장음표시 사용
431쪽
paliter conueniatur is, qui habet libros,& munimenta rationum .ut si pra eodem modifica. septima.numer.9o. Idem de omnibus caeteris obligatis, & conuentis ad individuum,qus modiscatio intelligitur concurrente vera & iusta causa: quia si subterfugiendi causa peteretur haec dilatio, vel si constaret frustra peti, puta hunc conuentum teneri ad exonerandum absentem, prorsus deneganda essent. Hinc uni deposia ariorum uel commodatariormn habenti facultatem rei restituendae
quem bona fides hoc casu obligat insolidum: ut dicemus i. super nona clauio non debetur hqc dilatio, quia nec uni quidem huiusmodi haeredum commodatarij, vel depositarij.l. 3 . .haercs, supra commoda. Item quatenus contra unum ex tutoribus, uel haeredibus eius habentem facultatem instrumenta haereditariarcstituendi. Quando vero tutores tenentur , & conueniuntur ad diuiduum, videlicet ad solutionem reliquorum,si quidem ex dolo communi, nullum habent beneficium , de multo minus is, qui ex dolo proprio conuenitur . Sed citra dolum habent beneficium diuisionis,nedum cedendarum. Idem in similibus. Sed quantum ad primitiuam ipsam obligationem, depositarii de mandatarii non sunt similes tutoribus, quia non continuo obligantur singuli insolidum :o suo Ioco dicam . 67t Sed Ba .in d. l. iij.3. I. col. et . nimis generaIiter Ioquitur dicendo, quod duobus reis factis ex contractu celebrato cum pluribus, quando in obligationc venit aliquid diuiduum, competat beneficium diuisionis. Et valde errat communis schola post eum: quia nouella xcix . de duobus reis,non loquitur de commodatariis, depositarias, vel similibus : sed de his, qui ab initio proprio contractu insolidum se obligat ad certam quantitatem et rem merὰ diuiduam ut etiam dixi in Consuet.Patisien. . 2.gloLq. num .sso.Ita quod nu teneretur in aliquo, nisi pro partib. citra pactum adiectum,*singuli teneatur insolidum. Hoctatu in casu d. nouel l .dat beneficiu diuisionis,& sic in reliquis manent iura vetera incorrecta. Et verior est opinio Iae. Betuis. quem Bart.&alij male reprobant.Nec distinguo inter eos,qui obIthantur ex neces
state,vel ex uoluntate propriam noue,nec incolorate distinxit Franc. Aret. ind. l. 3. . I .col. 3 . Sedd. nouellam restringo ad quantitates, vel res mere diuiduas. 1
i684 NUNC SUCCEDIT quinta, & principalis controuersi sit
ma quaestio supcrcIaui septima, quid in haeredibus in indiuiduis,si nius promissoris haeredes omnes timul contraueniant, an singuli teneantur insolidum ἐBartol. tenet quod sic in obligationibus bonae fidei,siue de interesse, siue de poena agatur t in I.de 6.opposit. dict. .
Cato.Et mouetur per t.siduo supra deposis ed Rapha. Cuma ibi, di-
432쪽
cit Bart. loqui contra textum d .f. Cato. & tenet quod si unus, siue omnes contraueniant,siue in bonae fidei, siue in stricti iuris iudicis, semper teneantur omnes pro partibus hereditariis tantum;per d.f.Cato. & ad dict.l.si duo. respondet,quod loquitur in obligatione primitiua ad restituendum. Et nonnulli sequuntur,ut Lancelot.Galiau. col.xvi. verssexta sit conclusio, quia licci omnes contraueniant non tamen plus incommodi consequitur stipulator quam si unus tantum contrauenisset, ergo nec plus consequi debet respectu interesse,vel poene, nec vera eo trauentio plus operatur,quam ficta; quia non plus nocet. Tum alias tatum operatnr fictio in t alia ficto,quantum ueritas in casu uero.l. I .C .
de his qui ueniam aeta .impetra.glos in s. sponsalibus, in authe. de sanctiis episco. maxime in his, quae sent iuris,ut hic, in quibus paria sunt esse tale, vel haberi pro tali.Bart.in I. maritus. g. lege Iulia infra ad leg. Iul.de adult.Bal. Inst.de haeredit. luae ab intest.deila, in prin- Α1ξά- 369 t Sed Alex. in dict.f.Cato.& alij crebrius reprobant opinionem Cu ς 'mani; quia plures haeredes ad rem restituendam tenentur pro partibus suis,&non insolidum.I.7.9.haeres.supra commod4 sic quod dict.l. si duo. versic.qudd si lancem . non potest intelligi de primitiva, sed tantum de secundaria obligatione causata a dolo,uel culpa,& sic Alexan. . distin quit inter contractus bonς fidei,ut omnes haeredes contra facientes teneantua insolidum, & ad hunc casum restringit opinionem Ba tot.& inter contractus stricti iuris, ut omnes haeredes contra facientes teneant pro partib.suis talu m P d. f.Cato.Et ad huc casum restringit opinionem Cum. nec distinguit inter poenam, vel interesse. Et haec est communis sententia,quam etiam tandem quamuis multum fgre )se
I 7. infin. x D t Sed Fran. Aret.col .vi.cum tribus seq.valde se torquet,ut nudis pedibus super spinas ambulans, nullum gressum firmat,& initio dicit dicta Franci Bart.dubia,maxime per text.singularem cintelligit I. Pomponius, in δε ς lege si nolit . de dili.edic. & post tertia columna magis singula rimado suspenses incedit, nec per integram columnam potest se extricare ab apparenti contrario.d.I.Pomponius. ubi probatur,quod is qui contraiacit, tenetur insolidum: & tamen in dicto. g. Cato. & in I. hqredes . A . an ea . supra familiae erciscundae non tenetur, nis pro
1 7 I l At Barth.Soc.hic numero. uiges moquarto. columna. duodecima. Barita postquam opinionem Bart. sere ἀνατομικωρ secuit, cxtendit eam ad Soci
contractus stricti iuris:Et hic est alia quarta opinio, uidelicet quod in Aa a indiui-
433쪽
indiuidui siue bonae fidei , siue stricti iuris, si omnes haeredes contra-
faciunt,omnes cadunt in poenam,vel intereste, non pro partibus tantum, sed singuli insolidum. Ucrum omnes subsecuti Doct. hanc opinionem reprobant etiam quod mirum est Mar.Soca unior nepos Cius, numero. I S dicunt Franc. Areti. idem prius.quod Soc. tenuisse, sed fal sum est,quia suspenso pede dubius incedens nihil firmat, vel dixi. IT: t Rursus quintam opinionem adseriant alii, differentiam facientes
inter interesse & poenam,ut quamuis omnes contrafacientes obligentur singuli ad intercste,tamen ad poenam pro partibus tantum, Ut lo-an. Imia. Carol. Ruin .in dict. f. Cato . Scith sc speciali confutatione Al liis non indiget per praecedentia dc sequentia.Andr. Alciat.numero. Io I. in paruis primo cxpressis,alias numero. II 7. rciscit opinio, Soc. poplura, praesertim per dict.3.Cato .cuius ratio ut inquit non essct concludens, si uera citet opinio Socin.&per leg. Iulianus. in princi p. e . . dem.titui. ubi unus contrafaciens non tenetur, nisi pro parte,& tamen secundum opinio. Socyn. deberet teneri insolidum. Sed qui x finis, quis tandem exitus huius Labyrinthi. Quo altius ingredieris. eo plus aberraueris sine claue nostra .
I 3 t Quae est,aliud unum haeredum teneri ut ipsum , aliud ex eo solo quod est haeres.Hoc est omnia iura siue in indiuiduis, ut d. g. item si in
iacto,dict.I. Cato primo responcleg. Iulianus . in princta odein titui. Ieg.haeredes.=.an ea.versic.contra,Ieg.cohaeredes. .quod in facto . supra famil.crciscund.siue in diuiduis,ut in dict. leg.haeredes.=. idem ii ris.& leg. quinta.f. si sortem .de verbor.obligationibus. quae dicunt v-nius haeredis facto,vel culpa omnes teneti,tanquam conditio obligationis hereditariae extiterit. dict.I.quod ex facto, uci ne iniuria creditor assiciatur. dict. . si sortem. illa inquam iura non negant ipsum con trafaciente in ex sua persona in selidum teneri, sed hoc in ali js iuribus r relinquunt, per quae clare probatur supra parte prima, numero vige-' simo, cum seq. & in secunda secundae numero. I93. & supra cadem parte; numero quinto quod in indiuiduis unus plurium haeredum ne duin unus principalium de quo non dubitatur contra ueniens obligatur non solum pro parte,ut merus haeres, sed etiam ex facto suo ad solidum interesto,uel.ad totam poenam conuentam & quod recta po
test ad hoc convcniri. I ..i III. . . . .. Ii
r ' Ipsa quidem indiuiduitas iuncta existentia conditionis facit no
. solum ut caeteri quoque haeredes peccasse videantur, sed etiam vi cx- rtet conditio obligationis haereditariae,& sic omnes teneantur. Sed nanon tenentur ad poenain, uel interesie xx facto proprio , sed tantum
434쪽
ex facto destincti,& quia adierunt haereditatem, non possunt teneri ad poenam,iaci intercsse,nisi inquantum haeredes.& sic pro partibus haereditariis tantum, sue cx contractibus bonae fideir siue stricti iuris . Et generaliter in omnibus obligationibus quatenus a solo defuncto de- Icendunt, ut clare probaui supra eodem num. II I .cum seq. num. I q s. Sed quando etiam ex facto proprio ut quia contrauenerunt tenentur in indiuiduis singuli insolidum quotquot contrauenerunt.1 s t Et inquantum dixi,quod ob factum cohaeredis non tenentur, nisi pro portionibus haeredi tarijs,non obstat quod in indiuiduis non solum omnes peccasse uidentur unius facto, sed etiam omncs insolidum 'peccasse videntur,dict. .Cato.uersic.quia quod,iversi .differcntia .quin' istud est per fictionem ,quae in aditione haereditatis & reprς sentatione defuncti,uel qualitate baereditaria tantum sundatur, quod fundamen tum est limitatum ad partem,non enim adierunt haereditatem nisi pro parte,non repraesentant,nisi pro parte,non sunt haeredes,nisi pro pa te,& consequenter effectus fictionis inde dependens ad eandem par tem limitatur, quia non potest plus esse in causato, quam in cautia immediata. Bald. in te. ex placito. C. de rer. permu . Secus in eo haeredum, quia non ficte, sed uere peccauit insolidum, uia ex suo facto, uel culpa tenetur insolidum, siue ad interesse, siue aci poenam recta, & ut ipsa in indiuiduis,ut ex natura indiuiduorum quia concurrit obligatio insolidum 9 expeditum est supra eodem numer. I S. in diuiduis autem idem concurrente obligatione principali puta custodiae insolidum, ut stipa Codem . numer. I 37.num. I 3 8. nume. rq S. sed nulla obligati ne insolidum concurrentem in d. .si sortem, ubi haeredes nullo modo tenentur ad sortem nisi pro partibus,tunc is, cuius culpa tota pc na commissa est, non tenetur vi ipsa, nec mero iure ad totam poenam ipsi creditori sed tantum pro parte sua. Verum causa uitandi circuitus,potest ad totam poenam conueniri, si constat eum teneri cohaeredes suos ab ea exonerare: ut probaui supra codem numero. Iqῖ .cum sequent.1 6 t Et quod in hoc sit differentia inter diuidua&indiuidua,probo,
quia in il . . si sorte.&d.M.idem iuris.& in i .in executione.=.pen .de uer bor.obligatio. si sint plures haeredes,& nullus soluit. nullus eorum potest insolidum conueniri ad poenam,uel interesse, sed tantum pro pae te haereditaria,nec plus debent, ergo ut ipsa,& mero iure unus eorum , qui solus defecerit, non tenctur, nec conueniri potest insolidum, qasi ita esset, non deberet minus teneri propter culpam,uel moram aliorum, nec ex eo solo releuari, quod habet concurrentes in culpa, uel in mora: tenetur ergo,& compelli potest recta insolidum, uidelicet ad. I Aa 3 to -
435쪽
totum,si nihil de poena vel interesse solutum sit,uel ad residuum p
ne, uel interesse deductis partibus eorum,qui soluerunt, non ut ipsa, ncc mero iure, sed uitandi circuitus causa, concurrcnte veritate,&aequi tale, ut dixi. Idem pari analogia, si non omnes , sed aliquot in cuia pa,vel mora fuerunt.
4 s G 777 t F ς in sortem, quatuor esse haeredes, duo soluunt , uel
iem.' parent, duo sunt in mora ci contumacia, omnes tenentur ad poenam
pro partibus. Et insuper culposi tenentur ad solidam poenam, non singuli insolidum, nee ui ipse quia non sumus in indiuiduis sed ambo ad totam poenam pro partibus suis causa vitandi circuitus . Sed in indiuiduis unus solus contra faciens vi ipsa, & mero iure siue ad solidum interesse siue ad solidam poenam tenetur : ut supra probaui. Et insuper facit, seu potius dat occasionem , ut cohqredes, qui non peccarunt , pro partibus teneantur sue ad interesse, siue ad pinam, di consequCM-
ter. quotquot haeredum contrauenerunt, vel si omnes contraueniant
in indiuiduis, totidem , vel omnes ad solidam poenam, vel solidum interesse obligantur, quamuis uno soluente, csteri liberentur. foein. II 8 t Bartho. Soc. dict. f. Cato, numero vigesimo quarto. ad sn.primus & solus omnium super hoc puncto magis accessi vcritati , qua tenere non potuit :quia non intellexit in indiuiduis unum plurium ha redum soluin peccantem teneri insolidum , sed putauit cum communi omnium errore duntaxat teneri pro narte creditori ips, seu ostenso, cohaeredibus aute iudicio familiae erciscundet teneri eos in domncs seruare erga offensum,cui non tenet ur nisi pro parte.
I pi Hic est fons omnium huiusmodi errorum,& per quem opinio Bar'' tholo .Soc.praeambula ueritatis ab omnibus, etiam a proprio nepote, acri doctoque refellitur,dicunt enim opinionem Soc.esse contra text. dict.I.Cato.ubi ille qui contrauenit,non tenetur nisi pro parte,crgos omnes contraueniant, non dcbent teneri, nisi pro parte. Et dicit Lanc. Caliau.col. os . versi c. sexta sit conclusio, nu. 6 o. quod vere non cadit ad hoc reale responsum. 3
I 8o i Et uerum diceret,si dict.f. item si in facto,& epilogus.f.Cato. Ω-cti estiant ad restringendum obligationem indiuiduorum, atqui facii sunt ad ampliandum,igitur in indiuiduis unus hsredum offendens nominus tenetur cx facto suo,quam in diuiduis, in quibus tenetur ad totum intercste. Hoc etiam ostendit text. in d.9.item si in facto , ibi , t nentur quidem & colis redes. quia dictio,&, implicat casum minus dubitabilem, uidelicet prohibentem ex persona sua teneri,& explicat dubitabiliorem , videlicet etiam cohaeredes. Ita etiam intelligitur epit
'sua dict.f. Cato.qui uenit in consequentiam praecedentium, S alio-- r LI. quin
436쪽
quin inducta adaugumentum propter praerogatiuam in diu uiuitatisJoperarentur diminutionem,contra regulam. l. legata inutiliter. supra de legat. primo. 38i t Tum obligationes indiuiduae sortius et intensue& extensue ligant,& adstringunt,quam obligationes diuidua .d.f.ex his l.stipulationes non diuiduntur.infra eodem .i .ea quς , de reg.tur. Sed diuidus obligant insolidum unum haeredum contrauenientem in totum , uci qui ein culpa totius contrauentionis non solum in bonsfidei. l. in commodato.*.si ex facto. supra commod. l. in depositi .vers. si vero l. si duo.depos.l.qudd si nolit.g. Pomponius ait.de aedilic.ediet. sed etiam in stricia iuris iudiciis. l.stipulatio ista habere licere.in sin .prin.& I. sicut. de uerb.obligatio.ri suo Ioco declarabisus,ergo multo fortius hoc ope. rantur indiuidus obligationes. et 81 t Non. obstat l.Iulianus.in princ.infra eo .per quam Alciat.1n dict. . Cato.nume. Io .alias. II T. prscipue oppugnat opinionem Barthol. i 7 gSoc.quia dico,quod ille text. bene sentit tacite Titium prohibentem Iuli itis
teneri pro parte haereditaria,sicut & cohqredes eius insontes,quos te- de uemnetur exonerare, uel non negat Titiit m teneri, & recta conueniri pos bor. ο-
se ad totum interesse, si creditor uelit ut potest alios omittere. Sed hὲ Phunc casum ut indubitatum relinquit, & tantum Scevola breuiter more suo casum dubitabilem decidit, in quo certe maior erat ratio dubitandi,quam in d.9.hem si in facto.& d. .Cato. ubi certum erat, quod obligatio primitiua indiuidua non prohibendi descenderat in omneshqredes pariter,& in quemlibet insolidum, ita quod singuli uere erant insolidum obligati non impedire, quare minus ibi dubitabatur alios de facto unius teneri,quam in dict.l.Iulianus,ubi obligatio erat limitata ad personam promittentis, & ad personam unius ex eius hqredibus nominatim,ita quod in alios hsredes nullo modo descendit ea obligatio,sed libere prohibere possunt,ut nec prohibens, nec alius colisreduncc nominatus quidem teneantur in aliquo ad poenam, uel interessertit tenet Bart.in l .continuus.f.vit.numer. I I .de uerb.obligatio.quem sequuntur Raph.Cuma.Alex .Franc. Aret. Petr.Besu. Iason in d.f.item
si in facto .n.8.reprobando glo.i .in d. l. Iulianus .a 83t Quamuis contrarium cum d.glossienuerint Dinus, Iacob. Arena. Alberi. Angel.Perv.Ιo.Imol.& Paul.Castren Lin d. l. Iulianus . in qua se iam magis inclinat Alciat.in I.Cato .n. 3I .& diserte tenet Udal.Zacin d.l. Iulianus.& in d.l.continuus . . praeterea. num .7.& male, quia ut promissionem illam de non impediendo possum limitare ad personam meam ita ad personam unius hiredum meorum', siue sperabam
plurer eum eo simul haercdes suturos , siue putabam illum solum
437쪽
haeredem suturum , reiecta distinctione Ioann. Imolet ibi quia ex quo constat de intentione limitata, non est locus praesumptioni. β. Vlt. in leg. tale pactum. supra de pact. ubi Imol. distinctionem suam
I is i Nominatio vero certi hqredis potest ta fauore stipulationis, quam contra fieri, puta si stipulator sibi timet a solo Titio potentiori, vel aduersariis coniuncto, aliorum vero gratiam se habiturum confidit. co-tra stipulator potpst velle soluin Titium onerari in casia, quo sit hircs no autem cohaeredes,vel alios haeredes, quid enim si promissor dederit fundum haeredi praesumpto, retento usu fructu, deinde promittit viciano liberum transitum quoad se, & quoad talein donatarium se uin locus cst decisioni d. l. Iulianus. ut siquidem donatarius cum alijs sit Ea res qui non tenetur conserre siue cx prohibitione,vel prae Iegato, siue quia collatera lis & impediat,teneatur solus ad totum interesse ex facto suo, & n ihilominus in partes cum coheredibus,quos tenetur indenes seruarc Quod si non impediat, sed alij, non est locus stipulationi cx facto aliorum. sed tantum ex facto nominati, vel si cum possit, non curet per alios non impediri .l in illa. de vcssi. obligatio. iIntelle I 8 s t Resolutioni nostrae supra nume. I 8 o. minus obstat d. .Pomponius in l.quod si n oli t, de aedilit. aedict.In quo Aret. permultum laborauit, nec eluctari potuit,ut supra eod.numer. IIo. Breuiter, & vere dico in dict.f.Pomponius.idem iuris esse,quod in dict. g. Cato .in princ. α d. f. si sortem,ut supra numer. I 77. numer. I 8o.diximus,videlicet ut creditor qui & uenditor possit agere contra omnes haeredes emptoris,ppartibus haereditari js,vel si malit insolidum contra illum heredem,qui damnum dedit, seu rem deteriorauit. Et sic non obstat , sed concordata inquantum enim text.ait insolidum cum teneri, quamuis possit intelligi in effectu, quia damnum in eum recidere debet, saltem coligredibus contra eum recurrentibus d tamen text. ille non debet ad exitum recursus restringi,sed potest recta intelligi teneri, idest conueniri posse a venditore: ut etiam Doctores intelligunt . Et tunc necessario debet intelligi,ut Accitur. ibi iudicauit, re non intcgra, idest, postquam seruus,vel equus redhibitorius post obitum emptoris, qui plures, puta quatuor heredes reliquit, culpa vel doIo unius hercdum tantum deterioratus fuit', sue defunctus emptor coeperit agere redhibitoria, siue bon, siue etiam iam obligauerat,sed non erat processiim ad executionem sententie, nisi post obitum,vel etiam bona fide sine lite venditor ab hqrcdibus recepit seruum,vel equum nesciens deterioratum,& restituit cis pretium,mox appareat res deteriorata, certum est venditorem
poste condictione indebiti contra heredes agere pro partibus suis ad
438쪽
aestimationem damni, vel repetitionem pretii indebite soluti, cuius retentionem iustam habebat. l.qui exceptionem .l. sed & si me prs sente. f. I.de condict. inde b. Et hoc text.d.9. Pomponius. non negat, sed per
alia iura prs supponit.1 86 f Et insuper addit,quod si constat,uel constare possit cuius dolo,vel
culpa res deteriorata sit:potest venditor contra eum solum ad totum
agere,si velit: & iudicium solidi recta dandum est in illum qui tanquatotius deteri orationis author conuenitur, qui etiam alios, si conuenirentur,exonerare tenetur: sed non tenetur venditor,nec text. ait, cum
ad hoc eogi, cum bonam actione in habeat contra omnes. & hoc nisi iuxta squitat in t .vnde quaeritur. supra commod. quia si is qui deteriorauit prς sens est,&soluendo, post uni alij insontes petere, ut prius agat contra deteriorantem periculo corum , hoc est, ut ad eos redeat, si ab illo seruare non possit : Hoc etiam tacite implicant verba, uum esse arbitrio iudicis. indicto M. Pomponius. Pariter rcintcgra , idest, ante redhibitionem coheredes insontes,qui culpa unius redhibere impediuntur,contra eum diuidendo,compensando, uel alias ex perientur: ut d .3. Pomponius .vcrsic. hoc autem.Vides text.clarissimu& facilimum, nulliq; parti iuris contrarium.187 ' Quorsum ergo ambages Franc. Aret. in d icto I. Cato. & aliorum intricationes iiiiiicem sile euertentes,& nullum exitum Labyrinthi inuenientes λ Aliis tenentibus quod dict. M. Pomponius. loquatur in actione redhibitoria, quae est stricti iuris, sed quod delinquens non obligetur recta insolidum, sed tantum per reflectionem, seu viam recursus contra cum: prout dicitur in dicto I. item si in facto. in princ.. leg. secundς.de uerbor.obligatio.&in I.heredes .f.illa. I. inter cohsredes.3. quod ex facto. supra fami l .crcisc. qus opinio ridicula cst, ut di-. xi supra eod. quamuis post Franc. Aret. ita concludit Hieron. Buti
gel. numer.centesmotctrio. Aliis uero dicentibus: ut Claud. Sei scit. in dicto g. Cato.quod indici. f. Pomponius. est actio ex empto : licci appelletur redhibitoria,tamen non desinit csse actio bones fidei: quia uerbum redhibitoria, non est nomen actionis, sed qualitaa, ut adiectio de peculio,vel de in rem uerso. Paul. leg. Iulianus, in prin. supra de actio. empl.& dixi supra de uerbor. obligatio .leg. prima. in princ. numero.quadragesimo tertio. Quidam uero dicunt, quod dict. f. P ponius. loquitur per modum exceptionis: sed imo loquitur per modum actionis,nec loqui rur de redhibitoria contra uenditorein: scd d
condictione indebiti uenditoris, qui plus debito refudit contra tigredes emptoris, uel eum, qui dolum, uel culpam commist, quς actio stricti iuris est, di tamen textus ille non discordat sed plane concor-
439쪽
dat, ut noue docuimus.188 t Nunc aduerte,qudd ubicunque dictum est eum, cuius facto, veletion facto,stipulatio poenae, vel interesse committitur contra omnes, teneri eos indemnes seruare, sane debet intelligi, quando is etiam respectu cohaeredum, uel consonum in mora fuit , ut quia ab illis admonitus , ut partem suam solueret, vel ne prohiberet;uel hoc sciebat, vel utpote instrumenta, vel administrationem habens scire debebat: alias secus:quoniam si partem suam ideo non soluit, quod ignorauit, di forte nec interpellatus fuit, non tenetur alios etiam qui soluerunt, indemnes reddere.quin imo petet indemnem se seruari ab his, qui sciuerunt & praesertim quod administrabant, totum soluere& commune negotium fideliter,& utiliter gerere debuerunt. Et sic usu venire potest, ut is cuius facto, vel non facto conditio stipulationis extitit, non
teneatur alios indemnes reddere,vi quando culpa,uel ignorantia communis est. Potest etiam accidere, ut indemnis reddi debeat. P test etiam contingere, ut eos eximere damno teneatur ,& ita debent
dict. s. item si in facto, dict. M. Cato.f.si sortem,& similia iura intelligi .i89t Octaua clauis satis declarata est supra in et .a .numero.M 2.& supra eo dcm numero octuagesimosecundo.nonages moprimo. Sed quid, stipulator seruitutis reliquit duos haeredes, quorum unus accepto f cit promissori,certum est non abesse coheredi,& tamen promissorem liberatum esse in parte : quam ergo partem debet ἰ Respondeo , alteri hqredum totam seruitutem, sed non totaliter, utpotὰ deducenda aestimatione dimidiae partis lege cum filius. in princi p. supra de legat. secundo. I.lege Falcidia interueniente. supra adleg. Falcid .l.pure .f. I. de dot .mali exceptio.Sed cuius est electio Multum hic disputare potasem: Breuiter dico electicinem creditoris , videlicet alterius haeredis . quia cohaeres etiam uendendo,& pretium recipiendo,nocere non potuit, nisi in resusone pretij,si hic haeres noluit ius suum uendere. Igitur ille gratis remit;endo non potest in plus nocere quam refusionerariis aestimationis. m hoc casu debitor certat de lucro,creditor a tem de damno vitando,& sic in dubio potius huic actori,& repetitioni fauendum est, quam aduentitio Iucro. lege non debet. s. in reo scura,infra de regulis iuris. Caeterum liquet ex praedictis, quam se de omnes errarunt in lege secunda. g. ex his, dei uerborum obligation. Praesertim Tasius ibi, numero quinto . numero vigesimo . dum ignoratione huius clauis non potuerunt secernere inter Obligatos
ad totum, uel totaliter, & inter indiuidua, qui postunt ab uno praestari, uel qui nequeunt praestari, nisi per omnes simul i ut noue d
440쪽
eu Imus sepra eodem nu .centesimo tertio, cum sequent.
Isol Noua clauis inuentionis nostrae valde necessaria , ad aperienda Nonamultarum huius materiae legum abstrusa. Utque studiosis priripiam occasionem uagandi in incerto per abstracta , quod multis etiam, qui summi videntur, contingit, reduco nouam hanc nostram analysim concretum ex ipsis thematiis legum more nostro sumptu: ut in lege ad si ut certo. I. s duobus, supra commod. Quidam duobus commodauit, vel locauit uehiculum, equum , vel lecticam, excutiamus singu- Iatim. Primum thema est de vehiculo duobus simul commodato. Quaestio est, an uterque pro parte, vel insolidum teneature Et prima facie non videtur in aliquo obligari,nisi quisque pro parte sua, scilicet viriliter, quia commodatum re contrahitur. s. item is . Instit. quibus modus re contra obliga. lege prima. I. is quoque, supra de action.&obligation. Ergo commoaatarij non tenentur , nisi quia res commodata peruenit ad eos, & quatenus peruenit, sed non potuit ad utrunque insolidum peruenire: sed tantum pro parte, igitur, non insolidum, sed pro partibus suis tantum obligantur. Minor, via
delicet quod non peruenit, nisi pro parte, probatur, quia nec dominium, nec possessio eiusdem rei potest ad duos peruenire insolidum : sed tantum pro parte, non solum in re diuidua pro diuiso, sed etiam in re diuidua tantum pro indiviso, quia quamuis non possit quis esse dominus vehiculi, vel similis speciei pro parte corporaliter diuisa, quia iam non esset pars uehiculi, quod per diuisionem prodiuiso corrumpitur, tamen potest esse dominus,& assequi dominium partis pro indiviso. Igitur vehiculum quod non potuit ad ambos peru nire insolidum, potuit peruenire,&peruenit pro partibus indiuitis tantum . Igitur non potuerunt obligari re, nec sunt obligati insolidum, sed tantum pro partibus saltem indivisis. Is i l Nec obstat, quod duo possunt habere viam balnei, porticus, vel campi insolidum, & sic respectu usus res ad eos peruenit insolidum,de
in comodato non agitur, ut res perueniat ad commodatarios ratio
ne dominij,vel possessionis quae retinentur. lese rei, supra commod. sed ratione usus tantum lege prima .f. is uero, supra de action.& obitigation. lege. prima. lege. ultima & per tot. supra commod. quia maior uera est in iis, quorum usus potest esse plurium insolidum , ita ut unus non impediat alterum; ut in exemplis ibi posi tis. Secus in aliis, ut in uehiculo, quod quamuis possit duos ferre; no tamcn ita contode; quia uectores nolunt uehi nudi,utlauantur,uel calesant in baneo;sed cum sarcinis,quas non sic possunt socio ad milia, nec tam celei iter deserrc. Et sic liquet quod uehiculi re ipsa, & effectu usus non