장음표시 사용
171쪽
autem flaccida adeo sit vesicantium virtus, in topic , ut sic dicam, cerebri morbo, quid ab his sperandum, ubi continenter ad caput, sanguinem, alioSue humores , ire vitae propellunt λItaque , de illorum applicatione sequentes habeo regulas in poplexia , a serosa colluvie , a plethora, sive fluxione locali , et a plethora cacochymica , suris et nuchae colli, eodem tempore , vesicantia appono quod sit, in hac poplexia, materia localiter extrahenda, neque nervorum mobilitas adeo metuenda. In aegris autem siccis, humoribus non obnoxiis , natura irritabilibus, quosque a causa spasmodica , mapoplexiam lapsos coniecto, suris illa apponi curo variarique in locis a capite remotis , ubi jam rubefactae primae partes observantur : sicque potentissime , si integrum adhuc est tempus, Vitiosi motus a cerebro revelluntur , nullusque timor est ne magis ad cerebrum attrahantur, quod in hujus apoplexis specie, applicatis ad caput exutoriis , succedere poteSt.
CXXXVII. Assentire nequeo laudato D. Is autem Copus citat. dicentici ubi natura jamjam morbo
succubitura videtur, licere adhuc tentare ignem , ut remedium vehementissimum ac promptissimum , eo
quod ancisius Ode morti . Subitan notaverit
observatum fuisse a medico qui aegris curandis praepositus erat, in genodochio insulae Tiberinae , aliquos de plebe, quos nullum quantumvis alidum, atroxque remedium, a fortibus poplexi is excitaverat, per admota plantis pedum ignita ferramenta, ad vitae L
ficta , subito revocatos. Dic autem , accuratam considerationem similia narrata non mereri, cum Lan
cisius aliique, qui de his portentis loquuntur, de specie
morborum nulla recenseant; cum non possit excitatio, a pedibus ad cerebrum, igne communicata , sanguinem Jam effusum excutere, laesumque cerebrum , in integrum revocare; cumque debeat medicus, qui rationis
172쪽
et experientiae auxilia exhausit, fortuitos eventus vulg'
Culpabilior insuper mihi videtur methodus ferrum
candens applicandi ad suturam coronalem et sagittalem , quo inurentur non solum integumenta, sed et Ossa cranii ad di ploen usque ab Hippocrate et multis priscis commendata, in variis capitis morbis, et a Schola Galetrica , per multa secula, celebrata. Hujus se periculum fecisse testatur celeb. De men, in cephalaea pertinaci cum hemicraniari in inemendabili
epilepsia, et in amaurosi et quanquam ustio vix le- iter Xternum ranium tetigisset , omnes quibus instituta fuit haec operati , inopinata morte brevi sublati Sunt Secto corpore, dura mater inustae plagae subjecta, jam ab externa sui parte qua os tangit, suppurari leviter inceperat aragnoidea videbatur cibidem loci, cum pia matre corrugata : per universum cranium , ambae meninges, admodum inflammatae erant. Atqui, si cauterium quod levissime modo crania tetigit, lethum induxit, quid non sequatur , necesse est, si uratur profundilis, iussu auctorum Inde, concludit De Hae r et nos cum prudentissimo hoc magistro ' veterum, recentiorumque complures , non ea quae Viderint, expertique fuerint , Verum ea duntaxat, quae alibi audiverint, legerint-ve, scrimsisse : artem proinde istos, non experientia, sed onerosis auxisse voluminibus. q. Fuisse dubio procul, qui forte semel operationem viderint, eamque sive quod inflammatio meningum resoluta fuerit, sive quod meticulosior artifex , aut non penitus candefecerit ferrum, aut aeranium vix tetigerit hiethi feram non fuisse cimo quod fonticulus inde excitatus morbum levaverit , profuisse observaverint: pessime vero ex rariore Observatione, generalissimas regulas posteris tradidisse. 3'. Qui vero pluries hanc cranii adustionem perfecerint , et nonnisi faustissimam descripserint eamdem,
173쪽
eamdem , hos Hos paucos fortunatos casus enarrasse
modo , plures reticuisse infaustos , quo nihil in medicina damnabilius. Gesti medend. Ol. IP. XII. CXXXVIII. Fragrans aromaticorum turma , mille modis composita , et ordinata, suum semper habuit locum , in poplexi , apud antiquos , et etiamnum apud vulgus. Ab hac recedere incoeperunt medici, sub finem seculi decimi septimi, moti exasperatis Syden hamia, adversus calefacientia , declamationibus et inde, nato usu, aequo pede calida timere, quo patres frigida metuebant nihil enim in nobis modicum a et tamen , quis ta rerum utilitate , sensilius sapientior judex Θ Quid nervorum amicitius , gratis odoribus quid vires potenti iis erigit , quam calidae spirithlosae aromaticae potiones , Ventriculi nervos permulcentes Ouam vitae dono sapientius, et dulcius frui mihi videntur orientales populi , qui, nunquana mutato ore , tranquillos , et incuriosos, in odoramentis ducunt dies t Omnibus peto , an potu afeti verbi gratia , vel cujusdam grati et spirituos , non
magis sensus, Viresque recreentur, URm Venae sectione, vel nauseabundis , nitratis decoctis refrigerantibus t An non , ex volatilibus , et aromaticis , ingestis , aut varia forma applicatis, in caelarrho cerebri hemicrania , memoriae defectu , praesens solatium fere semper accipimus modum agendi ignoramus, sed nos non fugiunt effectus; ubique tandem , Odores et cantus abunde natura diffusit, ut inprimis his adminiculis gaudeamus
Citra igitur apoplexiam sanguineam , cui omnia nocent stimulantia , in omnibus aliis speciebus , spiritu
sorum , Volatilium , aromaticarumque plantarum infusionum , usum tum externum , tum internum collaudamus, ad sustentatas ire vitales , ut adversus impactum ruere felicius possint. Neque duntaxat odoratu, Otu, sic tione , haustu , administrari debent
174쪽
aromaticae, et anti- spasmodicae species, sed in cibo potu , potionibus laxantibus, clysteribus commisceri, Magnum certo exemplum illarum virtutis, nobis prae-het vulgus , dum , in quacumque levi poplexia, et in omni animi defectu , ad spirituos , et aromatica confugiens, plerumque meliora sortitur , quam ubi doctoralis ignorantiae allucinationibus, bona fide traditur.
Nostra Poplexio divisio , atque medendi methο--dus , sequentibus quorumdam poplecticorum storiis.
XXXIX. ONfEQUI ex omnibus huc usque
perpensis , mihi Visum est, Subtiliorem , et minus tutam esse apoplexiae diVisionem , quoad proximam causam suspicatanas prudentilasque fore apoplecticum curare, non a concepta Specie morbi, sed a curiosi iis investigata natura aegrotantis. Itaque ad poplecticunt accersitus, confeStim inquiro , an sit lethora boni
sanguinis CCXX et XXIX lethora cacochymida CCXXI et CXXII λ; vel si, universa non existente lethoraci fuerit tantum VaSorum cerebri plenitudo CCXVII et XXVIIIJ aut si aeger , caeterum
non plethoricus , spasmis , abdominis cruciatibus, et animi pathematibus vexatus fuerit CXXIII, XXV, CXXV P. His cognitis , ad causam occasionalem anni tempestatem , et morbos ae Vientes , animum volgo , indeque quam cit medici enim prompta debet esse intellectus operatio, cilia tempus Sit praecepso curationi manum admoveo. Hanc in usu positam divisionem , speculativam si placet, reddere
175쪽
poteris , poplexiam discerpendo 1 Sangula eam , cachecticam , et Pasmodicam vel nerveam. Huic ultimae additamentum erit poplexi a locale capitis plenitudineri chim illarum eadem mihi videatur medendi ratio, frequenterque , ut verisimile est, haec propter novum humoris assiuxum , apoplexiam geniat. Semper autem cum generali morbi notione, utilem sociatam reor, de antiquiori infirmo cerebro, cogitationem. CXL. Priusquam , autem , de curanda singulatim apoplexi sermonem faciamus, quid in omnibus , universum providendum sit, monere juvat.1 ' Elatiori, quantum fieri potest, schemate , iaceat aeger, collo reliquoque corpore, ab omnibus integumentis, et fasciis, libero. In cubile autem tantum adsint necessarii ministrantes, cum a multis vitietur aer , et in exsequendis , confusio nascatur.
a'. Cune ligneo , dentes inter inito, O aper
3'. Cum saepissime , aegri mente capti, deglutire non valeant , possitque existere pharingis resolutio unde metus ne laryngem ingesta ingrediantur, aegerque suffocetur nunquam quid hauriendum , poplectico propinare decet , priusquam paucis aquae guttis introductis deglutire illum posse certi fiamus. Impedita vero deglutitione 'uod cognoscitur, immobili Cesophago et larynge, post aquam introductam confugiendum est, ut primus proposuit AretGUS , et ut
egregie perfecit celeberr. Desaul Euvres de Chia
Propositum in textu , in historiis aegrorum , factitatum non semper invenies Ratio est '. ubd tarde nimis apo-plexiae naturam curiosius investigaverim ; R. ubd in medicando , rem angustam , inScitiam , rusticitatem , Superstitionemque fere semper adversaria habuerim : Oportet enim non solum se ipsum exhibere , quae decent facrentem, sed etiam ας tum , et PraSentes, et qua eaterna sunt Hippocrat
176쪽
rurg. Pa t. P. 254 , ad tribum vacuum ex gummi-elastico, per nares introductium , quo , syringae Ope , liquid alimenta et medicamenta , facile in ventriculum ducuntur. Faustae narrantur hujus methodi Observationes in illius eximii chirugi perihus meritoque monebat, ut quam cito hoc auxilium tentaretur, eo magis quod nihil ab hac operatione sit metuendum. Miror equidem quod ab Aretain, nemo illam proposuerit in poplexia , chim tamen certus sim, in tam saepe impedita apoplecticorum deglutitione , et in tam communi medicantium ignorantia, saeptiis suffocatos pertisse aegros ab introductis liquidis in lottidem ;quorum interitum, morbo, non imprudentiae imputaverunt. Est ergo haec lex, in omni apoplexia, quoties aeger mente est captus, vel quoties quoquo modo impeditur deglutitio.
R. Bis in die , urinaria observetur vesica , et sit licet urinae iuge stillicidium, cathetere evacuetur , si
5'. Nisi urgente necessitate cibos et medicamenta administrandi , a somno ne suscitetur poplecticus CXXIV cum ab hac functione recreetur ita, multosque Videamus aegrotantes, etiam a soporosis assectibus , post somnum naturalem liberatos A sopore vero, conclamationibus, luce splendida, instrumentorum sonitu , similibusque non vehementioribus quantum possibile St, excutiantur. 6'. De prognostko , prudentes Sint adstantes coram aegro AELIm ultimus poplecticos auditus fugiat VII h, cumque saepe quos sentire non credimUS , inter se meditentur, quae alloqui non possunt. Terror autem princeps omnium debilitantium exstat.
CXLI. Plethorico, a bono sanguine, poplectico, prius capite denudato , aeri frigido exposito , reliquoque corpore levibus stragulis operto, quam cito anguis mittatur, ad iacias octo, decem, duodecim, pro
177쪽
natura homin s , et adhibitis cautelis , ab Aretoeo LXXXIII praescriptis quibus addere placet necessariam quidem esse opprimentis sanguinis depletionem , sed necessariam quoque esse, ad virium vitalium integritatem conservandam , quamdam VASorum plenitudinem rideoque , fluente sanguine , pulsum aegrotantis frequenter explorare debere medicum , memorem , multo a sola natura medicatrice liberatos fuisse , multoque numerosi Qres non SurreXiSSe, quan quan non defuissent venae sectiones , aliaque artis adnainicula. In brachio , prima venae sectio institui debet, et etiam aliquoties paucas post horas iterari: secundani tamen , Vel tertiam , pro re nata , praescribere malo in Saphena , si satis conspicua est ab hac enim facilius cerebrum levatur CCXXXIJ , revulsionem caeterum testant , frequentiori animi defectione , inter hanc quam in aliis venae sectionibus. At nota bene allevationem a sanguinis eductione, citam esse debere quae si non sit, ut e contra in pejus cadere videatur
aeger quod illico accidere vidi', ne credas te , repetita ense sectione , feliciorem fore ; sed ab omni ulteriori sanguinis eductione , generali , vel locali
abstine. Ne te decipiat etiam , si inter Venae sectioneS, elatior pulsus evadat, cum tamen motus et senSUS non redeunt et si , intermittat nonnunquam , rigorque accedat, etiam apparente quadam symptomarum remissione , mortem prae fores esse credas.
CXLII. In promptu sit , post primam enae Sectionem clysma emolliens, carminati Vum , et salitum , quod omni biliori repetatur. Post ultimam ero Sanguinis eductionem , potui detur potio purgans , X sale medio, unciam unam, vel unciam unam et semi manna , ad uncias tres, in unciis quatuor vel sex , ad summum, infusi ei num coriandrae, feniculi , vel
anisi Omnia haec perlici debent , intra viginti quatuor
178쪽
horas a primo insultu juscula carne , herbacea, et potus diluens ex aqua frigida, cum nitro, et aceto vel alio acidulo succo , reliquam paginam postea adimplent celer enim hic morbus est , et brevi desinit in salutem , aut in mortem , aut in paralysim, quae tunc alia auxilia poscit. Exempla
meridiana, uxor mercatoris, quadragenaria, corpore rotiust , alto, et subpingui , gulae et Baccho plurimum addicta , attonita cecidit, inter amicos , pocula, et lusoria folia. Ad illam accersitus, extensam humo inveni, insensibilem , immobilem , et adeo ponderosam , ut ectaberna, in cubile ferri non potuisset Facies erat ex rubro violacea pulsus vehemens, et plenus. Instituta illico venae sectione ex brachio , ad uncias duodecim , paulisper sensum, motum et loquelam aegra recuperavit, unde ut in pede, post horam, iteraretur praescripsi. Post hanc secundam sanguinis missionem , ita rediet an functiones ranimales, uti taberna in cubiculum transferri potuerit Hora octava
Vespertina hujusdem diei, pulsus frequens et fere febrilis fiebat, dissipabanturque , quae sensus aliquantisper adhuc involvebant , torpor et nubeculae, remanente paralysi lateris sinistri , a medietate linguae usque ad pedem Eadem die , clysma et aq', ' et '', potus refrigerans et laxans, cum diaeta tenui. 5'. die , vesicantia , nuchar colli , brachio , et tibiae, paralyticis , apposita febris. 7' die , restitutus sensus in membris paralyticis , libertasque perfecta loquelae, ut haec mulier , habitu garrula, loquacitate molesta mihi fieret. I l . die, persistebat febris, cum vespertina exacerbatione , sed moveri rachium incipiebat. Die 14' digiti, et dierum progressu, femur,
179쪽
et crus, ut II . a morbo die , aegram baculo sustentatam, in cubile deambulantem invenerim. Demirabar naturae motus salutares , et a septima die , illis favere tentabam decoctis fior arnicae et ad valerianae sylvestris , ut epis excitantibus , cum hermete minerali, frictionibus siccis , et rudibus , quibus succedebant Unctiones sapone ammoniacali Molesta autem erat diaeta medica , quanquam plenior , molesta medicamenta iterum oulae et Baccho indulgebat inemendabilis mulier; monenti medico , irridebat, et dum intemperanter Vl teret, Sanctis, illorumque ministris dona Osteret,ut , ut in integrum restitueretur. Idcirco crus firmum et sanum omnino non fiebat. Quare indignatus , huic vale dixi. Ηebetis ingenii poenas luit misera, si poena est moriri nam sex mensibus, a prima inva-Sione, me a Martigiis absente , iterum poplectica incidit, et intra paucas horas sublata St.
Serva parce cis Rectoris , Vidua, quinquagenaria, pinguis, bene nutrita , sanguineae habitudinis, absque
motu, labore, et curis tunc vitam degens quibus tamen proximis annis expers non fuerat , corripiebatur , diea 6'. Julii, ann. 8O6, insultu poplectico , a quo extemplo surrexit, hemiplectica lateris dextri , cum aliquo tamen resolutarum partium sensu. Ad aegram cito accersitum , me moverunt, facies rubicunda, vasa plena e vita anteacta , ut illico ex cubito sanguis extraheretur ad uncias decem , illo cum fructu, ut fluente sanguine, dissiparentur nebulae cerebrum occupantes
ut aiebat aegra , et quid motus in artubus affectis
IIuntiaretur. Ut autem perficeretur hujus venae sectionis beneficium, cum vasa adhuc summe turgida esSent,
180쪽
nis in aqua fluentis quantitatem metiri non valuerit, ut facile evenit, plus aequo, quam iusseram , detraxit.
Successit inde , ut non aequale beneficium ex hac secunda Vena sectione aegra retulerit , sed debilis multiim fuerit. Itaque ad corroborantia confrigere debui, et secunda die, decoctum arnicae, valeriana silvestris, Serpentariae Virginianae , cum vesicantilius nuchae colli
appositis , in usum vocavi. Sub finem hujus diei mascebatur febris moderata, persistens per plures dies,
Cum levi vespertina exacerbatione, et sudore levi univerS , unde Sensim sens1mque integri redibant sensus
et motus , primo in brachi , secundo in manu , tertio in digitis, et quarto in femore et crure Adhibebam quoque , ut adjutorium , frictiones , ter in die , et unctiones, cuna halsamo sulphuris terebenthinato Isi'. die , chim omnia prospere cederent, aegraque jam in
cubiculum deambulare posset, parochus locutus est de purgatione, ad terminandum morbum it plebs arbitraturo; cum enim alvus ossicio fungeretur, nullum de purgantibus sermonem feceram. Oh temperavi, O-gitans de levissimo quodam laxante, minus ad necessitatem , quam ad formam , his in locis necessariam et inprimis apud homines , ut parochi in genere, qui scientiam medicam , doctis adeo arduam, percallere se arbitrantur. At ille , in sulvere drastici dicta JAillati caeciter credulus, hujus pulveris dosim copiosam , irritis meis monitis, administravit, ex qua,
ad decem et octo vices, cum magnis cruciatibus, serva superpurgata est iterumque nascebatur summa debili-litas, et incidendi impotentia , quibus, analepticis et corroborantibus , necesse fuit opitulari. convaluit
Errata duo fuerunt in hac medicatione I secunda
venae sectio plus aequo copi OSa, et super- purgatio. Non emendavit tamen culpam parochus; nam, cum novum ii sultum avertendi gratia , Servae saepius in annum