장음표시 사용
61쪽
tio, Germani importatis non utuntur; sed, quae sunt pud eos nata prava atque deformia, hae quotidiana exercitataone, summi ni sint laboris, essieiunt. Equestribus proeliis p ex equis desiliunt, ac pedibus proeliantur equosque eodem remanere vestigio assuefaciunt; ad quos
se celeriter, quum usus poscit, recipiunt neque eorum Ino-xibus turpius quidquam, aut inertius habetur, quam ephiPPris uti. Itaque ad quemvis numerum ephippiatorum equitum quamvis paue adire vaeant. . Vinum ad se bmnino importari non sinunt, quod ea re ad laborem serenduma mollescare homines, atque effeminari arbitrantur. III. Publice maximam putant esseclaudem, quam latinsime a suis finibus vaeare agros hac re significari, magnum numerum civitatium suam vim sustinere non potuiς se itaque una ex parte a Suevis circiter minia passuum DC agri vacare dicuntur. Ad alteram partem suecedunt Ubii, quorum fuit civitas ampla atque oνens, ut est captus Germanorum, et paullo, qui sunt ejusdem generis, etiam ceteris humaniores, propterea quod Rhenum attingunt,
multique ad eos mereatores ventitant, et ipsa propter Pr
pinquitatem Gallicis sunt moribus assuesaesi. Hos quum
Euevi, multis saepe bellis experti, propter amplitudinem Aravitatemque civitatis, finibus expellere non potuissent, tammi vectigales sibi secerunt, ac multo humiliores in- semioresque reddiderunt. IV In eadem ausa fuerunt Usipetes et Teneththeri, quos supra diximus; qui complures an . Suevorum vim
rustinuerunt: ad extremum tamen agris expulit, et multis locis Germaniae triennium vagitta, ad Rhenum perve-Rσunt: quas regiones Menapii incolebant, ad utramque Tipam fluminis agros, aedificia vicosqui habebant sed tantae multitudinis adventu perterriti, ex his aedificiis quae trans flumen habuerant, demigraverunt; et cis Rhenum dispositis piaesidiis Germanos trantire prohibebant Illi, Omnia experti, quum neque vi contendere, Propter inOPiam navium neque clam transire, propter irii odiasMεnapiorum possent reverti se in suas sede legio. iesque simulaverunt et tridui viam pro pressi rursus reverterunt: atque omni hoc itinere una noete equitata contecto, inscios inopin: ntesque enapios opprein runt; qui se G
'mano um discessa per i soraxores certiores facti sane me-
62쪽
in trans Rhenum in suos vicos remigraverant. His imteri ediis navibusque eorum occupatis, priusquam ea pars Menapiorum, quae citra Rhenum arat, certior fieret, flumen transierunt atque omnibus eorum aedificiis omcupatis, reliquam partem hiemis se eorum copiis alue .
V. His de rebus Caesar ertior factus, et infirmitatem Gallorum vetitus, quod sunt in consiliis capiendis mobiles, et novis plerumque rebus student, nihil his commit tendum existimavit. Est autem hoc Gallicae consuetudi nis, ut, et viatores etiam invitos Conssiliere cogant, et, quod quisque eorum de quaque re audierit aut cognoverit, quae ni et mercatores in oppidis 'ulgus circumsictat; quibus ex regionibus veniant, quasque res ibi cognoverint, pronunciare cogant. His rumoribus atque auis
ditionibus permoti de summis saepe rebus consilia ineuntiquorum eos e vestigio poenitere necesse est, quum incertis rumoribus serviant; et plerique ad voluntatem eorum ficta respondeant.
V l. Qua consuetudine cognita Caesar, ne graviori bello
occurreret, masurius, quam consue erat, ad exercitum pro-
ficiscitur. Eo quum venisset, ea, quae fieri suspicatus erat, facta cognovit; missas legationes a nonnullis civitatibus ad Gormanosa invisatosque eos, uti ab Rheno disced rent: omniaque quae pollulassent, ab se fore parata. Qua spe adducti Germani latius jam vagabantur, et in sities Eburonum et Condrusorum, qui sunt Trevirorum clienates, pervenerant. Principibus Galliae evocaxis, Caesar, ea, q)a se cognoverat, dissimulanda sibi existimavit eorumque animis permulsis et confirmatis, equitatuque imperato bellum cum Germanis gerere constituit. VII. Re frumentaria comparata equitibusque dele pis, .iter in ea loca sacere coepit, quibua in locis Germanos esse audiebat : a quibus quunt paucorum dierum iter abesset,lefati ab iis venerunt quorum haec fuit oratio Germanos
neque priores populo Romano bellum inferres neque t me recusare, si lacessantur, qui Nyci contendant quod Germauorum consuetudo haec sit a majoribus irgulta, quicunque bellum inferant, resistere, neque deprecam hoc tamen dicere, venisse invitos ejecto domo Si suam gratiam Romaui selint, Posse in utile. css amicos vel sibi
63쪽
ngros attribuant, vel patiantur eos tenere quo armis possederint sese uni Suevis concedere quibus ne Dii quudem immortales pares esse possint reliquum quidem in terris esse neminenta, quem non superare possint.
VI II Ad haec Caesar, quae visum est, respondit sed exitus fuit orationis Sibi nullam cum his amicitiam esse posse, si in Gallia remanerent neque verum esse, qui suos
fines tueri non potuerint, alienos occuρare et neque ullos
in Gallia vacare agros, Mi dari tantae praesertim multi . tudini sine injuria possint sest sicere, si velint, in Ubiorum finibus considere, quorum sint legati apud se, et e Suevorum iniuriis querantur, et a se auxilium petan Hoe se ab Ubiis impetraturum. IX. Legati hare se ad suos relaturos dixerunt et, redeliberata, post diem tertium ad Caesarem reversuros, i terea, ne propius se castra moveret, petierunt Nesis quidem Caesar ab se impetrari posse dixit cognovesat enim magnam partem equitatus ab iis aliquot diebus ante praedandi frumentandiquCcausa ad Ambivaritos trans Mosam missam. Hos exspectari equites, atque ejus rei musa moram interponi, arbitrabatur.
X. Mosa profluit ex monte Vogeso, vi est vi finibus Lingonum, et parte quadam Rheni recepta, quae in pelsatur Walis, insulam emcj Batav9rum neque lon-sius ab eo millibus passuum xxx in oeeanum' ansit.
henus autem oritur ex Lepontiis, qui Alpes incolunt, et longo spatio per fines Nantuatium H lvetiorum, Sequanorum, Mediomatricorum, Tribocorum, Trevirorum, citatus fertur et, ubi emno 'ippropinquavit, in pluris diffluit partes, multis agentibusque insulis es ctis, quarum pars magna feris barbarisque nationibus incolitur ter quihim sunt qui piucibus atque ovis avium vivere existimantur et multisque pitibus in Oceanum influit. XL. Caesar, quum ab hoste non amplius passu minis millibus abesset ut erat constiwtum, ad eum legati reverta. tuntur: qui in itinere congressi, magnopere, ne longius progrederetur, orabant. Quum id non impetrassent, petebant, ut ad eos equites, qui agmen antecessissent, praemitteret, eosque pugna prohiberet, sibique uti potestatem faceret in Ubi' legatos nuthendi i quorum a principes ae
senatus sibi jurejuraAdo Mem secisseat, ea condi ione, Mae
64쪽
a Caesare erretur, se usuros ostendebant: ad has res eonficiendas sibi tridui spatium daret. Hare omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut tridui mora interpo.
sata, equi tes eorum, qui abessent, reverterentur et tamen
sese non longius millibus passuum iv aquationis causa pro cessurum eo die dixit hue postero die quam frequentinfami convertirent, ut de eorum postulatis cognosceret. Interim ad praefectos, qui culm omni equitatu antecesse- Tarat, mittit, qui nunciarent, ne hostes proelio laeesserenitet, si ipsi lacesserentur, sustinerent, quoad ipse cum eae Citis propius accessisset. AII. At hostes, ubi primum nostros equites conspexe Trint, quorum erat v militum numerus, quum ipsi non am-PHUM nec equites haberent, quod ii, qui frumentandivatas ierant trans Mosam, nondum redierant; nihil nostris timentibus, quod legati eorum paullo ante a Caesarectistesserant, atque iis dies induetis erat ab iis petitus, im-Petu facto, celeriter nostros perinctaverunt rurssis, resintentibus nostris, consuetudine sua, ad pedes desilierunt, G ssasque equis, compluribusque nostris deiectis, reliquos in fugam conjecerunt' atque ita perierritos egerunt, ut non priua fuga desisterent, quam in conspectum mi nis ostri venissent. In eo proelio ex equitibus nostris in. terficiuntur iv et xx. In his vir fortissimus Piso Aqui,
tanus, amplissimo gener natus, cujus avus in civitate sua regnum obtinuerat, amicus ab Senatu nostro appelIatus. Hic, quum fratri intercluso ab hostibus auxilium ferret, itulum perieulo eripuit; ipse equo vulnerato deiectus, quo Lpotuit, sortissime restitit. Quum circumventus, multis vulneribus acceptis, cecidisset atque id frater, qui jam Proelio excesserat, procul animadvertisset, incitato equo, sese hostibus obtulit, atque interfectus est.
XIII. Hoc facto prcelo, deseres equesam sibi legatos
audiendos, neque conditiones accipiendas arbitrabatur ab iis qui, per caum atque insidias, petita pace, ultro heu Ium i ntulissent. Exspectare vero dum hostium copiae augereii Lur, equitatiusque reverteretur, summae dementis esse judicabat et cognita Gallorum infirmitate, quantum jam apud eos hostes uno proelio auctoritatis essent consecuti,
sentiebat quibus ad consilia capienda nihil spatii dandum existimabat His constitutis rebus et consilio cum lega-
65쪽
tis et quaestore communicato, ne quem diem pugnae Praetermitteret' opportunissima res accidis, quod postridie iis diei mane eΗdem et perfidia et simulatione usi Germani freque es, omnibus principibus, majoribusque natu adhibitis, ad eum in castra venerunt simul, ut dicebatur sui purgandi causa, quod contra atque esset dictum, et ipsi petissent proelium pridie comm lassaent simul, ut, si qui 1 bssent, de induciis fallendo impetrarent. Quos sibi Caesar oblatos gavisus retinem jussit ipse omnes
copias castris edmit, eqiritatum, quo recenti proelio Perterritum esse exit rimabat agmen iubsequ jussit. XIV. cie triplici instituta, et celeriter vis minium itinere confecto, prius ad hostium castra pervenit, quam, quid aperetur. Cc: inani sentire posse ut. 'ii, Ornnibus rebus subito per terr ti, et celeritate adventus raotiri, et diccessu suorum ne ne Onilii habendi neque arn a capiem di spatio dato. crturb. ntur. Oviis ne adverstin hostem educere, an castra defendere, an tu i salutem petere, praentaret. Quorum timor u urn siem tu et concursu ignissicaretur, milites nostri, pressint diei perfidia .icitatr in castra irruperunt quorum qui celeriter arma caper i Otiae runt, paulisper nostris restiterunr, atque inter cara Os impedimentaque proelium commiseriant a reliq a naultitudo Puerorum mulierumque nam cum omnibus suis domo excesserant, Rhenunique trauiterant passim fugere coepit ad quos conseistasidos Caesar equitatum misit. XV. Germani post tergum clamore audito, quum suos interfici viderent, armis abjectis, signisqne mi tarinus re- Iietis, se ex castris fecerunt, et quum ad consilientem Mota et Rheni pervenissent, reliqua fuga desperata magono numero interfecto, reliqui se in flamen piae .lpita , runt atque ibi timore,classitudine et vi fluminis i PPrc.33, perierunt. Nostri ad naum omne, incolurn es, perpaucis vulneratis, ex tanε belli timore, quum holitum nurnertis eapitum cxxx milliu in suisset, se in Ilia ccc perunt. Caesar iis, i, os in castris retinuerat dii cessendi ozeuatem fecit . illi supplicia cruciatusque Graiorum ver ii,
quorUm gros exaverant, remanere se . pud eum velle
66쪽
Jumssima, quod quum videret, Germanos tam Eacile impelli, ut in Galliam venirent, suis quoque rebus eos time- rei voluita quum intestigerent, et posse, et audere populi Romani exercitum Rhenum transireb Accessit etiam quod illa pars equitatus Usipetum et Tenchtherorum, quam supra commemoravi praedandi fruinentandique cauta. Mosam transisse, neque proelio interfuisse, post fugam suorum seritans Rhenum in fines Sigambrorum receperat, seque cum iis conjunxerat. Ad quos quum Caesar nuncios misisset, qui postularent, eos, qui sibi, Galliaeque bellum intulissent, uti sibi dederent, reisonderunt: opuli Romani a petium Rhenum finire si se invito Germanos a Galliam transire non aequum existimaret eur sui quidquam esse imperii aut potestatis trans Rhenum postularet Ubii autem, qui uni ex Transrhenanis ad Caesarem
legatos miserant, amicitiam secerant, obsides dederant, Inagnopere orabant, ut imi auxilium ferret, quod graviter ab Suevis premerentur; vel, si id facere occupationibus Rei pubi prohiberetur, exercitum modo Rhenum transportaret: id sibi ad auxilium, spemque reliqui temporis
satis suturi, rit tantum esse nomin apud eos, atque opi'nionem exercitus Romani, Ariovisto pulso, et hoc novis. simo piaelio iacto, etiam ad oli imas Germanorum nationes, uti opinione, et amicitia, populi Romani tuti esse possint navium magnam copiam ad transportandum exercitum poliicebantur
XVII. Caesar his de causis, quas commemoravi Rhenum transire decreverat; sed navibus transire neque satis tutum esse arbitrabatur, neque suae, neque populi Romani dignitatis esse statuebat. Itaque etsi summa dissicultas fa ciendi pontis proponebatur, propter latitudinem, rapiditatem altitudinemque fluminis tamen id sibi coptende dum, aut aliter non transducendum exercitum existimabat.
Rationem igitur pontis hanc instituit. Tigna bina sesquipedalia paullum ab imo praeaeuta dimensa d altitudinem fluminis, intervallo pedum duorum tuter se jungebat haec cum machinationibus demissa in flumen defixerat, fistucisque adegerat, non subli, se modo derecta disrpendiculum, sed prona, ac fastigiata, ut secundum naturam fi minis procumberent. His item contraria ii ad eundem modum juncta, intervallo pedum quadragenum ab inserimore Parte contra vim atque impetuum fluminis conversa si
67쪽
luebat hae utraque bipedalibus trabibus immissis, quaa tiam eorum tignorum j iunctui distabati bi uis utrimque fibulis ab extrema parte distinebantur quibus disclu-ss, atque in contrariam Partem revinctis, tanta erat Peris firmitudo, atque ea rerum natura, qt, quo major is .Rquae
si incitavini, hoe arctius illigata tenerentur. Haec derecta materia injecta contexebantur, ac longuriis, cratibusque consternebantur: ac nihilo sectu sublicae ad inferim rem partem fluminis obliquae adigebantur; quae, Pro Pariete subjectae, et cum omni opere conjunctae vim fluminis exciperent et alia item supra pontem mediocri spatio aut marborum trum fi ve naves, dejiciendi operis cauta. essent aharbaris missae, his defensoribus earum rerum vis
minueretur, neu Ponti nocerent.
XVIII. Diebus , quabus materia cepta er- comp-tari, omni opere esse, to exercitus transducitur. Caesar,
ad utramque partem pontis firmo praesidio relicto, in fines εigambrorum contendit. Interim a compluribus civitatibus ad eum legati veniunt, quibus pacem atque micitiam petentibus, liberaliter respondit, obsidesque ad sh acl-duei jubet Sigambri ex eo tempore, que gon an Micceptus est, fuga comparata, hortantibus iis, quos ex Tenchtheris atque Usipetibus apud se habebayt, finibus suis excesserant, suaque omnia exportaverant, sequeis solitudinem a silvas abdiderant. XIX. Caesar paveos dies in eorum finibus-moratus, cumnibus vicis aedificiisque incensis, frumentisque succisis, se in fines Ubiorum recepit atque his auxilium suum pollicitus, si a Suevis premerentur haec ab iis cognovit saevos postquam per exploratores pontem fieri omperis sint, more suo, concilio habito, nuncios in omnes partes dimisisse, uti de oppidis demigrarent, liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent atque Omora, qui arma ferre possent, unum in locum convenirent hunc esse delectum medium fere regionum earum, quas Suevi obtinerent ibi Romanorum adventum exspectare, atque ibi decertare eonstituisse. Quod ubi Caesar comperit omnibus his Q ebus confectis, quarum rerum causa exercitum transducere constituerat, ut Germaliis metum injiceret, ut gigambros ulcisceretur, ut Ubios obsidione liberaret di
bus omnino istorii trans Rhenum Onsumptis, satis et ad
68쪽
tari clavilem et ad utilitatem profectum arbitratus, se iii alliam recepit, pontemque reicidit. xX. Exigua pane se statis re'iqua, Caesar, etsi in his Iocis, quod omnis Gallia ad Septentrionem vergit, at τω sunt hiemes. tamen in Britanniam proficisci contendit: ood omnibus fere Gallicis bellis, hos thus nostris inde statiministrata auxilia intelligebat et, si tempus anni alhelluae gerendum deficeret tamen magno sibi usui fore axhiurabatur, si modo insulam adisset genus hominium Peτspexisset, loca, portus, aditus cognoviiset quae omnia fere Gallis erant incognita neque enim temere praeteτmematores illo adit quisquam neque iis ipsis quidquam,
PTaeter oram maritimam, atque eas regiones, qi: et sunt contra Galliam, notum est itaque, convocatis ad sp dique mereatorihus, neque quanta esset insuta magniturio, neque quae, aut quantae nationes incolerent, neque
quem usum beMi haberent, aut quibus institiitis utereatiar, neque qui essent ad majorum navium multitudinem idonei portus, reperire Poterat. XXI. Ad hae cognoscenda, prius quam periculum s cerat, ad-eum esse arbitratus C. Volusenum, cum navi Ionga rumittit. Huic audat, ut, exploratis omnibus Tebus, ad se quam primum revertatur. Ipse, cum omni bias copiis in Morinos proficiscitur et quod inde erat brevissinins in Brita iam transjectus huc naves undique ex finiatinus regmonibus, si quam superiore aestate ad Veneticum bellum Leerat .assem, jubet convinere. Interim, conlilio ejus eognito, et per mercatores perlato ad Br lannos, a compluribus ejus insulae civitatibus aditim legati vehinni, qui polliceantur, obsides dare atque imperio populi Romani obteinperare libus auditi , liberaliter pollicitus,
hortatusque ut in ea sententia pernianerent eos domu raremisit et clum his una C 'mium, quem ipse Atrebatillus superatis, regem ibi coniti tu erat; et iju et irtutem, et confisium prohahit, et quem tibi fidelem aibitrabatur, cujusque auctoritas in his regionibus magna habebatur, mittis Huic imperat quas possit, adcat civitate, ior teturque, ut populi Romani fidem sequantur seque celeriter eo venturum nunciet. Volusenus, per speen regionibus, quantum ei facultatis dari potuit, qui raravi egredi, ac se barbaris committere non auderet, ' die a scaesarem revertitur, quaeque ibi perspexisset, renunciat.
69쪽
XXII mum in his oeis Caesar navium parandarum
causa moratur, ex mayna parte orinorum laeum legati ven ritat, qui se de opimioris temporis coniIlio excusarent; quod homines barb.iri, . et nostiae consuetudinis imperiti, bellum populo Romano fecissent; seque ea, quae imperasset, facturos pollicerentur Hoc sibi satis opportune Caesar accidisse arbitratus, quod neque pini tergum holiem relinquere volebat neque belli gereridi, proprerann tempus iacultatem habebat; neque has tantularum rerum occupationes tibia ita nitiae anteponendas judicabat a magnum his numerum Ohlidum imperat Muthiis adductis, eos fidem recepit, navibus irriter in xxx onerariis eoactis sontra ni inite ι quod satis esse ad lavas legiones transportandas existimabat AEnidquid Praeterea navium longarum habebat, i aeriori legatis praefectisque distribuit Huc accedebant vii onerari se naves, 'ira ex soloe millibus passuum vii vento tenebantur, vio minus in eundem portum pervenire pQMbnt Has equitibus dic tribuit, eliquum exercitu ira Titurio Sanino, ec L. Auruncilleio Cottae legatis, in Menapios atque in eos pagos Morinorum, a quibus ad eum legati non venerant. dedueendum dedit. P. Sulpicium Rufum legatum cum eo praesidio, quod satis esse arbitrabatur portum tenere j iissit. XXIII. His constitutis rebus, nactus idoneam ad navigandum tempestatem, tertia ei e vigilia solvit, equitesque in ulteriorem portum progredi, et naves conscendere, ac se sequi j ssit a quibus quum paullo tardius esset administrat una, ipse hora circiter diei iv cum limis navibus Britanniam attigit et atque ibi in omnibu ollibus expositas hostium corias firmatas conspo t. Cujus loci haec erat natura adeo montibus angustis mare continebatur, ut ex locis superioribus in littus telum adjici posset. Muneti egredi indum nequaquam idoneum arbitratus locum,
dum ejiqi ae naves eo convenirent ad ram in in anchoris exspectavit interim legatis tribunisque militum convocatis, et i me voluten cognovisset et quae iseri vellet, Ostendit moniti me, ut rei militaris ratio maxime ut Te maritinae Poliniarent, ut qua celerem atque instabi- Iem mo um traherent , ad nutum et aetem p omnes rea ab iis Admini fit arentur His dimissis, et ventum eiae tum
uno tempore nactus secundum, dato signo et sublatis an-
70쪽
-oris, circiter millia passuum viti ab eo loco progress .
- perto ac piano littore nave, constituit.
Xxiv. At barbari, consilio Romanorum cognito, Praemisi emittat et essedariis, quo plerumque genere in P α- Isis uti consuerunt reliquis copiis subsecuti, nostros navi-tius egredi piohibebant Erat ob has causas summa dή-Eculias, qu- naves proptε magnitudinem, nisi in alto, et nititui non poterant militibus autem, ignotis 4ocis, im-Peditis manibus, magno et gravi onere armorum Pressis, timul et navibus deutiendum et fluetibus consistendum,ae cum hostibus erat pugnandum quum illi aut ex ari , io, ut Paolluit m in qu ri progressi, omnibus membris -pediti, uotvirenis locis, audaeter tela eonjicerent, et AEquos insuefactos incitarent. Multis rebus nostri Perter Titi, atque hujus rimuin generis pugnae imperiti, non innes dem alacritate ac iiudici quo inclae iuribus ai1λι-lii consueverant, utebantur. 'AXV. Quod ubi Eleis animadvertit, naves longa , quarum et pecies erat harnaris inui latior, et motu, ad usum e peditior, Paullulum resnoveri Monetariis navibhin, et renm oncitari, et inmatus apertum holitum cona tui, Iuque inde fundis, tormentis, agi ais, hostes Pr Pelli ac submoveri sussit quae res magno usui nothris
uit nam et navium figura, , et remorues motu, et inusitato genere tormentorum permoti barbari considerunt an paullum modo pedem eiularus it. At nostris militibus cunctantibus, maxime propter altitudi siem maris,
qui ci 'gionis aquilam fere t co testatus deos, ut ea res legum feliciter eveniret: Desilite, inquit, milites. si vult is aquilam hosi s prodere ego certe meum Rei Pub acque imperatori iucaim praeititero. . Hoc quum Inisgna Vohe uixisset, rie ex na vi projecit atque in hostea atquciam terre coepit. Tum nosti ci noi tat inter se, uetAntum dedecus admittet ehur, ut, iverit ex navi citi se-Tunt i os tem alii ex proximis primis avibus quum conspex Tenc subiecuti, hostibus uppropinquRrunt. xxvi. Pugnatum ei ab utrisque acriter. Nostri' men qnoci neque ruine, servare, neque' firmiter insistere, meque signa subsequi poterant atque auus alia ex navi, quihuscumque lignis ocς irrerat se aggregabat a Rgnostero