장음표시 사용
421쪽
cum a matre.C.derei vindicat.l. vlt. C. de commv. seruo manumis glos .vltima. ad sin.& omnes in lege secunda .infra de praetor.stipulat. IψOt In contrarium arguitur primo,quia poena subrogatur loco intereia se,& est interesse conuentum .l .vit. in fia de praeto.stipulatio. g. 'ltimo. Institutione de verborum obligation. ergo unum impedit alteru qua
tenus excedit. l. si quis a socio .cum l. seq. supra pro socio.l. pridia. supra de action. cmpti. Cum ergo possit emptor cligendo interesse agere insolidum contra haeredem culposum:ergo idem potest eligendo poenam loco interesse se brogatam ex regula uulgari, quod subrogatum sequitur naturam eius,cui lubrosatur. l.si eum.f. qui iniuriarum. supra si quis cautio. l.si donatς res.s.si sponsus,& ibi.Bal. supra ded nat.inter uirin uxor.l.6Iis.f.Titia. supra de conditio. & demostratio. I qi t Secundo, quia etiam si contra hunc egerit ad mediam poenam tam tum, potest contra eundem agere ad reliquum interesse , sue ad totum suum interesse,deducendo quod de poena recepi t. iuxta not.per Gloss.& Doctor. in =.pcnult.in l .in executione.de verborum obligatio. per Bariolum & alios in dict. 9 si sortem. & potest contra eundem agere ad reliquum poenae,& sic ad totam poenam. 162 t Tertio , quia conuentio de damnis & interesse etiam ubi alias non dabentur, obligat unum heredum, qui solus contrafacit insolidum. puta si venditor recepto pretio rogat emptorem dilationem semestrem, intra quam promittit custodiam, damna, & interesse etiam de culpa leuissima sui,vel hqredum, unus hqredum culpa leuissima perdens , vel deteriorans tenetur insolidum,erso idem in poena,quia lisc cena non magis descendit ex contractu defuncti,& ex conditione exiente obligationis, quam interesse, ad quod tamen culposus insoli
I 43 t Quarto ut circuitus evitetur,quia si ab altero petatur altera pars plnae,rcpetet ab isto una cum sumptibus. Igitur ab initio potest emptor totam poenam ab isto petere,quia circuitus uitandi causa datur actio, quae alias non daretur, saltem quando hoc benignius, & utilitis est, ut hic, quia minores crunt sumptus , de citius satisfiet ei, cui satisfieri debet. l. lominus .in s. supra de condictio.indeb. Quintis omnia iura quet dicunt,facto, vcl culpa unius haeredum omnes teneri pro partibus haereditariis, hoc statuunt fauore creditoris,quo plures obligatoa habeat, di nc iniuria afficiatur per minimum tisredum, qui non erit soluendo.
di 2.3.Cato .d. J.si sortem .ergo non impeditur agere contra orinde
tem insolidum,si is soluendo sit.
3qqt Sexto fac eos, qui propter offendentem tenentur, conuentos non
cile soluendo,catum est prod possunt cedere creditori actiones indet i ta nitatis,
422쪽
nitatis,quas habent contra offensorem mediante liberatione, vel accepta fide de futura liberatione,postquam creditor ab illa poenam sibi debitam exegerit. Quid ergo Opus inani circuitu 3 Cur non licet sicere per pauciora,quod licet per pluraZl.ulti. C. de donatio. Septimo doloficit, qui petit alios prius conueniri, quibus statim restituere tene
tur, eosque indemnes seruare.l.dolo facit. supra de dol. inal. exceptio.
cap. dolo facit. de regulis iuris in sexto.ergo qui solus in cnlpa fuit, si .excipiat se cohqredes habere,replicari potest de dolo, quia eisdem restituere tenetur,eosque indemnes seruare.Et ualde errat Andr.Alciat.
in sua gloss.dict.I.Cato.uerb.quodammodo, ubi dicit illos cohqredes
non habere actiones contra offensorem,antequam ipsi soluerint, nec prius eos posse aliquas actiones cedere stipulatorimula imo etiam ante offensam mutuam habent actione ut inuicem de indemnitate caueatur.Ieg.hsredes .f. idem i uris. supra iam ii .erciscun.& post ostensam statim habet cotra offensore actionc,ut exonerent,qua no solum stipulatori cedere possunt,imd et cogi possunt cedere, si nolint,aut nequeat Ique soluere. Breuiter haec pars vera est,etia mero tur cauendo in per actorem se cohaeredes rei soluentis non inquieturum .Probo noua & uiua ratione,quam infra super claue nona numero. I9 I .cum seq. detegimus:quia in culposo concurrit principalis obligatio insolidum ad custodiam sub poena,&se ut tenebatur insolidum custodire,& insolidum vere non ficte peccauit, recta & mero iure obligatur ad solidam doenam,quantumuis non sit haeres,nisi pro parte. Faciunt quae dicam in fra numero. II I.Non obstat allegata pro parte prima,quia tantum cocludunt singulos pro partibus obligari: sed non concludunt ostensore ipsum non obligari,nisi'pro parte. Quod ut clarius liqueat, dico quod aut contingit plures haeredes teneri ex mero facto defuncti, hoc est sine facto,ciilpa,vel mora haeredum,& tunc singuli tenentur pro partibus bireditariis tantum,si res pro parte praestari queat, nec habeant recursum inuice,nisi unus utiliter in totu satisfecerit. l.heredes.f.id eiuris .f. si unus. supra fami I. crcist. Aut uero tenent non ex mero facto defuncti, sed et ex facto, mora,vel culpa Ppria, & tuc no solii m Q carent culpa,recursum habet cotra culposos, sed et culposus pol omisto circuitu Lotus a creditore coveniri:P praedicta nouiter a nobis retecta. Et pro nostra claue,& differetia, an haeres coueniatur,quia heres, an vero ipse ex facto suo,tex.est ad quem nemo aduertit,in l. 2. ,non solum, ibi, qa
non ideo condemnatur quod hires esses, sed quod vendiderit. supra
de hqred.uel act. vend.& sic ille,qui ut heres non tenebatur in rc liquo, Iq6 tenetur insolidum ut ipse .l Nuc placet clauem nostram septimam
explorare. In indiuiduis unica sufficeret quaestio in lisredibus:sed in-
423쪽
tricationes & dubitationcs scribentium cogunt quatuor praemittere., S sic quinque quaestiones facere. Prima in principalibus . Duo stipulanti promiserunt p se non fieri, quominus cat, vel aquaeductu utatur per talem fundum,deinde ambo simul impediunt, an uterque t neatur insolidum ad interesse λ Haec quaestio differt ab his, quae diximus supra numer. I 2 o. ubi de unius tantum facto,vel contrauentione,
hic vero gemina, vel coniuncta utriusque. Bart. dicto Cato. Oppo. VI.nume. I 3.cum seq.tacitc sensit quod sic,& bene , ut mox liquebit. Sed mirum est quanto φιλον- ας studio Doctores controuerterint,&quanto molimine nihil aliud quam nimili altercando veritato amiserunt.Contra Bart.hic insurgunt Alex.col.q.Angel.de Periglis nume. 28. postquam sentcntiam Bartol. epilogauit,quam in hoc articulo rei i
Hieron.Butiget. numer. I Iimultis argut ijs friuolis. Potiores tantum' signabo,prima per primum respon .f.Cato .ubi haeredes non tenentur
nisi pro portione sua, Se tamen repraesentant defunctum princ ipalem ergo idem in pluribus principalibus . Haec puerilis argutia ridicula est, quia haeredes non repraetcntant duos, sed unum, &sic nihil ad 47 duos principales. t Secunda per text. in dict. l. stipulationes non diuiduntur.f. Celsus. generaliter & indistincte capiendo,ut procodat etiam quando plures principales obligati ad factum individuum contra fecerunt. Atqui text. ille loquitur de interesse pretii loco , videlicet quando obligatio ipsa indiuidua resoluta cst in aestimationem,&dicit quod tunc diuidua est, nec aliud. Nos autem hic loquimur de intcreste extrinseco, praetor ipsum individuum quod manet.ut in l. si sic de uerbor.obligat.Tum adhuc text.ille non dicit diuidi, sed hoc relinquit in alijs iuribus.Tum nec qstimationis quidem obligatio diuidetur respectu illorum, qui in dolo,vel culpa fuerunt.Tamen aec est comunis sententia,seu potius ignorantia, Alciat. qui singula rimari vi-i 8 detur,dissimulauit hanc quaest.' Sed Bart. pauci sequuntur, ut Fraci
tus numer. 327. Maria.Soc.Iunior postquam multum vacillauis nu- me. I Sq. in dict.f.Cato.& mouentur praesertim. Aret. quia mitius agitur in iudicijs bonefidei,quam stricti iuris:Sed quando plures princia
pales in contractibus bonaefidei tenentur ob dolum, vel culpam, omnes insolidum tenentur.I.si ut certo, in fin. supra commod. l. si duo. supra depo.ut post Bart. hic numer. Ia .cona muniter tenent: ergo sortius
in obligationibus stricti iuris P arg. sutile est. Maior negatur,& euertitur ab aliis Doctoribus .peri .videamus .f.si actione.l. mora.f. in bonae fidei,supra de usur. quia reus durius tenctur ex contractu bonae fi-
424쪽
dei. Bart. in l. qui bis idem . de verb. oblig . Reliquas ineptas erreευ- myae missas facio.Quorsum tam anxie prolixas rationes quaerere, ubi tensus adest' Si enim unus ex illis principalibus solus prohiben4 v. , citenetur solus ad totum interesse stipulationis, ergo etiam in contra- lutio. 2ibus stricti iuris non minus teneri ex eo,quod habet participem culpae,vel doli. Multitudo peccantium non exonerat,sed potius agarauat.l. nunquam plura .in princ. infra dc priua. deliet. Haec unica sen-369 sus communis demonstratio sussiciebat. t Secundam super eodem themate Doctor.c5trouerterunt quaestionem Si illi promiserunt subi poena,an altero contrauenientcissolus wneatur ad totam poena, vel partem suam poenae tantum ZViri'; vero stimul contrauenientibus, an uterque teneatur insolidum ad poenam per se, an vero singuli in soli dum ad unam poenam , an vero snguli ad partem suam po neZ Et ite-
tum in singulis particulis,quid iuris quando simplicit crὶ quid quando
ut correi promiseruntἰ Haec quaestio in singulis membris , & segmentis valde controuersa fuit,resollata est supta eo L nume. I 2 o. cum seq. non repeto.Superes quςstio utroque simul contra ueniente. Et idem quod de interesse centuit Bart.in dict. M. Cato.oppoli. 6. numer. Iq.&Iatilis Franc.Aret. post cum col.7.Sed Ioann. Imol. ibi tenuit eos non incidere in poenam et nisi pro partibus suis, seu viriliter, per text. indict .Cato.&in l.reos .cum in tabulis. de duob. reis. Sequitur C rol.Rui .ibi, numer. II .vsque ad nume. I .Bartholo. Soci. l .si is qui ducenta. f. cuin ita. l. q. n. I. ibpra de rcb. diib. Et confirmat per t. cum fundo.supra de scruit. rustico,praedio .ubi secundum Bart. N Bal. ibi lii putatio principalis non recipit interpretationem a poenali. Ludo. Roma.in I. stipulationes non diuiduntur.num cr. 28. de verbo. obligatio. rso .it Breuiter haec opinio falsa est r&eam pluribus reprobat Andrs. Nesat . in dict. f. Cato aut in c. Io 6. in paruis, alias num cr. II S. in m gnis lucra sequitur Horma noct.Ueriis,num cr. 33 2. & qua inius loquantur in obligata Ohidis bonςfidei,tamen idem in strictitur1s: ut etiaten et Maria. Soc Iunior in dict.3.Cato .numcr. I I. usque ad numer. I Fq.Punctualis de decisiua ratio est,quia si unus solus contra ueniens cadit in solidam poenam,crgo non minus, si habet consortem simul contrauenientem, siue omnes principales simul contra ueniant: siue aliqui ex illis.&fic singuli cim trauenientium tantum cadunt in solidam pCenam:ut dixi supra eod.nume. I 8.infi.de interesse. Sed unica solutio sufficit,quia unica contrauentio licet a pluribus facta, nec est poena legalis,quae multiplicetur in debito. l. I. C. te condictio. furi . sed innuentionalis,quae tantum multiplicat in vinculo,ut supra cod. numer. I IT .etiam u isti non essent corret,quia natura rei subiccts osten-I dit
425쪽
ait a mim esse,ut omnes principa Ies contra uenientes cadant In poenam insolidum,prout etiam obligantur ad interesse insolidum , disiead poenam,quae loco interesse subrogatur,& est interesse conuentum. I si ' Hic sese obtrudit alia tertia quaestio,& intricatio, an in indiuiduis plures principales ccseantur obligati ut corret In quo occasione paucorum incidentium verborum Barto .hic in 6.oppo.syluam magnam inuexerunt conclusionum,& distinctionum sine fine controuerrarum quas singulatim euerrere nusquam esset sinis. Breuiter dico,quod qualitas presertim onerans nunquam praesumitur,& multo minus substantia noua,ut dixi in notabili casu in anno t. ad Alex. cons. Ix. num ei. T. lib. 3.Sed aliquos correos esse non tam est accidens,vel qualitas,quam noua substantia obligationis,quia multiplicatur in singulos,in quorupersonis p ropria cuiusq; subsistit obligatio. l.eandem.in fin. l. si reus. l. vlt. Infra de duob.reis. lc.generaliter.cum leg. q.infra de fideiusso. oportet ergo expresse constare, aut saltem ce reis quamuis tacitis' a sumentis actum esse duos, vel plures esse correos, alias remanent in simplicibus reis , etiam si insolidum iuxta naturam obligati nis teneantur, etiam eorum haeredes, nec unus principalium. ex facto a Itcrius tenebitur, nec agnitio, aut interruptio unius etiam hqr dum alteri nocebit vel proderit, ut essct in correis. l. penult. infra de duob.reis.l.ulti .C. eod.Non ergo sunt correi nisi hoc actum appareat& in dubio praesumitur quod est minus .l. semper in stipulationibus .l. semper in obscuris.de reguc iuris.Sed plus est aliquos etiam alias instalidum obligatos teneri,ut correos, quam detracta correorum obliga-rsa tione insolidum teneri:t Quod ergo tradit Bart.in diei. I. a. col. 2. quaest. I. in I .membro distinctionis lus, quod si sit dictum quod plures teneantur insolidum,tunc satis actum esse, quod sint corres , non est semper uerum, quamuis Bart. sequamur AngeI.ImoI.Franc. Arcti. ibi. Imis ipsemet Bartol.in dict. l. a .col. 2. numer .qI .& in i .eandem an princip. col. 2. numer . I .in fin.tenet quod quando plures alias tenentur singilli insolidum,ut in indiuiduis,si sit expresse dictum,qudd insolidum teneantur: non tamen sunt correi: quia censetur expressum qitacite inest, non autem ut aliquid extrinsecus addatur, ut etiam de hoc text. est apertus in i .non recte,in si C.de fideiu.Ideo addit Bart. quod tunc debet exprimi,quod animo consituendi correos sic promittui. Et quamuis Franc.Αreti. ibi col. . reprehendat Bart.in hoc , & quod eo ipso sint correi censeat Ioan .Crottus in dict.f.Cato .repe. I .nume. 3.ubi falsd ait Bari .idem tenere,tamen verior est opinio Bart. per praedicta,quem sequuntur Ludo .Roma. Ioann. Imol.col. X. in dict. f. Cato. ibi Soc.col.xi.Carol.Rui. numen II .Alaiat numer. Io8Mor
426쪽
t 2 . Hormanoct. Detusi .3o7. Et est comuris& uera sententia reiectis ambagibus qnorundam,praesertim Lancclol. Galla v. in dict.I. CaI S 3 to .cOl.xv. t Quod autem tradit Bart. in d. l. a. in a. membro distinctionis suae,quod quando non est actum ut sint correi, tamen si se obligauerint,vel a testatore obligati sint alternatiue, sint correi, sellum est quan uis omnes ibi,& fere ubique eum sequantur, nec probatur in iuribus per eum allegatis,quia primo text. in l. si ex toto. .i. no solum vir ἴ ο.Ltur adverbio improprietatis quasi, sed etiam coniunctione conditiona l. si exli si,ibi,quasi si duo rei promittendi insolidum obligati sucrint. Sed so toto.dela dictio, quas, sussicit ad iudicandum , in non sint correi, ut ide Bart. legavi tenet. in i .ult.co .vit.infra de duo b .reis .ubi melius & exacti sis de his loquitur, quam in dict. leg.2. quanto fortius concurrentibu et dictione ,
quasi dedictione ii. i 1 t Et sic obiter habes nouum & verum intellectu dict. f. i. in dict.
l. si ex toto .ubi si testator duobus, vel pluribus haeredibus institutis dicat.Titius haeres meus,vel Meuius haprcS meus decem Scio dato,cum viro velit,Seius aget insolidum, quia hqredes illi sunt grauati singuli insolidum. non tamcn sunt correi, sed tantum tenentur in solidu,qua si correi:vt inquit tex.Sed in alijs non solum non sunt corrci, sed nec ass similes correis.t unde factum unius non nocet alteri. Quid enim si sic grauauit eos dc dando sc3 pho, vel equo suo,qui culpa alterius peri jt, liberatur alicr,tantum abest ut remaneat obligatus, prout si csset correus, teneretur ad communem l stimationem:vt clare docuimus supra eod. numer. I 26 & sic valde errarunt omnes Doctorcs in dict. Dprimo.& ubique, dum putant ibi esse veros correos. Quid quod L. si Tietiam in l. si Titio aut Seio .de lcgat. a. text.non absolute dicit esse ibi ti' aut duos reos credendi, sed quod seri possitnt testamento, & magis squi- iς ' 'parat,quam idem esse dicat:vt suo loco dixi,& aliquid tetigi in Σ. - , tenni lectio. Dola. nti me. 2 o. Secundus textus per Bartol. allegatus, vi. delicet,l. siue a certis. infra de duob. rcis. proba; oppositum, videlicetis 6 indistincte teneri pro partibus siue virilibus siue hereditarijs. t Pariter tertius textus de authent.si quando.C.de const. pecu. potius Oppositu probat,quia si per constitutuente alternatiue nominati consentiat, tenebuntur omnes pro partibus virilibus tantum,nisi pretet id appareat quod constituantur singuli insolidum. Vtcrgo constituantur duo,vel plures correi debendi,non sufficit ex natura rci, ut in indiui-: duis, uel tacitc, ut in tutoribus, mandatoribus , uel procuratoribus id agi,ut singuli insolidum teneantur : sed necesse est utriusq; , aut singulorum fidem insolidum contemptatam, & sequutam esse circa idem , Ela ex 'na eademq; causa. text. in l. eandem. in princip. ibi, pariterutri uta
427쪽
utriusque sdem insolidum sequutus . infra de duob reis .in I. cum apparebit singuloruin insolidum intuitum personam ita demum. &c. supra loca. Ita etiam sentit Bart. in dict.f. Cato. numer. nono. & in I. ij. col. ij.& l.viti. de duo b. reis,& quod dict. I. eandem. in princ. ait,duos reos promittendi fieri non tantum stipulatione, sed etiam caeteris c tractibus,& testamento,debet intelligi interuenientibus iis, quae requiruntur: ut etiam tenet gloss .in d. l.eandem. in verb.dato. Hierony.
Butiget .in dicto g. Cato. numer. 68. Ita etiam intelligitur. l. si duo. in princ. supra de consti .pectan. iuxta d.l. cum apparebit. loca. quia duo constituentes simpliciter intelliguntur pro partibus, ut tradit Bart. in I .eandem,col .i .numer . . supra de duo b. reis,nisi consti tuant quisque insolidum,& tunc in dubio duo sunt c onstituta, non unum duorum correorum, nisi appareat amborum pariter insolidum personam in-I 37 tuitam,& utriusque fidem pariter insolidum sequutam. t Hic neces.se est .gασουν utilem facere, ne quis nos in longo opere iuxta Horatium domitasse putet,propter doctrina in Franc. Aret. non tam subtilis, quam argutuli quod sepe ut in Consuet. Parisien .f. I. Plosisv. numer. 27.cum seq.& in I.commodissime.nume. 8.cum seq. supra de lib.
α posthu .detexi 9qui in dict. l.eandem,reprehendit doctrinam Bartol. de pluribus constituentibus,qui tenentur pro parte, quod impugnat Areli. ibi col.3.dicens,eo ipso ut fideiussores insolidum obligari, perl.vit.C.de constitu. pecu.Sed valde decipitur: quia d. l. non tendit ad augendam obligationem constituentium, sed potius ad minuendam, vel moderandam,ut si indigeant beneficio diuisionis, non minus illud habeant,quam mandatoi es,& sideiussores. Non ergo disponit constituentes eo ipso, obligari insolidum, siue pro se, siue pro alio consi- tuant: sed praesupponit contingere posse,& casu quo contingat, extendi i ad eos beneficium diuisiouis.Hoc tantum disponit dict. l. vlti quia nulla lex disponit,nisi de eo,quo de quaeritur, & dubitatur : ut dixi in
priore Labrrintho de eo, quod interest. numer. I 83.&in Consuet. Pa ris. .lxxij. numer. 8 I.& in i .commodissime .uumer. Iq.supra de lib.&posthii. verum cst quod Barto.allegat malam rationem, per authen. si quando.C de consti .pecu.quq non probat:quia loquitur de particular I 8 ri specie,quae non facit regulam. f Sed probo primo, quia ut dixi supra in rub . numer. I 3.Sc latius in voce,constituentes initio no obligabantur in aliquo,postea statuerunt praetores, ut obligarentur in his quae pondere, numero,vel mensura constant.Hoc satis erat, ut teneretur viriliter,non auicin singuli insolidum, prout nullo iure cautum repitur.Facit i. tutores qui .g. I .in s.supra de admini.ttit.l. tutori .C.de
nego. gest. Hanc inuentionem pritorum ad omnes res extendit Iustia
428쪽
nia. in I. 2.C.de costit. pecu. sed nunquam statuit plures simul constituentes teneri singulos insolidum.Secundo probo per text. in dict. l.si duo. in princi p. infra eod. ubi demum cum altero agitur insolidum s quali duo rei constituerint idest,actu in si v t teneantur insolidum , quamuis nondum statim sint corret,ut dixi. Igitur si hoc actum n Oh sit non potest cnin altero agi insolidum .Fideiulibros possitnt interuenixe in viri lcs,& tunc non indigent benestio diuisionis. l. inter eos. in princi .de fideius s. sed in dubio tenentur singuli insolidum,& sic indi gent illo beneficio.M. si plures. Instit. de fidei usto. quia fidem suam solenniter interponunt per stipulationem,quo diligentius cautum sit, exactam Anstit. de fideiusso. in princip. Et sic usus antiquorum inu luit, ut teneatur insolidum, nisi contrarium appareat: sed in constituetibus receptum non filit,ideo constare debet. dict. l. si duo, in princ. a 4' Quid quod etiam si duo novandi animo pro alio per stipulationem promittunt, non tamen insolidum,sed in viriles tantum tenentur,nisi aliud sit express um, per regulam s.cum in tabulis.in l. duos. infra de duobus reis. text. in l.si paternam. C. ad Vclleia. pariter si duo etiam per stipulationem promittunt indemnitatem, non tenentur nis in partes,nisi aliud actum sit.Si ergo stylus ab antiquo receptus in fideiiissoribus non extenditur ad alios etiam per stipulationem intercedentes, multo minus extendi debet ad alios intercedentes simplici pacto,ut per constitutum. sed statur regulae dict.f. cum in tabulis. nisi ubi limitatio inuenitur, quia inuenta heneficium diuisionis extenditur
1 6o ' Ludit etiam Aret. verbo insolenti, dicens quando plures constituunt se debere & c. nullus enim text.in iure sic loquitur, sed temper constituit se soluturum,vel constituunt se soluturos: ut in leg. 2.3. inpiinc.& fi n. l.qitaria. l. quinta. in prin.& g. primo. . Iulianus .f. item si mihi. I. Iulianus lib.undecimo.& 9.vltim. l.si vero mihi.l. hactenus. l. sed si qui s. I.qui autem. leg.itcin illa.I. I.l.promist . .in princi p. dc Λ t . vlti . l. ubi qui s. supra de constit .pecu.Inst.de actio .f. de cdnstituta.
I 6il. I. C. de constit. pecu. t Et sophistica est ratio Ateii. cur fidei lictor obligerur insolidum fideiubendo cum pluribus, quia inquit obligatio ae cessoria est,& sc sortitus naturam principalis,qui est insolidum obligatus. Constituens vero non venit ita accestarie se cundum eum,Sed ergo sequeretur,qudd ii duo fideiuberent pro haeredibus, ludd non tenerentur,nisi in paries, sicut principales non tenetur nisi pro partibus: quod est falsum, di valde post Ioan . Imol. errat dicens,quod obligatio fideiussoris & mandatotis est magis accessoria ad obligationem principalem,quam obligatio constituentis, per t. iti, item
429쪽
ite illa. .quod adiicitur, de consti t. pecu.& I.id quod .cod. tit.vbi obligatio constituti non finitur icmpore, sicut obligatio principalis , de potest pure constitui debitum in diem vel sub conditione, qu ae non habent locum in fideiussoribus. i. graece. .illud. l. si quis postquam, de fidei usquia dict.s,ad ijcitur.& d. l.id quod loquuntur in constitutione pro seipso,quo casu non est acccssoria, sed aeque principalis obligatio
tametsi priorem non nouet, sed in statu suo relinquat.Sed quando sis pro alio soluturum se constituit, non miniis est accessoria quam fide is a iustoris obligatio.' Grauius errat Arct .dum ex capite suo nititur expressiorem adrerre diffcrentiam,quia inquit fidei ustar non potest aecedere nisi subsistente obligatione principali .l.fideiussor obligari .in fra de fideiusso.Sed constituens potest obligari etiam non remanente obligatione principali, puta animo nouadi l. ubi quis. supra de cost t. pecu.quia nec text.ille, nec alius hoc dicit, & iura ibi per Glosi. Doctor.allegata loquuntur in stipulatione novandi animo facta, n cede iure fieri potest nouatio per constitutum: sed tantum per stipulationem. l. i .& ij.& per tot. infra de nouat.=.praeterea. Instit. quibus mod. toll. obliga. εκ του ostrσι redeundo ad corneos . t Quod diximus supra n. I Si .et data obligatione insolidu correos non psumi. Amplionon solii in reis debendi ,sed ct in rcis stipuladi, per easde rationes,de qu ib. supra.& sic noua & utili ita απι depromendus est nouus noster intellectus .l.& alterutro.supra commoda.quam Glo CBartol.Bal. & omnes intelligunt de corrcis,& quod actio furti quaesita duobus commodatariis, vel locatarijs tollatur alteri, postquam unus agere coeperit, etiam si non peregerit: ita quod unius factum tollat actionem alterius .ut in l. antepc. infra de duob.reis.Sed hoc falsum est,& Bart.in d .l.s ut certo. . si duobus .num cr.q. sibi contradicit, quia postquam fassus est dictionem, quodammodo,csse notam improprietatis , nec eos esse corrcos, nec pactum factu,vcl mora unius alteri nocere, mox in dict.1 6ql.& altei utro .dicit cotrarium.1 Nec valet,si dicas quod text. in priore versic .loquitur de reis debendi : sed in posteriore versic.de reis cr dendi:quia quantu ad hoc eade est ratio in utrisq;: tu si non sui correi debendi in priore versic. ubi erat expressum sub improprietatis nota multo minus erunt correi credendi in dict.l.& alterutro . ubi nullo modo est cxpressum,utque non sequitur,duo insolidum debent, ergo sui correi debendi: ita no laquitur,duobus insolidum debetur, ergo sunt credendi. Hic enim adiectio,qus substantia magis est, quam accidens non praesuinitur,ut dixi supra cod. nume. Is I. Hinc in I. si Titio.aut
Solo .de legat.ij. non continuo sequitur duos esse res credendi. ut tetigi supra numer . II 3. & latius l.in l. falcidia hoc obseruandum. supra
430쪽
ad leg. Falcid.& sic non potest unus in alterius pra iudicium nouare, & sic in dict. les. N alterutro . praeueniena non eo ipso liberat furem respectu consortis etiam litem contestando, sed demum exigendo. Idem in similibus, quod nullus omnium ante nos animaduertit.
16 1 t Nunc post tertiam qui sit onem supra eod. num. Is r .quarta em er- Quest. git quς Ilio, an hi insolidum obligati habeant beneficium diuisionis iij.
quod Doctores hic passim ad miluint,etiam si teneantur ratione doli , per text. in l. I .f. si apud duos .ibi, si ambo dolo fecerunt. supra depo. si
tamen praesentes sint,& soluendo exemplo tutorum. Ita Caro.Ruin. hic nume. 63. Iason num c. 29.Hieron. Butigcl. numero IC8. Hormari Oct. Dctus numer.33 q. Matia. Soc. Iunior numer. I sq. Lancel. Ga-liau. colum.xvi. post Bart.in l.3.f. I.colum. 2.quaestion. 2. insta de duobus reis. Sed certe Bart. ibi non loquitur in his,qui sunt i n dolo,in quibus tantum abest, ut beneficium diuisionis habeant, ut etiam bonescium cedendarum actionum eis denegetur.I. I .f.planc si ex dolo. supra dctute.&ratio .distra. igitur fortius beneficium diuisionis, quia alias exclusis benescio diuisionis competit beneficium cedendarum, quod facilius conceditur. glosis Alex . Ιas. colum. 3. Philipp. Decius
Alciat. in I. I.C. de transacti. di fundamentum communis erroris in dict. . si apud duos.ibi, exemplo.duorum tutorum. Contra eos retorquetur,quia tutoribus cx dolo communi conuentis denegatur beneficiun cedendarum,&diuisionis. d. g. planc. igitur & duobus deposita-rijs,commodatariis,vel similibus,qui dolum fecerunt,& nihilominus, o totum soluente, alter etiam dolosus liberatur exemptu duorum tutorum, licet enim doli mali ambo rei sint, tamen sufficit unum fatisfacere, ut in duobus commodatarijs, depostar ijs, uel mandatarias ut expressim aequiparat tex.inl.si ex duobus tutoribus, supra de tutet.& ratio .distrati.
r66 t Et sic non est verum quod in dict. .s apud duos. sat aequiparatio tantum quoad effectum, ut unius solutio liberet alium, & non quoad alios effectus, ut putat Francis. Arcti. in log. tertia. g. primo. colum .quarta. versi c. non obstat tex. infra de duobus reis, quia data paritate terminorum manet aequiparatio legis , nec est differentia : quandiu enim tutores tenemur, & conire niuntur ad in- s 6 diuiduum itasti ad ratiocinium , non habent benescium diui sonis ctiam cessante omni dolo , uel culpa , sed tantum beneficia de quibus supra in secunda, secunda . numero. q9 7 . puta ut con- uentus habeat dilationem ad collegas, uel eius saeredes uocandos . .