De origine, et progressu congregationis oblatorum sanctorum Ambrosii, et Caroli, Mediolani : ab anno congregationis conditæ MDLXXVIII usque ad annum MDCCXXXVII

41쪽

29 ne quidqnam eorum omisi se videretur, qua tanti Viri memoriam, .claritalem attingerent. Ne quis vcso, sollicitudine uantum laboribus actit in existimo, documenta habeo, qtiae liberal Haiem quoque, .cstu fas in eam caulam opes Oilendant. Nam cum tantae Ex Distru- rei moles sine magna Pecunt de vi moveri non Dii ex is certam expensarum Tartem sublica ad inieri Os iu briel DA.

Praesecto Urbis oblati spopondere lacri loco habentes fως η quidquid ad exornandum Conditoris munificentissimi risia nomen impenderent. Sed haec orta fles levia, vix

notatu digna erant , cum iniquum sic hominum mni in os ex divitiarum iumpi metiri, quo viris ornatus

mis, ω egregie de Republica meritis ignavi quandoque desides praestant . mobiliora rigitur exequi

pergam. Quae ad probandam Caroli Sanctitatem conferre poterant omnia jam in aperto erant , colligendisque victoriarum exemplis praeclariis in ingenia insudaverant, quibus edendis unius hominis sortitudo tisfecerat. Facilla coelestis, quae olim cunabula nascentis ornaverat, totius vitae cursum secula videbatur, ne Pars ulla mortalium oculis occulta remaneret. Rejectae juventutis

illecebrae, laborum ardor cum jejuniorum assiduitate conjunctus, vita ipsa pro sacra muneris dignitate parricidarum telis objecta , victa mors, sugati Doe mones, ta quid aliud miraculi nomine appellari solet , Populorum sermonibus celebrabantur , nec leve pluribus gaudium erat ea celebrare, quae viderant. Cum

ecce miraculum aliud eduxere in lucem oblati , quo viso

42쪽

3oviso caeterorum omnium iam pene obmutuit. Non enim aut in ipso vitae discrimine orta securitas, aut restituta aegris corporibus valetudo sed Carolus ipse jampridem ereptus redonari terris visus est ut simul in beata illa celorum sede quiesceret & Pastoralis ossicii partes obire apud homines putaretur. Facile quilibet conjicere potes , volumen illud hoc loco memorari, quo Acta Mediolanens Ecclesiae continentur, ea nimirum Acta quibus nullum aliud opulentius penu inveniri ad

totam Ecclesiae disciplinam illustrandam iudovicus

Thomasinus nostrorum emporum Scriptor celeberrimus affirmavit. Nec sane scio an inter innumera san- tatis testimonia, quae temporum memoriam exornant , prodire aliquid mirabilius possit. Qitis enim existimet Praesulem illum, quem Civi ius nostra nunc ad Romana comitia nunc ad celeberrima Italiae Templa proficiscentem aspexerat dissicillimis legarionibus perfunctum, conflictatum inimicitiis fractum laboribus, debilitatum jejuniis in medio sere aetatis cursu sublatum, post superata pestilentiae incommoda, tot aerectas Edes, constituta Coenobia ustrata Alpium juga,

peragra iam omnem ProVinciae Pariem, Iam amplum.

dissicile eximium explevisIe opus, cui nihil unquam simile laudarissma illa Mediolanensium Archiepiscopo. Tua ingenia, to elapsis post lonii ficem Ambrosum saeculis edidisIeni Descripta inibi religionis praesidia, firmata legibus ciacramentorum majestas, documenta vitae Sacerdotalis exposita , constituta remedia vitiis, auxilia virtutibus , praereptum denique posteris quid

quid

43쪽

quid excogitari ad Christiani Populi regimen o 1Iet.

At ista quidem innia, cum adhuc divult, invicem sparsim impressa per manus hominum abularia vagarentur tenui ama, Qtacito cursu ibani. Oblatorum vero laboribus expolita, .in unum veluti Dei, i Ex Rota

redacta fluminum instar fuere quae dissos sonitu ui

aquis uno sinu exceptis, Regnorum opes, Urbrum din. ederi gloriam vehunt. Tanta equidem fama operis suit, ut βq rq μ' exterarum gentium deiideriis iyPographorum labor aegre actis prae sussiceret. Remotistimete quoque regiones exemplaria mutuμη expetebant δε comparanda vere indicis thesauris monumenta terra marique serebantur , flusa videlicet in omnes terras Opinione , beata fore Episcoporum tem-

pota quibus ut Mediolanensis Ecclesiis legibus conii-gisIet . dia divina illa Caroli mens Italiae quondam

finibus inclusa circumire totius sene terrarum Orbis spatia coeperat, magno letati incremento, nec sine lavi pistili aliqua oblatorum gloria, quippe cum participes curae, V. editam& studiorum omnium fuisIent quibus amantissimus P. Vς π or, illatus coelo erat, terris omnibus datus poli.

Quod si Majoribus nostris studia ista , curiEque .d utilent, unius tamen hominis labor essicere poterat, ut , si quid mortales referre Superis possunt, aliquam gratiae partem pro immortalibus beneficiis repositam Carolo putaremus. Jo: Petrus Glussianus erat ex Patricia Mediolani nobilitate oblatorum numero adscriptus,

ascitusque in Caroli ipsius familiam, in quam videlicet nemo nisi lectissimis moribus, & eximia pietate reciperetur. Is igitur Divinum quiddam inter quotidiana Heri

44쪽

eonsilia speculatus, ac vel uli praesentiens quanta inde

claritas universi, terrarum Orbi oriretur, notare dili.

gente sngula . quae ab ipso fierent, insidiari vestigiis omnibus, ac surram inspicere in diverticula, latebras , quas eludendis hominum laudibus circumdaretis sibi pietas solet. Et cum lateri assiduus , alque itinerum comes esset, opera, dicta Cardinalis, temporaque δε loca in commentarios redegerat, nihil eorum excidere passus , quae ad suturam nominison agnitudinem pertinerent. Mortuo deinde Archiepiscopo, cum laboribus, periculisque triumphi, gloria que tempora sheceis stlant, quidquid occulte collegerat in publicam lucem effudit , consolatus amplissima narratione diuturnitatem leniit , quo mirifica illa Pastoralis animi testimonia compresserat. Et sive in dii homini mens, sive vis aliqua Divini auxilii fuerit, clarissimarum rerum historiam tam apte , sapienterque contexuit, ut cum ipsa dignitate rerum scribendi ingenio certare videret tir. Hi do enim, ac simplici, quo ferme veritas delectatur, eloquio contentus visa sibi , vel ab aliis

accepta, prout gesta erant , in Ordinem retulit , ornatillimus idcirco ab omnibus habitus , quod Omnes .

Ornandae narrationis curam penitus effugisset. Contigii autem summa ejus felicitate, quod bonae mentis hominibus evenire videmus, ut cum in alienis virtutibus

cogitationea omnem suam, ludia den geret, similes inde animi sensus ad sui , caelerorumque utilitaterr hauriret. Id satis ostendunt edita in publicum scripta, quorum plura exemplaria inveniri, frequentiorem

45쪽

rem usum esse ad salutem Reipublicae pertineret Liber unus, qui de Poenitentia inscribitur, alibi revelat peccandi causas, alibi remedia, Piasque artes enumerat, quibus in ipso exori senes cari semina vitior an oporteat Parentes alter,&qui parentum loco eiIe debent, id quod S. Carolus summopere Plaverat, Praeceptis consiliisque ad familiam recte adminii randam instituit , monitis citam Palloribus animarum quo praesertim ordine Conciliorum decreta in idipsum edita exequamur.

Nec dubium est quin haec ipsa grati animi testis

monia mulium splendoris, grata a Congregationi attulerint , sive honestas ipsa ludiorum conciliaret homin 'in animos, seu Parens Optimus illa ea dein Filior in ossicia benigniori obtutu e Coelis aspiceret. IEstimatio certe in dies major Roarae praesertim erat

ob recentem virtutum memoriam, quarum paulo ante

missa legatio specimen dederat Proditum memoriae est cum Avenione Clericorum, Populi disci Plin c., O prope concidit Iet, o Paulum de Clericis, cujus antea iovis. memini, Archiepiscopo ejus Urbis renunciaio Summi Pontificis jussu comitem datum, ut eo adjutore labeniem Sacerdotiam dignitatem, turbata Sacroruta jura ad Ecclesiae Mediolanensis instituta componeret. Sed nulla res graiior Romanorum oculis fuit, quam cum oblatorum Sodalitium aliud apud ipsi,s Grattar'

quoque excitaretur, veluti male itati suae datum udi hac icantes, ne singulare aliquod in Christiana Republiea decus exieris invidere cogeremur, Pervet ullae di quam S. Am-

46쪽

ΦS. Ambrosio dicatam Romae habebant, recentiore a aliam S. Carolo sacram Mediolanenses addiderant, quae inter pulcherrima alia terrarum Orbis Templa cura Geniis hae pudorem conspici pollet . Subit deinde ani-nuam cogitatio novum illud Sacerdotum genus in iis

aedibus collocandi quale ad S. Sepulcri AEdein Mediolani esset Iucundum videlicet sibi ipsis fore, si patrii ritus vestigia in alieno solo cernerent δε nihil fortasse charius Carolo futurum, quam si hanc veluti sobolem suam in principem mundi Urbem recipi, ac multiplicari videret Cardinales, quibus id negotii datum erat, Mediolanensem Archiepiscopum cliteris rogavere ut delectos ejusdem ordinis Viros mittere dignaretur, qui Sodalitii lineamenia secum afferrent, documentaque,

ω leges infigere animis possent , quibus hanc Inllii uti formulam amplecti placuisset Iere Andreas Bonus δε Io Baptista Atronus, ille ex primarii Templi Canonicis, ex Pastorali alter besali cura ovocatus Postquam

'' intravere moenia, intenti in illos omnium oculi erant, insio Oiuinibus desiderio noscendi, quae nunquRIT

anie viderint. Inde Hospitibus sollici ad ingens, incitatior ad virtutem cupiditas ne suorum desideria, spem publicam sesellisse viderentur. Invenio Egacem illam, nil, d soli iam mirari Urbem obstupinile

severitate vitae, magnitudine laborum, quos praestantissimi Viri pro commisIa sibi provincia & Romani Populi ualui perferrent. Iraecipua studiorum irant concionariis suggestu, criminibus devinctos absolvere pios habere conventu', quodque in Apostolico minere

47쪽

dissio illimum est, perditam juventutem δε iuventutis

exitia mulierculas, quae corpore quaestias facerent, admonere eiernax paupertatis suppliciorum , quae turpi lucro, improbis voluptatibus manent. Hanc pietatis famam concursus hominum sequebatur, concursum alius labor , cui subinde largitionum administratio, bc cura scribendi omnia, quae Caroli patrocinio divinitus fierent, tanquam otii pars, Mailitudinis solatium accederet. Ita actis in Urbe Congregationis initiis, constitutoque oblatorum nomine onusti laudibus in Patriam rediere. Bonus quidem ad uos Atronus autem agaiiana Basilicae Praefectura insignitus , quam non Vitae modo, verum etiam honestissimo

mortis genere illustriorem effecit. Gras Iante enim pestilentia cum s fationem deserere noluisIet, quin Gregi suo per omnia chartiatis ossicia deser iret, eadem ipse lue contactus propiore martyribus titulo spiritum

exhalavit. Trigesimo quinto, postquam haec eVenerant, anno allatae alia Mediolanum literae argumento erant, neque oris gesta, nec ea quae domi ab Oblatis gererentur Romanis Pallibus dis licere Antonius Barberinu S. R. ses has, E Cardinalis, Urbani VIII Pontificis Max germanus Congrega frater, Collegium Romae excitaverat, ejusque admini, με stiandi onus Congregationi reliquerat, cui propagandae Catholicae Fidei cura celebre nomen secit. Ibi ingenui ex omni natione adolescentes ex ejusdem instituto in nostra usque tempora alebantur, ut qualia ab idonei praeceptoribus accepiIent purissimae religionis

48쪽

dogmata in Patriam reportarent Paulo post, currita Cardinalis Caponius huic provinciae praeeiIel coepit consilium ejusmodi ut Collegii magistros ex Mediolanensibus oblatis aiIumeret. Duos illuc destinari placebat, quorum unus Philosophorum sententias alie Theologica fiat a juveni ui explicaret. Haud eqmdem Romae deerant ingenia virorum, qui hoc docendi munere diligentius sortas Ie ac laudabilius fungerentur. Sed obsequendum erat lanti Praesulis benevolentiae simul,

an tori inti, monitique illico Vitallianus id radus ti Protasius de Custodibus, ut se se ad implenda Cardinalis amplissimi postulata quam primum itineri expedirent. Non ego fraudabo Sodalium nostrorum memoriam ea parte laudis, quam sibi, nobisque uno tempore meruere . Extat epistola , quam Franciscus Ingolus Congregationis supra memoraiae a Secretis, ad Cardinalem Caesarem Montium Urbis nostrae Archiepiscopum in haec serme verba conscripsit. Duos illos ex Oblatorum Sodalitio Sacerdotes Romano Collegio commodari haud aliter, quam Divinae beneficentiae munere contigiise . Mirum esse quantum eorum si diis Collegii sarna Alumnorum ingenia proficiant Nam sive privatim doceant in Scholis , sue publicas disputationes instituant , semper eorum dicta supra

communem scientium eminere Chariores quota die Romanis Civibus fieri , praesertam cui ad literarum gloriam gravitas morum vitae sanctitas veluti cumulus bonorum omnium accedant. Haec de missione

Obluiorum Ingolus asserebat cujus fidem nemo vocare in

49쪽

ciat . quos ex ejus Collegi, culi in ad thimiam retulere. Postquam enim prae ilitaria sibi diudiorum corri si ira uscula e pleverant laudata es Summis Pon Ufice, Ornali Oisi bis que honei fit Iimis sacerdotiis in patriam uni remissi logus . Ouoniam vero ex patriae finibus diva ari histori UO

rari, sin minus nobis, at multum gloriae Parenti nostro, Grilarati nec parum laetitiae bonis omnibus allaturam. Urbs est apud Indos nomine vada laxar, ejus Regionis caput, quam Hispani ignotas antea terras adepti, veluti nativa Regna geminantes, novam Galloeliam appellavere. In ea Pe flatae aliquot innocentia Sacerdotes Medio lanensium oblatorum famam secuti non sine Praesulis sui auctoritate , nomen idem at Iumpserant . bonis auspiciis rem aggredi videbantur cum ipsi quoque sacratam Dominica Sepulcri titulo aedem colerent. Igitur occasionem iacti ad nos tanquam ad Fratrestiteras mittunt enixe rogantes , ut instituta omnia diligenter descripta sibi invicem mitterentur, quae inviolata servare in animo habeant, ut ipsa morum,& vitae

similitudo fraterno nomini fidem saceret. Privilegia insuper ista quae alia decora Institutum exornant, eas b, impetrari a cinnamo Pontifice postulabant , quos militudinem illam apud populares sitos dignius sustinerent. Triennio postquam edita erant iterae denique

illae Mediolanum pervenere, &, cuin Josepho Archinto Cardinati archiepit copo ostenderentur, quae apud nos praesto erant expediri in praesentia jussit pollicitus inierim

50쪽

interim daturum se operam, ut oratores erga re nostras tam benevole asseeli Romae quoque voti compotes fierent. Quae deinde ossicii nostri, molius rei fortuna fuerit tot interiecta marium, terrarumque spatia inruocculto tenent. Mihi certe satis fuit exponere quousque Caroli rerum ab eo gestarum fama perveneri Piget enim ab ejus temporis memoria recedere, ex quo tot blidae virtutis exempla in posteros manavero . Miror equidem Majores nostros tot tamque diversa munia potuisse ea , quae semper nostra fuit, paucitate complecti. Nam cum satis negotii, laborum domi haberent, in frequentiora Provinciae loca quotannis designabantur, qui sacro jejuniorum tempOre Divini Verbi praedicatione fungerentur . Nec in

subjecta modo oppida sed in finitimas quoque Regiones ea cura processerat Aquensi δε Casalensi Episcopis concion alores datos, & Alphonsum Oidradum Gennae primum deinde Ferrariae ex primario suggestu, non sine Civium plausu,& favore auditum accepimus, lania raevo illo Viri ama, Moratorum inopia fuit. Haud mulio post expediit in Rhoetos Helvetiol-que suscepta, ut multum gloriae, ita plus laboris, ac pericus habuit Dira haeresis,& nullis unquam Catholicae Fidei satiata cladibus in eos montes irrepserat

inseceratque omnia, nasta scilicet vacuam literis terrarum partem, quibus praecipue grasIari solet elo

quentiae fraudibus opportunam. Simplicistima Gens. gregibus assueta in rebelles sectas,in blanda opinionum exilia more pecudum suarum ibat, nec ullus impiem