἐκ των αἰδοίων τῆς θυγατως ταύτης φυναι ἄμπελον την δ Δμπελον ἐπισχεῖν την 'Aσέην πασα hausisse Poetam hos versus Electr. s. 4rc.

εκ τε τουδ' sceptro Agamemnonis ἄνω

βλαστεῖν βρυοντα θαλλον. ω κατὰσκιον πασαν Ιενεσθαι την Μυκοναίων χθονα

Equidem vero, etiamsi aliud in hac re somnium

si Hoc me monuit vir amicus lueris nuper Florentia ad me datis a Nemo dieat, opinor, ambiguum esse, uter alterum sequatur neve opus est ut vectum addam, praeter hoe mihi Sophoclis locum admodum displicere et perineptum videri. - Consule ad hunc locum Scholis vetera. Reperies docum Nymphodori e diu. XIII. Λων Βαρβαρ-ων, qui ευμαλα σεμνως praeter alia haec narrat ὁ Σεσώστρις ἐκθηλυται ove ανδρας βουλομενος - τα μἐν ἐκείνων ἔργα ταώς 1ναιξὶ τα δὲ τῶν νυνα κων ἐκείνομοῦ πρoςέπαξε ποιεοῦν. quis non in cachinnos erumpat ad laec es 4θεν - τους μὲν ἐπι των κεφαλων ἐρεεν τα ορτια, τὰς ἡν ἐστι τῶν μων δ ναγκασε. ἔπειτα δε Ους ιιὸν καθημένους, τα δἐ ὀρθας ἔστωσας ἐρετν. En larem neque i tum callidum, sed ridiculae stoliditatis. meo inserere non dubitavi quoniam video , neminem plagium hoc esse Nymphodori, suspicatum esse: Ialchenaerius enim ad Herod. l. I. de fide quidem Nymphodori narrationis dubitat, coniicit tamen. Regem bellicosissimum posteaquam plurimM gentes subiugasset, illud constituisse.

65쪽

Clytaemnestrae habuerit Aeschylus in Choephoris et ,

Herodote obversata esse Sophocli, contendere nolim. Aliunde enim etiam hanc ab Aeschylo diversam traditionem sumere potuit Poeta vel ipse fingere, immemor loci Herodotei cuius verba ei ante oculos fuisse, sic demum appareret, si ex omni parte ea expressissit, et εκ τῶν αἰδοίων, ut ille, enatam esse virgulam dixi set, qua tota Mycenaeorum obumbraretur terra.

Redeo ad rem id salie liquet, Sophoclem in Antigone imitatum esse Herodotea, diu ante Helenam Euripidis actam ; apertum igitur est, non Herodotum ex Euripide, sed Euripidem ex Herodoto ad Fabulam

suam exornandam haurire potuisse.

4. Herodoti autem narratio huc fere redit M. xxa Iaoy Memphi esse τεμενος Protei regis Aegypti, in quo sit ερον, quod appelletur εἰνης 'Aφροδιτης; conieci, inquit, hoc esse Helenae Tyndarei filiae, et ex ipsa appellatione, et τον λογον ἀκηκοως ως ἐδιαιτήθη 'Eλένη παρὰ ΠρωτέL Sciscitanti enim ipsi do

Helena sacerdotes narrarunt, Paridem, quum rapta Helena domum rediret, tempestate in Aegyptum fuisse deiectum ad ostium Nili Canopicum ibi ministros eius supplices in templum Herculis coniugisse et sacerdotibus illiusque ostii praesecto honi omnem narra. Visse rem, quo modo Sese haberet, de Helena dequo iniuria Menelao facta. Quibus auditis, honin eius rei certiorem fecisse Proteum et hunc omnes ad se adduci iussisse et re cognita, Paridi quidem intra triduum relinquere Aegyptum imperaSSe Helenam Vero opesis

1 , Clytaemnestram sibi visam esse Maeonem parere , qui uberibus admotus una cum laete grumum onereti Sanguinis educeret. V v. Kestria.

de Aesch. Choeph. P. 100.

66쪽

que raptas retinuisse, quas redderet Graeco hospiti, quando ipse repetiturus veniret. - Graecos deinde venisse Troiani, misisseque legatos in quibus ipsum Menelaum , qui Helenam opesque repeterent Troia-nOS, Se habere, mantes, omnia esse in Aegypto apud Proteum dixisse : a quibus Graecos se irrideri

Putantes, expugnam urbem quum ero ne tunc quidem Helena inveniretur, eundemque quem ante audirent sermonem , misissis Menelaum ad Proteum et a quo hospitio exeeptum eum Helenam incolumem una Cum opibus recuperasse Ventis Vero adversis quum detineretur, facinus nefandum perpetrasse Menelaum rduobus enim mactatis indigenarum filiis , aufugissem vibus versus Libyam. maeo partim ex ipso Menelao se audivisse, Partim, quippe apud ipsos gestari vere se scire, Profitebantur Sacerdotes illi quorum narrationi maiorem, quam par erat, fidem habens Herodotus, et Homerum hanc famam cognitam habuisse

suspicatur qua de re cap. V vidimus), et ipse ad

istam traditionem confirmandam huius modi multa ἐπιλέγεται c. ao): in Troia si fuisset Helena, rem dituri suissent Troiani, vel invito Parides neque enim Priamus , neque reliqui cognati tam stulti fuissent ut tantas calamitates ultro subirent in Paridis gratiam: quin etiam si Priamus ipse συνο-ε 'Eλένη, redditurus eam fuisset cet.' Huius modi argumentis coniecimrisque huic traditioni fidem conciliare studet credulus

nimis Herodotus cuius falsam esse narrationem, Homeri autem eram, probare conatus est Ang.maria

Biccius Dissert Homeric tom. H. P. 27 . Meam de origine huius Aegyptiorum sacerdotum narrationis coniecturam in superioribus exposui p. 35.

67쪽

t. Antequam ad ipsuin Euripidem perveniamus,

de iis quoque videndum est tragicis poetis, qui proinxime eum antecesserunt, an fuerint qui hanc demo- lena famam secuti sint. - veterrimi quidem illi ante Aeschylum, primi tragoediarum auctores, Thespis, Pratinas, Choerilus, Phrynichus , re Troianas omnino non attigisse videntur, ii nichi si excipias Troilum, . modo exstiterit eius modi Tragoedia: v Melch Gr. Trip. o. Qui vero post illos suerunt tragici hanc ceritatim sumserunt tragoediis materiam, quod vel ex titulis licet cognoscere Aeschyli tamen nulla videtur fuisse , cuius Helena esset argumentum in iis autem ,

quae ad Helenae fata pertinent, a vulgari traditione Homerica non deflexit. - Neque Sophoclis Αλέξαμδρος , 'Eλένης γάμος, aliae, quidquam in nostram causam valent. Eiusdem 'Eλένης αρπαγὴν Welcherus olim Gr. Tr. p. 158 sq. retulit ad Helenam ab 4

68쪽

Menelao raptam crinibusque protractam I post e pugnatam rotam suam vero deinde a reiecit suspicionem , neque tamen de Paridis rapina 3 accepit, ut acceperat Schollius. Quid quod suspicatur Her- mannus Praef. ad Helen p. XV), non diversam fuisse hanc Sophoclis Fabulam ab eiusdem 'Eλένης παιτησει Non absona videtur suspici : quodsi enim Helenam ex Aegypto repetitam finxit Sophocles, tacite eadem Fabula et 'Eλένης ἀπαίτησις potuit appellari , et 'Eλένης αρπαγὴ , cuius fuerit eius modi

argumentum , ut Menelaus frustra repetitam Helenam

rapuerit.

Sed neque de 'Eλένης ἀπαιτήσει constat inter eruditos , quo pertinuerit Hermannus, qui in Diss. De dram comicosat'. Opusc. I. 46. fabulam satyricam dixerat negante elcher Nachirages ur Tri--ie, p. 292. , illustrans huius Fabulae fragmenta in

Praef. ad Helen. p. VI., ambiguum putat, utrun

si v supra p. 23. - Hanc certe verbi ἀρπάζειν notionem intelligas tum aliunde, tum ex ur Hec. s. 110s, ubi Polymestor quaerens Hecubam, quae oecoecaverat ipsum, haec ad Agamemnonem :

3 Paridis rapina κατ' ἐξοχην sere appellatur Ἀλ. ἁρπαγη , C

Iuth quoque elebratum argumentum Thesei contra rapina dicitur Uo-

τερα Eλ. αρπαγῆ p. uetan diat. do sau. II p. 292ὶ, quod minus recte de Helena a Paride rapta accepi Becherus libro eleganti simo, qui inscribitur Chariales, Bilde atUriechischer Sitte, vol. I. . 60S. oll. 40s.

69쪽

ad repetitionem ab Troianis, postquain expugnata eSSet urbs, pertinuerit, an Sophocles quoque Menelaum, non inventam Troiae Helenam in Aegypto repetem tem fecerit.' Hanc sententiam amplexus est Schol-ltius si , idem fuisse huius Fabulae argumentum CenSensatque Helena Euripideae. Impugnat eos elcherus, ita tamen, ut suam ipsius, quam antea prodiderat, coniecturam iterum reiiciat 2 Equidem vix scio,

quo me Vertam, trahorque in diversa partes, neque hanc quaestionem in tanta Veterum testimoniorum in

nuria iacile diremtum iri arbitror: fragmenta enim

huius Fabulae supersunt perpauca, eaque Partim miSere corrupta, Partim argumenti tam incerti, ut eadem et ad res in rota gestas referre haud incommode pomis,

et ad Helenam in Aegypto Versantem pertinere, facile quis coniiciat. Ex ipso titulo si quidquam conficere licet, est sane vocabulum ἀπαίτησις solemne in illa Graecorum ab Troianis repetitione Helenae ante ipsum bellum, cuius meminit Homerus Iliad. III. o sqq. XI. 25. , quemadmodum in hac Cypriorum narratione ap. Proclum επειτα ἀποβαίνοντας αυτους εις 'mo εψ-γουσιν o Τρῶες - καὶ διαπρεσβεύονται προς τους Πωας, την 'Eλένην καὶ τα χρήματα ἀπαιτουντες v. Henriclisen. De arm iram P. Io3. : quam secuti visi In vita Sophoclis p. 237. et libro modo laud. p. 246. quem vero consulere mihi non contigit. 2 In r. r. p. 117 sqq. et in Addit. p. 1553. me veravirnilae L. Sehbll. mi Rech metue Dissiere alarung, tam aber mit grossem Unretat in Helena in Aegypten, in Schei Helena an, in Belapie demnae , a tam auch Sophoues Tragdiae de marchenhaneukr gedichte habe, te voti Euripides hi mr odie n.

70쪽

dentur sacerdotes Herodotei II. II 8.), narrantes, Graecos, ad Troiam appulsos, misisse legatos, ἀπαιτέειν 'Eλενην. - Sin ipsa considere fragmenta, etsi ingeniose ad Cypriorum narrationem transtulerat elcherus, poterunt tamen eadem, ac neScio an melius, accipi de Helenae ex e pio repetitione. Sunt enim in iis, quae congruunt sere cum similibus locis in Helaena Euripidis, veluti hi versus:

qui egregie convenit Helenae insontis in Aegypto conditioni, eumque ipsum expressit Euripides Helen. . 948

- Ια δε προδοτις οὐκ αρ' si φίλων, dummodo recte diversos esse hos versus, Statuerit

Welcherus Gr. I, p. 456. et in Addit. p. 529. , quum prior ille citetur ab tym M. p. 43o 5. et in ramer Anecd. r. IV. 378. ex Euripides ενἈλένης ἀπαιτήσει : quae tamen auctoris nominis permutatio facile erit excusanda, si Simile utriusque Fabulae fuisse argumentum , Similemque utriusque Poetae in eadem re versum Statueris.

Aliud quoque fragmentum ap. Schol. Eurip. ad

ita comparatum est, ut facile intelligere possis de Menelao et Helena in Aegypto se agnoscentibus : similia apud Euripidem addere potuisset Menelaus, qui, conspecta Helena, interrogaverat Hel. s. 58o.