장음표시 사용
21쪽
Rabbihonim quidam peculiare mortis genus fingunt, quo eum obiisse existimant; nemper. e. osculum. Ita enim legitur in Deor. Rabba. nrem maz rmae' rnpn mu) i. e. ea ipsa bora ev- latus es eum Deus, ' accepit animam Vin per deostu nem oris. Idem legiturin libro de vita M morte Mosis r a) de oscilli morte,inter iox mortis genera placidissima,
saevissima vero angina. Adeoque ex horiim mente
est genus mortis placidissimae suavissimaeque, qua mollior dari non potest. Est, inquit, R. Maim b, velut extractio pili ex lacte i. e. quemadmodum pilus la
pararipotes feretis, manipulo time infixus, quem si quis extrahere velit, lanam simul) evellit. Sic anima quoque, cum hoc mortis genere e corpore educenda est, vim magnam patitur) Alii dicunt, hoc genus fatalis ex, tus, se, uti cum rudenteν per exigua foramina trabantur. Sunt enim nonnullae Oceani partes quae navigia clavis tetreis compacta, haud admittunt; quare tabulas m- dentib
22쪽
dentibus colligare oportet, idque fit violentia maxima. dum angustis soramini,isfunes crassiores immittuntur, ' ne caeteroquin perhiatum aliquem, aqua in navim penetret. Per Uculationem mors, se habet, quasi eum crinem quis ex iam extrahit. Ne autem sententiae hu- jus patroni frustra haec dixisse videantur,praesidium causae suae in ipsis scripturae verbis quaerunt,quibus dicitur, Atiis mortuus 'a 'ν juxta os Damini, h. e. uti ipsi explicant, dura ori Dei se a omit. Ita enim R. Salomon,το iuxta Os Domini explicat, ac si esset mu an oz parim Myn rei' morae of sisti, ritualis iamantis se ad adhaerendum Deo. g. XXIIII. . . Verum haec enarrasse est refiat . Enimvero voces illae, quibus Moses dicitur mortuus v xa v nihil astliud indicant, quam quod animam efflaverit, secundum. merbum Domini,M, juxta LXX. interpretes i. e. quemadmodum Deus ipsi praeceperat. Uti enim Hua in N. T. metonymice designat verbum per os emissum a) sic quoque vox ne in V. T. idem notat. Hunc in sensum verba haec reddunt Uulgatus, Syrus. Arabs, Lutherus Scc. Opponi quoque huic Rabbino'rum interpretationi potest paraphrasis tam On los, quam Hierosolymitana, quarum utraque habet, acta sermonem Vel decretum Dei. b) Idem patet ex locis sabiturae parallelis in quibus 'a', aequipo, mi. Decretum autem hoc, iuxta quod Moses modimus, idem illud est, quod Num. XX, V. Ia. legitur. N, G,,N'U' 'an is, 'asin pn, ra DPazμὶν , iv
23쪽
4stu in me, ut sa maretis me in oeulis filiorum ψη ei: ideo non deducetis coqgregationem bane in terram, quam ridi illis. g. XXV. Alios e synagoga D.D. B. Ioli. Ernest. Gerhard. a in ea opinione versari dicit, Auen in saeluncam quandum inpressum se ipsum sepesivisse: quod stre idem esset, , ac si sibi ipsi vim intulit i seque occidisht. Verum cum hoc jam supra refutaverimus, plura hic non addimus. g. XXVI. Alii ex verbis Dei: Deut. XXXII, m. Atirere in monte, quo tu ascendens; ut colligaris ad populos tuos:
quemadmodum mortuud es Aaron, frater tuus, modum mortis exsculpere satagunt, quos inter, teste B. Pstiuestro ib est Rascita Quo autem mortis genere Aaronem hic occubuisse putet, ipse indicat, nempe ID, sen-Aaronem ascendisse in montem , ibique missi De cara a Deo paratam, V in ea sectum strarum, Bante lectura lampadem redentem, revelatumque fuisse AD-st, ipsum Auronem posuisse se in lecto siti, V extrari emanus B pedes, clausiseque os in oculos, Deo posemodum accipiente spiritum in pace, propter quod Mostae hoc et mdens d sideramitialem modum mortis, qui Ufuerit ipsic oncessus a Domino. . Haec unde hauserit, non liquet, ce te in scriptura S. nec vola huius rei,nec vestigium ainparet. Haec enim,quando mortem Aaronis restri, nihil aliud dicit, ouam quod Deus dixerit ad Mosen: .c Aueregandus Aaron ad populos μω - & v. 2s. Malume Aaronem V Eleazarum filium ejus, eosque jubeascendere in montem ipsum Horem e V exue Aaroni v
24쪽
sses illius, ut indum eis Eleazarem Mum-, deinde mon a regas stur Eue morietur ibi. D v. 28. mortuiss ibi Aaron in vertice montis. Ex quibus omnibus constat, nihil hic de modo genere mortis , sed saltem de morte ipsa dici, ac proinde,quemadmodum credibile Aaronem naturali morte obiisse, sic quoque recte concluditur Mosen eadem ratione occubuisse. S. XXVII.
Et licet certum mortis genus,quo perierit,determinari non post it, tamen absurdus non videtur, qui statuat, eum, postquam in cacumine montis desideratissimam terram Canaan circumquaq; erat contemplatus, subito morbo correptum , supremum diem obiisse. Equidem Corn. a Lap nihil horum admittere videtur, dum inquit: a. mortuus est non ex defectu mirium mel ex morbo ed tantum ex Dei jussu Wmoluntate: causam allegamus nanc: Validus non ascendit in montem bii statim δε- umtus es, Deo nimirum eum dissoreente, animarata corpore separante.Verum enim vero etiamsi Moses sanus salvusq; montem ascendit, non tamen inde sequitur, eum ad extremum vitae halitum sospitem mansisse, adeoqir. sine omni morbo, qualis qualis etiam ille Lerit, vitam clausisse. Sed neri potuit, ut imminente,vitae tedimino,morbo quodam lethali a Deo sibi immis repente corriperetur, ae obiret. Neque enim desunt exempla eorum, qui eo ipso momento, quo mente ac men to sani ac robusti deprehensi . lethali ictu a Deo perciti occubuerunt.
Finiit autem vitam postquam ad IIo. annos eam produxisset. Ita enim Deut. e. 34, 7. dicitur. N r a
25쪽
m et Natus erat AIUM .I2o. atinos eum moreretur. Eousque post Mosen nemo vitae suae filum protraxit. Narrat Trebellius Pollio sunt verba Huetii a j jactare solitos Mathematicorum doctissimos, 'non amplius . quam 12o. annos homini ad .vivendum esse concessbs,etiam illud addentes,Mosen solum, Dei, ut libri Iudaeorum loquuntur lanuliarem ias. annos vixisse: cui, cum quereretur, quod juvenis interiret,rsonium ab incerto serunt numine, neminem Ultra. esse victurum. Simile quid habet Iosephus,nempe vitae terminum annorum Iro spatio Deum circumscripsisse post Mosen, qui tantundem vixit. Causa porro nujus querelaeMosis,de immatura sua morte M fato praecoce,liis videtur inesse verbis Deuteron. Moses Iro annorum erat, quando mortuus est : non caligavit oculus ejus,nee dent; illius motisunt. bo Putant ergo Iudaei, ut ex his patet, Mosen mortalitatem suam lubenti animo non deposuisse. Easdem nugas reperimus in Rabbot. c) Ajunt, posequam uoles diu deprecatus esset mo tem, tandem Deum ivisse Gabris lem Upost eum Hichae- Iem,ut animara AE se deserrent. Utruml ver praetentis causis hoc virium detrectasse. Idem, Deum Sammaelem ablega se ad hoc perficiendum opus. Illum, conspecto. miris endore grami metu perculsum V minis a Most leseritum ab incepto destitisse , re Me infesta ad Deum rediisse. Iterum cum imprecatione missum; at Mosen ipsum fiuvis suo, cui nomen, in iptum tam duriter excepte, utpraecepsa gerit.Tandem Deum ipsum descendisse,utipiritum abu- se auferret , sipatum troin angelis Aschaeis, Gabriele, . S.
26쪽
S ume. Aschaelm ins sectam stra F, Gabrielem stus capiti vestem ignam supposuisse Sagsast pessibu pia nar subdiisse.
I. XXIX. - Quo autem ab ortu mundi,anno, quo mense,qumve die ierit, ob nimiam interpretum discrepantiam vix licebit determinare. Rabbinorum enim fistos si consulamus, reperiemus, eundem diem, qui ipsin talis fuit. post exactum vitae spatium ipsi fuisse emor- tualem. Sic enim R. Salomo a) calculum ponitIω narus est die p. mensis Ia. h. e. Adar. V eodem die pur Iata armos mortuus. Hebraeorum fastos sequuntur etiam 'nolinulli e christianis, in primis Masius b) Aliter sentit Corn. a Lap. cum Tornellio, qui non I. sed 3. vel 4. diem Februarii Mosis emortualem esse volunt. Martyrologium vero Romanum obitum Mosis in 7. diem Septem' bris incidere perhibet. Operae pretium ViX erit,ube rius haec examinare, M computum instituere. f. XXXX. Postquam de morte Mosis diximus, de causa moratis etiam aliquid erit dicendum. Nimirum, facile patet, gravissimam subesse causam, quae Deum moverit , ut Mosen , etsi tot tantasque itinerum ac laborum, devorasset moles fias, nihilominus tamen ingressit palaestinae, tot suspiriis desideratae, prohiberet, morique iuberet. Vera igitur causa procul dubio est dissiden- . tiae incredulitatis peccatum , quod commisit non Moses solum, verum etiam frater ejus Aaron illo scilicet tempore, quo jussi erant e petra elicere aqua . Postquam enim restactaria Israelitarum gens ob aquae,
27쪽
iri deserto deficientis, penuriam Se Mosi Se Aaroni immitasset his verbis: utinam'spirastinus contendi que populus cum Most) ac dixerunt dicendo; utinaram re emrtui essemus, quum mortui sunt fratreι nostri ασωκέ Iehoetia. Gare enim deduxistis congregationem sebo in desertumne ut moriamur nos pecus nostrum Z Imo quare ascendere fecistis nos ex Aegypto ad deducendum nos ad locum malum hunc ' non locus semisus aut ficus, aut mitis, aut malogranari, η ne quidem aquae ad bibendum. Male hoc Deum habuit calidasque in iras conjecit. Mandavit ergo Mosi, ut arrepto baculo comite Aarone populum congregaret, petramq: Obviam alloqueretur eum in finem, Ut aquam emitteret. Fecit quidem hocM
ses petramque in conspectu populi baculo suo his pediculi, quae divina virtute aperta est, aquamque effudit. Mosen autem M Aaronem statres non credidisse e ex saxo hoc aquam elicere posse, e verbis Mosis colligere licet, quibus congregatum M prope petram stantem populum allocutus est. V. IO. Audite nunc, o rebella mum quid e petra educemus aqua ' Irascentium certe,d bitantium.ac diffidentium verba haec sunt, quibus animum impatientem, omnipotentiae esuinae parum tribuentem, miraculorumque ab ipso hactenus patratorum plane immemorem,satis produnt. Quae peccata cum sint longe gravissima, Deoq; Ο.M. in primis eXosa, mirum non est, duumviros hosce, Mosen & Aaronem, cum iisdem se inquinassent,gravissimam Dei poenam incurrisse,ac propterea ab ingressu palaestinae esse exclusos. g. XXXI. Veram hanc & genuinam mortis utriusqUe esse rationem ipse Deus probat, his verbis: v. 12. Prostra ea
28쪽
Mod non credi is in me, ut sanctificaretu me in oeulis 1liorum Uraelis, ideo non deducetis congregationem hanc in terram, quam dedi illis. Idem ex Ps. I ,32. seq. pater, Ferventem iram concitarunt Israelitae' ad aquas contentionis , ita ut male fuerit AIosi super ipsos; quum exacem bantibus ipsis spiritum illis P pronuncisset labiis suismaceriabationem suam: Qua exacerbatione, quam lingua sua testatam fecit, nihil aliud indicatur , nisi asperae illa voces kpra memoratae, in quas in conspectu populi
concitato spiritu erupit. - . . . 'XXXII. l.
Haec etsi satis clara sint; aliis tamen alias hummonis rationes allegare placet. Iudaeos si audiamusi illi varias comminiscuntur . Nonnulli , quos inter Rasibi ca) esse videtur, putant, in eo peccasse Mo--, quod populum sanctum vocarit stultum dum dixit.
'cri Narx in quod vertunt: audite nausiati.Sed ineptire eos in conses est, cum vox ci 'in non au , sed amorebella s. derivetur, adeoq; non sulus sed rebel, significeti Alii existimant, Mosen ex alia, quam ea petra, e qua Deus jusserat,aquam ellauisse: quodlamen in textu non dicitur. Iumin celebris tabliorum inte pres contendit, in eo peccatum Mosis latere, quod mirga Aaronis hanc enim per virgam in manu Mosis intelligin petram percusserit, Se quidem animo impariente M periurbato, qua alloqui tantummodo diuuisset. Sed facile apparet visam illam , qua Moses usus esυ non misse virgam Aaronis, sed scipionem, ordinarium sere mira lorum organon a Deo ipssi ad hoc destin, tum, uti ex variis Exodi locis videre est sunt etiam. D i qu,
29쪽
per tantum percutere debuisset. Sed' .praeterquam , quod percussio petrae ipsi a Deo directe Munim non legatur quamvis eam intendis videatintur, , mriculum sumere lusimi, non apparet, cer tum ictuum numerum a Deo esse determinatum. Si' autem hoc factum non est, Moses non peccavit, dum bis percussit. Et,si ideo Moses puniendus, quia bis percusiat, quare Aaron quoPe eandem incurrit nam, qui tamen non percussit Z Constat igitur non aliam ob causam quam ob dissidentiae crimen Mosen. a Palaestina exclusum te morti destinatum misse. XXXIII. Mortem hominis excipere solet sepultura. Hinc Moses quoque legitur tumulatus. Sepultura ejus muta 34, V. 6. nis idescribitur verbis di in bra Et seri is eum m malle in terra Mindirum e re lane Bet, 'or. Locus sepulatiri luculenter hic describitur, qui filii malis in litarum. In sup rioribus diximus, Mosen jussu Dei in montanam regionem Abarim dictam se contulisse, . M quidem in
montem Mbo, cujus vertex vocatur. . Si autem ea contendamus cum loco Mons sepulchrali, dice dum forte erit , totam hanc terram,montes M valles
comprehendentem,nomen accepisse a Moabo filio Mnepote mi ex filia natu majore per incestum progna tis sa) beten am Moabitarum dictam misse.
Masoretae,. lusibus indulgere Bliti, sepulchrum Mosis interritotio tribus Gad quaerunt, ridiculo dum argumento, nempe propterea, quia in benedione ιν
30쪽
ibus Gad, Fae Deut.:3,2o. 2 i. habetur, omnes alphabetii Herae reperiunturi Sic enim B. Hackspan ius ab eorum verba ex Baal Platturim adducit: In benedictione tribus Gadis mentes totum alphabetum,quia Mosiae magisis noster,
super quo sit pax, in ejus territorio sepultus es Verum
haec contra expressam scripturae literam fingi quis non videt 8 Moabitarum vallis ossa megalandri nostri tegit, quae ibidem e regione domus Peor condita leguntur. Qualis ista fuerit domus ex historia Bileami quae Num.
27, 28. recensetur, cognoscere licet. Conduxerat bimerex AIoabitarim Balacst,ut gentem Israeliticam diris demoveret; eumque propterea in montem Pugam st m adduxerat, e regione tant, quod in bonorem idoli Ba,Pecie dicit incolarum, irilolatria criminefamosissisarum,exstruxerat superstitio. Hic est locus, qui sepulchro Mosaico commodus ipsi Deo visus. XXXV. lMensuram hujus sepulchri S. scriptura non definita Satis amplum tamen illud fuisse tradunt Rabbini. Nugantur hi una cum Muhammedanis, Mosen his senos cubitos exaequasse, arma bellica decem ut as longa te riuisse, crinem rufiim Se crispum habuisse; usica Mahummede visum. G Hi cum tam vasto corpore M - praeditum fuisse statuunt, ingenti quoque S amplo opus suisse credunt tumulo,ia corpus tantae staturae ac molis commode recipiendum. Nec minus Greg.Fra cist. Venet. svi ex literis vocis .ra quam locum sepa 'chri designare ptitat, M quidem. ex 'Sca, quorum altera Io. altera 3. desighat, tumuli capacitatem dimetiri