장음표시 사용
261쪽
2 Ipraestare Gallis Architectura , oratoria , atque
Poetica facultate , cuius rei id caussae esse dicit, quod hi Veterum , ac praesertim Romanorum aedificiis minime utantur tanquam regula , ad quam sua aedificia dirigant ; quod iidem careant quodam Onatorio numero ac modo, cui primas in eloquentia tribuere videtur Cicero ; quodque eo. rum Poesis non habeat propriam quandam limguam , qua loquatur, ut certe habet Italica , non secus ac Graeca atque Latina . Confecit de quasdam Satyras, quibus lepide exagitat fictos
ostentatores doctrinae, & laudum mercatores . Debemus quoque ad Satyrarum numerum asscribere fabulas illas, quas nominavit, it Femia, ct si pleno Pensile. Haec insectatur & exagitat quod proposierat Corradus de deducendis per no Vum alveum Rheni aquis, illa mordet Scipionem Massaeium , paenas ab eo reticentiae egp tens . Hic enim, etiam cum commemorare dobuerat celebriores Italos Tragicos, nullum umquam fecerat verbum de Martellio, eiusque Τα-gaediis , quod homini plusquam satis gloriae cupido iniuriosum videbatur. Porro haec Satyra cum non ita occultari potuisset, quin eius exem a plar
262쪽
plar ad manus Masreii perveniret, misisset magnanim inimicitiarum flabellum, nisi gravissima auctoritate viri se se opportune in pacificati nem interposui sent; & Martellius quotquot habebat illius exemplaria in ignem coniecisset. Qi id vero illum impulerit ad hanc scribendam Saturam , quam belle ejus argumentum ex H meri Odvssea sumpserit , mutans Homeri cum Phemium in Phemiam , quid eadem Satura in Masreio, ejusque scriptis reprehendat, quonam modo Martellius se gesserit ante dc
post ortam controversiam, quid de tota hac re judicaverint, cognoverint, statuerint graves ho- , mines, multis verbis persequitur epitiola quadam , quam inscripsit, delia . Mitrata det Femia r sed haec minime tuis mandata est . Nec non libellum contexuit de Arte Metorica, qui Omnem fere rationem oratoriam complectitur& in
multis rebus de iis , quae propositae sunt, habet illustria exempla sumpta ex Graeci s Latinis , Italicis, & Gallicis Scriptoribus . . In eo quoque haud pauca admista sunt ex sacris libris , quos libros Martellius, ut erat Religionis cultor eximius, nunquam de manibus deponebat. Idem, si
263쪽
vacabat occupationibus patriae urbis, selitus erat vespere stequentare domum Josephi Comitis , quo conveniebant multi docti viri, maximisque amicitiae vinculis Martellio coniuncti, Eult, chius Manstedius, Ferdinandus Gliedinius, Joannes Petrus, Hercules, & Francistus Maria Fratres Zanotti, Josephus Puteus, Alexander Bacchetius, & Paullus Balbus. Neque unquan
sine aliqua lectione conventus hi agebantur, cum fas non putarent homines industrii ullum tempus abire , quod non esset cum aliqua utiliis late coniunctum . Cumque aliquando accidisset, ut Demosthenem lectitarent , cuius summam dicendi vim omnes admirabantur, id cupiditatem iniiecit Martellio tentandi, an illum imitando assequi posset in oratione , qua mortem cuius dam canis dolet. Sed vereor ut existimatores
docti S intelligentes satis Demosthenem in hac
Martelliana oratione possint agnoscere . Vivebat quidem iucundissime. Martellius in gremio Patriae , ec in sinu coniugis, liberorumque suorum, quibus omnia officia sua praestabat. Neque enim minus bonus paterfamilias habitus est, quam civis. Cunctis vero se completum fuisse gau-
264쪽
diis dicebat, cum matrimonio avnxisset seos filios Carolum,& Virginiam, illum nobili probaeque Minime Constantiae Forniae Mutinens , hanc Io.sepho Puteo viro humanissimo, & non selum Poetae suavi, sed etiam Μedico docto. Hi enim filii & propter indulgentiam eJus , & pro
ter illorum excellens ingenium, animique dotes, erant ei vita sua cariores. Quod tunc maxime ostendit, cum Virginia, biennio postquam nupsisset, mortem obivit. Sic enim hunc cassimis doluit, ut nullus selatio locus relictis esse vuderetur . Nam ab iis artibus , quas nullo unquam tempore non celebraverat, & in quibus e perfugium rebus adversis repererat, pro sis se disiunxit; hominum conspectum vitabat ;in eius oculis atque vultu maeror apparebat ;quaeque ei integra, ac firma semper fuerat v,
letudo , sic tota perturbata est, ut ille non dubitaret, quin sibi parum vitae superesset. Febrim habebat lentam, quam simma nauseae molestia comitabatur, sepe animus & Vires eum relinquebant ; cumque aliquando a deliquio convaluisset, tantam vim sanguinis subito evomuit,
ut propius nihil factum fuerit , quam ut sitis
265쪽
caretur. Atque hoc prius quam accideret, quanquam e febri langueret, semel tamen visque iterum ad templum deferri voluit, ut Ipsu CHRISTI CORPUs sumeret , qua una re talari se morbum , miseriamque suam dicebat. Alia quoque plurima dedit hoc extremo tempore Religionis indicia. Nihil nisi Deum Ioaquebatur , cipe lectorem vocabat, qui sibi albquid de sacris libris, Vel etiam de suo Poem,
te oculorum Iesu recitaret, nec unquam menatio fiebat summae Dei erga nos caritatis, quin lacrimas profunderet. Miram quoque patientiam prae se tulit in sustinendis acerbissimis doloribus , quos cepit ex inflammatione intestinorum , qua periit. Hac priusquam tentari inciperet, ex iisdem intestinis magna sanguinis copia erinpit. Morti iam proximus suos omnes ad se accersiri iussit, iisque saluberrima monita atque praecepta reliquit. E Vita vero discessit n. Id. Maias anno MDCC xxvii. Quam carus civitati fuerit , indicatum est moerore funeris, quod satis amplum ei liberi faciendum curarunt in AEde S. Proculi, quanquam se optare ostendisset, ut
me ulla pompa eo sepeliretur loco , qui datus Q.
266쪽
est sepulturae mendicorum hominum In monumento, quod illi positum est in eadem AEde, haec . inscripsit Eullachius idanfredius , ut satis nori . inodo voluntati eonindem liberorum , quam suae coniunctioni atque amori erga illam carissimam
animata faceret. PETRO IACOBO HARTELLIo
FILII MOERENTES PP. . VIXIT ANNOS LXII. DIES X. OBIIT VI. ID. Mesa MDCCXXVII.
Quae hic praedicantur morum sitavitas, & animicandor in Martellio eminebant in primis ; omninoque ita natura comparatus erat, ut nihil fer
267쪽
re posset veteratorium ac fictum nisi in scena. Cum sitis nunquam in simultate filii. In eos quos aut aetas, aut sapientia , aut honos , aut aliqua dignitas commendabat, fuit observantinsimus. Quos semel in amicitiam receperat nunquam ab se dimittebat; & in amicorum procurandis negotiis tanta erat cura , ut non alienam , sed sitam rem videretur agere. Adolescens multis senibus sitit iucundissimus , senex adolescentibus ; cum aequalibus vero suis sic vixit, ut dissicile sit iudicare , cui aetati fuerit aptissimus. Ad hanc hominum benevolentiam ei conciliandam non dubito plurimum valuisse praeter eximias eiusdem animi virtutes, magnam corporis pulchritudinem , leporem ac festivitateniorationis, quibus indulgebat praesert im in congressionibus familiarium. Qui porro eius habitus fuerit ex hoc carmine cognosci poterit, quo F stachius Manstedius illius imaginem lepide expressit.
Mon color . stonte aperta, occhio amoroso , Sottile si Libro im Duo l' altro ascoso ,
268쪽
Venerabile si terro , si passo musto ;
ta la testa, si portamento arioso ἔPariar Dave , ed alteraiar .ezzofo , Franzese l' aria , e vagnoletio si susto. conversar giocondo, m natuinale. fracendato disinuoltamente , Di grand' impetuo , e di ri ego eguais, E' si carauere in volto di una mente Plena d'alti pensier, fra quai prevale La gran tranquilliti dei non far niente . Amantissimus suorum scriptorum fuit; & cum, omnis vituperatio ei erat molesta, tum multo molestissima, quae tribuebatur versui, quo usus est ad scribendas Tragaedias . Quare minime est mirandum , si omnia summa ab eo sa-bi polliceri poterant, qui ejus essent in hac re exemplum secuti. Facile tamen ei fuisset omnem reprehensionem vitare, cum nemo illo
magis viderit, quae sitis scriptis obiici poterant. Itaque, si qua simi vitia in Martellianis scrip tis , sortasse in illum apte quadrare videtur , quod de Ovidio dixit M. Annaeus Senecar Hon ignoravit vitia sua , sed amavit. '
269쪽
Lael tus a vulpe typis suis sane nitidis a. I Tas. vulgavit septem volumina in 8 , ut dicitur, magno, Ope rum Petri Iacobi Martellii. Nos prius ordine rece, sebimus opera , quae his voluminibus continentur , postea senumerabimus ea, quae sunt quidem edita, sed locum minime habuerunt in septem memoratis voluminibus . Tom. I. DIALOGO AEa Traeedia antica e moder-na, o M P Impo tire . Tom. II. TEATRO ITALIAM. Purre L αα T alta eo dael Verso Tragico . La Per fide . II Procoso . v I genia in Tauris . Rachele . E Alcene . a Gesu perduro . m La morte di Nerone . Tom. ΙH. PARTE II. dei Teatro Italiano . m II Marco Tutiis Cicerone . m L'Edipo Coloneo . A Sisara .
- IL UERO PARIGIN ITALIAM . Dialogo.
- . DEL VOLO. Dialogo . - DEDICA af Senato di EoJuna de tre volumi deIMarro Italiano . In hac Epistola rationem Martellius red- .dit, quare haec volumina inscripserit IL TEATRO Me , inquit ille , eonte ono rutte te sorte antiche e m derne dei mammi in quamnque modo atri a ranresentassene la Ditirambisa, La Traeessia , Ia Commedia Eroica , MPopolana , Ia Tra komessia , La Farsa , Ia Satiriea , Ia ea nomis , Ia Maristima , e i ta Rappresentasione .
270쪽
UTTA DALESSANDRO G IDI Edita est in terti volumine deue rite derii Area i iliti rei, impresso Romae ITI . in a. apud Antonium de Rubeis. γIL SECRETARN CLI TERNATE ai Baron L Coma vara , di Satire libro . GDiopoli al Grifo . LETTERA aVAbbate Antonio Conti fulta di mi Traeedia it CESARE. Edita elt cum hac Tragae dia Faventiae an. IT 26.
LETTERE FAMILIARI. Editae sunt in eo libro, qui inscribitur et: Delle lettere familiari Salo uni Bolognesi --.IL REM PENSILE Fauoci P sutoria Lucca IPSI.' RADI NE ROMAMO. Canti III. in Ia- IL FEMIA SENT ZIATO Fauola di messer Succo a mesr Cartabrithe . In Cugliari presso Francesso Anyeμmo Panno det Signore I72 .LI VERSAGLIE Demetto . II NINO, eQΙ AMICI: Drammi. Tria haec postrema opuscula
nunquam mihi videre contigit . Extare tamen mihi assir matur. Non est tacendum quosdam putare seripsisse Mar- tellium Carmina, quae in Gobbiana collectione Theresiae Zanae tribuuntur. De Martellio certe loquitur carmens