장음표시 사용
411쪽
Quarta,aliud incongruitas solutionis, aliud indiuiduitas solutionis,
vel obligationis, supra eodem . nume. 22.cum seq.in a. a. numer.2 .cum seq. Quinta clauis, omnis obligatio etiam facti diuidua est, nisi quatenus
de contrario appareat supra in a. a. num. 2GO .cum seq.numer. 276.&quantumuis constet esse indiuiduam, tamen diuiduatur quatenus inaestimationern resoluitur, supra in a. a.num. 2I9.
Sexta clauis , aliud est plures siue in diuiduis, siue in indiuiduis teneri ex propria obligatione, sue cx suo contractu , vel ex dispositione legis, aliud plures teneri ex causa hqrcditaria Septima clauis,& inter haeredes aliud unum haeredum teneri ut ipsum, vel ex eo solo quod est liceres, supra eod. nu. S.& pari. P. nume. 2 O. Octaua clauis, aliud quem teneri ad totum,aliud totaliter, supra eod.
Nona clauis . lox Ia. tabularum non diuidit obligationes etiam diuiduas,etiam stricti iuri s quatenus respiciunt officium debitum, & bona fidem unde obligatio etiam diuidua sue bonaefidei siue stricti iuris,ad illud officium debite bonaesidet obligati omnes insolidum, concurrente facultate praestandi,de quatenus concurrit de quandocunque hoc contingit. Decima clauis, in omnibus sue diuiduis, siue indiuiduis poena non committitur,nisi pro arte contrauentionis efficacis, nec potest exigi cum principali,nec tenetur creditor partem principalis,& partem pinnae ab uno,uci a pluribus haeredibus recipere. 113 1 His decem clauibus quae abunde sufficiunt totius huius Labyrinthi per tot secula inextricabilis, foros undiqi panditntur, seu potius pcrfossis speluncis, de perruptis rupibus reteguntur. Quasdain alias non minus uniuerseles theses poteratri clauibus adnumerare, &quod statuimus non esse in hoc tractatu disseientiam inter obligationes bonaes dei vel stricti iuris . Nec inter iudiciales, praetorias, vel cxtraiudiciales, S alia, quae potius spectant ad repurgationem inuentorum e rorii, quoru nimis immensus esset catalogus. Sed praecipua resoluti nis culpa in dictis decem clauibus cosistunt. Circa quinque priores no immorabor, earum enim utilitas dc ncccssitas satis in praecedentibus declarata est,& tollenda manus est de tabula hac. ii 1 Sexta clauis duplex est,imo quadruplex,uel quintuplex, respicit.ii. diuidua &indiuidua,& obligationes descendentes cx contracturr prio, Dei ex contractu dcfuncti, de obligationes legales . Vcrum quideest, quod omnes post Bart. in dict.f. Ca to.oppo. q. num. I o de in o op- i tua positio
412쪽
postio . nume. 6. tradunt ,aliud esse factum individuum descendere ex causa haereditaria,ubi uno contra faciente,omnos tenentur, ut ibi & d.f. item si in facto,aliud non descendere ex causa haereditaria: ut in I. ult. sup a ad Senatuscon.Silla.l.de pupillo .g. si plurium, deoper. noui nuntiat.l. supra iter .f. apud Ferocem .de aqua plia .arcenda .ubi solus contra faciens tenetur,nec obligat alios .Sed hoc tam curtu est, ut multo pluribus con trari s locum relinquat:vt patet apud Barto.& omnes in d. I. Cato. postq.illam oppositionem multo plures, & grauiores generantem. Nos vero quantum fieri potest adunando , & abbreviando materiam, posuimus dictam sextam quintuplicem clauem, cuius vim & sum sic explicamus.
iue t Primo in diuiduis obligationibus aliud plures teneri ex proprio
contractu, aliud ex contractu defuncti.Si enim duo ad diem,vel locu , promiserunt inferre summam sub poena,quod fieri potest tripliciter: Primo simpliciter. Secundo hoc acto, uel adiecto, ut nisi persolutumst,intefra poena committatur:Tertio quando promittunt singuli insolidum siue tanquam correi,hi tres casus valde differunt. Primo casu perinde est ac si quisq; mediam suam sub media poena seorsim promiserint,quia in dubio capitur quod minimum est. l .semper in stipulationibus. l. se in per in obscuris, infra de reg.tur.ut sc viriliter tantum quisque pro se promisisse videatur.l. rcos. .c sim in tabulis .infra de duobus reis. Facit ratio quintae clauis. Idem Iacob de Are. Claud. de Scisello in d. f. si sortem. reprobata glosi.ibi, in vers.si unus.Alex. in dict. I . Cato.col .v. Sed si plures ad hoc tenerentur ex contractu defuncti , locus esset d.g. si sortem, ubi est casus rotundus.Secundo uero casu & in ipsis principalibus locus est.f. si sortem .in leg.v.de verbor.obligat.quia tuc
etiam si unus virilem suam soluerit,etiam si simpliciter , & sine protesatione recepta fuerit, tamen subest periculo poetae, nisi ipse socius, vel alius pro eo vel eis persoluat, alias cadit in pCenam pro sua parte scilicet virili,ut& cadit culpossis,contra quem recursum habebit, quia aliter sieret iniuria stipulatori,& sic habes notabilem ampliationem
ad dict. g. si sortem, non tam extensuam, quam comprchensivam, ut dixi in annotat.ad Alexand. consi . 7 s .lib. I .& ad Philipp.Decium co-s l. ccxl iiij. propter identitatem rationis in fi.dict.s expresse,quam l ac explicauimus supra parte I .nume.67.cum seq.I6 t Tertio uero casu non cst locus dict. I .si sortem .cuius termini non conueniunt, nisi sorte propter implicativam etiam, sed potius locus est legi secunda. S per tot. infra de dii ob. reis, quia quisque correoru mrespectu creditoris habetur ut unus solus sine conserte promittens, &sc nisi dicto die,uel loco persolutum sit: omnes di singuli huiusmo
413쪽
di corres tam is qui partem soluit, quam qui nihil soluit) eadunt
in solidam pinam, semel tantum exigendam. Huiusmodi enim cor reorum obligatio una est re,quamuis in pluribus personis quo ad uinculum tantum multiplicata sit. .ex huiusmodi. Instit. de duobus reis, ut dixi in tractat. commerc. dc usurar. quistionc septima numero centes motrigesimo secundo. ii t Aliud est obligationem, vel actionem tantum multiplicari: aliud etiam debitum iptu in tam activo,quam passive,ut primo casia quando plures promittunt ut correi, vel quando pluribus promittitur ut cor reis,3 tunc no dicitur promittens in plus grauari, vel onerari, sue hoe fiat copulative,ut in iis .in ii. l .eandem, de per tot. infra de duob. reis, siue sublucti uc:vt in t .si duo, supra ut in politas. legat. seu fidei c. siue hoc contingat ex post facto,quod tantum in indiuiduis contingere potest, puta quando creditor indiuidui plures heredes relinquit: omnibus. n. debetur insolidum,& singuli habent actionem insolidum.d. 3. ex his. ad fin. Sed ad unain exactionem tantum. Verum obligationcm vel debitum diuidi idem sunt:quia no diuiditur obligatio,'nin debitum quoque diuidatur. II 8t Sed circa primum horum casuum quaero,quid si plures lia redes grauati sunt simpliciter sub poena3 Respondeo,tam cx testamentis,quam codicillis tam vari j casus cmergere possunt, ut vix absolute responderi queat. Sed resolutive procedendo idem dico, quod in contractibus, patet collatione casuum certorum,dcanalogia incertorum . Aut cnim sic grauatur unus tantum btres,de locus est dict.f. si sortem. non sol uni in eius persona sed etiam in haecedibus ei succedentibus .l.cui fundus. in prin.& in s n. supra decond.& demonstrat. Aut duo vel plurcs hqr des se grauati sunt, de tam principalis obligatio , quam poena uiritim diuiditur: ut in dict. .reos. .cum in tabulis.text.in d. l.cui tandus. In medio hi casus sunt certi.Quod si testator,vel codicillator grauauit in genere hqrcdem,uel haeredes, siue ex testamento,sule ab intestato pen ict ab clientu, si unus solus uel plures haereditatem adeant. Quod si uni heredi plures substituat, uel legatarios sic grauet, aut cum onere transferat,attoditur principium persone,vel personarum,in quibus incipit,& radicatur obligatio: ut in contractibus.
i is t Quod si quis causificetur , haec exempla non spectare ad diuiduas, sed ad indiuiduas obligationes, propter conditionem, que india uiduum facit : Respondeo,uulga in cile errorem satis in praecedentia. bus . nu. confutatum, proe scrti in in 2. 2.quaest. septima, nu. 387. ' cum scquente, n5 cnim conditio facit indiuidulim,quod alia non es
414쪽
q.vii.praedieta uero exempla non tendunt ad constituendam, sed potius ad cxcludendam regulana,videlicci, ut de his, qui tenentur ex causa haereditaria, non sit inferendum ad eos,qui aliter tenentur,& continsed singuli casus per se considerandi,potest enim in diuiduis non negatiua, ut supra, scd affirmativa esse condit io, ut si duo promiserunt amplius non agere ad fundum sub poena,si unus pro parte agat,non cadit in pcenam,nis pro parte:& unus haeredum eius pro parte partis, ut in dict.3.Cato vers .at si de eo .vel squis, aut s duo promiserunt per se nofieri,quom in s tali iundo fruar.L3.eod.tit. Sed hoc magis spcctat ad
I ao t Nunc explicando dictam sextam clauem,in obligationibus indiuiduis cx contractu, si duo,puta venditores,velaocatores ut supra in ii.ij. nume. I9F.promiserint simpliciter per se non fieri quominus empto .ri,vel conductqri por talcm cmptum vel conductum fundum ire, aut agere liceat sub poena,contrauentio unius alterum non obligat,ncc ad .PCenam convcmam,nec ad intereste sue conuentam,sive legale:sed sodus co trafaciens insolidum tenetur,& sic iam aliud quam in naeredibus
unius, vel alterius, de quibus in dict.f.item si in facto.& dict .Cato.in I .rcsponso.Quod dixi principales non teneri de facto consortis . I 2I ' Limito nisi tanquam correi promisissent quisque insolidum, quia
tunc ut mora vel comissio unius nocet alteri,ut in exemplo praecedentis membri nume. 6 ita factum unius nocet altori.l.pe.infra de duo rbus reis. l.vit. C. eo.tit. Et sc hoc casu uno impediente uterque cadit in
enam,non pro parte seu viriliter,sed quisque insolidum, siue ad totum interess e, sue ad totam poenam,& sic iterum aliud quam in haer dibus unius.Tamen unica solutio sufficiet,& qui non offendit, recti sum habet contra ostendentem .Et ita quando plures individuum promi serunt,ut correi, sentit subobscure Bart. in d.3.Cato.in q. N 6.opp. S communiter tenent doctor.praesertim Maria. Socy. Iunior ibi nu
I 22 l Sed hic ex transuerso sese obtrudit grauissima antinomia ad qua
Soc. Iunior alioquin culi gentissimus non aduertit inter l .mora. s. p nul.sed si duo rei, supra de usu.& l. pe.infra de duotareis, quam nullus adhuc Gloss.& Doctor. taluere potuit .Quidam distinxerunt inter socios,&non socios, quos secutus est Bart.in l. ex duob.q. I I. de duob. rcis.de Angcl.de Periglis in d. f.Cato.numcr.vigesimoseptimo, quod per Ranc. Aretin. ibi, & per Phili p. Dcc. in Iem in condemnatione. g. unicuique de regul. ivr.ut diuinatorium merito reijcitur. Franc. Aret. in d.f.Cato.colum.septima.vcrsc.tertid adde in fin. luit, quod ideo
dicitur non nocere culpam alterius, quia qui non fuit in culpa, ii d Z bet
415쪽
bet recursum contra culposum .d. l. 2.3.ex his.& .item si in facto . Sed hoc est rediculum. Quorsum enim uulnus ut medico indigeam Hi ronimus tomo t.cpistolarum.113 t Communis euasio est,quod d. .pe.loquitur de mora in non faciendo,quae correo non noceat,sed dict.Lpen. de mora in faciedo quae correo nocet,& sequuntur Alex. in d.leg.quarta.*.Cato. & ibi hoc num ro vigestino tertio. Iason numero trigesimotertio, & Lancel. Galiau. cius dissipulus col.decimaquanta,veri . tertia sit conclusio. te verb. obligatio.Bascolet. in arbor. diuidin indiuid. chart.xxvii. Sed primo hac distinctio praepostera est,& potius oppositum dici debuerat urgente ration sensu communi . Secundo est contra tex .in l.vit. C. de duob. reis,ubi interpellatio facta uni,& sic mora unius, etiam in non facie do alteri nocet.Tum alioqui praecedentia subuerterentur, praesertimnuiner. I I 6. Fac duos comos promi siste sub poena ad primam interpellationem alterius,certe uno interpellato decessante, non solum ille, sed etiam alter,qui nescit in solidam poenam cadit. iuxta not. supra numer. I I 6. Franc. Aret. in d.f. Cato. col. vij.dicit non posse assignari nam rationem diuersitatis,cur mora unius ex correis potius alteri noceat faciendo,& quoad periculum interitus,quam non faciedo, & quoad interesse. & bene reprobat communem si lutionem, sed peius seia i
I asst Ego quidem olim cuncta rimando cogitabam noulier dici posse. d.I.pemit .debere intelligi de duobus principalibiis per se diuersis d spolitionibus, se obligantibus t duci ex promissores seorsim, di non simul ut correi accepti. Sunt enim vere duo rei promittendi , quamuis non correi nec sequitur, sunt duo rei,ergo correi. Vt enim in iure passm,& proprie reus promittendi vel stipulandi dicitur, etiam si solus sit, non correus. LI. l. re .infra de duob. reis.Liat. supra licert. p tat. l. mora. te uerb. oblig.LV pqrsona. I sietestamento .f.qtiae situm. Ie. amissi. de fideiuss.& passim in iure, ita possunt dici, & inueniri duo rei saltem debendi disparati,di non correi, ut duo expromulares vel fide Ivisores seorsim non mutua cotem platione accepti e qui veresunt duo rei, sed non correi,crgo tex. dic. . sed si duo rei.qui est. 9.pen. non de . het restringi ad correos, praesertim cum no sit positus sub titulo de duo. bus reis, sed sub titulo de usuris.& cum hoc faciendo inducatur antinomia ineluctabilis,sed potius debet restringi ad simplices reos,puta e promissores non correos i . 1 Ii idi. naa St Verum quia sic exponendo text. non solum esset de indubitabili :std ctiam contra communem modum loquendi,& intelligendi legit.
rullum nouum di verum dedi inte ilictum, quem iam ante duodecim
416쪽
annos Indi eam in annot.meis ad Philip . Deci . in leg.In condemnatione. g.unicuique,infra de reguli .iuris .uidelicὸt quod non est differentia , an sint socii,uci non,nec inter facere,vel non facere,sed quod tam mora quam factum unius alis nocet ad conseruandam, vel purificaniadam obligationem,non autem ad eam augendam in vim solius morae
uel delicti. . a 6 ' Sint duo rei promittendi equi vel domus,& alter non casu fortuito,quo tam ipse quam alter liberetus sed culpa sua occidit equum
uel combustu domum,nocet consorti,ut teneatur,qui non fuit in culpa, nec mora insolidum, sed ad communem aestimationem latum , Scsic conseruando, non autem augendo obligationem ut insons non cosequatur lucrum ex culpa, uel mora consortis contra. I.sicut squum, supra de actio. cmpl. sed etiam ne consequatur damnum, iuxta dict. g. penuit. Ideo non tenebitur quanti plurimi, nec ad interesse extrinsecum,ad quod occiso uel culposus ille tenetur.sed si non essent correi, tunc insons casu illo sibi fortuito liberaretur. Sint duo venditores simpliciter & non insolidum, alter occidit,vel destruxit:insons si non fuit In culpa malae custodiae, nec in alia culpa, tanqua casu fortuito liberatur,&nihilominus paricin suam praetii petet.l.vit. de peri. commod. rei uendi .Sed si vendidissent quisque insolidum factum unius noceret. alteri usque ad metas,& aestimationem obligationis principalis etiam insolidum .d. l. penul.quae ita debet intelligi. non autem quoad accetasiones siue usurarias,sue quanti plurimi, vel interesse extrinseci .i hoc
inquam augmento culpa tenet suum authorem, nec nocet correo insonti. dict. f. penul. in leg. mora. sub titui. de usur. quia ita debet intelligi . 3 7t Limito in poena, usura, vel interesse conuentis,& sc d. sed si
duo restringo ad accessionem legalem,quia si fuit expressim conuenta,& sic ab utroque insolidum promissa,intelligitur,sue ex communi, siue ex alterutrius facto, & hoc casu infans magis ad poenam tenetur
ex conditione stipulationis, quae extat,tanquam ex causa propinqua, di immediata:quam ex facto consortis.Iuxta text.in Linter cohaeredes.f.quod ex facto. supra semii .ercisc. Et hic est verus,aequabilis,& practicabilis intellectus studio nostro inuentus, quem huc deprompsi, utpote ad haec iura intelligenda necessarius, alioquin ad centurias no-st rorum nouorum intellectuum remissicin .
1 2 8 1 Redeundo ad clauem nostram sexta duo pricedentia mcbra ex parte principalium , implicant quid sit ex parte hae redv. Supest quintum membru de obligatione legali,q obligationem specifica non praesupponit,in quo l.vlt.supra ad Senatusc.Sill.impertinenter P Bart.& alios
417쪽
allegatur, quia loquitur in delictis: in quibus haeres delinquens est
principalis. Sed Iason in dict.I. item si in facto . nume. 8.in ii. impertinentius admiscet . si ex facto. in l. .incommodato . supra commod. quia ibi obligatio secundaria implicita erat obligationi defuncti, que in haeredes cum sua causa descendit,ut suo loco dicam. I 29t Sollim ergo pertinenter citantur d. . si plurium.& .apud Fcrocc. supra numer. I I ubi a defuncto non descendit obligatio in haeredem ideo factum unius indistincte non nocet alteri in aliquo,quod proce dit non solum inter plures dominos inaedificantes,quorum unus spreta nunciatione noui operis omnibus dominis,ucluni eorum notificata superaedificavit,qui solus tenetur suis semitibus demoliri opus adicta denunciatione a se factum. Reliqui vero non tenentur,nisi ad patiendum de nunciantem demoliri suis sumptibus: sed etiam procedit in haeredibus unius denunciati, quorum si unus solus perrexit sdificare, is solus tenetur suis sumptibus restituere,cohaeredes autem non tenentur,nili ad patientiam .dict.M. si plurium. leg. competit.in sin. supra quod vi aut clam . nunciatio enim noui operis est in rem l.operis,supra de oper. nov. nuncia. Ieg. si tertius. 3. officium. supra de aqua plu.
3o t Probatur etiam in dict.l. penui .ubi si destinctus nunciationi contra
uenerit faciendo opus ante nunciationem remissam,haeres non tene
tur destruere, vel aliquid dare, uel facere sed tantum p ais, ut quiuis cxtraneus possessor.d.l .coinpetit.in fi.ergo multo fortius,si unus haereduopus fecerit,cohqres non tenetur in aliquo, quia minus tenetur de facto cohaeredisequam de facto defuncti,cui successit.Idem in terminis aquae pluuiae arcendae.dicta .si lcrtius.=.ult. I 3I l Secus si constaret prscedere obligationem, ut quia promisit nihil innotiare contra statum seruitutis,vel cursum aquae: quia tunc sicut si a pluribus promissoris haerodibus unus contrafaciat, facit omnes obligari ad interesis pro portionibus haereditariis.1k item si in facto. vel ad poenam , si poena apposita fuerit, dict. g. Cato.in I. respon. praeter id quod ipsemet insolidum tenetur, ut postea dicam, & insuper facit omnes insolidum obligari ad operis restitutionem .legis .in si .de ve bor.obligatio.qui text.etiam in haeredibus locum habet,per dict. 9.ex his, in Icg. a.de verbor. obligat. & dixi supra parte prima . in sin. Ita
tamen ut quantum ad restitutionem operis, haeredes, qui non offenderunt non solitin habent recursum contra offendentem, ut quando exiguntur de parte poenae, vel interesse, sed etiam dilationem advocandum contrauenientem : iuxta leg. fideicommissa. f. penul. de
lagat. tertio. Pariter si e plurbus, qui promiserunt simpli citer, uel
418쪽
ἐnsolidum,unus contrauenerit,diccndum ut nuper diximus.supra eod. numer. I ao. cum seq.inter o bligatos ad individuum. Et ita debent omnia illa iura intclligi, etiam si nemo aduerterit, loquuntur enim de vi meri interdicti,de operis noui nunciatione,vel de aqua pluuia arceda, non autem de obligatione, siue contractu, siue testamento vel scntentia ad hoe individuum contracta,quae omnes uires & effictus indi uiduarum obligationum habet,& sic cata paritate terminorum non est inter haec disserentia. rat t Nee hic grauabor obiter novum,& verum intellectum d. l. pe. de- ret,uu. promere,quam omnes adusque male intellexerunt, putantes ibi nun &.eru, ciationem noui Oporis etiam iudicialem uel inius deductam resolui intel
morte denunciati, nisi quoad patientiam demoliendi sumptibus de- nunciantis,ide'duntaxat quod a defuncto attentatum est post denun '. 'ciationem legitime factam,nec rem illam :quod est falsum, & iniquum titinua& contra tex .int .non solum . in fin.& l. Praetor ait.=daoc interdictum. elati supra deo per. nov. nunciat. ubi haec nunciatio transit in haeredem de-
hunciati . Caeterum ad verum intellect. dict. l.penui.&iurium simi lium,sciendum. x 3 i t Quod duplex est restitutio operis:prima eius quod contra edictu se duplinctum est:Secunda eius quod contra ius factum est. De utraque potest restitia intelligi .f.si is qui duplam. in L q.de uerb.obligatio.quia utraque indi '' QP uidua, ted de prima latum loquitur,&intelligitur d.l. penul. Prima est 'de eo tant sim,quod factum est post nunciationem rite factam, ante caremigii m, uel antequam satisdatumst de Opere restituendo. lcg. I. inpiinc.de oper. no.nuncia. Hoc enim etiam si non fiat contra ius partis , qui nullum habet ius denunciandi , uel impediendi, non curatur sed destruitur,quia contra interdictum Praetoris factum,quod susticit ut destrui debeat.text.in dict. I. Praetor ait. . I . . nam Praetor. supra deoper.noui nunciatio. l. non solum. g.sciendnm .e .lit. Secunda vero est de eo,quod factu est etiam ante denunciationem,ues postea quandocunque, etiam de eo quod factum est etiam ante denunciationem remissam,si denuntians non filii usus remedio,& ri Fore interdicti. 133 t prima temporis est,&prouisoria. Secunda vero definitiua& e clusus a prima,non est exclusus a secunda,quia etiam exesusus ab ipsa denunciatione, non est exclusus ab ordinaria actione.Iaciendum. eo. itit .Prima cellat. si stati in definitiva ferri possit, tum quia non est locus prouisioni, quando princitate definiri potest.leg.haec autem,in princ. supra quibus ex cau .in post.eat.tum quia ex parte actoris denunciantis ad eius commdum denegatur reo etiam satisdationem offe
419쪽
trimestre probationem liquidam offert. l.unica.C.de oper. nou . n- .ciat. igitur non minus ad commodum rei denegatur actori demolitio: seu restitutio prouisoria si reus statim,puta intra idem trimestre, deri , re suo probare possit, per regulam l. non lcbet actori. infra de regul. ivr.l. in sacris .ad fin.C. de proXi. sacra. scrinio .lib. I a.
i 3 1 tum quia nunciatio non ligat,& illud interdictum cessat, quando
certum uel notorium csi nunciantem no habere ius,tunc enim potest sperni, Bart. post glo .in l. I . in princ.col. a.& ibi Alexand.Iason nuntia
super puncto. num. I . Io .Pctr.de Ferra.in libello in actio. noui opero glossi in verb. quendam parietcm. Secunda vcro pcrpetua est,quia fiden uncians distinitive vincat, perpetuo parendum est. Is s i Prima magis pcenalis est, quam rei persecutoria.dictu .penui. quia solus contemptus interdicti attenditur,non aut iure,vcl iniuria denum ciatio tacta sit.Secunda vero mere persecutoria est,quae Est ratio, cur primano transit inhaercdo,qui si ienctur, nisi ut quiu is extraneus possesso civi delicet ad nudam patientiam destruendi, siue ut ait text. in d. I. praetor ait.=. hoc interdictum .in s. eod. tit.quatent. ad cum peruenit sed non sequitur quin teneatur etiam Lamptus,& damna refundere, si Π succumbat in definitiva, quia tunc tenetur indillincte, etiam si definictiis, qui aedificauit, obi jt ante litem conicitatam.tex. in i .li tertius. in
i 3 6 t Et sic d. l.penul.duas habet limitationes. Prima nouiter a nobis data,quod tantum loquitur de restitutione prouisionali poenali . Secunda,quando qui attentauit, obije ante litem contestatam . quia si obiit post litem contestatam, prouisio illa poenali sitransit in iis redem . secundum gloss. vltinta, ibi, & bene per regulam uniuersalem, in let, omnes poenales , supra de actio. & obligatio. Et sic valde errant, qui in d. l. prima,& dict. l. non solum .g morte, in s. putant hanc restitu tionem trant ire in hqredem, quando interposta est satisdatio,de op re demoliendo, vcl restituendo e quia lite satisdatio refertur ad desinitiuam . leg. stipulatio. g. habet autem'. eo. titu. quo tempore tenCtur hqres victus ex iudicato etiam ad damna, citra ullam satisdationem, quq non interponitur, nisi quo fidei uilbribus etiam acceptis tua 137 tius cautum sit denuntianti. 1 Citca septimam clauem, que est inuentionis nostr , qua in tradidimus supta eodem numer. quinto. & parte prima super item si in facto.qui, & pleraque alia iura non potueruehactenux defectu huius clauis intelligi, necesse est practicam unam,&
420쪽
no,quem post tres menses sub poena tradere promisit,duos interim reliquit haeredes, alterius culpa clapsus equus amissus est. Certum est e triptorc ab utroq; haeredum exigere posse poena proportionibus hereditarijs. Vel & secundo omis a poena petere quod sua intercst a culpo se in
solidum actione ex empto,quia poena nunquam ccnsetur in dubio posita animo novandi .l .vit.C.de nouatio.etiain iure issed coinodo creditoris,ut dixi in tracta .commer.& vsur.numer.367.de in priore Labyrintho deco quod interest.numer. I 2I .di in Consuci.Paris. I. lv. glos. prima numer. 7 deest text.in I .praedia: supra de action. empl. ubi creditor non solum habet electionem agendi ex stipulatu ad poenam, vclex vendito ad interesse, sed etiam postquam elegerit,& exegerit potest agere altera actione i id,quod pluris est.Philip.Corne.concclxxxi .col.
xx ij. libr. 2.13 8 t Certum est etiam , & tertio quod contra haeredem, qui in culpa
fuit potest emptor in solidum agere ad totum interesse actione ex empto,sed quaestio est,an pariter agere possit contra eum ad totam poeiam ς Hic omnes Glos.&Doctor.ubique putant quod non, dc hoc pro expedito habent. Sed corte non est expeditum imo utrinque disputandum, ut appareat, quam late pateat usus huius septimae clauis, ta in in st. quo diuiduis quam in indiuiduis. Quod siquis occinat in lente ungvcntu. tidi-oasubhumidi themate maximae quaequae res vertuntur. Accipe l. si uendita. de pericu.& comi no .rei uend. maximi praetii recepti insulam ven ditor infra semestre sub grandi poena tradere promisit', duobus interim haeredibus relictis, alterius tantum i ulpa combusta est. 1 3 t quaeritur an emptor contra culposum possit ad solidam poenam gere Z Videtur quod non , primo per text.in fortioribus terminis in I. z.I.itein si in facto.de verbor.obligatio .ut & in I.3. .s inter.de actio. cmpt.venditor promisit per se non scri,quominus emptor tali uia, itinere vel aquae ductu utatur, uenditor reliquit quatuor haeredes, quorum unus impedit,& facit totam poenam committi, contra omnes proportionibus narreditariis.dict.f.item si in satio.& M. Cato. in princip. ubi omnes tenent hqredom offendentem non teneri ad poenam ipsi stipulatori, ni si pro portione hqreditaria. Idem tenent & est secundum argu .)in terminis .f.si soricin .in l. s. de verb. obligatio. &g. idem iuris .in l .hqredes. supra fami l.ercisc.Tertio probatur, quia lisc obligatio immediate desecndit ex facto dcfuncti occasone culpae unius hςredia,
tanquam existente conditione, ergo in partes hsreditarias tantum obligat.l. inter cohaeredes.f.quod ex facto. in s. supra fami l. erciscund.
ruia obligatio ad quid diuiduum non potest descendere in unum lis reem,nis pro qua parte est hares, quu pro alijs partibus sit extraneus.