Tractatus diuidui & indiuidui cum noua et analytica tam in theoria, quàm in praxi declaratione legum omnium eius materiae, compilatore Gaspare Caballino, I.C. Omnia ad amussim copiosè, perspicuè & decisiuè dispuncta, ..

발행: 1576년

분량: 584페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

441쪽

38o vactatus

peruenit ad ambos insolidum, sed tantum pro parte, ergo non tenentur nisi pro parte. 192 t Quibus non obstantibus decidit text.utrumque teneri insolidum praestare diligentiam & custodiam, abstinere a dolo & culpa ctiam I

uissima, secundum naturam contractus,dict. l.si ut certo.I.nunc uidcndum eo.ti. ita si ambo doliam,vel culpam commiserint,ambo tenentur insoliduna, quali duo rei, nec unus conticiatus postea liberat alterii:

sed demit in solutione, quia unica solutio sufficit ab utroque,uel altero facta . Ambobus otiam competit actio furti , id est , utrique insolidum contra serena , qui uchiculo abacto fecit, ut commodatarii qui filerunt in culpa saltem leuissima, teneamur singuli insolidum, ut dictum est. Cum orgo corum intersit, tametsi non sint domini, habent aditionem furti .f. furti autem . . item si fullo. Instit. de obligatio .quae cx deli et . nascun.Vides text.clarissimum & limpidissimum,omnique scrupo carenI93 tem . t Unde ergo tot spinae,&ambages p Rclpond.a Doctor qui ut

Mart. Si lima. Ra7. Bart. Bald.Paul.ibi,& ubique.Bart.d. f. Cato.oppositione sexta, numer. I 2.Bald. in l. pro haereditariis.C. de haeredit. actio.& omnes ubique detorserunt tex. illum clarissimum,unam latum quaesionem ponentem ad duas, uidelicet ad primitivam & secundariam obligationcm pcrperam diuidentes,& partem argumentorum ibi,ue- .rum,pro prima decisione capientes:& uersicul. sed esse uerius, pro alia decisione secundariae tantum obligationis,cum ibi incipiat decisio de ipsa primitiva obligatione,quam nunquam adusque intellexerunt.1 0 t Nos autem dicimus,primariam obligationem in istis speciebus faberc duci capita,utque lectores fidelius capiant, maneo in codem cocreto uchiculi duobus simul commodati . Primum caput est custodia diligens: Secundum caput, restitutio. Primo impleto superest secundum,de quo texi .ille non loquitur,sed tantum de primo,scilicὰt de primaria primariae obligationis, quae est diligentia, & custodia. Et post elegantem disputationem decidit hanc insolidum ab utroque deberi,

quali a duobus reis. Iam docuimus supra eodem nume. I II. cum se- qu.n. I92 . non esse correos,quamuis singuli teneantur insolidum,nec

alterius dolum uel culpam alteri,qui insons fui t, nec praecauere, & impcdire potuit, nocere. l. sed & de damno supra loca .leg. ad cos.ibi, qua enim cura aut diligentia, supra commod. Ergo secus si cura, aut diligentia casum,uel factum alterius impcdire potcramus: Quod si tenerentur insolidum ex eo solum quod correi, haec obligatio, seu qualitas personalis esset, nec in haeredes cuiusque descenderet,ut diximus supra Cod.numero. I a. sed descendit in queque haeredum insolidum l.In commodato.fcii ex facto. supra commod. l. in depositi. supra d

442쪽

Diuidui indiuidui. 38 I

Iss post ideo ergo descendit insolidum , quia indiuidua. ' Cura enim diligetia& custodia circa huiusmodi speciem pro diuiso indiuiduam non potest congrue & bona fide praestari pro parte: sed tantum insolidum,& sic obligat non solum plures principales ab initio, sed citam

Glures haeredes unius principalis. Habet etiam diffinitionem indiui- duitatis,de qua supra eod.numero quinquagesimotertio. Et intelligitur haec obligatio infra metas custodiae, vel culpae,qua debitor tenetur : ut ex sequentibus plenius liquebit. Et non thema illud egredior. Idem enim in duobus locatari is, ut idem text. sed infra metas culpae,

nempe leuis,qua tenentur.

196t Idem in duobus venditoribus: quia ut merum periculum est emptoris, ita custodia c venditoris,donec iudex,vel emptor sit in mora recipiendi,&bent ergo interim praestare custodiam. l. i. g. sed& custodiam.l.custodiam,de peri.& commo .rei vend.I.quod saepe. .si res vendita.l. si ea res. l.venditor domus. supra de contra. emptio. & vendit. l. cdm emptor,supra dedam. infect. nec curandum an debitor habeat nudam detentionem tantum,ut in commodato, vel deposito:an vero etia

minium & posse sionem,ut in venditore,qui quandoque potest nudam interim detentionem habere,ut quando nomine emptoris consti eluit se possidere. It Non etiam curatur an obligatio sit bonae fidei, ut supra: an stricti

iuris,ut in commodato, mutuo. l. si rem tibi. g. I . supra de praec verb. Inst. lc locat.I. I .vcl ex quocunque contractu stricti iuris custodia debeatur. l.si gratuitam. . si margaritas.dict. l. si rem .g. si cum mihi, ibi, utique custodiam .supra depraescrip.verb. baec enim obligatio custo diae etiam rei alias diuiduae non diuiditur, i md non solum in diuisaiestsed naturaliter indiuidua, congruente definitione indiuiduitati se ut di xi infra metas culpae, vel curq dcbite,quia depositarii, & eorum haere des de lata latum tonent.l.si duo. supra deposi. ubi dicemus.Sed ueditores, locatari j,& eoru hiredes de leui. commmodatarii & corum haere des de leuissima vi Id hoc singuli insolidum. ea Sed ut ualde errant Doctor. qui putant, di inculcant dolum esse in diuiduum, & omnia delicta esse indiuidua, ut in l. iiij. in princi p. de Delicta uerbor.obligatio.intelligant generaliter, etiam si de nummis uel gra inis, aut sundis agatur, ut obligatio dolum abfuturum sit indiuidua,& '

Aciat unius contrauentione omnes in poenam cadere, ficut in indiui- Muis,ut Udatri. Zasi .in d.3.Cato. numer. I 3. & in l. stipulationes non diuiduntur, & passim, nec aliquos pudet in confirmationem tam solidi erroris citare l. uulgaris. infra defiart. ibi, qui aurem alicuius t

Vigit, totum uideri tetigisse, quod ibi non dicitur nisi arguendo , ρ

443쪽

38α vactatus

quo argumento non obstante deciditur furem non teneri de toto acertio, vel dolio: sed inquantum abstulerit duntaxat. Dolus ergo diuiduus est respectu materiae, ut di respectu sinis:prout in delictis est plus, di

minus,sicut in culpis. Il

t Fateor quod in spcciebus,quae non recipiunt diuisionem pro diuiso, dolus vel culpa in parte ut si quis laedat equum in tibia, vel fran-

.gat manicam vcstis, vel statuae non dicitur committi in parte separara tantum, quae non est,sed totam rem ostendisse, non tamen in totu, scd in tanto plus,vel minus: sed hoc in effectu recidit in offensionem partis, siue dolo lam, siue culposa.Csteru in nulla lex, nulla ratio vult,

dolum,uel culpam esse indiuiduam,nec habere effectum obligationis et Oo indiuiduset Sed dolosos quidem singulos obligari insolida adusq;.metas doli, vel deli et i,ut not.in I. si plures supra, de dolo. cum vulga. sed culposos non semper vult obligari insolidum e sed tum demum quando culpa dependet ob obligatione indiuidua praeuisa & suscepta qualis est cura,& custodia speciei,corporaliter indiuidus,ut equi, nauis lecti cs,vestis di c. vel etiam cura rei vendiis,qualiscunque sit: nisi genus seu quantitas fungibilis uςnisset: ut supra in princip.numer. 26. et oi t Quod autem dolus, vel culpa etiam circa candem rem possit committi pro parte,sensus communis ostendit. quia potest deteriorari partim,vel in parte sue quota, siue integrali,vel in colore,aut aliquo accidenti valorem diminuente.Sed quantus, vel quantulus dolus, culpave sit: li plures committunt, singuli insolidum obligantur prscedente obligatione curs,vel custodis,qus de se indiuidua est etiam in re alias diuidua.Secus non prscedente dicta obligatione, quia quamuis dolus unius semper obliget dolosos insolidum, non tamen psumptus, nec culpa.Hinc si duo scienter vendiderunt rem alienam, uterque ratione doli tenetur insolidum, sed si ignoranter etiam culpa lata non tenentur citra articulum defensionis nisi pro partibus. Quod si alter tantum sciebat, is solus tenetur de dolo insolidum, sed alter tantum prodio et parte sua.t Idcm si reticent hypothecam dolo,vel ignoranter, vel alter tantum scienter. Qui cnim scit contra bonam fidem facit, & improbato more versatur,celando seruitutem,vel hypothecam vel etiam cum alio communem. Idem ex parte emptoris, si sint duo emptor s,& alter scienter falsis men suris decepit venditorem,tenetur in bolida, sed alter tantum pro parte sua actione ex vendito, vel contra. I. siquis a me oleum, supra de actio.empl.qudd si uterque dolo , uterque tenet insolidum. Sic in l. in venditione.eo.tit.& in omnibus sinitibus,& ita debent dicta iura declarari,& interpretari,tametsi nemo aduertat.

zo3 1 Sub hac tamen moderatione,quod si ambo dolo secerunt, & ssit soluendo

444쪽

Diuidui, Sindiuidui. 383

soluendo& facilis conuentionis, non est locus actioni de dolo, sed

actioni ex contractu, ex quo per illam sque cauetur decepto. l. I . in s. l.si quis a furina uerit. l. arbitrio.I si dominus .f. de co. supra de dolo. Secus ii alter non sit soluendo,quia tunc locus est actioni de dolo insolidum contra alterum .l. ideoque . in s. supra de dolo. Idem si alter tantum fuit in dolo,quando plenὰ satisfacit,actio contractus contra praesentes& soluendo. Quatenus enim non susscitot ad extrinsecum in teresse ultra duplum ad quod non tenetur qui dolo caret, quamuis cul. Posus tunc recurritur per actionem de dolo contra dolosum, cui non. competit beneficium t .vnies.C. de sen.que pro eo quod inter.ut ibi in

tricata. Labyrint.dixi quaest. I x.numer. i. s.& in luper quatenus culposus esset habiturus recursium contra dolosum, potest deceptus recta contra dolosum agere: per ea qus diximus supra eod. numer. I 03. cum

a Qq seq. i Ex quibus infero notabilem ampliatione ad i. struus quem. , s. si sciens supra de actio emp.Si enim duo vendiderint rem alienam alter scienter,alter ignoranter, ignorans non potest ante euictionem si conueniri: sed sciens potest statim non solii in pro parte sua,sed etiam de pro toto,quia quamuis deceptus habeat actionem contra alterum pro parte eius, actio illa non sufficit,quia non est pura respectu ignoran- ς''r'tis, ideo locus est actioni de dolo cotra scientem ad totum damnum, non expectata cui ctione, ad hoc quae dixi supra in princ. numer. 2 8.etos ' Hic obiter eodem filo libet praxi sue applicare. l .venditor domus iupra de actio. cmpti. Fac venditorem interim obiisse relictis duobnsbsredibus,unus cauit de damno infecto,alter non. ideo emptor reperit missos in possessionem,an contra utrumq; insolidum agere possiZ Videtur quod sic., quia custodia & diligentia quam praestare debent,cui' in pars, illa cautio obligar eos insolidum, per praedicta uum C. I9q. Dico contra primo quia impossibile est cum teneri,qui cauit, nec in culpa fuit ouod diximus hanc obligationem singulos tenere insolidua o6 veru est,sed no comi ttit, nisi co trafacictes. Nec obstat, P no sumus

in principalib',ut in excpli si dictis num 1 9 s. sed hqredibus, in quos descendit hare indiuidua obligatio ab uno destincto, di sic quod contra factio unius praeter id quod obligat illum insolidum, dcbet etiam iconsortes insontes obligare pro portionibus haereditariis, etiam in contractibus bonaefidei recursu saluo,ut generaliter cxcptili cauimus. dict. . item si in facto.& f. Cato. quia verum est,quando principale negotium ,& principalis obligatio est super induit duo, secus quan do est de diuiduo, quia tunc obligatio accesseria, puta custodiae qua tumuis indiuidua, regulatur a principali, quantu comite aequitate pol st .Et sic non adeo extenditur, ut listes in sons teneatur de culpa,uel

445쪽

L. fiduo depositi.

dolo sontis,quia nullo iure cauetur, & iura rigorosa de indiuiduis no inueniuntur scripta in hac specie ad hunc est ectum, nec debent extenetor di.' Secundo quia cautio illa damni insecti diuidua est , ut dixi su

tor. potest aliter & pulchrius, quam Bart.&alij faciant,exponi, videlicet non passive, ut illi, sed active ibi, stipulationem interponere,sciliacet a vicino, cuius domus ruinam minatur. Si enim morte praeuentus reliquit duos haeredes, quorum unus stipulatus est de damno infecto, alter vero neglexit:deinde domus empta ruente vicina cecidit, respode idem,quod in priori casu passivo:quia non habet actionem ex empto, nisi contra negligentem, & pro parte illius tantum sussiciente sibi cautione pro parte diligentis,quae diuidua est,nec potuit diligens ultra partem suam stipulari,nec ampliorem diligentiam facere.l. plures, supra de dam .in sec.Sed quid si neuter cautionem exegit , sed alter absens culpa leui cauti3Respon. negligens non tenetur,nisi pro parte & hoc, nisi constet,quod potuit emptorem admonere, qui curare potuisset absentem vocari, & eius quoque nomine cautionem exigere.

vel si alter de toto praecauere potuit,& non fecit, i. sed & de damnouupra loca. Haec satis de obligatione custodia'. et o S i Secundum caput primariae obligationis indidi . si duobus uehiculum,est restitutio. Miserum est tot seculis tantis tenebris & intricationibus laborasse Doct.ut supra in a. 2.quaest.2.Iam diximus hic oras. se Doctor. quia rationem dubitandi in vers. Verum,pro decisione perperam acceperunt. An ergo restitutio commodati plures principales, vel haeredes insolidum obliget, non ex hoc toxtu : sed ab aliis iuribus petendum est, ex quibus vi l .iij.f.haeres. supra commod.colligitur ob ligationem esse diuiduam.& supra in 2.2.numer.3 36.late contra comunem docuimus etiam speciem corporaliter, seu naturaliter indiuidua pro parte praetari, di etiam quoad nudam detentionem restitui posse pro parte,& liberationem sequi in parte, & sic solutione neduobligatione diuiditam esse. Sed aduertendum primo, quod quainuis huiusmodi depositum,vel commodatum pro parte restitui possit, utiost ei iam liberatio sequatur ipso iure in ea parte,' tamen non tenetur creditor recipere restitutionem,nisi integram,& ita loquitur & intelligitur l. si duo. ibi,& nisi pro solido res non potest restitui. supra depositi .& hoc respectu potest haec obligatio dici indiuidua, seu potius indiuisa solutione, in primo illo & improprio gradu solutionis indiuiduae, seu potius indutiis,de quo supra in 1.2.numer. aqI. cum seque. sue ergo unus plurium commodatariorum,vel depositariorum offerat restituere pro parte sua,non potςst sc onerare a custodia, nec ini

446쪽

toto nec in parte inuito creditore,qui potest iuste recusare, & dicerer custodi integram,donec integra reddatur. Secundo, talis offerens non purgat moram incursam , nec impedit incurrendam , si habet facultatem totius restituendi. et Iot Tertio aduertendum , si habet eam facultatem, potest etiam via actionis cogi totam restituere.leg. 3.3.haeres, supra commod. etiam iure actionis,ut docuimus supra in ii. ij. nita a 3 s.cum seq. Et intelligitur facultas non solum ut de secto possit, sed etiam ut tuto, quid enim si bona essent in mann eius sequestrata ad potitionem creditorum,vel cohaeredum,vel eadem res in repertorio,vi res defuncti descripta, & non ut commodata, nec ita liquet de commodato,uci deposito,nisi his quo nim interest uocatis, nec actor sufficientem offert cautionem indemianitatis erga alios: ut leg. I. F. si pecunia Di plures. supra depositi, alias nec in mora quidem constitui potest. arat Huiusmodi ergo obligatio, commodatum vel depositum reddi etiam si consistat in specie naturaliter indiuidua,diuidua est,ut ipsa, &simpliciter loquondo, nulla alia circunstantia obligationem aggravante suppolita, lutio tamen indiuisa est,nisi uolente creditore, ut semper dixi . Sed quantum ad obligationem ipsam limito primo in duobus principalibus, qui propter naturam contractus,& rei subiectae,fideque exuberantem statim alio non rcquisito insolidum suscepisse uidentur,& insolidum singuli conueniri possunt cum effectu, quasi duo, uel plures rei,quamuis non ut correi .d .duobus.ad fin .dict. l. si duo, ibi ac si ipsi seruandum suscepissent,quod solum textus innuit sufficere,ut in solidum conueniri possint.text.ctiam est in log. I. s. si apud duos, supra depos. et i et i Quamuis glo.Bart.Bal.Paul.in d. .si duobus,& dii L .si apud duos.& ini. si duo,depos .intelligant,&restringant quando actum fuit, ut insolidum teneatur ut alias non teneantur,nili pro partibus,quq interpretatio non solum diuinatoria est,ut Paul.Castres. fatetur in dict. Ieg. si duo. in sin. supra depos. sed etiam falsa. probo per dicta iura. si enim esset actum, ut ambo commodatarii, uel depositarii tenerentur insolidum,tunc ex natura commodati, uel depositi satis apparet, tra- dentem utriusque fidem intuitum,& insolidum sequutum , disic ambo non sollim tenerentur insolidum sed etiam ut correi. l. cum apparcbie supra locat. l.eandem. in princi p. infra de dii ps reis. Et alioqui supra dicta pactio nihil operaretur , quia eo ipso quod duobus simul eadem res commodatur, uel deponitur, & ambo simul seruandam se stipitint,obligantur singuli insolidum, tanquam veri corrci, tex .in dicio. f. si duobus. dicto. f. s apud duos. in dicta. Ieg. si duo. qui non

447쪽

386 Tractatus

possunt cavillari: ipsa etiam naturalis iustitia, & aequitas ad hoc conasti 3 currit. t Amplio ut procedat non solum in specie naturaliter indiuidua, siue mobili, ut scyphus, vel sc mouente, ut cquus, de qria minus est dubium: sed etiam in re non solum pro indiuiso sed etiam pio diuiso diuidua,ut pecunia in iaculo,uel fundus, vel certus numeras pannorii, secus si conlisteret in re non solum utroque modo diuidua, sed etiam diuisa:vt in pecunia deposita ad numerum. l. si duo. cuius principium ita potest intellisi,ut mox plenius declarabossupra depos. Limito seciado,ut inter haeredes unius depositari j,vel commodatarii si unus habeat facultatem totius rei restituendae,teneatur ad hoc insolidum .l.iij.3.hae

res, supra commod.

dii ' Sed ad Eas duas limitationes subii Iiter aduerte, quod non faciunt obligationem ipsam restituendi indiuiduam di sed faciunt illam residere in unum,uel in plures insolidit. Porro aliud est plures, siue principales,sive haeredes, vel quosdam ex eis ob Iigatos esse insolidum , ctiam ex natura res,vel actionis in rem seriptae,aliud obligationem esse indiuiduam.Sed eadem obligatio respectu cudostiae indiuidua est quia custodia rei naturaliter, seu pro diuiso indiuidus non potest praestari pro parte,& sic indiuidua est,& omnes siue principales,sive haeredes inso- Iidum obligat ex natura indiuiduitatis: ted infra limites culpae, in a tenemur , ut dixi, quae modificatio non solum in haeredibus, sed etiam in principalibus locum habet. Unde si duobus simul sit currus, vel equus commodatus, vel locatus,possunt non solum simul,sed etiam seorsimvli,quamdiu unus utitur, custodia non spcctat ad alterum, & sic obligatio custodiae eum non contingit, sed utentem tantum ,

dii s t nisi inquantum constat alterum potuisse,&negleκisse praecauere, ne socius male uteretur. l. sed & de damno, supra locat. pariter si sint plures heredes commodatari),depositari),conductoris, vel venditoris absentes,uel iustd ignorantes,non tenentur de custodia, sed qui sciunt, di adliint tantum, & lic obligatio custodiae quamuis sit indiuidua, non descendit in omnes heredes indisserentes, sed in eos tantum, a quibus bonas des custodiam exigit,& etiam, in quemlibet eorum insolidum.11 6 Utque noua haec nostra analysis clarius liqueat,dico in obligatione, qua commodatarius,vel depositatis nauis, vehiculi,vel equi tenetur , tria esse consideranda. Primum simplex ipsa restitutio,vel redditio. Secundu in diligentia,& custodia. Tertium facultas siue restituendi, siue custodiendi . Quo ad primum, dico obligationem vi ipsa, hoc cst, de

se, nec alio supposito diuiduam esse.Probo per locum a fortiore de ve-ditore nauis,vehiculi,vel equi in specie, seu in indiuiduo . Certii cst

nim eum teneri obligatione diuidua, & si relinquat plures haeredes,

448쪽

Diuidui,ct, indiuidui. 287

eos non teneri tradere insolidum , sed tantum pro partibus. Detrahatur ergo dominium , ut quia possessionem tantum vendidit , S adhuc ita .dicendum. Detrahatur etiam possestio, ut quia constituit se possidere nomine emptoris, ita quod liberatus est a traditione dominii de possessionis, de tantum superest traditio nudae de asininae detentionis,adhuc idem dicendum.Nec ex eo quod debitor tenetur nudam detcntionem reddere, vel tradere,obligatio fit magis indiuidua quam prius, nec magis afringit,qui in prius.

et 1 t Quod si dicas etiam superesse obligationem ad custodiam , dico quod illa non succedit post obligationem dominij, uel possessionis ita

dendi sublatam,& obligatione redacta ad nudam dctentionem, sed antecedit,quia vcnditor,vel eius haeres non minus obligatus est ad custodiam ante, quam post dominii & possςssionis translationem . Obligatio uero custodiae alia res est, peculiarem habens naturam, S c

tectum a

*δ8 t Rursus probo per texi .in l .s stipulatus sum. f. item qui Stichum,infra de solutio. ubi debitor Stichi sic certi indiuidui potest partem scilicet indivisam, quam res illa recipit, lucre,& in parte soluta libera- ri ipso iure;ergo obligatio certar speciei naturaliter indivisibilis diui- solutio dua est,non solii in obligatione sed etiam solutione,&consequenter nibu . .

inter haeredes actu diuidit iit, non sollim active, sed etiam passive, ita quod unus hiredum debitoris ipso iure,de in effectu non debet,nisi paratem suam Stichi,& illam praestando creditori acceptanti ipso iure liberauir. Nec cst inutilis haec solutio partis indiuidus, quia iam seruus

poterit communiter stipulari,opcrari,acquirere, non ambobus haeresedibus, sed stipulatori,& alteri haeredum .l.lcruus communis,& pzr totis infra de stipui.seruo .de idem de parte nauis,uel equi, poterit enim cometris muniter locari.t Porro terit.ille di et . ite qui Stichum. generaliter loquitur, nec distinguit, an Stichus debeatur ratione dominii, uel possessionis, uel simplicis detcntionis,nec an sit obligatio dandi, vel tr dendi, vel reddendi, uel restituendi, prout non dissinguit an debeatur ex causa uenditionis, locationis, commodati,uel depositi,& sic nec nos distinguere debemus .l. de pretio, suprade publicia. in rem act.sed generaliter accipi debet .lege prima. 9.generaliter,supra de losat. praestan. l. pluribus, infra de acceptita. etiam dato quod maior esset ratio in illo,quam in alio.l. prima. g. quod autem, supra de aleato. lege in fraudem, in s n. supra de testa.milita. Philip p. Decius in rubri . supra si

Cri. pet .columna tertia. lectitra prima. dc in capitulo cumsit Roma.na.columna nona. cxtra de appellation. de utrobique in annotatione

449쪽

Diuidui, 2 indiuidui. 3 υ

ί iam dominium,uel etiam possessio per constitutum, conductionem uel alias legitimὰ translata essent.Spectatur ergo bona fides, & iustitia implendς fidei,quae non laeditur,quando uolenti, &consentienti pars speciei datur, vel restituitur: sed tarderetur, si nolenti obtru

deretur.

223t Si enim nemo inuitus cogitur subire comunionem dominii, quod

solidum est,& perpetuum .l.u non sortem. 9. si centum. supra de con- dict.indob. igitur multo minus tenetur subire communionem simplicis possession is, quae momentanea est.l. mometanes.C.qui legit.per . stan .in iudi .hab.de multo minus communionem simplicis detontionis, quae magis lubrica cst, praesertim rerum mobilium, & adhuc magis se mouentium. l. si rem mobilem. supra de acqui. uel reti. possessio. merito non tenetur creditor speciei mobilis,lici sic mouentis, partem tantum oblatam recipere,nec per hoc potest debitor Offcrens purgare

moram incursiain,& multo minus creditorem in mora costituere. lino

taliter offerre non est implore sed magis rumpere, uel irridere fidem. Frustra ergo debitor sic osterret e quia non esset bona fide fidem implere,nec in parte quidem. a i ctiiod autem creditor non tenetur regulariter recipere partem speciei naturaliter indiuiduae ,hoc non spectat ad indiuiduitatem Obligationis, nec solutionis quidem,sed tantum ad incongruitatem soluti

nis.Vt supra in . a. a. numer. 2qI .cum seq. Iam ergo si quaeras quomodo

teneantur duo commodatarij,depositarii, uel conductores huiusmodi uel similis speciei, dico quod tenentur insolidum etiam restituere nedum custodire etiam alio non ex prcsso:ut nuper dixi: secus in duobus uenditoribus, permutatoribus, uel donatoribus,qui etiam si non superst; nisi obligatio tradendae nudae detentionis, quae sola supercst, uinuper:quia propter hoc non sunt magis obligati insolidum ad ipsam traditionem,quam prius,ex quo ab initio fuit in partes, seu uirili ter contra cita.Sed in omnibus istis si quaeras,an obligatio traiicndi, vel redden. di sit diuidua . Respondeo diuiduam , per praedicta . Idco talis debitor non relinquit haeredes suos obligatos aὸ tradendum, vel reddendunis pro partibus haereditariis simpliciter loquendo, donec alio concurrente obligentur insolidum . Quo ad secundum de obligationc cudi a s stodiae, suffici ut quae nuper diximus. lQuoad tertiit de facultate, haecno solum in custoaledo,sed etia in restituedo versetur. Et qncunq; cocurrit cu obligatione custodic di,vel restitu cdi, no solum impedit ea diuidi,sed etia facit eat solidii in singulos passi uc,nsi active residere. Nota facit correos,sed si sint plures tot quot insolidu obligatos esse custo

450쪽

386 Tractatus

lapso,& se pura, vel purificata obligatione restituendi , si iacultatem

habet hoc faciendi, tenetur insolidum l. 3.3.haeres, supra coinmod. ita duo,vel plures hqrcdum,uci omnes,s singuli habent eam facultatem. Sed haec facultas non facit ut pluribus haeredibus comodatoris, vel deponentis debeatur restitutio intolidum,quia non potest ei deberi nius pro partibus. x 26 t Nec obstat, quod pluribus eommodatoribus , vel deponenti spotest deberi singulis insolidum, quando hoc actum cst, ut de utroque text. in I. I .g. sed si duo, supra depoli. quia tunc sunt correi credendi ,&vni pro toto satisfieri sufficit,quae qualitas personalis est, nec adhaeredes descendit,ut supra eo .nu. I 2. Quando ergo facultas custodiendi cocurrit in eadem persona cum obligatione ad custodiendum, non est dubium quin obliget ad solidam totius custodiatia, siue sit unus principalium,sive unus haeredum, via obligatio custodiae per se insolidis obligat,tamen intelligitur ex bono,& aequo, quatenus secubias adest.2r7 : Quando ctiam facultas restituendi concurrit cum obligatione ad restitutionem tunc operatur, ut qui alias erat obligatus pro parte, iam teneatur insolidum;quandiu facultas ea durat,qua recedente desinit teneri insolidum, sed tenetur pro parte ta,ut prius c nisi propter mora,

vel culpam propriam coeperit obligati insolidum ea vero redeunte incipit insolidum teneri,quia si unus haerediim perditam sine culpa facultatem recuperet,reincipit insolidum teneri. Ita intelligitur d. f. haeres .in d. l.y. supra commod.& l. I .f.vlt.cum duab. seq. supra deposubitext. loquens in uno hqrede sub nostra analogia locum habet in pluriabus. Si ergo ignoranter rem defuncto depositam , ueI. ommodatam uendiderint,non icnentur nisi ad pretium,quod receperunt,uel ad c dendas actiones, ad quod non tenentur nisi pro partibus. 228 Quod si rem redemerunt , & sic utcrque recuperauit facultatem rei

restituendas,uterque teneri incipit insolidumcui etiam incipiant habere notitiam depositi vel commodati, idem si redimere di prestare possunt, nec volunt, quia singuli ob dolum suum sese obligant insolidum I. in depositi,in sin. supra depostidem si alter eorum redemerit,di pa tem pretis imputauit,uel imputare potest cohaeredin sic habet secutitatem rei restituendae, solus insolidum tenetur,alioqui dolum facit Unbonae fidei, in s. supra de pecu. idem si possit redimere, uel aliter commode recuperare,&cohaeredi partem imputare, nec velit,quia dolum sic it,l. plane. supra depos. c cohaeres absens, vel ignorans, aut aliter dolo vel culpa,qua teneretur carens,obligatur.l. nec aduersus .supra depos.Sed re perempta,vel facultate recuperandi & restituendi sibi perpetuo ablata, & quatenus ablata est, liberatur. Qui uero dolum,

SEARCH

MENU NAVIGATION