장음표시 사용
241쪽
en a ius Castor et Donilaus ex Gallo raecia dede inc
horum alter una venerat, alter filium miserat. C ex Sy-- a mageno Antioeho, cui magna praemia Pompeius tribuat missi erant in his plerique hippotoxotae. Huc Dardanos, eos, partim mercenarios, partim imperis aut gratia comparatos item Maeedonas, Thessalos et
oliquarum gentium et civitatum adjecerat atque eum,mem supra demonstravimus, numerum expleverat.
V. Frumenti vim maximam ex Thessalia, Asia, AEgyp-ao. Creta, Cyrenis reliquisque regionibus comParaverat. Hiemare Dyrrhaehii, Apolloniae omnibusque oppida nuseritimis constituerat ut inare Caesarem transire prohiberet. Mus rei causa omni ora maritima classem disposuerat.
Praeerat AEgyptiis navibus Pompeius filius Asiaticis D. ius et c. Triarius Syriaeis C. Cassius Rhodiis C.
Mareelius eum C. Coponio Libumicae atque Ochaicae assi Seribonius Libo et M. Octavius Tot tamen ossita maritimo M. Bibulus praepositus cuncta administrabat. Ad hune summa imperii respiciebat. I. Caesar, ut Brundisium venit, concionatus apud mi-Res, quoniam prope ad finem laborum a periculorum πει perventum, quo animo mancipia atque impedimenta in Italia relinquerent; ipsi expediti naves onscenderent, quo major numerus militum posset imponi omniaque ex vi 'oria et ea sua liberalitate sperarent conclamantibus .mnibus, Imperaret quod vellet, quodcumque imperavis set, se aequo animo esse facturos pridie Nonas Ianuariasmaves solvit, impositis, it supra demonstratum est, legion
amson. Postridie terram attigit, Cerauniorum saxa in-- et alia loea periculosa quietam nactus stationem et Portus mines timens, quos teneri a b adversariis arbitrahatur, ad eum locum qui appellatur Pharsalus, omnibus mavibus ad unam iocolumibus, milites exposuit.
VII. Erat Orici Lueretris Vespillo, et Minucius Rusus Uum navibus xviii quibus jussu D. Laelii praeerante, Bibulus cum navibus ex Corcyeae. Sed neque ii sibi confisi ex portu prodire sunt ausi, quum Caesar omniaus χε naves longa prassidio duxisset, in quibus erant e-AErat eou Bibulus, impeditis navibus dispersisque remia bus, sita matura occurrit, quod Prius ad continentem
242쪽
visus est Caesar, quam de eius adventu fama omnino in
VIII. Expositis militibus, naves eadem nocte Brundisia
vim a telare remittuntur u reliquae legiones, equitatusique transportari possent. Huic Scio praepositus erat Fusius Kalenus legatus, qui celeritatem in transportandis legionibus adhiberet. Sed serius a terra Provem naves, neque usae nocturna aura in redeundo offenderunt. Bia huius enim Chreycae certior factus de adventu Caesaris, sperans se alicui parti onustarum navium occurrere posse,ananthus occurrit; et nactus circiter xxx, in eas indiligenistrae suae ac doloris iracundia erupit, omnesque incendit seodemque gne nautas dominosque navium interfecit, magnitudine poenae reliquos deterrere sperans. Hoc coninsedio negotio, a Salonis ad Orici portum stationes litora. que omnia longe lateque classis occupavit custodiisque diligentius dispositis, ipse gravissima hieme in navibus, ex cubabat, neque unum laborem aut munus despiciens, neque subsidium exspectans, si in Caesaris complexum venire posset, IX. Sed post discessum Liburnarum, ex Illyrico M. O tavius cum ii quas habebat, navibus Salonas pervenit sibique conetratis Dalmatis reli isque barbaris, Issam a
Caesaris amicitia avertit conventum Salonas quum neque
pollicitationibus, neque denunciatione Periculi permovere posset, oppidum oppugnare instituit. Est autem oppidum et loci natura et colle munitum sed celeriter cives Romani, ligneis effectis turribus, iis sese munierunt et, quum essent infirmi ad resistendum, propter paucitatam
hominum, crebris consedit vulneribus, ad extremum auxia Ilum descenderunt et servosque omnes puberes libe averunt et praesectis omnium mulierum crinibus, tormenta
effecerunt. Quorum cognita sententia, Octavius quinis castris oppidum Hrcumdedit atque uno tempore obsidio ne et oppugnationibus eos premere coepit. Illi omnia per peti parati maxime a re frumentaria laborabant. Quare missis ad Caesarem legati, auxilium ab e petebant : re. liqua, i poterant, per se incommoda sustinebant et longo interposito spatio, quum diuturnitas oppugnationis negligentiores Oetavianos effecisset, nacti occasionem meridiani temporis, discessu eorum, puer: mulieribusque in
arur dispositis, ne quid quotidianaeclonsuetudinis deside
243쪽
Taretur; ipsi, manu facta, cum iis, quos nuper manumis sos liberaverant, in proxima Octavii castra irruperunt. His expugnatis, eodem impetu altera sunt adorti, inde tertia, et quarta, et deinceps reliqua omnibusque eos castris expulerunt; et, magno numero interfecto, reliquos atque apium Octavium in naves confugere coegeruau. Hic suit oppugnationis exitus. Iamque hiems appropinquabat et, tantis detrimentis acceptis Oetavius, desperata oppugna
tione oppidi Dyrrhachium sese ad Pompeium recepit. X. Demonstratum est L. Vibullium Rufum Pompeii praelaetum bis in potestatem pervenisse Caesaris, atque ab eo esse dimitam, semel ad Corfinium, iterum in Hispania Hune pro suis beneficiis Caesar judicaverat idoneum,
quem cum mandatis ad Cn. ompeium mitterat evn.dem e apud Cn. Pompeium auetoritatem habere intelligebat. Erat autem haec summa mandatorum debere utrumque pertinaciae finem facere, et ab armis discedere, neque amplius ortunam periclitari satis esse magna utrimque incommoda accepta quae pro disciplina et praeceptis habere possent, ut reliquos casus timerent. Illum
ab Italis expulsum, amissa Sicilia et Sardinia duabusque Hispaniis, et cohortibus In Italia atque Hispania civium
Romanorum c atque xxx se morte Curionis et detrimeato Africani exercitus tanto militumque deditione ad corcyram. Proinde sibi ac reipublicae parcerent, quantumque in bello fortuna posset, jam ipsi incommodis suis satis
essent documento hoc unum esse tempus de pace agendi, dum sibi uterque confideret et pares ambo viderentur : si vero alteri paullum modo tribuisset fortuna non esse usurum conditionibus paeis eum, qui superior videre
tur, neque fore aequa parte contentum, qui se omnia habiturum confideret : conditiones pacis, quoniam ni convenire non potuissent, Romae a senatu et a populo peti debere interea et Reipublicae et ipsis placere oportere; si uterque in concione statim juravisset, se triduo proximo exercitum dimissurum depositis armis avxiliisque, quibus confiderent, nee ei sario populi senatusque judicio fare utrumque contentum. Haec quo facilius Pompeio probari possent omnes suas terrestres urbiumque copi s dimissurum. X l. Vibullius, his expositis a Caesare, non minus necessariumrisse existimavit de repentino adve ut caesaris Pom-
244쪽
peium fieri cotiorem, uti ad id consilium capere posset,
antequam de mandatis agi inciperet, atque ideo, eontinuato et nocte et die itinere, atque mutatis ad celerita, tem jumentis, ad ompeium contendit ut adesse Caesarem omnibus copiis nunciaret. ompeius erat eo tempore in Candavia, iterque exmae edonia in hiberna Apolloniam Dyrrhachiumque habebat sed, re nova perturbatus, majoribus itineribus Apolloniam petere coepit ne Caesar orae maritimae civitates occuparet. At ille expositis militibus, eodem die Oricum proficiscitur. Qus quum venisset, L. Torquatus, qui jussu Pompeii oppido praeerat, praesidiumque ibi Parthinorum habebat, conatus portis clausis oppidum defendere, Graecos murum adscendere, atque arma capere jubet. Illi autem quum se contra imperium populi Romani pugnaturos esse negarent; oppidani autem sua sponte Caesarem recipere conarentur, desperatis omnibus auxiliis, portas aperuit; et se atque oppidum Caesari dedit, incolumisque ab eo conservatus est. XII. Recepto Caesar Orico, nulla interposita mora, Apolloniam proficisAtur. Mus adventu audito, L. Stais horius, qui ibi praeerat, aquam comportare in arcem, atque eam munire, obsidesque ab Apolloniatisus exigere coepit. Illi vero daturos se negarea neque portas consuli praeclusuros, neque sibi judicium sumpturos, contra atque omnis Italia populusque Romanus judicavisset. Quorum cognita voluntate, clam profugit Apolloniates ad Caesarem legatos mittunt, oppidoque recipiunt. Hos sequuntur Bullidenses, Amantiani et reliquae finitimae civitates, totaque Epirus; et, legatis ad Caesarem missis, quae imperaret facturos pollicentur. XIII. At Pompeius, cognitis iis rebus, quae erant Orici atque Apolloniae gestae, Dyrrhachio timens, diurnis eo nocturnisque itineribus contendit. Simus a Caesar appropinquare dicebatur, tantus terror incidit ejus exercitui, quod properans noctem dies conjunxerat, neque iter intermiserat ut paene omnes in Epiro finitimisque regionibus signa relinquerent, complures arma projicerent ι ac fugae simile iter videretur. Sed quum mpe Dyrrhachium Pomprius constitisset, castraque metari. justisset; perterrito etiam tum exercitu, princeps Labienus proce ait juratque, se eum non deserturum, eundemque casum
245쪽
labituriam, quemeunque ei sortuna tribuisset. Hoc idem reliqui jurant legati mos tribuni militum centurioneiaque sequuntur, atque idem omnis exe: citus urat Caesar praeoccupato itinere ad Dyrrhachium, finem properandi facit castraque ad flumen Apsum ponit in finibus Apotaloniatium ut visiliis castellisque benemeritae civitates tutae essent praesidio ibique reliquarum ex Italia legionum adventum exspectare, et sub pellibus hiemare constituit. Hoc idem Pompeius facit, et trans flumen Apsum positis
eastris, eo copias omnes auxiliaque condu it.
XIV. Kalenus, legionibus equitibusque Brundisii in naves Positis, ut erat praeceptum a Caesare, quantum navium laeultatem j, habebat, naves solvit Paullumque portu progressius, literas a Caesare accipit; quibu est certior factus, portus litoraque omnia classibus adversariorum teneri. Quo cognito, se in portum recipit, navesque Omnes revocat. Una ex iis, quae perseveravit, neque imperio
Kaleni obtemperavit, quod erat sine militibus, privatoque consilio admisistrabatur, delata Orreum atque a Bibulo expugnata est: qui de servis liberisque omnibus ad impuberes supplicium sumit, et ad unum interficit. Ita, Riguo tempore, magno casu totius exercitus salus constitit. XV. Bibulus, ut supra demonstratum est, erat eum elasse ad oricum et, sicut mari portibusque Caesarem prohibebat, ita ipse omni terra earum regionum prohibebatur e Praesichis enim dispositis, omnia litora a Caesare
tenebantur; neque lignandi, neque aquandi, neque naves ad terram religandi potestas fiebat. Erat res in magna dissicultate, summisque angustiis rerum necessariarum Premebantur adeo ut cogerentur, sicuti reliquum comme tum, ita ligna atque aquam Corcyra navibus onerariis DPportare et aique uno etiam tempore accidit, ut dissicilioribus usi tempestatibus, ex pellibus quibus erant tectae
naves, nocturnum excipere rorem OSeuentur: qua ta
men dissicultates patienter et sequo animo ferebant neque sibi' nudanda litora et relinquendos portus existimabant. Sed cum essent in quibus demonstravi angustiis, ae se Libo eum Bibido coniunxisset loquuntur cum M. Aellio ei.Statio Mureo legatis, quorum alter oppidi mu- vis, alter praesidiis terrestribus praeerat velle se de maximis rebus cum Caesare loqui, si sibi ejus saeuitas detur.
246쪽
Hue addunt pauca rei confirmandae causa, ut de compo. sitione acturi viderentur. Interim postulant, ut sint in Dciae atque ab iis impetrant. Magnum enim, quod asserebant, videbatur, et Caesarem id summe sciebant euis
perea et prose, tum aliquid Bibuli mandatis existimaba
XVI. Caesar eo tempore cum legione una profectus ad recipiendas ulteriores civitates, et rem frumentariam exis pediendam, qua anguste utebatur, erat ad Buthrotum opis
positum Corcyrae. Ibi ab Acilio extror et Murco per literas factus de postulatis Libonis et Bibuli, legionem relinquit; ipse Oricum revertitur. Eo quum venisset, evoineantur illi ad colloquium. Prodit Libo atque exeus e Bibulum, quod is iracundia summa erat, inimicitiasque
habebat etiam privatas eum Caesare ex aedilitate et praetura conceptas ob eam rem colloquium vitasse, ne res
maximae spei maximaeque utilitatis ejus iracundia impediis rent M. Pompeii summam esse ac fuisse semper voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur sed
potestatem se ejus rei nullam habere ν propterea quod de consilii Tententia summam belli rerumque omnium Pompeio peruiiserint seSpostulatis caesaris ognitis, missuros ad Pompeium atque illum reliqua per se acturum horistantibus ipsis 1 interea manerent induciae, dum ab illo rediri possct neve alter alteri noceret. Huc addit pauca de causa et de copiis auxiliisque suis. NVII. Quibus rebus neque tum respondendum 'aesae
existimavit, neque nunc, ut memoriae Prodatur satis cauissae putamus. Postulabat Caesar, ut legatos sibi 'ad Pompeium tam periculo mittere liceret; idque ipsi fore reci. Perent, aut acceptos per se ad eum perducerent. Quod 'ad induetas pertineret, sic belli rationem esse divisam ut illi elasse naves anxiliaque sua impedirent; ipse ut aqua terraque eos prohiberet et, si hoc sibi remitti vellent, remitterent ipsi de maritimis custodiis ; sin illud tenerent, se quoque id retenturuma nihilominus tamen agi posse de compositione, ut haec non remitterentur; neque hanc rem esse impedimenti loco. Illi neque legatos Cariaris Q-cipere, neque perieulum praestare eorum, sed totam rem ad Pompeium ejiceret unum instare de induciis, vehementissimeque contendere Quos ubi Caesar intellexit m praesentis
247쪽
praesentis periculi atque inopiae vitandae camsai omnemora-aionem institutia, neque ullam spem aut conditionem Pacis assere, ad reliquam cogitationem belli sese recepit. XVII1. Bibulus multos dies terra prohibitus, et graviore morbo ex frigore ac labore implicitus, quum neque curari posset, neque susceptima ossicium deserti e vellet, vim brbi sustinere non potuit. Eo mortuo, ad neminem unum summa imperii redit, sed separatimsuam quis. que classem ad arbitrium suum administrabat. Vibullius, sedato tumultu, quem repentinus adventus Caesaris concit verat, ubi primum rursus adhibito Libone et L. Lucceio et Theophane, quibus communicare de maximis re-hvs Pompeius consueverat, de mandatis Caesaris agere
instituit eum ingressum in sermonem Pompeius interpellavit, et loqui plura prohibuit. Quid mihi, inquit, aut vita aut civitate opus est, quam beneficio Caesaris habere videbor Cujus rei opinio tolli non poterit, quum in Ι-tiam, ex qua Profectus sum, reductus existimabor, ebo perfecto. Ab iis Caesar haec dicta cognovit, qui sermoni
mersuerunt. Conatus tamen nihilo minus est aliis rationibus per colloquia de Pace agere.. XIX. Inter bina castra Pompeii atque Caesaris unum flumen vantum intererat Apsus et crebraque inter se ol. loquia milites habebant neque ullum interim telum per Paqtionς solloquentium transaieiebatur. Mittit P. Vatinium legatum ad ripam ipsam fluminis, qui ea, quae
maxime ad pacem pertinere viderentur, ageret et Cebro magna voce pronMnciare , liceretne eivibus ad cives de
pace legatos mitteret Quod etiam fugitivis ab sali Pyrenaeo, praedonibusque licuisset praesertim, ut id agerent, ne cives cum civibus armis decertarent. Multa suppliciter locutus, ut de sua atque omnium Iallite inebat, silentioque ab iurisque militibus auditus, responsum est ab altera Parte A. Varronem profiteri se altera die
colloquium venturum, atque uua etiam utrimque admo
dum tuto legati venires et, quae Vellent, exponere Ῥήsent certumque ei rei tempus constituitur. Quo quum esset postero die ventum magna utrimque multitudo convenit L magnaque erat ejus rei ea spectatio, atque -- alium intenti animi ad pacem esse vi bantur. Qua . ex
frequentia T. Labienus prodiit immi ornuo 'o
248쪽
eip t. Quorunx Mediam orationem interrumpunt undi que subito tela immissa quae me obtectus armi militum vitavit. Vulnerantur tamen compitares: in his Cornelius Balbus, M. Plotius, L. Tiburtius centiariones, militesque nonnulli. - Tum Labiέnus, definite ergo de compositione loquit nam . nobis, nisi Caesaris capite relato, Pax esse nulla potest.
IX. Iisdem temporibus Romae M. Coeliu Rufus --tor, causa debitorum suscepta, initio magistratus tribunia suum juxta C. Trebonii piaetoris urbani sellam collόea vit et, si quis appellasset de aestimatione et de solutioni
hus, quae per arbitrum fierint, ut. Caesar praesens constituerat, fore aut illo pollicebatur Sod fiebat sequitate deis Meti, et humanitate Trebonii, qui his temporibus clemeniale et moderate jus dicendum existimabat, ut reperiri noRP-t, a quibus initium appellandi nasceretur viam fortasse inopiam excusare, et calamitatem Rute Propriam. suam aut temporum queri, et dissieultates auctiouandi p ponere, etiam mediocris est animi integras vero tenere possessiones, qui se debere uteantur, cujus animi, ut cuIampudentiae est totaque, qui hoc postularet, reperiebat uenemo. inique piis. ad Quorum commodum pertinebat. durior inventus est Coelius. Et ab hoc profectus initio. nefrustra ingressus turpem causam videretur, legem Pr . mulgavit, ut sexies seni dies sine usuris creditae pecuniae
XX Quum resisteret Servili. eonsul reliquique magistratus et minus opinione sua essiceret: ad hominum excitanda studia, sublata priore lege, duas proniulgavita
unam, qua mercedes habitationum annuas conductoribus domuit alteram tabularum novarum impetuque milititudinis in C, Trebonium faeto, et nonnullis vineratis, eum de tribunali deturbavit de quibus rebus Servilius consui ad Senatum retulit Senatusque Coelium ab eis publica removendum censuit. Hoc decreto eum consul. senatu prohibuit, et concionari conatum de Rostris deduxit. Iste ignominia et dolore permotu palam se pro- Misti ad Caesarem simulavit, claus nunciis ad Milonem missis, qui Clodio interfect', eo nomine erat damnatus a atque eo in italiam evocato, quod magnis muneribus 4-
.saiad Wria fas ais reliquasti ibat, sibi conjunxit;
249쪽
uique eum in Turinum ad mlncitandos passores prae st.
Ipse, quum Casilinum ventinet, unoque tempore signa ejus nithtκrra atque arma Capuae essent comprehensa, familia Neapoli visa atque proinitio oppidi appareret patefactis conflliis exelusus Capua, et periculum veritus, quod conavetitus arma ceperat, atque eum hostis loco habendum existimabat consilio destitit, atque eo itinere sese avertit. XX I. Interim ito demissis circum municipia literis, ea, quae saceret, jussu a Me imperio facere Pori peti quae ananciaia ad se Per Bibulum delata essent quos ex aere alieno laborare arbitrabaturi si, licitabat. Apud quos quum
proficere nihil posset, quibusdΘm solutis ergastulis, Cosam in agro Turino oppugnare coepita Eo quum a in mediopiaetore cum legione ' lapide ictus esset ex iuro, perni et Coelius prosedius, ut ditata bat, ad Caesarem, e vehit Thurios ubi, quum quosdam ejus municipii sollieitarer equitibusque Caesaris Gallis atque Hispanis, qui
eo piaesidii causa missi erant, pecuniam polliceretur, ab iis est in te iseetus. Itaque magnarum initia rerum, quae Occupatione magistratuum et temporum sollicitam Italiam habebant, celerem et Deilem exitum habuerunt. XXIII. Libo, protei tus ab Orico cum classe, cui Praeerat, navium L, Brundisium venit, insulamque, quae contra Brundi linum portuni eit, occupavit. Quod piae itare unum locum arbitrabatur, qua necessarius ni stris erat egressus, quam omnium litora ac potius AEustodia clausos teneri. Hic repuntino adventu naves onerarias quasdamna ctus incendit; et unam frumento onustam abduxit; rhagnumque nostris terrorem injecit, et noctu militibus et sagittain in terram exp'sitis, pias 'idium equitum deis secit; et adeo loci opportunitate profecit, ut ad Pompeium
literas mitteret, naves reliquas, si vellet, subduci et refici juberet sua classe auxilia sese Caesaris prohibiturum. XX lv. Erat eo temp.re Antonius Brundisii; qui viratuti militum confisus scapha, navium magnarum circitera cratibus pluteisque contexit eoque milites delectos in posuit atque eas in litore pluribus locis seperatim dicro uit navesque triremes tr qu, Brundisii faciendas cuis x verat, per caiisam sircenc ψrum remigum a fauce portus prodire sussit. Has quum audacius progressas Libo
folii; sperans intercipi posse, quadruernes V ad eas
250쪽
misit maerinum navibus nostris appropinquassint, nostri
veteranici portum refugerunt, illi studio incitati inca tius sequebatitur Jana ex omnibus partibus subito Antonianae scapi ae signo dato, se in hoites incitaverunt; Priamoque impetu unam ex his quadriremem cum remigibus defensbribusqtie suis ceperunt, reliquas turpiter fugerie Coegerunt. Ad hoc detrimentum acetiuit, ut equitibus Per oram ma itimam tb Antonio dispositis aquari prohiberentur. Qua necessitate et ignominia permotus Libo, discessit a Biundisio obussionemque nostrorum omisit. XXV. Multi jam menses transierant; et hiems jam praecipitaverat: neque Biundisio naves legionesque ad Caesa-Tem veniebant ac nonnullae qui rei praetermista occc siones Caesari videbantur quoa certe sis perit verant venti, quibus necetario commιtisndum enistimabat uitantoque ejus amplius proce Grat temporis, tanto erant alacriores
ad ii stodias qui elassibus pia erant; maioremque fiduciam prohibendi habebant et crebris Pompeii literis eas iobantur, quoniam primo venientem Caesarem non proh
hissent ut reliquos eius exercitus impedirient duriusque quotidie tempus ad transportandum lenioribus ventis ex-6eictabant. Quibus rebus permotus Caelar, Brundisium adisos everius scripsit, ut nacti idoneum ventum ne ecasionem navigandi dimittrerent, si vel ad litora Apolloni sium curshm dirigerent; quod eo naves ejicere possentc Eum a custodiis classium loca maxime vacabam; Fod is
longius portibus et mmitto non auderent.
XXVI. Illi adhibita audacia et virtute, administrantihus M. Antonio et Fusio Kaleno, multunicipiis militibus Aortantibus, neque ullum periculum pro salute Catiaris recusantibus, nacti austrum, naves solvunt atque alterndie Apolloniam Dyrrhachiumque praetervehuntur, qui quum essent ex continent visi Q Coponius, qui Dyrrhachii cl.issi Rhod se praeerat, naves ex portu educit; et qunnae jam noliri remisitote vento appropinquassent, idem Auster increbuit, notirisque praesidio fuit. Neque vero ille ob eam ausam conatu desistebat; sed labore et perseverantia nautarum se vim tempestatis superare posse sperabat; pra tervectosque Dyrrhachium magna vi venti nihilo secius sequebatur. Nostri usi fortunae beneficio, tamen impetum. viassis timebant, si forte ventus remisisset Nλ a portuna, i his b, Oogk qu '